De verdwijnziekte slaat toe !

[maartenkleijne]

De situatie van Els geeft aanleiding tot een aanvullende hypothese:
-een overdaad aan nectar ivm het stuifmeelaanbod.

[kreydt]

Hans,

Wat ik beweer is, dat de bijen niet het stuifmeel van de herfstoogst aan de winter-larven voederen maar de pollen die laatst ( winter ) zijn opgeslagen in het raat of het laatst zijn voorgekauwd door de huisbijen.

- de voederkrans wordt van buiten naar binnen opgebouwd en verbruikt van binnen naar buiten >> laatste stuifmeel wordt eerst gevoerd
- het bovenste stuifmeel in een cel is ook het laatst opgeslagen en dus is het nieuwe stuifmeel alleen direct bereikbaar
- de voedersappen zijn gemengd met de pollen uit de honingmaag van de huisbijen. Het zijn geen moerlarven maar werksterlarven >> er wordt meer honing dan sappen uit de kopklieren aan de larven gevoerd.


kg

[marc]

Hans zegt het volgende in de rubriek "opmerkingen over het forum" :

In de rubriek:
Ziekten, parasieten en bestrijding staan de topics: "De verdwijnziekte slaat toe"! en "Bijensterfte" (van Marc Missotten)

Hier wordt een strijd geleverd om het gelijk. Ik heb een aantal mailtje gekregen over "de gelijk hebbende strijd".
Vind het jammer dat het nu daar over moet gaan - gelijk hebben -.

Dit forum is om kennis uit te wisselen zodat andere lezers wat aan die kennis hebben.

Een voorbeeld:
Als Els kleijendorst zegt dat er in haar omgeving genoeg stuifmeel is is dit waar!
Ze heeft al lang genoeg bijen om dit vast te kunnen stellen.
Zo ook ikzelf weet wel of er genoeg stuifmeel binnenkomt of in het veld aanwezig is.
Ken mijn omgeving als mijn "broekzak". En toch zegt men 250 Km zuidelijker; "dat zie je niet goed".

Ik heb al eerder opgemerkt dat; "over de horizon kijken" belangrijk is als je iets beweerd.
Hans

Hans, ik vind het nog steeds een debat, als je in een debat geen weerwoord kan verdragen is het geen debat meer.
Ik verdedig het stuifmeelstandpunt nog altijd met rede, tegenstanders zijn boos dat ze een gefundeerd antwoord krijgen.
Als ik naar hun 'goede drachten' vraag in aug/sept/okt hoor je niets meer.
Als Els of wie dan ook je daarover mailt dan moet je als rubriekbeheerder daar neutraal in zijn en geen partij kiezen, ik weet dat dat moeilijk voor je is maar toch. Dat hou je ook beter binnenskamers, net zoals ik niet spreek over de privé-mails die ik krijg over je houding en antwoorden in dit item.

Het is niet mijn bedoeling om op dit forum een stoorzender te zijn voor de anderen. Als dat toch zo zou overkomen bij iedereen, heb ik graag dat dit niet achter mijn rug om in mails wordt gezegd. Laat het dan maar horen, het forum kan gerust verder zonder mij, en mijn ideeën zonder het forum.

[Els Kleijnendorst]

Marc,
omdat je blijft twijfelen aan drachtomstandigheden op andere plekken dan daar waar jouw bijen staan, hierbij enkele cijfers van de eerste lege kast welke ik vandaag minitieus bekeken heb:

volk is in totaal 1x gevoerd op 29-8-06 : 1500 gram suiker
2-1-07 met wintervoer gevulde ramen gewogen : 14.065 gram aanwezig (na aftrek 330 gram/raam voor latjes en bebroede raat)
2-1-07 aangetroffen stuifmeelvoorraad: ca 10 dm2.
De werkelijke hoeveelheid voer kan iets minder zijn aangezien ik altijd op 3e en 8e positie in de bovenbak een raam stuifmeel plaats welke de bijen daarna afdekken met wintervoer. Morgen of overmorgen ga ik deze ramen leegslingeren. Verstrek mijn afleggers in het voorjaar liever ramen honing en vers stuifmeel ipv overgeschoten wintervoer.

[Gerard Boswinkel]

Hoi Marc,

Ik loop al een paar weken met mijn vraag aan jou rond en nu vind ik even tijd om hem ook aan jou te stellen. Ten eerste moet ik je een klein beetje gelijk geven. Stuifmeel aan het einde van het seizoen is erg belangrijk. In het stukje in Deutsches Bienen Journal dat ook aangehaald wordt door Willem (pag 11 van deze discussie) wordt ook de stuifmeelvoorziening na de langste dag belangrijk gevonden. Bijen die vanaf dat moment veel stuifmeel kunnen verzamelen overwinteren statistisch beter. M.a.w. de imkers die aangeven dat de stuifmeelsituatie in het najaar goed is, hebben minder last van wintersterfte. In tegenstelling wat jij denkt, heb ik de indruk dat Jan en Hans zeker die stelling ook zullen beamen.

Echter, ik denk dat zij (en ik met hen) niet jou mening delen dat de wintersterfte alleenwordt veroorzaakt door het gebrek aan kwalitatief goed stuifmeel.

In deze bijdrage zal ik aangeven waarom ik ook niet denk dat het alleen daaraan ligt. Ik houd nu zo'n 20 jaar bijen. Op de stand waar ik begonnen ben, ben ik tot de winter 2002-2003 slechts één volkje verloren. Dit was in het eerste jaar dat ik bijen hield en het ging toen om een zesramer die ik waarschijnlijk te laat heb ingewinterd.

Echter in de winter van 2002-2003, waren twee van de drie volken dood. Het derde volk kreeg ik maar net door de winter. In een 12 raams Dadantkast, zat dat volkje na de winter nog slechts op 3 raampjes.

Kun jij mij uitleggen hoe dat kan dan?? Naar mijn idee is de kwaliteit van het stuifmeel en de beschikbare hoeveelheid niet opeens in 2002 achteruit gegaan. Sterker nog op het hoogtepunt stonden op die stand wel vijf productievolken en altijd kwamen die volken de winter door.

De enige reden die ik toen kon bedenken dat het bij mij mis ging dat jaar, was dat ik heel laat pas ben begonnen met het bestrijden van de varroamijten. In 2002 werd bekend dat de mijt resistent geworden was tegen de actieve stof in Apistan en ik zat na te denken welk bestrijdingsmiddel ik zou gaan gebruiken. Hierdoor ben ik pas gaan bestrijden in de late herfst van 2002, met als gevolg de dode volken in het voorjaar 2003!

Volgens mij, is het aantal mijten dat je op dit moment (dus na eventuele winterbehandeling) nog vindt op de bodemlade bepalend of je bijen de winter van 2007 - 2008 zullen overleven. Zie ook de beschrijving die Gerard Vos geeft op zijn website. Het probleem is nu dat deze getallen maar spaarzaam beschikbaar zijn.

Nog even het DBJ aanhalen van januari 2007. Daarin staat een jaaroverzicht van het seizoen 2006 geschreven door Gerhard Liebig. Hij haalt daar een imker naar voren die meedoet in het monitoringonderzoek dat in Duitsland loopt. Liebig schrijft aan het eind van dit artikel:"De meermalige behandeling (blockbehandeling) toegepast op volken met gesloten broed met Bienenwohl danwel oxaalzuur is geen alternatief. Een monitoring-imker had, i.p.v. twee maal de Liebig dispenser te gebruiken, twee maal de injectiespuit gepakt en hierdoor geen goed resultaat behaald. Tot aan de schattingen die hij in oktober moest uitvoeren waren vier van zijn 10 monitoringsvolken dood. De volken die nog leefden verkeerden in zo'n slechte toestand dat met hun dood gedurende de winter rekening gehouden moet worden."

Groeten..................

Gerard Boswinkel

[heidecap]

Volgens mij, is het aantal mijten dat je op dit moment (dus na eventuele winterbehandeling) nog vindt op de bodemlade bepalend of je bijen de winter van 2007 - 2008 zullen overleven.

Goedenavond, Gerard en anderen,

Gerard,

ik denk dat je hier de spijker op z'n kop slaat !
Bij mij en mijn collega-imker gaat het momenteel niet goed : van de 11 ingewinterde volken zijn er momenteel nog 4 (!!!) in leven.
Deze volkjes (wat grote volken waren) zitten momenteel nog op 2 a 3 ramen !!! Dit heb ik nog nooit meegemaakt!

Maar nu het volgende : Van de 7 verdwenen volken waren er 3 afkomstig (gekocht in april 2006) van een oud onderzoeker van PPO-bijen die ik hoog heb zitten.
Vandaag gebeld met deze persoon : hij heeft zelfs nauwelijks wintersterfte !!!
Ja, misschien de gebruikelijke 10% ...
Toen ik hem vertelde dat ik mijn volken alleen met mierezuur behandeld heb in september en de verdwijningen vorige week bij de oxaalzuurdruppeling heb ontdekt opperde hij de verdenking dat mijn varroabestrijding in 2006 onvoldoende (en vooral te laat) zou kunnen zijn geweest.
Zelf past hij toe :
mierezuur begin april, vlak voor opzetten honingkamers
mierezuur na afnemen honing in juni
mierezuur in september
oxaalzuurdruppelen in december

E E N ding kan ik zeggen : vorig jaar had hij zijn volken in april super in orde : flinke gezonde volken; om jaloers op te zijn.

Een opmerking tezijde is dat we beiden dit jaar larfjes betrokken hebben vanuit Tilburg.

Mijn conclusie : bestrijden het hele jaar rond is de sleutel tot succesvol imkeren ...


Thomas

[A.A. Staals]

Hallo Thomas
Je hebt helemaal gelijk. Vandaag een telling onder 9 imkers (met ongeveer vijf honderd volken), een verdwenen. Al deze imkers bestrijden meerdere malen per jaar.
ad staals

[leendert]

Hallo Thomas
Je hebt helemaal gelijk. Vandaag een telling onder 9 imkers (met ongeveer vijf honderd volken), een verdwenen. Al deze imkers bestrijden meerdere malen per jaar.
ad staals

Dan hebben we het dus in dit geval niet over de verdwijnziekte.... maar over echt "BIJENHOUDEN"

Leendert van den Bosch

[marc]

Gerard, ik wil het gesprek echt wel verder zetten met iedereen maar dan moet toch iedereen eerst mijn verslag eens volledig lezen. (het staat onder het item 'wintersterfte'). Dan zie je dat ik nooit beweerd heb dat stuifmeel alleen de oorzaak is van de wintersterfte.
De boodschap is (nogmaals) : de winterbijen en hun opvoedsters hebben in de maanden dat ze nu gevoed en geboren worden (sept,okt) niet voldoende en geschikte stuifmeelplanten meer waardoor ze zwakker zijn en hun ziekteweerstand is aangetast. Hierdoor kunnen factoren zoals parasieten, virussen, schimmels, slechte kasten... nu wel dodelijk zijn waar dat anders niet het geval is.
Varroa is momenteel waarschijnlijk de belangrijkste factor die speelt in de bijensterfte, volledig mee eens.

Ik haat lange verhalen maar soms vraag je erom.

Het is aan de hand van de verschillende vormen waarop wintersterfte optreedt dat ik tot mijn idee gekomen ben en de oorsprong ervan ligt al 3 jaar terug. Jullie halen graag voorbeelden aan welnu :

- ik imker veel samen met collega's in een brede straal van +/- 12à15 km, een bevriend imker had tot zomer 2004 bijen op 4 vaste standen. Eén stand was volledig gericht op de kers- en appeldracht (voorjaar), hij zat met die stand tussen plantages in open veld, het dichtstbijzijnde bosje op 1.5 km, het dichtsbijzijnde dorp met tuintjes op 2.5 km. Zijn bijen vlogen daar in de zomermaanden zelfs op de papavers (wat je anders zelden ziet). Hij had er najaar 2002 7 volken staan, voorjaar 2003 6 volken gestorven. Op zijn andere standen 3 dood van 35 kasten. Hij herbevolkte zijn stand voor de kersendracht 2003, voorjaar 2004, alle volken gestorven, op de andere standen 5 op de 41 volken. Na de fruitdracht verhuisden we de volken naar zijn thuisstand, zij zijn daar de winter in gegaan, voorjaar 2005 had hij van zijn 49 volken 3 sterftes en 1 kwam van de kersenstand. Sindsdien gebruikt hij die stand alleen nog maar voor de vroegdracht en verhuisd ze dan. Voorjaar 2006 (hij had ondertussen 1 stand opgedoekt) had hij welgeteld 1 sterfgeval op 40 volken.

- een ander imkert aan de rand van een landelijke gemeente met allerhande drachten, hij is er 16 jaar geleden naartoe verhuisd en nam zijn bijen mee, omdat de dracht er het ganse jaar zeer goed is verhoogde hij zijn oorspronkelijk aantal kasten van 5 telkens tot dit jaar een 35 à 40-tal (geschat). Wij heet Piet maar wij noemen hem Pietje Precies. Niemand behandelt zijn volken tegen varroa zoals hij dat doet, hij houdt er schema's op na en heeft de mogelijkheid om op de vooropgestelde dagen verlof te nemen om zijn volken te behandelen. Hij verwijt ons voor mislukte imkers als we zeggen dat we met een volk de winter ingaan waarvan meer dan 2 mijten/dag vallen. Echt een fanatiekeling op dat gebied.
Vier jaar geleden voerde streekontwikkeling in samenwerking met ruilverkaveling er grote werken uit, veldwegen werden aangelegd, bestaand groen werd aangekocht, grote oude fruitbomen werden beschermd enz. Minder interessant voor hem was het feit dat aan de andere zijde van het dorp op één van die groenstroken een ander imker neerstreek (waarschijnlijk vriendje van de streekontwikkelaars). Hij bouwde een hal voor 25 volken. Sinds de komst van die ander imker heeft de collega elk voorjaar meer dan de helft van zijn volken kwijt, waar hij dat voordien nauwelijks kende. De nieuwe imker verloor dit voorjaar 21 van de 25 volken.

- ik heb dit jaar een volk dat slecht reageerde op de verschillende mierenzuurbehandelingen en op 15 november nog 35 mijten/dag natuurlijke sterfte gaf. Ik hou het al geruime tijd nauwlettend in de gaten maar zie geen achteruitgang, de tros vormt zich nog over minstens 7 à 8 ramen en overwintert rustig. Zij kregen een goede inwintering, staan hier op een ruim stuifmeelaanbod en kregen één van de beste kasten. Ik zie ze gemakkelijk het voorjaar halen.

Ik zie dat het al laat is geworden en stop ermee, ik heb zo nog wat gevallen die en mens doen nadenken, als jullie willen vertel ik die een andere keer.
Welke besluiten trekken jullie uit deze gevallen ?

[Piet Jager]

Als ik zo al die varroa-zuurbehandelingen de revue laat passeren, dan denk ik vaak, dat is een mis-handeling voor onze bijen en hun weerstand tegen allerlei ziekten zou daardoor weleens in no-time omlaag kunnen kelderen.

Wat weten we nog van de inwerking van al die (chemische) zuren op de voedselvoorraden (suikers en stuifmeel), die onze winterbijen van 1 okt. - 1 april naar binnen krijgen?

!Piet