Natuurbijen, welke gemeenschappelijke eigenschappe

historische aspecten van- en filosoferen over bijen en bijenteelt.
Gebruikersavatar
Oude Essink
Erelid
Berichten: 3562
Lid geworden op: za 18 nov 2000, 00:00
Locatie: Nederland
Contacteer:

Natuurbijen, welke gemeenschappelijke eigenschappe

Bericht door Oude Essink » vr 08 dec 2000, 17:14

In diverse bijdragen over natuurbijen en
cultuurbijen rees de vraag: welke eigenschappen mogen wij algemeen verwachten?
Wellicht brengt de geschiedenis van de honingbij ons op weg.
De oerbij waaruit naderhand hommels, angeloze bijen en honingbijen zich onwikkelen
begint haar bestaan plm.250 millioen jaren
geleden; haar genen: bloembezoek om nectar
en stuifmeel te verzamelen.
De honingbij van het Apistype zoals wij dat kennen begint zich in het tertiair te ontwikkelen ; 63 millioen jaren geleden in de tropen; ook europa viel daaronder; de barnsteenbijen uit het Oostzeegebied stammen uit deze tijd; vanaf 40 millioen jaren geleden ontwikkelen zich de eerste ondersoorten; gemeenschappelijke genen:
een vrijhangend nest,
bestaande uit een of meer vertikale raten;
raat uit was, tweezijdig
met zeskantige cellen samengesteld;
raat beschermd door een bijentros, die het broed verzorgt;
drachtcommunicatie d.m.v.
een dans, horizontaal boven op de raat of
(veel gecompliceerder) vertikaal langs de raat; vermenigvuldiging door uitzwermen van een deel van het volk.
Wij vinden hier reeds de eigenschappen zoals zij ook nu nog bestaan, zij het meer aangescherpt naar de zich wijzigende omstandigheden.
2 á 3 millioen jaren geleden verslechtert het klimaat in Europa aanzienlijk en verdwijnen deze bijen; In het meer gematigde klimaat rond de ijstijden krijgen wij een verdere ontwikkeling te zien:
Genen: onstaan van de holen-bij met veel meer raten naast elkaar, een constante nesttemperatuur en een verdere ontwikkeling van de danstaal (in het donker!)
Deze bij kan voortbestaan onafhankelijk van
het klimaat en vestigt zich opnieuw in Europa en noordelijk afrika; Nu zijn wij bij de apis mellifera aangeland, waaruit naderhand een aantal rassen zullen ontstaan.
De laatste ijstijd speelt zich af van 50.000
tot 10.000 v.c. Onze bij moet zich terugtrekken tot in het uiterste zuiden van europa; langs de middellandse zeekust.
Iets noordelijker Frankrijk in is het in de dalen relatief warmer of liever meer gematigd koud; er is in het warmere seizoen plantengroei mogelijk en bijen (de a.m.)
ontwikkelen er eigenschappen die het leven in koudere streken mogelijk maken.
Haar genen: 1. het ontstaan van winterbijen, die na zes maanden winterstop broed kunnen verzorgen.
2.de vorming van een wintertros i.v.m. de warmtehuishouding
3.een broedloze winterperiode
4.geen vluchten bij lage temperaturen, al staat de zon op de ingang.
5.een hogere weerstand tegen nosema.
Na de ijstijd (10.000 v.c. trekt het ijs
noordwaarts terug) ontwikkelen zich uit deze bijen de wintervaste rassen die wij thans kennen. De apis mellifera mellifera trekt
noordwaarts en bezet midden eur. en nrd eur.
(Britse eilanden en scandinavië)
Een tweede stroom richt zich naar Z.O. europa: de apis mellifera carnica/caucasica/macedonica; italië, spanje en nrd.africa kennen hun eigen variant van de apis mell. ( in italië de a.m.ligustica).
Al deze rassen onwikkelen haar bijzondere eigenschappen in de omgeving waar zij terecht zijn gekomen; De genen van vóór 10.000 hebben zij gemeen.
Wij mensen bezetten in dit hele verhaal vanaf 250 millioen jaren geleden de laatste minuut, onze cultuurbijen de laatste seconde! Van alle ontelbare soorten dieren en planten die ooit op aarde leefden is 99% uitgestorven; denkt u niet, dat als onze mensensoort aan zijn einde komt (door eigen uitroeiing of oorzaak van buiten af) en de cultuurbij met hem tegronde zal gaan, de natuurbij haar evolutionaire opmars van struggle, aanpassing en survival nog lang zal voortzetten (hoe zal zij er over een millioen jaar uitzien? met welke eigenschappen?) tot ook de aarde zelf tegronde gaat. Pessimisme? helemaal niet! het
leven blijft boeiend.
hennie oes

Plaats reactie

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 16 gasten