Ondanks de fraaie internationale verdragen blijven landmijnen een groot probleem. Het opsporen van gelegde mijnen is een heidens karwei, dat meestal wordt gedaan met metaaldetectors of door voorzichtig met een metalen pin in de grond te prikken ('prodden'). Maar het is vechten tegen de bierkaai, want je kunt mijnen nou eenmaal sneller leggen dan dat ze geruimd kunnen worden. Elke dag maken mijnen zestig slachtoffers en elke week worden er naar schatting 40.000 nieuwe landmijnen gelegd. Geen wonder dus dat er overal ter wereld hard gezocht wordt naar nieuwe en vooral snellere manieren om die dingen op te sporen. Bij het Amerikaanse Sandia National Laboratories wordt nu bekeken of honingbijen daarbij kunnen helpen.
Uit elke mijn lekken hele kleine hoeveelheden explosieven (meestal TNT) die in de grond, het water en in de lucht terechtkomen. Als de bijen rondvliegen verzamelen ze als een soort vliegende ragebollen met hun behaarde en statisch geladen lijf allerlei deeltjes. Het idee achter het onderzoek is dat je aan de hand van die deeltjes een goed beeld kunt krijgen van hoe de omgeving er tot op een kilometer of twee rond een bijenkorf uitziet. En door na te gaan of er deeltjes TNT op de bijen voorkomen, kun je dus bepalen of er landmijnen in de buurt liggen. Bovendien wordt onderzocht in hoeverre planten bepaalde stoffen uit de explosieven opnemen en wat daarvan uiteindelijk in het stuifmeel terug te vinden is. Dat wordt gedaan in een speciale kas waarin planten zijn gekweekt op met TNT vervuilde grond. In de loop van dit jaar wordt daar een bijenkolonie op losgelaten om na te gaan of de theorie'°n kloppen. Jerry Bromenshenk, een van de onderzoekers van Sandia, wil dan ook nagaan of uit het gedrag van de bijen af te leiden valt of er bepaalde stoffen in een gebied voorkomen. Het lijkt er namelijk op dat het vlieggedrag van bijen verandert als ze aan bepaalde milieuvervuilende stoffen (zoals TNT) worden blootgesteld.
Als het allemaal lukt, zou je een bijenvolk in een bepaald gebied los kunnen laten en aan de hand van de sporen op een goedkope manier kunnen bepalen of de lokale bevolking de grond weer in gebruik kan nemen.
Bron : <A HREF="http://www.sandia.gov/media/minebees.htm" TARGET=_blank>Sandia, University of Montana researchers try training bees to find buried landmines </A>
Eric Lemmens