BEKNOPTE
HANDLEIDING
VOOR
BIJËNHOUDERS
behelzende
Eene korte onderrigting omtrent het ver-
meerderen en plaatsen der bijën, derzel-
ver zwermen en ziekten, over de wij-
zelloosheid en derzelver herstel,
over het persen van den honig en het
was, middelen ter genezing van
den bijënsteek, en opgave van
een middel ter voorkoming
van denzelven, enz. enz.
Te Amsterdam, bij
J.C. Sepp en Zoon
1835
HANDLEIDING
VOOR
BIJËNHOUDERS
behelzende
Eene korte onderrigting omtrent het ver-
meerderen en plaatsen der bijën, derzel-
ver zwermen en ziekten, over de wij-
zelloosheid en derzelver herstel,
over het persen van den honig en het
was, middelen ter genezing van
den bijënsteek, en opgave van
een middel ter voorkoming
van denzelven, enz. enz.
Te Amsterdam, bij
J.C. Sepp en Zoon
1835
Tot mijn grote trots en tevredenheid heb ik weer een oeroud en volslagen vergeten bijenboekje onder de enorme puinhopen van de tijd naar boven gehaald. Bulldozers en hijskranen proberen al vele dagen of er nog overlevenden onder het puin liggen en als werkelijk alle hoop vervlogen is dat iemand het overleefd heeft, zie daar, dit boekje uit 1835... Het staat sinds kort op Google Books:
http://books.google.nl/books?id=W1BUAAA ... CDkQ6AEwAA
Ik heb de naam van de auteur tussen vierkante editeurshaken gezet: '[Sepp]'. Het boekje geeft namelijk geen auteursnaam op. Er staat alleen onderaan de pagina dat het boekje is uitgegeven in Amsterdam door J.C. Sepp. Toch denk ik dat hij de auteur is. In 1809 verscheen bij dezelfde uitgever namelijk een bewerking/vertaling van een Duits boek over de bijenteelt van een zekere Jacob Rijkend Brouwer - het gaat om het boek van de Duitser Christ; zijn kast leek sprekend op de Warrékast. In deze Handleiding uit 1835 wordt te pas en te onpas verwezen naar Brouwer. In de inleiding staat al meteen zoiets als, ach, dit is maar een werkje met bescheiden pretenties, als je écht iets over de bijenhouderij wilt weten, dan lees je maar Brouwer. Ook het slot wijst in die richting. Het boekje eindigt met een lijst van boeken die je bij dezelfde uitgever kunt krijgen, met pront bovenaan, u raadt het al, Brouwer!
Als je bij Google Books 'Sepp' intoetst, dan krijg je onder andere een insectenboekje uit 1870 van een zekere Johan Christiaan Sepp. Zou dat dezelfde zijn? Of de zoon van? De uitgever van de Beknopte handleiding noemt zich namelijk 'J.C. Sepp en zoon.' De insectenliefde lijkt in dat geval in deze uitgeversfamilie gezeten te hebben, wat wellicht als nieuw argument zou kunnen dienen dat de uitgever deze Handleiding zelf schreef. Schreef hij die als een soort reclamefolder voor een partijtje exemplaren van Brouwer waar hij mee was blijven zitten? Ik denk het.
Deze Handleiding is geschreven voor zowel de ronde korf van stro als de 'magazijnkorf', zoals ze overal genoemd werden. Het gaat om woningen die zich volkomen laten vergelijken met de Warrékast of de broedkamer van de Uddeler korf. Als je dat nog steeds niets zegt, neem dan in gedachten 10 toplatten van een simplexraampje, leg ze tussen de afstandrepen en schroef ze stevig vast. Asjeblieft, een magazijnkorf. Er waren uiteraard varianten. Dit soort kasten werden in Nederland en in Duitsland al gepropageerd sinds laat ons zeggen de jaren '70 van de achttiende eeuw (Zie Ramaer en Sybel uit 1783 waar ik onlangs over schreef!) maar in 1835 lijken ze nog maar heel weinig succes gehad te hebben:
Wat de houten woningen aanbelangt, dezelve zijn bijna onmisbaar in de zogenoemde magazijnenteelt, welke in Nederland nog te weinig bekend is en slechts door eenige liefhebbers geoefend wordt. (p.25)
Zeer opmerkelijk is het volgende citaat. Even aandachtig lezen graag. Over welke beestjes gaat het hier in 's hemelsnaam???:
Somtijds, vooral in drooge en schrale zomers, worden de Bijën door luizen gekweld; dit ontdekt men meest bij zwakke en arme stokken, ofschoon ook wel eens bij enkele Bijën van eenen sterken stok. Deze luizen zijn klein en roodachtig, zitten op den rug der Bijen en veroorzaken haar, door haren beet, veel pijn, hetgeen aan de beweging der Bijën in dat oogenblik te ontdekken is. Deze kunnen zich zelve van deze lastige insekten niet bevrijden maar helpen elkander wel eens. Tot op heden kent men den oorsprong van deze luizen nog niet. (p. 86-87)
Groet,
Bart
