Cluytkorf

historische aspecten van- en filosoferen over bijen en bijenteelt.
Gebruikersavatar
Bart de Coo
Moderator
Berichten: 2977
Lid geworden op: wo 14 jan 2004, 20:34
Imker sinds: 2003
Aantal volken: 15
Bijenras(sen): Bastaard
Locatie: Dieren (Gld)
Contacteer:

Cluytkorf

Bericht door Bart de Coo » vr 25 okt 2019, 23:37

[/img]
62DB0C19-626E-4516-903D-848E889DDE70.jpeg
Afgezien van de manier waarop die gespijld is en de braamspleut, een puntgave replica van de korf zoals Cluyt die eind zestiende eeuw beschrijft.
Vandaag was ik in een bijenspullenwinkel om potjes en dekseltjes te kopen. In de winkelruimte staan her en der oude korven en kasten opgesteld. Daar zitten bijvoorbeeld mooie bisschopsmutsen tussen die gevlochten zijn door de inmiddels overleden heer Haanepen uit Goor.

Plotseling viel mijn oog op een oude korf die precies lijkt op de korf die Dirk Cluyt beschrijft in zijn onvolprezen werkje Van de Byen uit 1597 waar ik heel graag en zeer geregeld aan refereer. (De ellende is dat er bijna niets anders is uit die tijd. Met Cluyt moet je het echt doen.)

Cluyt legt in zijn boek precies uit hoe zijn korven eruit zien. Hij vertelt dat ze gemaakt zijn van roggestro en gespleten wilgentenen - over braamspleut heeft hij het niet. De bovenkant moet plat zijn en een beetje spits en dan moet de korf alsmaar wijder worden. Verbazend genoeg geeft hij als hoogte maar liefst een ‘el’ op. Ik heb overal nagezocht hoe veel dat is, een ‘el’, maar al mijn bronnen zeggen: een armlengte. Dat betekent dat Cluyts korven véél hoger waren dan de onze. Bovendien heeft hij het consequent over twee vlieggaten, boven elkaar. Ook schrijft hij dat er slecht twee spijlen aangebracht worden, kruislings, op het dikste punt van de korf.

De korf op de foto wijkt dus op twee punten af van Cluyts beschrijving: hij is gevlochten met bramenspleut en niet met wilgenspleut. En hij is gespijld ‘op z’n Duits’, dus met dubbele spijlen in ‘verdiepingen’. Maar op twee cruciale punten voldoet hij juist perfect aan de beschrijving: hij is een ‘el’ hoog en hij heeft twee vlieggaten boven elkaar.

De korf is zo te zien best oud. Dan rijst de vraag: is hier iemand aan het werk geweest die zo’n ‘Cluytkorf’ wilde namaken, of heeft hier iemand een korf gevlochten die niet beter wist? Dat laatste zou me niks verbazen, omdat sommige tradities verrassend taai kunnen zijn. Als je Cluyt leest, dan schrik je soms bijna van de herkenbaarheid.

Groet,

Bart

johanwichink
Berichten: 41
Lid geworden op: ma 12 jul 2010, 21:24
Imker sinds: 2009
Aantal volken: 30
Bijenras(sen): carnica
Locatie: heeten
Contacteer:

Re: Cluytkorf

Bericht door johanwichink » za 26 okt 2019, 18:44

Volgens mij is een el 63 cm.
Johan

Gebruikersavatar
Bart de Coo
Moderator
Berichten: 2977
Lid geworden op: wo 14 jan 2004, 20:34
Imker sinds: 2003
Aantal volken: 15
Bijenras(sen): Bastaard
Locatie: Dieren (Gld)
Contacteer:

Re: Cluytkorf

Bericht door Bart de Coo » za 26 okt 2019, 19:04

Je hebt ongetwijfeld gelijk, maar de lengte hing wel sterk af van waar je je bevond. Met 63cm zat je wel aan de onderkant. De meeste ‘ellen’ zaten meer richting 70cm.

http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=art ... &conc=true

Groet,

Bart

bee-tree
Berichten: 3491
Lid geworden op: za 30 mar 2013, 10:49
Imker sinds: 1965
Aantal volken: 30
Bijenras(sen): Westerwolds landras
Contacteer:

Re: Cluytkorf

Bericht door bee-tree » di 05 nov 2019, 14:18

"Wie van de drie ?" lijkt het meest op het oersterke korftype dat Theodorus Clutium
door een bekwaam korvenvlechter 450 jaar geleden liet maken ?
Hier twee uit mijn verzameling die even hoog zijn als die op de foto van Bart.
Zj. :b10:
IMG_20191103_122729_4CSKlein.jpg
Middeleeuwse oersterke bijenkorven.
'n Paard met karwielen er overheen ; daar konden ze tegen.

Gebruikersavatar
Bart de Coo
Moderator
Berichten: 2977
Lid geworden op: wo 14 jan 2004, 20:34
Imker sinds: 2003
Aantal volken: 15
Bijenras(sen): Bastaard
Locatie: Dieren (Gld)
Contacteer:

Re: Cluytkorf

Bericht door Bart de Coo » di 05 nov 2019, 14:39

Vooral die linker, die hoge smalle. Zo moeten zijn korven er ongeveer uit gezien hebben.

Bart

bee-tree
Berichten: 3491
Lid geworden op: za 30 mar 2013, 10:49
Imker sinds: 1965
Aantal volken: 30
Bijenras(sen): Westerwolds landras
Contacteer:

Re: Cluytkorf

Bericht door bee-tree » zo 10 nov 2019, 21:22

Bart de Coo schreef:
di 05 nov 2019, 14:39
Vooral die linker, die hoge smalle. Zo moeten zijn korven er ongeveer uit gezien hebben.

Bart
En behalve de uit- en inwendige structuur,
lijkt óók de textuur van het oppervlak op die van de korven,
waarmee de Weledelgeleerde heer Cluyt imkerde.
IMG_20191103_122729_4CSKlein.jpg
Gespijlde Cluytkorf met sporken
van Sporkenhout ofwel onterecht
misprijzend vuilboom genoemd
Citroenvlinderboom en Bijenboompje waren beter geweest.

P.S. Aan de voorkant zijn de stro-strengen en de braamspleuten verbleekt door de zon '.
Opzij en van achteren zijn de onderdelen van gespleten(= gespleuten) braamstengels
nog mooi bruin.

Wie de foto uitvergroot door te scrollen enz., kan in deze korf, die een diepte heeft
van de oud-testamentische EL, dat is 49,5 of 50,5 centimeter, iets bijzonders ontdekken;
Ik kan met gestrekte onderarm, inclusief de gestrekte middelvinger, een kunstig gebouwd
nest aanraken, dat na de vele jaren, dat de korf niet meer door bijen is bewoond,
door een andere diersoort is gebouwd; wellicht tussen 1970 en 1980 toen chocoladebruin
een modekleur was in huis en daarbuiten.
IMG_20191103_122505_4CSKlein.jpg
Door honingbijen en ....bewoond geweest zijnde laat Middel-eeuwse roggestrokorf van dik een halve meter hoog.

bee-tree
Berichten: 3491
Lid geworden op: za 30 mar 2013, 10:49
Imker sinds: 1965
Aantal volken: 30
Bijenras(sen): Westerwolds landras
Contacteer:

Re: Cluytkorf

Bericht door bee-tree » wo 20 nov 2019, 15:19

In de korf die op de kop staat,
is tegen het vlakke 'plafond', links beneden,
een lichtbruin gekleurd wespennest te zien.
Het wordt op de foto grotendeels aan het zicht onttrokken door de
houten spijlen.
Men kan de foto uitvergroten door er op te klikken.:b10: Zj. :hive:

bee-tree
Berichten: 3491
Lid geworden op: za 30 mar 2013, 10:49
Imker sinds: 1965
Aantal volken: 30
Bijenras(sen): Westerwolds landras
Contacteer:

Re: Cluytkorf

Bericht door bee-tree » wo 20 nov 2019, 21:51

johanwichink schreef:
za 26 okt 2019, 18:44
Volgens mij is een el 63 cm.
Johan
Johan, meet de lengte van je eigen onderarm en gestrekte hand eens op
Zijn ze samen ongeveer 63 centimeter dan is je onderarm bij benadering, dus ongeveer, één Hollandse el lang.
Op internet kun je vinden in welke grote stad in Nederland met die el
gemeten werd. Bijna elke koopstad hanteerde 'n eigen el.
Mijn onderarm tot het topje van m'n middelvinger is één el lang
zoals die 2723 jaar geleden als meeteenheid gebruikt werd. Zj. :b10:

P.S.
Koning Hizkia, die 29 jaar geregeerd heeft van 727 tot en met 698 vóór Chr.
liet een tunnel graven op.. 3 el .. onder het maaiveld, dus op een diepte
van anderhalve meter, om bronwater te vervoeren voor de inwoners en
voor de bijen van Jeruzalem en de gewassen, met onder meer :
groenten en Olijfbomen.
Bekend is nog steeds de Hof van Olijven. In het voorjaar staan de
olijfbomen in bloei. De bijen zorgen voor bestuiving en honing.

Hizkia liet die tunnel in 714 graven vanaf de Gihonbron buiten de stad
tot in de Siloamvijver binnen de muren. De watertunnel heeft een lengte
van 533 meter. Ook als toerist kan men er doorheen lopen met laarzen aan.
Hizkia had tegelijk andere bronnen buiten de stad laten dicht metselen
om het de naijverige Assyriërs onmogelijk te maken Jeruzalem in te nemen.
Zie het boek 2 Koningen, hoofdstuk 20, vers 20 en
2 Kronieken, hoofdstuk 32, vers 30

Franschman
Berichten: 1235
Lid geworden op: wo 27 apr 2011, 00:13
Contacteer:

Re: Cluytkorf

Bericht door Franschman » ma 16 dec 2019, 06:42

Beste en ware Beelievers Bart en BeeTree,

In Frankrijk vond ik een oud, antiek korfmes.
Eén kant is beitelvormig, de andere kant van het mes is haakvormig plat.

Ik denk dat die gekromde zijde van het mes bedoeld is om diepliggende doppen ui te snijden het ding is ca 60 cm lang en van ijzer. Een stukje ambachtelijk imkergereedschap van de smid voor de imker.

Wellicht heeft men vroeger de afgebeelde grote korf,zo kunnen behandelen.

Wat zegt Korfman Bart daarvan ? :doh:

Gebruikersavatar
Bart de Coo
Moderator
Berichten: 2977
Lid geworden op: wo 14 jan 2004, 20:34
Imker sinds: 2003
Aantal volken: 15
Bijenras(sen): Bastaard
Locatie: Dieren (Gld)
Contacteer:

Re: Cluytkorf

Bericht door Bart de Coo » ma 16 dec 2019, 10:03

Dirk Cluyt, tweede boek, derde capittel:

‘Dat cortmes moet zijn ontrent drie vierendeel lanc, aen het een eynde een plat beitelken van twee vingeren breet, ende aen tander eynde een mesken, ontrent een duym breet, aen beyde zijden snijdende, crom gebogen by nae winckelhaecx gewijse, op datmen daer mede tusschen die honichraten soude comen, om alsoo die daer uyt te snijden, ende te corten.’

Vorm en toepassing worden hier adequaat beschreven, dunkt mij. Natuurlijk kun je het mes ook gebruiken om diep in de korf raten recht te zetten, doppen weg te steken of darrenraat te verwijderen en misschien vergeet ik nog wat. Het wijst zich allemaal vanzelf.

Ik ben er trouwens een voorstander van om hier twee stukken gereedschap van te maken, in plaats dat je beide functies in één stuk gereedschap verenigt. Dat merk je vooral als de gebogen zijde onder de honing komt te zitten en je keert het mes om, zodat je met de rechte zijde kunt werken; nu zit je hand onder honing. Bovendien kun je met dit mes ook weinig kracht zetten. Liever twee gescheiden stukken dus.

Ik wil je niet teleurstellen Franschman, maar er bestaan nog zeer veel historische korfmessen en ze zijn nota bene gewoon in de handel. Het Bijenhuis onder andere heeft ze in het assortiment. Maar dan weet je nu dat het gaat om een authentiek middeleeuws stuk imkersgereedschap.

Ook als ik werk met mijn lattenkasten heb ik heel graag een korfmes bij de hand, bijvoorbeeld en met name om raten los te snijden, maar ook om rommel van de bodem op te prikken. Zo’n korfmes is lekker lang, waardoor je niet hoeft te bukken of met je handen tussen de bijen hoeft te wroeten.

Groet,

Bart

Plaats reactie

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 24 gasten