Grote tuinbladsnijder

[wilde]

Sedert vorige week zijn in mijn tuin exemplaren van de Grote tuinbladsnijder (Megachile willughbiella) actief op enkele polletjes klokjes. Ze dulden geen enkel ander insect. Het zijn relatief grote solitaire bijen (ongeveer 14 mm lengte, dus even groot als een gemiddelde honingbij, maar wat breder van uiterlijk. Opvallend zijn de dik (lichtgeel) behaarde voorpoten en de kop. Onder de thorax bij de voorpoten zitten ook oranjekleurige haren. Ze drukken het achterlijf tegen de ondergrond aan als ze stilzitten, dus met het kontje wat omhoog.
Ik zag ze vorig jaar ook al nestelen in gaten van dood vlierhout. Ze snijden ronde stukjes blad af om het nest te garneren.
Het exemplaar op de foto is een mannetje, die waarschijnlijk een territorium instandhoudt om een vrouwtje te behagen.

Groetend, Albert

http://www.ahw.dds.nl/pictures1/megachilewill033b.jpg
http://www.ahw.dds.nl/pictures1/megachilewill045b.jpg

[wil]

Dag Albert,
Zouden dat niet dezelfde bijen kunnen zijn die hier vorig jaar en ook nu weer in onze vlindertuin vliegen. Ze hebben hier wel een voorkeur voor brede lathyrus.
Zie de foto's van mijn broer Frans:
http://users.skynet.be/verzamelen/DSC_7 ... -06-03.jpg
http://users.skynet.be/verzamelen/DSC_7 ... -06-03.jpg
http://users.skynet.be/verzamelen/DSC_7 ... -06-03.jpg
Groeten uit Belgie, Willy

http://users.skynet.be/verzamelen/natuur.html

[wilde]

Bericht geheel gewijzigd 15 juni 2004:

Dag Willy, dat is denk ik niet dezelfde, maar zeker weet ik het niet. Die van mij is een mannetje en vrouwtjes zien er bij deze soorten meestal anders uit. Chiel Jacobusse en Anton Baaijens hebben die van mij beiden genoemd als mannetje Grote tuinbladsnijder.
Die van jou heeft duidelijker achterlijf-banden en is misschien de Andrena lathyri, maar ik ken geen plaatjes als voorbeeld van die bij. Dat is dus een zandbijsoort en dus geen metselbij of behangersbij. Die is in mijn buurt dit jaar ook al weer gezien (met sterke voorkeur voor lathyrus en dergelijke vlinderbloemigen). De vrouwtjes schijnen erg graag te vliegen op heggenwikke (Vicia sepium).

De houding van de bij op jouw foto's is wel erg typisch, met het achterlijf omhoog, zoals ik het omschreef. Dat lijkt weer meer op die van mij of een verwante soort. Kan Huib of Erik daar iets meer van zeggen?
Ik zal de foto's van Frans Vandemaele ook nog eens aan genoemde personen voorleggen voor commentaar. Als met zekerheid de soort bepaald kan worden kan Huib ze mogelijk gebruiken voor de bijengids.
Groetend, Albert

[Erik Speksnijder]

Hoi Albert,

Bij de foto's van Wil betreft het naar mijn mening de Lathyrusbij, Megachile ericetorum en niet de Wikkebij (Andrena lathyri). De Lathyrusbij bevliegt bij voorkeur vlinderbloemen (de naam spreekt ook voor zich). Zelf zie ik deze bij ieder jaar op de kattendoorn. De mannetjes kiezen, net als bijvoorbeeld de Grote Wolbij, een paar planten uit en vliegen hierna continu langs deze planten heen en weer op zoek naar vrouwtjes. Een geschikte kandidate -ze vergissen zich nog al eens met andere bloembezoekers- wordt vastgegrepen en op de grond bevrucht.

Aan de vleugeladering op de foto's van Wil kun je zien, dat je niet met een zandbij te maken hebt - 2 cubitaalcellen i.p.v. 3. Het kenmerk van de M.ericetorum zijn de doorlopende haarbandjes aan het einde van de tergieten 2 tot en met 5. De M.ericetorum is in Zeeland momenteel van 34 uurhokken bekend. Volgens "De Voorlopige Atlas van de Nederlandse Bijen" komt ze voornamelijk in het zuidoosten van ons land voor. De huidige Zeeuwse vondsten spreken dit echter tegen. Waarschijnlijk is de soort toch algemener dan verwacht.

De M.willughbiella - grote bladsnijder zie ik momenteel overal rondvliegen. De mannetjes zijn duidelijk herkenbaar aan de dikke witte bokshandschoentjes (vergroeide tarsen van de voorpoten). De soort is weinig kritisch en vandaag kwam ik hem o.a. op wouw, komkommerkruid, kattekruid, hartgespan e.a. tegen.
Afgelopen week zag ik o.a. ook de Megachile leachella (zilveren fluitje), de Osmia caerulescens (blauwe metselbij) bij de nestblokken en de Stelis punctulatissima (geelgerande tubebij). Deze laatste is de koekoeksbij van o.a. de Grote Wolbij, die momenteel overal weer volop rondvliegt.
Het bijtje op de Campanula's hier in m'n eigen tuin blijkt na determinatie de Chelostoma campanularum (kleine klokjesbij) te zijn. Een leuk bijtje, die 's avonds in de bloem kruipt en hierin de nacht doorbrengt.
Groetjes,

Erik

[wil]

Bedankt Erik, heel mooie uitleg en ik ben er 100% mee akkoord. Ben zelf ook aan het zoeken geweest en ik kwam ook uit bij M. ericitorum. Mijn boek vermeld o.a. reukerwt, tuinboon en erwt, dus zeer gericht bloembezoek. Is het boek van Raymond Enckels, een belgische apotheker uit Herd de Stad U bekend ? De titel is als volgt: 'Bloembezoekende Bijen en Wespen', heel praktijk gericht met voor iedere soort een aantal bezochte planten en met een determineersleutel. Ik heb mij echter nog nooit intens met deze groep bezig gehouden, zou dat toch eens moeten doen. Er vloog hier vandaag nog een kleinere Megachile op de bloemen van geel helmkruid. Dat zou eventueel M. centncularis kunnen zijn. Ik zal mijn broer Frans eens vragen hier de aanwezige bijen op de foto te zetten. Onze vlindertuin is ook een echt paradijs voor alles en nog wat, dat kan vliegen.
Groeten,Willy.

http://users.skynet.be/verzamelen/natuur.html

[wilde]

Bedankt Erik voor de details. Dat is overtuigend. Ik ken deze bijtjes niet goed en heb ook weinig determinatiewerken. De foto's vind ik op het moment van het maken belangrijker, maar dan komt er altijd een moment dat je zekerheid wilt over de soort.

Heb je van de andere genoemde soorten die je zag, ook leuke plaatjes kunnen maken? Zo ja, laat er eens wat van zien. Ze behoeven niet zo super te zijn als die van Willy's broer Frans VDM, als ze de kenmerken maar wat tonen.
Dat was voor mij bij die grote tuinbladsnijder het probleem. Ik zag steeds die witte 'bokshandschoentjes', waaraan en waarmee regelmatig gepoetst wordt, maar het dier houdt ze steeds onder zich bij stilzitten. Het is me niet gelukt die op de foto te krijgen, want het poetsen houdt op als ik te dichtbij kom. Voor een redelijke foto moet ik met mijn camera toch binnen 10 cm afstand kunnen komen en dat valt niet altijd mee. De dieren moeten langzaam wennen aan die situatie.

Inmiddels heb ik ook uitsluitsel gekregen van Chiel Jacobusse, die voor de bij van Frans Vandemaele dezelfde Megachile ericetorum noemt en nog vermeldt dat het een vrouwtje is. Als je lathyrus zaait krijg je die bij er steevast op volgens hem, hoewel deze op de rode lijst staat.
Groetend, Albert

[Erik Speksnijder]

Heb je van de andere genoemde soorten die je zag, ook leuke plaatjes kunnen maken? Zo ja, laat er eens wat van zien. Ze behoeven niet zo super te zijn als die van Willy's broer Frans VDM, als ze de kenmerken maar wat tonen.

Hoi Albert,

Ik zie vrij veel bijtjes tijdens m'n werk, maar heb vaak niet de tijd om ze te fotograferen. Voor een goede foto is een pauze van kwartier of een half uur toch vaak net iets te kort. Ook moet je eigenlijk altijd je camera bij de hand hebben. De kleine klokjesbij in eigen tuin heb ik wel op de foto staan en zal ik, zodra het rolletje vol is, hier wel tonen.
Wat ik wel doe is het vangen en determineren van bijtjes. Als ik van een onbekende bij meerdere exemplaren zie vliegen, dan vang ik er eentje van en determineer die later. Beetje bij beetje leer ik zo iedere week(maand!) weer iets bij en hopelijk kan ik zo voor de eerste grijze haren verschijnen, deze boeiende wereld een beetje leren kennen.[;)]


Erik

[wil]

Dag bijenvrienden,
In onze tuin vliegen nog steeds een koppeltje behangersbijen. Is dit normaal voor deze soort en is het mogelijk dat er soms een tweede generatie vliegt. Welke soort behangersbij zou het kunnen zijn ?
Dank voor de hulp.
Willy

http://users.skynet.be/fotoopa/macro_set.htm
http://users.skynet.be/verzamelen/natuur.html