Over wespen

Verwant aan honingbijen zijn talloze insecten. Veel imkers hebben er een speciaal oog voor ontwikkeld. Ook niet verwante insecten hebben vaak hun interesse.
Plaats reactie
Frans vanTongeren
Berichten: 2016
Lid geworden op: wo 29 nov 2000, 00:00
Locatie: Nederland

Over wespen

Bericht door Frans vanTongeren » zo 28 jan 2001, 16:13

OVER WESPEN
Schrijven over wespen valt niet mee. Er worden in artikelen verschillende (Latijnse) benamingen gebruikt voor eenzelfde wesp.

*
A: SOCIALE WESPEN

- De Latijnse naam voor WESP is VESPIDAE of VESPA (op zo'n scootertje heeft mijn vrouw ooit gereden).
De Vespa germanica of Duitse wesp bouwt een nest in een zelfgegraven hol. De Vespa
vulgaris of de Gewone wesp doet hetzelfde.
In het voorjaar hangt de koningin haar mantel aan de wilgen en begint haar paleis te bouwen. Daarvoor gebruikt ze fijngekauwd hout met speeksel.
Loten uit de kruin van berken worden geraspt en zoete, daarbij vrijkomende boomsappen worden mooi meegenomen.
De Gewone wesp 'schildert' haar grondnest geel-bruin en de Duitse houdt het bij
grijs. Na zes maanden wordt er niet meer aan-, en uitgebouwd.

- De Vespa saxonica of Saksische wesp maakt een vrijhangend nest in boom of zoldering.
Daar waar de zon het langst schijnt of waar warmte blijft hangen (CV-ketel), begint de koningin met het bouwen van haar onderkomen.
Het nest wordt ovaal-langwerpig van vorm.
De raten van het wespennest staan horizontaal. Alleen aan de onderzijde worden zeshoekige cellen gebouwd. Om het gehele nest zit een papierachtig omhulsel.
In de cellen legt de koningin eitjes, waaruit witte larven komen die zich met weerhaken vasthouden in een hangende houding. Aanvankelijk ontstaan er alleen werksters die de taak van nestbouw en broedverzorging van de koningin gaan overnemen.
De ideale broednest temperatuur is dertig graden.
Wordt het te heet, dan moeten de wespen water gaan halen (uit dauwdruppels,
vijver of.. zwembad).
Het nest wordt vergroot met veel etages, welke door pilaartjes met elkaar verbonden zijn.
Rondom de raten worden dubbele wanden aangebracht om de temperatuur in het
nest stabiel te kunnen houden (isoatie).
De larven krijgen o.a. fijngekauwde vliegen en ook wel eens bijen.
De vlugge wespen doden die met een angelsteek.. Kop, vleugels en achterlijf worden hoorbaar afgeknipt met hun scherpe bovenkaken en alleen het gespierde borststuk wordt meegenomen.
Soms pakken ze vliegen uit een spinnenweb en zelfs stukjes vlees worden meegenomen.
Jonge wespen leven als vleesetende roofdieren, maar volwassen wespen voeden zich met nectar.
De verzorgsters krijgen zoetstof van hun larven. Als er geen eitjes meer worden gelegd, gaan de wespen op rooftocht (in de maanden 8 en 9).

- Bovengenoemde wespen behoren tot de Plooiwespen. Zogenoemd, omdat hun voorvleugels in rust, gevouwen zijn.
Plooiwespen leven in grote gemeenschappen.
In Limburg is door enkele personen een ' Europese limonadewesp' waargenomen. Maar deze 'Vespa euro non-alcoolico' kon ik niet vinden in mijn boekjes. :-)

- Natuurlijk moet de angstaanjagende Vespa crabo of Hoornaar worden genoemd. Deze kan wel drie tot vier centimeter groot zijn.
De kop, het borststuk en de eerste segmenten zijn oranjerood gekleurd.
Ze is in het geheel NIET agressief. Wij moeten blij met haar zijn, want.. 90% van de prooidieren zijn vliegen.

*
B: SOLITAIRE WESPEN

- Die zijn er ook nog.
Solitaire wespen zijn geen knuffeldiertjes.
De moeders sterven al, vóórdat hun kinderen het licht zien.
De solitaire wespen verlammen de insekten die zij voor hun nageslacht vangen, zodat er voor de opgroeiende moederloze larven, vers levend vlees aanwezig is.

- Numero uno van de Sphecidae, de Graafwespen is.. de Bijenwolf (Philanthus trilangulum). Zij kan massaal voorkomen op steile kanten van zandafgravingen.
Elke vrouwelijke Bijenwolf kan gedurende haar leven(dertig dagen) vijf tot acht broednesten aanleggen.
Bijenwolven graven gangen in het zand en sleuren vijf à zes bijen zo'n gang in, na ze met een steek verlamd te hebben. Nadat ze een eitje hebben gelegd, sluiten ze de gang af. Dit is nog niet het ergste voor bijen. Het ergste komt nog...
De Bijenwolf gebruikt als voedsel... nectar.
Om dit te bemachtigen, vangt hij bijen. De B.wolf verlamt ze met een steek aan de onderkant van het borststuk en drukt<

Bob de Graaf
Berichten: 36
Lid geworden op: za 18 nov 2000, 00:00
Locatie: Nederland
Contacteer:

Re: Over wespen

Bericht door Bob de Graaf » ma 29 jan 2001, 16:14

Bob de Graaf
Deelnemer
Deelnemer # 8
Waardering deelnemer
verstuurd 29-01-2001 14:00
--------------------------------------------------------------------------------
Schrijven over wespen valt niet mee schrijft de forumbeheerder.
Dat klopt helemaal.
Als je er geen verstand van hebt dan moet je dat ook niet doen.
Dit is de grootst mogelijke onzin over wespen die ik bij elkaar heb zien schrijven.
Ik hoop niet dat iemand dit serieus neemt.

Bob de Graaf

Frans vanTongeren
Berichten: 2016
Lid geworden op: wo 29 nov 2000, 00:00
Locatie: Nederland

Re: Over wespen

Bericht door Frans vanTongeren » ma 29 jan 2001, 16:14

Frans van Tongeren
Deelnemer
Deelnemer # 33
Waardering deelnemer
verstuurd 29-01-2001 18:49
--------------------------------------------------------------------------------
Beste Bob,
Ik begrijp je verontwaardiging.
Dat had ik ook .. toen ik te horen kreeg dat Sinterklaas niet bestond!
Maar echt Bob. Die 'Vespa euro non-alcoolico' (Europese limonadewesp) bestaat echt niet.
Natuurlijk wil je daar niet aan. Natuurlijk verslijt je mij voor een wespen-onbenul. Natuurlijk ..ja wat is natuurlijk in deze stekerige situatie.
Ahh..ik weet het. Terzake !!!
Ik zal je het stapeltje boeken meegegeven dat ik bestudeerd heb en jij Bob..jij mag ze houden.
Dan kan jij tenminste ook wat over wespen vertellen. Dan zal jij me precies kunnen vertellen wat er niet klopte in mijn wespenverhaal.
Heb je zelf geen boeken over wespen?
Je schreef ooit dat je niet verder bent gekomen dan de tweede klas Mavo (en nou niet zeggen dat dit een grapje was. Daar daar trap ik niet in. De kwaliteit van je teksten duidt daar wel op). Begrijpend lezen Bob, wordt dan wel moeilijk voor je!

Bob, kop op, (en kop in de boeken) . Hier komen ze:

* Imkers Encyclopedie
* Van Gool: Bijenhouden met succes
* Mellink: Leerboek der Dierkunde
* Lohmann : Natuur van maand tot maand
* Claus Zeiler: 300 tips voor het houden van bijen
* Jill Hughes: Als je goed kijkt naar bijen en wespen
(echtprachtig qua tekst en tekeningen)
* P.Elshout: Wespen: nuttig maar vaak een bron van ergernis
(artikel in 'Bijen' okt,' 92)

gr.
Frans

Romée van der Zee
Berichten: 1218
Lid geworden op: di 14 nov 2000, 00:00
Contacteer:

Re: Over wespen

Bericht door Romée van der Zee » ma 29 jan 2001, 16:14

Romée van der Zee
Beheerster
Deelnemer # 2
Deelnemer gewaardeerd:

verstuurd 29-01-2001 19:40
--------------------------------------------------------------------------------
Beste Frans,
Ik kan je wel enkele plaatsen noemen, waar de bijenwolf de laatste twee jaren massaal voorkomen. Dat de bijenvolken niet gedecimeerd worden komt door het massale aanbod. De imkers hebben graag een heidedracht en plaatsen dan met honderden hun volken, o.a. tot plezier van de bijenwolf.
Als de verwarming van de aarde doorzet mogen we op de permanente aanwezigheid van deze graafwesp rekenen. Haar voorkomen en ontwikkeling hangen n.l. nauw samen met de zomertemperatuur.
Romée
ps Zoals de meesten wel weten, heb ik de afgelopen 2 jaar een korte film over de bijenwolf gemaakt.

Frans vanTongeren
Berichten: 2016
Lid geworden op: wo 29 nov 2000, 00:00
Locatie: Nederland

Re: Over wespen

Bericht door Frans vanTongeren » di 30 jan 2001, 16:15

Frans van Tongeren
Deelnemer
Deelnemer # 33
Waardering deelnemer
verstuurd 30-01-2001 11:50
--------------------------------------------------------------------------------
OVER BIJENWOLVEN
In het boek 'Bijen en Bijenhouden' van J.de Roever uit 1948 vond ik o.a. het volgende:

Op zandige hellingen in de heidstreken komen soms duizenden nesten van de Philanthus triangulum (bijenwolf) voor. Duizend bijenwolven kunnen in één week 50.000 bijen vermoorden.
Er bestaat geen eenvoudig bestrijdingsmiddel.
De nesten zijn bijna een meter diep en daarom moet het hele terrein tot 1,25 meter worden afgegraven. Daarbij kunnen de larven en cocons gevangen worden door het zeven van het zand.
Zelfs in gezamenlijke arbeid is dat bij een wat uitgestrekt terrein vrijwel ondoenlijk.
Na een droge zomer is de uitbreiding van de bijenwolf groot.

*
Romée van der Zee schreef op de Zoemlijst het o.a. volgende:

- Voor wie geïnteresseerd is in bewegende beelden van 2 bijenwolfjes die hetzelfde gangetje inwillen.
Ik heb er 18 seconden van op mijn homepage gezet.
(http://web.inter.nl.net/users/rozee/wespen.html) -

*
Romée schreef nog meer over bijenwolven..:

- Volg de Elspeterbosweg vanaf Vierhouten. Na een kilometer is rechts een parkeerplaatsje. Volg vandaar af het gemarkeerde wandelpad. Na 200 meter kruis je een fietspad, en vandaaraf begint het feest. Aan beide zijden van het brede zandpad.. vele honderden bijenwolven die zich tegoed doen
aan o.a. mijn bijen. Ik heb met verbazing gezien hoe eerst het honingblaasje wordt leeggeperst, en hoe vervolgens de bij het holletje wordt binnen gesleept. Deze week ga ik ze op een mooie middag filmen.
Wie weet zie ik iemand van jullie. -

*
Romée schreef tot slot, haar filmervaring op..:
(acteur: Hans van der Post)

- Afgelopen vrijdag (aug. '00) brachten Hans van der Post en ik de dag door op de hei bij Vierhouten. Het doel was de bijenwolf te filmen en fotograferen.
Eerst keken we even bij mijn bijenvolken die daar pas een weekje stonden. Bij een kast hing een baard bijen aan de vliegplank waarop een enkele bij nog eens aangaf dat er in alle richtingen nectar te halen was. Toch was de honingkamer nog niet vol, maar aan het gewicht te voelen de 2 broedkamers geheel. De andere 2 kasten (2bk/2hk) hadden bijna 2 honingkamers gehaald en het verzegelen was begonnen. Hans sloeg eens door wat heidestruiken en het stuifmeel wolkte op. Van een oude
heide-imker had hij ooit gehoord dat dit een teken was van zeer goede dracht.

Na een wandeling waarop we vele duizenden bijenwolfingangen zagen, kozen we voor een zuidhellinkje en concentreerden ons op ± twee vierkante meter met in ieder geval 3 actieve wolfdames. Met camera's in de aanslag zagen we steeds meer verschillende solitaire bijen en wespen die
af en aan vlogen op ons stukje, maar de bijenwolf kwam wat traag op gang. Als er een uitvloog legden we een blauw doekje met een kleine opening in het midden over haar holletje. Dat was niet alleen handig voor wat ik later met mijn filmmateriaal wil doen, maar ze werd zo ook gedwongen om zich opnieuw te orienteren.
De bijenwolven namen daar de tijd niet voor, wat problemen opleverde bij de terugkomst. Ze slaagden er niet in de ingang terug te vinden. Dit gaf ons ruim de gelegenheid onder ah, en oh kreten, rustig vast te leggen hoe zij daar met een verdoofde bij rondvloog. We haalden vervolgens het doekje weg, en ze ging meteen naar binnen. Bij de volgende uitvlucht (het blauwe doekje was weer teruggelegd) werd er wel ingevlogen. Blijkbaar wilde ze een tweede onaangename thuiskomst voorkomen. Toch een
goed ontwikkeld geheugen blijkt maar weer. Nog aardiger was dat wij voor haar volgende thuiskomst het doekje weer wegnamen, en dat zij zonder aarzelen het goede holletje invloog. Zoals Hans opmerkte: "Alsof ze twee verschillende oriëntaties kan onthouden".

Heel wat bijen gaan aan de bijenwolf op een mooie dag verloren. En wij genoten daar gelukkig van. Het is wel bevredigend dat op haar beurt de bijenwolf weer geparasiteerd wordt door een klein vliegje. Zo gauw de bijenwolf uitvliegt, sluipt dit donkergrijze vliegje het hol in, om een meter lager haar eitjes te leggen. Wat prachtig dat wij imkers, aan wesp en vlieg zo'n heerlijk bestaan gunnen.

We hebben heel wat afgekletst... Het was een aangename dag. -

(Fr.: ietsjes gesleuteld)

Frans vanTongeren
Berichten: 2016
Lid geworden op: wo 29 nov 2000, 00:00
Locatie: Nederland

Re: Over wespen

Bericht door Frans vanTongeren » di 13 feb 2001, 16:16

Frans van Tongeren
Deelnemer
Deelnemer # 33
Waardering deelnemer
verstuurd 13-02-2001 15:40
--------------------------------------------------------------------------------
In okt. 2000 schreef Hans van der Post op de VBBN-Zoemlijst:
*
OVER HOORNAARS

Bij de Oostvaardersplassen staat een holle boom die in 1999 met hoornaars bevolkt is geweest.
Ook dit jaar weer!
Hoornaars zijn een wespensoort, dus het kan!
Het is merkwaardig hoe rustig hoornaars zijn ten opzichte van onze wesp.
Als je minder dan een meter bij de vliegopening stond, gaven ze je te verstaan dat je in hun ogen wat te dicht was genaderd.
Ze vlogen in je haar, maar hadden niet de bedoeling je te steken. Het was zo iets van: 'Ga hier weg!'
Er zijn mooie dia`s gemaakt.
Een lik honing op de boomstam en je kon ze, op je gemak, fotograferen.

(Fr. ietsjes gesleuteld)

Frans vanTongeren
Berichten: 2016
Lid geworden op: wo 29 nov 2000, 00:00
Locatie: Nederland

Re: Over wespen

Bericht door Frans vanTongeren » di 19 jun 2001, 16:16

Frans van Tongeren
Deelnemer
Deelnemer # 33
Waardering deelnemer
verstuurd 19-06-2001 20:52
--------------------------------------------------------------------------------
Artikel uit PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT van 18-07-2000
-BIJENWOLF zweert bij honingbijen -

door Chiel Jacobusse

Dieren die gespecialiseerd zijn, zijn kwetsbaar. Ze zijn sterk afhankelijk van het wel en wee van hun voedselbron en de geschiedenis leert dat specialisten die van een bepaald dier of plant afhankelijk zijn, groot risico lopen om uit te sterven. Toch zijn er in de natuur zat voorbeelden van specialisatie.

Rupsen die zich beperken tot één enkele voedselplant, zoals de kamille-uil, die uitsluitend bloempjes van de kamille eet. Vliegenlarven die alleen slakken van één bepaalde soort eten en zelfs verschillende roofvogels die er maar een enkel soort prooien op na houden. Een voorbeeld van sterke specialisatie is ook de BIJENWOLF. Als bloembezoeker is deze graafwesp negen van de tien keer op guldenroede te vinden, maar zijn echte specialisatie zit `m in zijn prooidieren. Een jonge graafwesp kan alleen maar groot worden op een menu van uitsluitend honingbijen.
Eerst even voorstellen. De bijenwolf is door zijn geelzwarte lichaam voor iedereen als wesp herkenbaar. Met zijn lengte tot zo`n anderhalve centimeter is het ook geen soort die je zomaar over het hoofd ziet. Een handig kenmerk om de bijenwolf als zodanig te herkennen is de rij zwarte driehoekjes tussen het geel op de rug, maar een enkele keer ontbreekt die wel eens en is het achterlijf egaal oranjegeel. In dat geval zijn de vrouwtjes makkelijk te herkennen aan de `kam` op de voorpoten; een rij lange dikke stekels die verder alleen bij de zeldzame harkwesp voorkomen. De mannetjes overigens zijn minder makkelijk te herkennen. Niet alleen door het ontbreken van de kam, maar ook omdat ze een stuk kleiner zijn dan de vrouwtjes en daardoor makkelijker met een aantal andere graafwespen verward worden.

Gifsteek
In Nederland leven zo`n honderdtachtig verschillende graafwespen. De meeste zijn klein en onopvallend, maar hun gedrag is altijd opmerkelijk. Ze maken hun nest in de bodem of ook wel in dood hout of in rietstengels. In het nestholletje worden eerst een aantal prooien verzameld, waarbij iedere graafwesp zijn eigen specifieke soorten kiest. Zo zijn er bijvoorbeeld snuittordoders, vliegendoders, bladluisdoders en sprinkhaandoders. De prooien die als proviand voor de jonge larven dienen, worden niet gedood, maar door een gifsteek met de angel verlamd, zodat ze vers blijven. Op of bij de prooidieren wordt een eitje gelegd, en vervolgens wordt het nest vaak met klei of met plantaardig materiaal dichtgemetseld.
In zandige bermen zijn niet zelden kleine hoopjes zandkorrels, met ernaast een holletje te vinden. Vaak is dat het nest van de bijenwolf. Dat wordt geproviandeerd met drie of vier honingbijen. Wie geduld heeft om zo`n nest in alle rust te observeren ziet na verloop van tijd het vrouwtje bijenwolf aankomen. Meestal laag over de grond vliegend met een net gevangen prooi tussen de poten. Hoewel het nest bij voorkeur in zandbodem wordt aangelegd, zijn ook in open, zavelige bermen soms nesten te vinden. Voorwaarde is wel dat de begroeiing niet te hoog en te dicht is.

Terugkeer
De bijenwolf is een aantal jaren een zeldzame verschijning geweest. In de jaren zestig en zeventig was de soort in Zeeland nauwelijks meer te vinden. Vanaf de jaren tachtig nam het aantal heel lanzaam weer toe, en die toename lijkt zich nog steeds door te zetten. Onderzoekers houden het erop dat het gebruik van pesticiden een van de belangrijkste oorzaken was van de sterke achteruitgang in de vorige eeuw. Opvallend is in ieder geval dat de teloorgang en het herstel van de stand vrijwel gelijk op ging met die van roofvogels en uilen. Hoe dit zij: de bijenwolf is inmidddels weer een tamelijk gewone verschijning. Wie een paar forse pollen guldenroede in zijn tuin heeft, hoeft er naar alle waarschijnlijkheid geeneens voor van huis te gaan.

Gebruikersavatar
Erik Speksnijder
Berichten: 430
Lid geworden op: wo 14 feb 2001, 00:00
Imker sinds: 1994
Locatie: Nederland
Contacteer:

Re: Over wespen

Bericht door Erik Speksnijder » wo 11 jul 2001, 16:18

Lex
Deelnemer
Deelnemer # 173
Waardering deelnemer
verstuurd 11-07-2001 12:50
--------------------------------------------------------------------------------
Hallo,
Ik wilde naar het filmpje kijken via de hierboven vermelde link:
http://web.inter.nl.net/users/rozee/wespen.html

Maar deze pagina bestaat niet.

Weet iemand de juiste link?

Groeten, Lex

Plaats reactie

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 21 gasten