Bericht: Koolzaad . . 'pionier' op drooggelegde gr

[Frans vanTongeren]

Koolzaad . . . 'pionier' op drooggelegde grond
Op een winderige, koude (ligt aan de majesteit) koninginnedag in '91 moest ik naar Diemen en verlegde mijn route door de Flevopolder om even te gaan kijken naar de bijen die daar sinds drie dagen stonden. De laatste kilometer legde ik te voet af om wat dia's te maken van de meest markante kasten die aan de Vogelweg stonden opgesteld. Mijn vrouw volgde mij veilig, stapvoets, in de auto, want zij weet inmiddels dat bijen op het koolzaad behoorlijk ondeugend kunnen zijn.
Het viel mij op dat veel kasten er verveloos bij stonden en er weinig solide uitzagen.
Mijn weegschaalvolk was 1 kilo lichter geworden!! Ik heb met mijn volk doorgesproken dat ik ze niet 100 kilometer van huis plaats om daar alleen maar te genieten van 'het geel'.
Later bedacht ik dat veel bijen nu werkelijk vlogen en ze bij de eerste keer 'wegen' opgesloten waren geweest.
Tienduizend bijen wegen 1 kilogram, dus.....
*
Aan de Gruttoweg is een koolzaadexpositie opgezet. Ze is gehuisvest in een grote silo. Zal ik even kijken?
De tentoonstelling is door 14 instellingen en particulieren samengesteld.
Al vanaf 1667 bestonden er plannen voor inpoldering van de Zuiderzee.
Sinds 1930 is 165.000 ha ingepolderd. Het begon met de Wieringermeer, gevolgd door de Noordoostpolder, Oostelijk en Zuidelijk Flevoland.
Voor het in cultuur brengen van de grond beschikt de directie Flevoland van Rijkswaterstaat over een grootland-bouwbedrijf.
Na het droogvallen, wordt de grond vanuit een vliegtuig ingezaaid met riet. Daarna wordt KOOLZAAD ingezaaid. De directie Flevoland heeft hiermee al vijftig jaar ervaring en gebruikt twintig verschillende rassen koolzaad. Dit jaar is 2.300 ha ingezaaid.
Koolzaad behoort tot de familie der kruisbloemigen, evenals mosterd, radijs, tuinkers en rammenas. Deze familie telt 1500 soorten in de wereld en 100 soorten in Nederland. Voor de landbouw is het geslacht Brassica van belang (alle koolsoorten, bladkool en koolzaad). Winterkoolzaad wordt
ingezaaid tussen 20 augustus en 5 september. In de eerste helft van juli wordt gemaaid. Het koolzaad wordt op bossen gelegd en een week later gedorst. Het zaad rijpt niet 'op stam', want de openspringende hauwen zouden dan teveel zaadverlies geven.
Na het koolzaad wordt tarwe, gerst en haver ingezaaid(4.850 ha). De greppels worden nu vervangen door drainagebuizen. Dan volgt vlas(350 ha), bonen en erwten(250 ha). Daarna aardappelen en bieten(350 ha) en luzerne(1000 ha).
De vruchwisseling is nodig om ziekten en plagen te voorkomen. Het systeem was Karel de Grote reeds bekend: het drieslag stelsel.
De imkerij werd uiteraard niet vergeten op deze expositie. Er was een demonstratievolk op drie ramen te bewonderen. Ze had een buisverbinding naar buiten, zodat je ook bijen met stuifmeel zag binnenwandelen.
Er waren allerlei attributen opgesteld, waaronder foto's en borden met informatie zoals:

- Om één kilo honing te produceren moeten de bijen met elkaar 20 miljoen
bloemen bezoeken en leggen ze daarvoor een afstand van 40.000 kilometer af -

- Per vlucht neemt een bij 0,025 gram nectar mee -

Verder waren er nog allerlei machines te bewonderen in de immense schuur.
Ik mocht nog wat koolzaad meenemen en zal dat in mijn tuin uitzaaien. In '92 reizen we dan naar Joppe. Afgesproken???

Fr.