Bestuivers; litteratuur

[Oude Essink]

Bestuiving: litteratuur

Het zal lezers niet ontgaan zijn, dat ik geen geschoold bioloog ben met bijen en bloemen in zijn portefeuille. Mijn belangstelling voor het onderwerp bestuiving is gewekt, toen ik bij Lei Hensels de cursus bestuiving deed. De cursus was uiteraard toegespitst op land- en tuinbouwgewassen, maar was voor mij genoeg om daarna op zoek te gaan naar litteratuur om mijn kennis over het onderwerp te verbreden; daarna ging ik op dingen letten , gebeurtenissen in de tuin en daarbuiten anders observeren en al doende legde ik een dossier aan en daar put ik nu uit.
Pas als je de goede litteratuur te pakken hebt, waarmee je het onderwerp bestuiving te lijf kunt gaan, gaat er een wereld open, die een enorme verrijking betekent en de bewondering voor de natuur verdiept.
Lezers, die door de enkele onderwerpen, die ik tot nog toe aansneed, geboeid zijn geraakt en die evenals ik zich verder willen verdiepen, zal ik de voornaamste boeken aanreiken die mij inspireren; het zijn boeken die ook voor een leek zeer goed te lezen zijn en waaraan ik onder andere mijn gegevens ontleen.

1. Eigil Holm; Bloembiologie, Thieme 1978 ISBN 90 03 95380 5 Het is een redelijk dun boekje, uit het Deens vertaald, en geeft in theorie, toegelicht met bloemvoorbeelden , foto's en verhelderende tekeningen, in kort bestek alles wat samenhangt met bloemen en bestuivers.
2. B.Meeuse & S.Morris; De voortplanting van Bloemen, vert.Het Spectrum 1984 ISBN 90 274 7788 4. oorspr. Titel The Sex Live of Flowers;
London. Dit boek behandelt het hele wereldgebeuren op gebied van bestuiving; heeft een goed register en een uitgebreide litteratuur lijst; de foto's in dit boek zijn ongelooflijk fraai; de tekst is goed leesbaar, helder en inspirerend.
3. Fr. G. Barth; Insects and Flowers; The Biology of a Partnership, Princeton 1985. ISBN 0 691 02523 1 oorspr. Titel Biologie einer Begegnung;
Stuttgart.



De zuiver wetenschappelijke verhandeling verhinderde de auteur niet er een zeer leesbaar boek van te maken; een zeldzaam voorkomende combinatie; een eye-opener van de hoogste orde; wie de moeite wil nemen zich door dit boek heen te werken, komt niet bedrogen uit; verder mooi fotomateriaal, een uitgebreide bibliografie en register.
4. H. Kügler; Blütenöcologie, Stuttgart 1970 2e dr. Een wetenschappelijk droog beschrijvende tekst met tekeningen van alle bloemsoorten die je in de flora tegenkomt. Als naslagwerk geschikt.

Binnenkort zal ik weer eens een bezoek aan Wageningen brengen om te zien of er inmiddels meer op de markt is; ik ben er een tijd niet geweest.

Foto's die ik ter illustratie aan een van deze boeken ontleende, staan aangegeven met de naam van de auteur van het boek, in een enkel geval de naam van de fotograaf.
Als iemand deze lijst kan aanvullen met lezenswaardig werk over bestuiving in het algemeen, houd ik mij aanbevolen.
Het boek van L.Hensels, Land- en Tuinbouwgewassen door Honingbijen werd al eerder besproken.
hennie oes





Bijgewerkt door - Oude Essink op 11/02/2002 15:02:09

[Peter Bal]

Bestuiving: litteratuur

Het boek van L.Hensels, Land- en Tuinbouwgewassen door Honingbijen werd al eerder besproken.
hennie oes

Hennie,
je schreef dat dit boek van L. Hensels al eerder besproken was.
Maar waar dan?
Wat staat er allemaal in en waar is het te koop??

Groeten,

Peter

[Oude Essink]

Hallo Peter,
Ik kan zo snel niet vinden waar allemaal, maar geef de informatie opnieuw, omdat het voor imkers en telers toch een belangrijk boekje is:

Het boekje is een weerslag van de bestuivingscursus die hij gaf;
wat is bestuiving in land- en tuinbouw; waaraan moet een bijenvolk voldoen; wat moet de teler weten en doen; welke en hoeveel volken op welk product; hoe moet dat in een kas; allemaal heel practisch; prijzen en afspraken.
uitgegeven bij Elsevier e-mail: boekhandel@ebi.nl;
ook verkrijgbaar in de boekhandel waar ze het vaak voor je moeten bestellen; handiger dus naar het Bijenhuis, waar het in voorraad is.
ISBN 90 5439 1081 uitgeg in 2000
hennie oes



Edited by - Oude Essink on 11/02/2002 15:03:43

[Marion Verspaandonk]

Een goede aanrader is het boek 'pollenanalyse' onder redactie van Aad de Ruyter en JP Kaas en uitgegeven in 1999 door de Ambrosiushoeve. Er staat heel specifieke goed onderbouwde informatie in over bijv nectarien, nectarsamenstelling, de honingbij als bestuiver, bloembouw, allerlei soorten verschillende stuifmeelkorrels en hun aandeel in honing en allerlei onderzoekjes om zelf te doen. Er staan ook heel speciale dingen in het boek bijv dat stuifmeel van mais, waar Hennie het over had in zijn mapje windbestuiving en wat wel eens door honingbijen wordt verzameld, zeer veel zetmeel bevat. heel opmerkelijk als je weet dat de meeste stuifmeelsoorten bijv geen zetmeel bevat. Zou zetmeel voedingswaarde voor de bijen hebben vragen de schrijvers zich af. Strikt genomen is het een boek dat gaat over stuifmeelonderzoek van honing voor imkers als jij, scholen en laboratoria. Maar omdat het zoveel raakvlakken met drachtplanten heeft zou je toch eens moeten proberen dit boek op de kop te tikken. Misschien als je naar de Ambrosiushoeve belt dat zij weten wat het kost. Het boek is in zwart-wit en telt 156 blz.



Edited by - Marion Verspaandonk on 24/01/2002 21:47:03

[H.S. Kok]

Hennie

Tijdens mijn vakantie op Kreta afgelopen zomer heb ik tijdens de verplichte strandbezoekdagen, het bijzonder interessante boek "The Pollination of Flowers" van Michael Proctor en Peter Yeo (1973)gelezen, tweedehands aangeschaft op de boekenmarkt in Deventer. Het boek gaat in op alle groepen insekten die planten bezoeken; coleoptera, diptera, lepidoptera, hymenoptera. Het boek omvat 400 pagina's anatomie van de monddelen, beschrijving van de zintuigen, gedrag op de planten, bouw van de bloemsem die door de insekten worden bewerkt. Er is een apart hoofdstuk over de bestuiving van wilde orhideeen die in Engeland voorkomen. Maar ook bestuiving door wind en water, evolutie vraagstukken komen aan de orde. Een klein hoofdstukje is gewijd aan bestuiving van commercieel geteelde planten.
Het boek is aanwezig in de bijenbibliotheek in Wageningen. Daar zijn overigens meer boeken te leen over de interactie tussen insecten en planten, maar de nadruk ligt dan vaak op de schade die hierdoor wordt veroorzaakt.

Vanwege de aandacht die dit aspect van de bestuiving de laatste paar jaar heeft gekregen (24 gemeenten die onderzoek naar hun wilde bijenpopulatie hebben laten uitvoeren)lijkt het mij zinvol dat dit onderwerp een onderdeel gaat vormen van de cursussen bijenteelt. Of misschien moet dit wel een speciaal onderwerp zijn bij de bestuivingscursussen zoals die georganiseerd worden door het SBI (Stichting Stimulering Bedrijfsmatige Imkers)of een zelfstandige cursus zoals in Rotterdam en nu in Leiden is georganiseerd. Hoewel er nu nog niets aan te verdienen valt zou dat in de toekomst volgens een twee jaar geleden verschenen studie, van het IKC in Ede, wel het geval kunnen zijn. Een bredere kennis van de imker op dit terrein zou in ieder geval een verbetering van het imago van de bijenhouderij bij het publiek kunnen veroorzaken.

[Oude Essink]

Hallo H.S.Kok,
Het boek, dat je opgeeft, Proctor e.a. The pollination...., lijkt mij wel wat; ik ken het niet en ga het gauw opzoeken. Hartelijk dank,
hennie oes

[Marion Verspaandonk]

Hallo H.S. Kok,

Een bredere kennis van de imker op dit terrein zou in ieder geval een verbetering van het imago van de bijenhouderij bij het publiek kunnen veroorzaken.

Volledig mee eens. Vandaar dat ik meteen op zoek ben gegaan naar dat boek van Proctor dat jij adviseerde en het boek van Barth wat Hennie adviseerde. Ik heb gemaild naar Kniphorst boekhandel in Wageningen maar daar was dit boek niet leverbaar. Ik probeer nu via tweedehandse boekhandelzaken aan het boek te komen maar nog steeds zonder resultaat. Als iemand mij kan helpen dan graag.

Zeg H.S. -ik vind het vervelend je met twee letters aan te moeten spreken maar ik ken helaas geen naam of pseudoniem - zou je even voor mij willen surfen naar:

http://www.bijenhouden.nl/forum/topic.a ... PIC_ID=664

en kunnen opzoeken in jouw boek wat het antwoord is op vraag 2 in rood? Let wel het gaat om de drachtplant Impatiens glandulifera [blue]

[H.S. Kok]

Marion

De twee voorletters staan voor Hendrikus Stephanus, maar ze noemen me Henk. In het verleden ben ik op de zoemlijst als eens verward met een naamgenoot die secretaris is van de ANI. Om deze verwarring te voorkomen heb ik voor dit forum mijn voorletters gebruikt.

Impatiens glandulifera komt op pagina 215 in een kort stukje voor in het boek van Proctor. Maar met niet meer informatie dan, dat de plant veel voorkomt langs oervers van kanalen en rivieren in Engeland. De hommel past volledig in de bloem, waar de rug in contact komt met meeldraden en stempel. Meer informatie over deze plant kom ik tegen in Das Trachtpflanzenbuch van Anna Maurizio en Friedgard Schaper uitgave 1994. Vanaf blz. 277 vinden we de volledige naam Impatiens glandulifera Royle en o.a. dat de plant extraflorale nektarien aan de bladstengel bezit. Verder wordt er niets vermeld over de functie van deze extraflorale nektarien. In het boek, Sekretion und Exkretion bei Pflanzen, E. Schnepf 1969 kom ik tegen dat de uitscheiding van suikers een secondaire bloesembiologische betekenis heeft gekregen, omdat er ook nektarien te vinden zijn op varens. De betekenis van (extraflorale)nectarien wordt hier in verband gebracht met sapstromen die instand gehouden moeten worden voor de aanvoer van andere stoffen die alleen met het phloemsap worden aangevoerd. De niet benodigde suikers en andere stoffen worden uitgescheiden en de overige stoffen blijven achter of worden geressorbeerd. De nectarien dienen dus alleen maar om de sapstroom op gang te houden en het aantrekken van insekten is voor de plant niet van belang in het geval van de extraflorale nectarien. Behalve misschien van insekten die belagers van de plant als prooi hebben.

Over de herkomst van de naam Balsemien ben ik niets tegengekomen.

[Marion Verspaandonk]

Hallo Henk,

Ik ben met je gegevens weer verder gegaan in de map over niet populaire drachtplanten en je hebt weer twee nieuwe boeken aan deze literatuurlijst toegevoegd:
1.Das Trachtpflanzenbuch van Anna Maurizio en Friedgard Schaper uitgave 1994 en het boek:
2.Sekretion und Exkretion bei Pflanzen, E. Schnepf 1969. Bedankt Henk!

Wat ik zelf nog een aardig boek vind en waar je stuifmeel aan de hand van hun kleur en vorm een aantal drachtplanten op naam kan brengen is het boek:
3.The pollenloads of the Honey Bee door Dorothy Hodges ISBN 0 86098 140 1
het boek vertelt ook iets over de manier waarop bijen de verschillende soorten stuifmeel verzamelen en dit heeft weer raakvlakken met boeken die gaan over bestuiving.

Marion