Bericht
door de vos roger » vr 13 jun 2008, 18:25
Ik kreeg van een goede vriend het volgende verhaaltje doorgespeeld die ik jullie niet wil onthouden.
De Vlier heeft een grote rol gespeeld in mythen en volksverhalen en ze is waardevol om haar veelzijdige toepassingen. De Vlier is een snelgroeiende struik die vrij algemeen in Nederland voorkomt en eeuwen oud kan worden. Ze vertoont een onregelmatig en sterk vertakt silhouet. De stam van de vlier heeft een gebarsten schors, de takken en twijgen bevatten een dik wit merg. De jonge twijgen zijn zacht en buigzaam. Bij het ouder worden verhouten ze en worden keihard. Ze krijgen een grijsbruine kleur, een wat wrattig aspect en vertonen grove lengteribbels.
De bladeren zijn samengesteld, smal en veervormig en bestaan uit vijf of zeven ovale of lancetvormige blaadjes met sterk getande randen, eindigend in een punt. De struik is geschikt voor vochthoudende, stikstofhoudende (vervuilde) grond, in de zon of halfschaduw.
Inhoudstoffen: Flavonen, looistoffen, slijmstoffen, etherische olie, alkaloïden, vit. B4, C, kalium, calcium.
Al bij de oude Germanen een heilige boom, die in verband werd gebracht met de Godin Holda. Na de kerstening maakte ze haar rentree als de sprookjesfiguur Vrouw Holle. In het Duits heet de Vlier dan ook nog steeds Hollunder.
De Vlier kende vele volksnamen; Holderboom, Hollestere (NL) Elder, Hollowtree (ENG) om er maar een paar te noemen.
De vele benamingen zijn overigens een aanwijzing voor de grote betekenis die de Vlier altijd heeft gehad: hoe meer volksnamen een plant heeft, des te meer heeft men op verschillende plaatsen onafhankelijk van elkaar de waarde van de betreffende plant herkend.
Sambucus is afgeleid van het Griekse Sambuke, dat fluit betekent. Daar maakte men van oudsher fluitjes uit de jonge twijgen, wat je nu bij ons nog terug vind in het woord Flierefluiter.
Voor de Kelten had de Vlier betekenis als verbinding met de onderwereld, het begeleiden van de geesten van het overledenen naar het schaduwland. Vliertwijgjes werden begraven met de doden om hen te beschermen tegen kwade geesten.
Ook na de kerstening kregen overledenen vaak een kruisje van vliertakken mee, en staken doodgravers een takje vlierbloesem op hun hoed als ze een overledene gingen ophalen. De maat van de overledene werd genomen met een Vliertwijg.
Voor de Germanen was de Vlier een heilige struik want ze bood bescherming tegen boze geesten en trok goede geesten aan. Je mocht haar daarom niet zomaar omhakken, maar altijd eerst je respect betonen.
Begin 20ste eeuw werd er in sommige gebieden van Nederland nog gezegd dat je voor de “Vliermoeder”, die als de beschermgodin van het huishouden gold, de hoed moet afnemen; waarmee nog iets van dat oude respect duidelijk wordt.
Vroeger plantte men de Vlier vlak bij het huis, het liefst onder het keukenraam, omdat de vlier bescherming bood tegen vliegen en ongedierte. Vliegen mijden over het algemeen de Vlier en zullen dus ook minder gauw binnenvliegen in een keuken waar een Vlier voor het open venster staat. Zo was er minder kans op besmetting.
Het jonge hout is zacht en uit te hollen. Traditioneel werd de panfluit van Vlier of van riet gemaakt. Het oudere hout is erg hard en werd gebruikt voor priemen, slagerspennen, weefnaalden en ter vervanging van ebbenhout.
Het merg is zeer licht en kan gebruikt als watten of om fijne instrumenten schoon te maken. Metaal dat met vlier wordt ingewreven roest niet en hout van wormen gevrijwaard.
Zoals wel meer met magische bomen en struiken kreeg de Vlier na de kerstening een slechte reputatie: Judas zou zich aan een Vlier hebben opgehangen, nadat hij zich eerst een oor had afgesneden. Dat oor groeit nu nog altijd op oudere vlierstruiken: een eetbare zwam die Judasoor heet. Ook zou het kruis waaraan Christus werd gekruisigd van Vlierhout zijn gemaakt.
roger
