Verbod op ‘bijengif’ kan wel eens een Pyrrusoverwinning worden
‘Het is gelukt!’ Afgelopen maandag besloot Brussel tot een tijdelijk verbod op neonicotinoïden. Vanaf 1 december is het gebruik van deze insecticiden voor twee jaar verboden. Het gaat om het gif dat door velen in verband wordt gebracht met de problemen waar bijenhouders de laatste jaren mee kampen. Op de sociale media klonk dan ook luid gejuich. ‘De lobby van de chemische industrie is verslagen!’
Het tijdelijke verbod is dan misschien ondanks de lobby van producenten als Bayer en Syngenta, het is dankzij een fanatieke lobby van een brede coalitie van bijenliefhebbers. Erg rationeel is die laatste lobby evenwel niet. Neem nou de kwestie rond de ‘geheime’ dossiers van Bayer die onlangs naar buiten kwamen. De Britse gezondheidsautoriteiten van de HSE hadden op verzoek van een imker enkele registratiedossiers van het middel imidacloprid openbaar gemaakt. Daaruit bleek onder andere bij welke dosis neonicotinoïden dodelijk zijn voor bijen die het spul gedwongen moeten eten. Partijen als Groen Links en de Partij voor de Dieren spraken er schande van. ‘Bayer wist al die tijd al dat het gif dodelijk was voor bijen en ze hadden niets gezegd!’ Maar wat hadden deze partijen dan gedacht; dat een insecticide dat is ontworpen om insecten te doden niets doet met bijen die het spul, figuurlijk gesproken, door de strot geduwd krijgen?
In de hele kwestie rond het gif en de bijen is eigenlijk maar één vraag relevant: komen honingbijen in het wild met dodelijke of anderszins schadelijke doses van het gif in aanraking? Die vraag wordt niet beantwoord in deze ‘geheime’ dossiers.
De zoektocht naar de oorzaak van de problemen van bijen en bijenhouders is inmiddels tot in het absurde gepolariseerd. Verschillende onderzoekers maken er, geholpen door bijvoorbeeld het VARA-programma Zembla (Moord op de honingbij, 11-03-11 en 24-01-13) vooral een punt van dat de ‘officiële’ bijenonderzoekers van de universiteit in Wageningen niet objectief zouden zijn. En dat dan omdat ze bij een instituut werken dat – op geheel andere afdelingen – wel eens contractonderzoek heeft gedaan voor Bayer. Het TROS-programma Radar maakte het onlangs ook bont (22 april). Als illustratie bij een imker die met bijensterfte te maken had toonden ze ‘ramen’ uit een bijenkast waar schijnbaar geen voedsel in zat, boven een bak vol dode bijen onderin de kast. Waar deze bijen ook aan zijn gestorven, het is in ieder geval niet aan een ‘verdwijnziekte’ die wordt veroorzaakt door gif. Anders zouden deze bijen toch echt buiten de kast zijn verdwaald en gestorven, niet ín de kast.
Alle aandacht voor het landbouwgif leidt af van een andere plausibele verklaring voor de bijensterfte; eentje die door veel imkers wordt ontkend. Sinds een aantal jaren zorgt een exotische mijt voor grote problemen onder bijenvolken. Deze varroamijt komt van oorsprong uit Azië, waar de bijen er goed mee om konden gaan. Europese honingbijen zijn minder goed gewapend. De benodigde bestrijding van de varroamijt door de imker is een secure klus die in de praktijk nogal eens te wensen overlaat. En waar er nog steeds geen heldere samenhang is aangetoond tussen het gebruik van neonicotinoïden in het veld en grootschalige bijensterfte, is er in diverse studies wel een verband gevonden tussen problemen met de bestrijding van varroa en bijensterfte.
Het meest waarschijnlijk lijkt het dat de problemen waar een deel van de imkers (zeker niet alle) mee kampt worden veroorzaakt door een combinatie van factoren: varroa, gebrek aan wilde bloemen in het veld, gifgebruik, virusziekten, noem maar op. Nu is een ban op gif dat ook bij lage doses, zoals die in de praktijk voorkomen (Science, 29 maart 2012), dodelijk is voor bijen op het eerste gezicht een goed idee. Sterker nog: een ban op alle insecticiden is een meer dan loffelijk streven. Zeker als bekend is dat in het oppervlaktewater op verschillende plaatsen concentraties worden gemeten boven de norm voor deze insecticiden. Maar het vervelende is dat slechts een heel kleine minderheid van de boeren op dit moment biologisch werkt. De rest heeft nog behoefte aan insecticiden. Wat gaan zij gebruiken in plaats van de neonicotinoïden die ze vanaf 1 december niet meer mogen gebruiken? In ieder geval geen middelen die gezond zijn voor bijen. Rob Buiter
wetenschapsjournalist
Manpad schreef:Vandaag (3 mei) op de opinie-pagina van NRC:
. Wat gaan zij gebruiken in plaats van de neonicotinoïden die ze vanaf 1 december niet meer mogen gebruiken? In ieder geval geen middelen die gezond zijn voor bijen. Rob Buiter
wetenschapsjournalist
lijkt me geen probleem, voor de toelating van de neonicotinoïden werdt er ook landbouw bedreven die ons kon voeden,
dat door het wegvallen van de nieuwe type bestijdingsmiddelen de oude nu niet werken is natuurlijk onzin.
gewoon 15 jaar teruggaan met de bestrijdingsmiddelen uit die tijd.
bestrijdingsmiddelen zijn natuurlijk nooit gezond voor bijen.
Het gaat er steeds meer op lijken dat de bijenhouders zich met een kluitje in het riet hebben laten sturen , en geen steek opgeschoten zijn na het ; Nosema Ceranae en neonicotinoide tijdperk zelfs weer jaren achter met de oorzaak van de verdwijnziekte .
Jeroen v/d Sluis is zich daar natuurlijk al lang van bewust en is ( gezien het journaal deze week ) overgestapt op het verdwijnen van ; Libellen , muggen en dergelijke,
Laatst gewijzigd door Jaap v.Popering op za 04 mei 2013, 17:28, 1 keer totaal gewijzigd.
Jaap v.Popering schreef:Jeroen v/d Sluis is zich daar natuurlijk al lang van bewust en is ( gezien het journaal deze week ) overgestapt op het verdwijnen van ; Libellen , muggen en dergelijke,