Ander geluid.

[imker Marinus]

Marinus, ik heb dat artikel ook gelezen. Tjeerd Blacquière geeft daarin ook aan dat het behoud van de inheemse honingbij eveneens nuttig is, in het artikel dat hij samen met Peter Neumann geschreven heeft (wordt naar verwezen in het artikel betreft Aalsteren) wordt daar nog iets dieper op ingegaan.

Tjeerd geeft inderdaad aan dat het behoud van de inheemse honingbij nuttig is. Dat lees je goed. Tjeerd geeft ook aan dat Aalsteren met 'Nederlandse bijen' nuttiger is dan het koesteren van een paar geïsoleerde populaties met raszuivere oorspronkelijke bijen (bijvoorbeeld 'Zwarte'). Met die concensus valt het dus ook wel mee.

Zijn boodschap is echter geschreven op het lijf van de Nederlandse bastaard-honingbijen, als er in Nederland geen initiatieven zijn ten behoeve van de inheemse honingbij vind ik dat Aalsteren (of eender welke vorm van lokale selectie) prima.

Zo'n initiatief is er wel. In Nederland is er 't landras, het komt echter niet zo van de grond. Ook hebben we nog de zwarte bijen van Texel, maar er zijn geen initiatieven om die bij voor meer imkers beschikbaar te maken of om het behoud ervan veilig te stellen.

Maar het aanvatten van selectie op lokale omstandigheden (dat betreft meer dan enkel de dracht) gaat vlotter bij inheemse honingbijen - voor Nederland bv. Texelse Zwarte bijen - dan bij uitheemse honingbijen - voor Nederland bv. Sloveense Carnica's - of bastaard-honingbijen die recentelijk nog vreemde allelen binnengekregen hebben - bv. Nederlandse huis-tuin-keuken-bijen waar recent door ongecontroleerde standbevruchting Buckfastallelen ingebracht zijn. De inheemse honingbijen hebben immers een voorsprong.

Jaja, begrijp ik wel. Maar ik ben tevreden met mijn teeltmoertjes en F1-koninginnen van buckfast. Misschien een zwart volkje erbij om eens te zien of het wat is. Wat betreft de honing gaat het best, goed genoeg. Tot nu toe heb ik nog geen grote verliezen gehad, zal me ook heus wel kunnen overkomen, maar ik hoef geen bijen die lokaal helemaal aangepast zijn. Waarom, wat is het nut? Onze bijen zijn gebruiksdieren, net als melkkoeien, ze worden verzorgd door de imker die ze een dak boven het hoofd geeft, ziekten bestrijdt en zorgt dat er genoeg voer is om de winter door te komen. Aangepast zijn op lokale omstandigheden is niet zo belangrijk als voor andere bijensoorten, bijvoorbeeld hommels, die het zonder hulp van de imker moeten stellen. Net als bij melkkoeien wordt de selectie gestuurd door de mens, niet door de natuur. De resultaten uit het experiment verbazen me ook niet zo. Ik zou pas achter mijn oren gaan krabben wanneer het experiment in ons land herhaald wordt. Met carnica, buckfast en de zwarte bij. Niet geïmporteerd uit het buitenland, maar gewoon uit Nederland. Mocht dan blijken dat sterfte bij de zwarte bijtjes minder is, dan wordt het interessant. Maar dit experiment sluit niet zo aan op de praktijk.

Indien er dus op regionaal niveau geen lokaal aangepaste bastaard-honingbijen aanwezig zijn, zoals in Vlaanderen, dan slaat men 2 vliegen (vooruitgang bijenteelt én conservatie) in 1 klap door aan te vatten met inheemse honingbijen.

Hoe komt het dat de situatie in Vlaanderen op dit punt anders is dan in Nederland?

Dat er vanuit een wetenschappelijk perspectief een specifiek bijenras, zijnde het bijenras dat lokaal thuishoort, te prefereren valt komt niet zomaar uit de lucht vallen. Dat is de conclusie van een 16-koppig Europees topteam van bijenwetenschappers (http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.3 ... .1.53.2.03) waarvan ik het genoegen heb om via SMARTBEES mee te mogen samenwerken. Zoveel topnamen, dat lijkt mij wel op enige consensus.

Die zestien instituten zijn het wel met elkaar eens ja, maar kijk naar het bericht van Tjeerd en je ziet al dat er geen consensus is. Consensus: iedereen is het met elkaar eens. Ik geloof de resultaten wel, maar ik vind de conclusie wat te kort door de bocht. Imkers bestrijden de varroamijt, in het experiment is dat niet gebeurd. Er zijn vanuit de wetenschap ook andere initiatieven, denk aan 'Varroa Sensitief Hygiëne', een onderzoeks-, teelt- en selectieprogramma van Arista Bee research. Dat sluit veel meer aan op de praktijk, op de gang van zaken. De laatste jaren hoor je in Nederland meer van hen, dan over SMARTBEES. Zie hierboven een voorstel voor een proefopzet waarvan de resultaten mensen meer aan het denken zouden kunnen zetten.

Los van het thema waarover het gaat is de ene keuze altijd verantwoorder dan de andere, welke keuze precies is dan weer afhankelijk van de bril waarmee gekeken wordt. Uiteraard kunnen bij eenzelfde bril ook nog eens verschillende visies bestaan (bij een echte bril staat de sterkte van de glazen immers ook los van het montuur), maar de ene visie zal een groter draagvlak hebben dan de andere. Zo zou men kunnen stellen dat er ook vanuit wetenschappelijke bril verschillende visies bestaan omtrent hoe het verder moet met de bijenteelt, maar als ik goed rondom mij kijk, luister en lees, dan is het mij wel duidelijk welke visie de meeste aanhang heeft. Zijn mensen die andere, al dan niet wetenschappelijke visies aanhangen daarom verkeerd of dom? Wel laat me die vraag beantwoorden met een vraag: "Zijn Amerikanen die voor Donald Trump gestemd hebben dom?" Iedereen kent voor zichzelf het antwoord op die vraag, en toch zullen niet al die antwoorden hetzelfde klinken; wie heeft er gelijk?

Bij het kiezen van het ras waarmee een imker wil werken hoeft hij zich niet te verantwoorden. Net zoals iemand zich niet hoeft te verantwoorden over zijn stem voor een presidentskandidaat.

De keuze van het bijenras is een vrije keuze, dat heb ik zelf ook al vele malen gesteld. En ieder imker heeft ook het recht om zich bij die keuze te laten leiden door eender welke, al dan niet wetenschappelijke visie. Het enige wat ik tracht te doen, net zoals mijn buitenlandse SMARTBEES-collega's in hun regio's doen, is proberen imkers duidelijk te maken dat er binnen een groep gerenommeerde Europese bijenwetenschappers consensus is over het gegeven dat, als men zich als imker wil inzetten voor de bijen, men best kiest voor het lokaal thuishorende bijenras (zeker in geval er sinds lange tijd geen lokaal bastaardras aanwezig is). Ieder imker is vrij om te kiezen of dit argument voor hem / haar doorslaggevend is, wij willen het enkel maar aanreiken.

Goed dat je je inzet voor de lokale bij. Mijn advies aan jou zou zijn om, voor het effect op de lange termijn, je stelligheid iets te temperen, het komt wat drammerig over. Hoewel ik positief sta tegen de zwarte bij en het best eens zou proberen, is de toon van je boodschap in je eerdere bijdrage wat pedant:

Maar dat doet niets af aan het gegeven dat er vanuit wetenschappelijk perspectief wel degelijk een voorkeur voor een specifiek bijenras bestaat, zijnde het bijenras dat lokaal thuishoort. Gezien veel andere imkers hier gewoon meelezen, en zelf wetenschapper zijnde, vind ik het belangrijk om dit laatste perspectief aan te rijken. Wetenschap is immers de sleutel tot vooruitgang

Het is niet mijn bedoeling je met deze opmerking te kwetsen. Je inzet voor de zwarte bij is bewonderenswaardig. Juist daarom ook geef ik je de feedback. Bij het promoten van de zwarte bij hoort een eerlijk en compleet verhaal. Uit je reactie naar szx2js komt dat ook niet naar voren.

Je gebruikt in dat stukje wat ik hierboven aanhaal, die reactie naar szx2js, geen inhoudelijk argument. Nee, je presenteert jezelf als wetenschapper en dat label moet jouw mening meer waarde geven. Daarnaast klopt het beeld dat je schetst niet, het is onvolledig. Eerst was de boodschap op te vatten als: 'de wetenschap vind dat we met lokale bijen zouden moeten imkeren'. Daarna zwak je het wat af, tot SMARTBEES. Maar nog kan een lezer een verkeerd beeld krijgen doordat andere initiatieven, met andere uitgangspunten, niet genoemd worden. Naar mijn persoonlijke mening is de toegevoegde waarde van SMARTBEES zwak. Er wordt wat gewapperd met artikelen over experimenten die niet aansluiten bij de praktijk. In 2018 stopt het project al. Mijn hart gaat meer uit naar het werk van Arista Bee Research. Actief binnen en buiten Europa en met een langere adem. Dat levert tenminste nog wat op: een varroa resistente bij.

Overigens communiceert SMARTBEES op haar website wel netjes. Ik haal eruit dat het doel is om lokale ondersoorten te behouden voor de toekomst om zodoende geen genetische informatie verloren te laten gaan. Een mooi initiatief. Ik lees op de website niet dat op basis van wetenschappelijke argumenten beter is met deze bijen te werken, omdat ze beter met varroa om kunnen gaan of zo (de link met dat experiment wordt niet gelegd).

[Dylan Elen]

In Vlaanderen werd in 1974 door de selectiewerkgroep besloten om over te schakelen van bastaarden op Carnica, dit temeer omwille van de succesvolle resultaten in Duitsland. Dankzij gemotiveerde en enthousiasmerende koptrekkers, en dankzij de strategie van overlarven (doppenproject), slaagde men erin om Carnica relatief snel tot het nieuwe Vlaamse basisras te maken. Nadien kwam er ook interesse voor Buckfast, maar het heeft toch even geduurd vooraleer dit ras (en diens telers) een plaats kregen binnen die selectiewerkgroep (je kan je wellicht wel iets voorstellen van de spanningen die er toen (en nu soms nog) hingen). Alleszins, Buckfast is in Vlaanderen, op enkele locaties na, nooit echt doorgebroken, in Wallonië daarentegen wel (al zijn er daar natuurlijk ook weer locaties waar dat niet gebeurd is).

Op de website van SMARTBEES wordt er inderdaad niet naar dat artikel verwezen, in realiteit is dat onderzoek echter "de rode draad" doorheen het geheel, maar dat is dus blijkbaar enkel geweten door wie direct betrokken is. Nederland neemt niet deel aan SMARTBEES terwijl ABR getrokken wordt door een Nederlander, dat zou wel een reden kunnen zijn waarom het ene bij jullie gekend is en het andere niet. Einde is inderdaad in 2018, zo gaat dat met projecten van de EU, al zijn er op dit moment positieve vooruitzichten.

Ik zei "enige consensus", het lijkt mij sowieso onmogelijk dat iedereen het ooit volledig met elkaar eens is. Enige uitzondering is misschien terrorismebestrijding, al valt er te twijfelen over de houding van de terroristen zelf daarin Alleszins, als een bepaald "idee" onderbouwd kan worden en breed gedragen wordt is dat voor mij voldoende om dat "idee" in beschouwing te nemen (daarbij bestaat natuurlijk de kans dat er ook goede "ideeën", welke minder breed gedragen worden, niet door mij opgemerkt worden). Zowel SMARTBEES als Tjeerd staan achter het idee dat men best met lokale bijen imkert. De invulling van "lokaal" kan dan wel enigszins verschillen, het concept wordt overheen heel Europa gedragen. Andere topics, zoals VSH, zijn daarom niet slecht, al kan men er zich zeker wel enkele vragen bij stellen.

Heb het nergens over verantwoording gehad, wilde gewoon maar duiden dat er altijd wel een perspectief / visie gevonden kan worden om een bepaalde keuze te verdedigen. Maar dat maakt simpelweg niet dat alle keuzes even verantwoordbaar zijn (moet natuurlijk bij gezegd dat "verantwoord" niet hetzelfde is als "acceptabel", alcohol is bv. onverantwoord in het verkeer, maar toch lijkt een meerderheid van de Vlamingen het enigszins te accepteren).

Ach Marinus, ik heb een brede rug en heb geen problemen met kritiek, zeker niet als die opbouwend bedoeld is. Ik geloof dat ik als 23-jarige nog wel 't een en 't ander kan leren. Ik weet dat er nog wat werk aan de winkel is betreffende forumreacties, vind man-tot-man-gesprekken makkelijker. Doorgaans schrijf ik het gewoon zoals het mij op dat moment te binnen schiet (onder invloed van de prikkel van de vorige reactie dus) en dat kan best nare situaties geven. Maar heb intussen al wel een ideetje voor de volgende keer dat ik nog eens op zulk een kwestie reageer, aantrekkelijk om te lezen zal het niet zijn, maar ik zou tenminste maar 1 keer moeten reageren

Op sommige vlakken ben ik het - uiteraard - niet met je eens. Daar zit interessante gespreksstof in voor een pb of voor een toffe avond op café, met Belgisch bier dan wel

Groeten,
Dylan

[imker Marinus]

In Vlaanderen werd in 1974 door de selectiewerkgroep besloten om over te schakelen van bastaarden op Carnica, dit temeer omwille van de succesvolle resultaten in Duitsland. Dankzij gemotiveerde en enthousiasmerende koptrekkers, en dankzij de strategie van overlarven (doppenproject), slaagde men erin om Carnica relatief snel tot het nieuwe Vlaamse basisras te maken. Nadien kwam er ook interesse voor Buckfast, maar het heeft toch even geduurd vooraleer dit ras (en diens telers) een plaats kregen binnen die selectiewerkgroep (je kan je wellicht wel iets voorstellen van de spanningen die er toen (en nu soms nog) hingen). Alleszins, Buckfast is in Vlaanderen, op enkele locaties na, nooit echt doorgebroken, in Wallonië daarentegen wel (al zijn er daar natuurlijk ook weer locaties waar dat niet gebeurd is).

Dat lijkt toch wel een beetje op de situatie in Nederland. Het merendeel imkert met carnica, een ander groot deel met buckfast en dan zijn er de imkers die met bastaarden werken. De groep die zich inzet voor de zwarte bij, 't landras, is niet zo krachtig als in Belgie.

Op de website van SMARTBEES wordt er inderdaad niet naar dat artikel verwezen, in realiteit is dat onderzoek echter "de rode draad" doorheen het geheel, maar dat is dus blijkbaar enkel geweten door wie direct betrokken is. Nederland neemt niet deel aan SMARTBEES terwijl ABR getrokken wordt door een Nederlander, dat zou wel een reden kunnen zijn waarom het ene bij jullie gekend is en het andere niet. Einde is inderdaad in 2018, zo gaat dat met projecten van de EU, al zijn er op dit moment positieve vooruitzichten.

Het wordt in ieder geval positief gebracht, de boodschap is dat met het verdwijnen van ondersoorten waardevolle genetische informatie verloren kan gaan. Wanneer je imkert met een lokale ondersoort help je dat te voorkomen. Ben benieuwd hoe het in de praktijk zal gaan verlopen. Ik zie mensen niet zo snel overstappen van hun buckfast of carnica naar wat anders.

Ik zei "enige consensus", het lijkt mij sowieso onmogelijk dat iedereen het ooit volledig met elkaar eens is. Enige uitzondering is misschien terrorismebestrijding, al valt er te twijfelen over de houding van de terroristen zelf daarin Alleszins, als een bepaald "idee" onderbouwd kan worden en breed gedragen wordt is dat voor mij voldoende om dat "idee" in beschouwing te nemen (daarbij bestaat natuurlijk de kans dat er ook goede "ideeën", welke minder breed gedragen worden, niet door mij opgemerkt worden). Zowel SMARTBEES als Tjeerd staan achter het idee dat men best met lokale bijen imkert. De invulling van "lokaal" kan dan wel enigszins verschillen, het concept wordt overheen heel Europa gedragen. Andere topics, zoals VSH, zijn daarom niet slecht, al kan men er zich zeker wel enkele vragen bij stellen.

In de wetenschap spreekt men van concensus wanneer een theorie door iedereen in het werkveld wordt geaccepteerd.

Op sommige vlakken ben ik het - uiteraard - niet met je eens. Daar zit interessante gespreksstof in voor een pb of voor een toffe avond op café, met Belgisch bier dan wel
Groeten,
Dylan

Nou, dat klinkt niet slecht. Wel lokaal gebrouwen bier neem ik aan Het lijkt me wel leuk om eens van dichtbij te zien, een imkerij met zwarte bijen.

[G,A3.]

Willen de heren imkers dan eens verklaren dat een volk (inlandse bij), met een kast van 3 bakken, waar meer dan 10 jaar totaal niets aan gedaan is ,behalve 1 keer /jaar de bodemplank schoonmaken , gewoon blijft leven ondanks de Varroa.

Graag iets meer informatie....... Waar, afstand tot buren. Toestand van de ramen, hoe vaak gezwermd?

Ik heb 3 kasten achter de schuur in de boomgaard staan ,de 63 ramen zijn er nog nooit uit geweest en hoe vaak ze gezwermd hebben is mij onbekend
In 2014 heb ik er een zwerm van geschept en die toen behandeld is tegen Varao omdat die mijn inziens te zwak was om toen de winter door te komen en sindsdien is er niks aan gedaaan .Een dit jaar geschepte zwerm is dood gegaan doordat de koningin is vervlogen. Dit jaar is er nog een zwerm Carnica's bij gekomen welke tot heden ook goed de winter is doorgekomen.

G,A3.

[Primus]

Willen de heren imkers dan eens verklaren dat een volk (inlandse bij), met een kast van 3 bakken, waar meer dan 10 jaar totaal niets aan gedaan is ,behalve 1 keer /jaar de bodemplank schoonmaken , gewoon blijft leven ondanks de Varroa.

Graag iets meer informatie....... Waar, afstand tot buren. Toestand van de ramen, hoe vaak gezwermd?

Ik heb 3 kasten achter de schuur in de boomgaard staan ,de 63 ramen zijn er nog nooit uit geweest en hoe vaak ze gezwermd hebben is mij onbekend
In 2014 heb ik er een zwerm van geschept en die toen behandeld is tegen Varao omdat die mijn inziens te zwak was om toen de winter door te komen en sindsdien is er niks aan gedaaan .Een dit jaar geschepte zwerm is dood gegaan doordat de koningin is vervlogen. Dit jaar is er nog een zwerm Carnica's bij gekomen welke tot heden ook goed de winter is doorgekomen.

G,A3.

Bent u er zeker van dat er niet elk jaar een andere zwerm intrekt?

[Alex Mönch]

Dit kan alleen als er steeds ongemerkt nieuwe zwermen in lege of bijna lege kasten trekken....soms worden zeer kleine hoeveelheden bijen ook gewoon onder de voet gelopen door grote zwermen.(bij totaal afgezwermde volken)De zwerm negeerd dan de kleine hoeveelheid bijen die nog in de kast zat.

[G,A3.]

Graag iets meer informatie....... Waar, afstand tot buren. Toestand van de ramen, hoe vaak gezwermd?

Ik heb 3 kasten achter de schuur in de boomgaard staan ,de 63 ramen zijn er nog nooit uit geweest en hoe vaak ze gezwermd hebben is mij onbekend
In 2014 heb ik er een zwerm van geschept en die toen behandeld is tegen Varao omdat die mijn inziens te zwak was om toen de winter door te komen en sindsdien is er niks aan gedaaan .Een dit jaar geschepte zwerm is dood gegaan doordat de koningin is vervlogen. Dit jaar is er nog een zwerm Carnica's bij gekomen welke tot heden ook goed de winter is doorgekomen.

G,A3.

Bent u er zeker van dat er niet elk jaar een andere zwerm intrekt?

Zeker weten dat dit niet gebeurd want ik kom bijna dagelijks een of meerdere keren langs de kasten. Maar waarom zou een bijenvolk niet 12-jaar of
langer in dezelfde kast kunnen zitten , zeker als je ze niet hun voedsel gedeeltelijk afneemt ? Ik weet dat een volk jarenlang hun nest hadden in een schoorsteen.

G,A3.

[Hans van der Post.]

mm dit is geen goed argument.

[BBBeez]

Het volk dat 12 jaar in die kast zit is niet één en hetzelfde volk. De koningin is dan al meerdere keren weggezwermd of gewisseld. De jong koninginnen hebben weer met andere darren gepaard. Als er in het begin al wat weerstand tegen varroa zat dan is die na 3 generaties echt wel weg.

[G,A3.]

Collega's ik constateer alleen dat de nazaten van de koningin die 12 jaar geleden in die kast (3 bakken met totaal 63 ramen) geplaatst is , nog volop in die kast aanwezig zijn .Ik heb nog nooit geconstateerd dat de kast leeg was zodat een (Varao vrij? ) volk van elders er zich in kon vestigen. Het volk is 12 jaar met rust gelaten zoals u kon lezen. Na deze waarneming trek ik de conclusie dat er te veel met zwakke volken overwinterd wordt( ik zie dit wanneer imkers in het voorjaar hun kleine bestuivingsvolkjes in de boomgaard plaatsen) en wanneer er 's zomers ,door de imker,dan ook nog teveel wintervoedsel van de bijen geoogst wordt de Varaomijt in het najaar en winter toe kan slaan.