Bijenhouden.nl

Na ampel beraad en de nodige jaren ervaring, meende ik het volgende eens met de mede-korfboeren te moeten delen.

Ondertussen heb ik van de gelegenheid gebruik gemaakt om de overdreven ingewikkelde kunst weer eens te oefenen van het plaatsen van foto's. Maar het is me gelukt, zoals je ziet.




(Overigens, de plaats van het vlieggat in een ronde korf, is een overweging van de imker en niet van de bijen. Bovendien komen de doppen gewoon onderaan de raten, of het vlieggat nu hoog of laag zit.)

In Duitsland, op de Lüneburger Heide, wordt het vlieggat traditioneel zo hoog mogelijk aangebracht. In Nederland zie je het vlieggat vaak in het midden van de korf of, zoals Speelziek zegt, ‘een handbreedte van onderen’. In Frankrijk hebben de opvallend spitse korven vaak helemaal geen vlieggat. Daar laten ze de bijen door een uitsparing in de vliegplank in de korf kruipen. het zijn allemaal systemen die het eeuwenlang uitgehouden hebben. Bij Clutius (1597) wordt er zelfs uitgegaan van twee vlieggaten: een hoog en een laag. Ik denk dat ik het vooral oneens ben met Speelziek. Ik zal dat uitleggen.

Een hoog vlieggat heeft ontegenzeglijk de meeste voordelen.

1. Na verloop van tijd zal de korf een beetje inzakken. Wanneer het vlieggat laag is aangebracht, dan zal het vlieggat dus kleiner worden. Als de vlechter het vlieggat eerder langwerpig en breed gemaakt heeft dan vierkant, dan kan dat een probleem worden. Je zou niet de eerste korfimker zijn die op een dag ontdekt dat de bijen er nauwelijks meer in of uit kunnen. (Bij pijpenstrokorven speelt dit probleem uiteraard minder; die hebben wat minder de neiging tot inzakken.) Om die reden verdient het aanbeveling om bij een laag vlieggat de wrong tijdens het vlechten, bij het aanbrengen van het vlieggat, volledig door te snijden. Het vlieggat wordt dus eerder vierkant dan langwerpig, smal en breed. Bij een hoog vlieggat speelt dit probleem helemaal niet: er staat immers nauwelijks druk op dat punt van de korf. Een hoog vlieggat zal niet gauw inzakken.

2. Bij het afjagen van de volken wil het bij een laag vlieggat nog wel eens gebeuren dat een deel van het volk in de kop van de korf kruipt. Ook daar zijn de bijen relatief veilig voor het ononderbroken getrommel. Bij het onderbreken van het trommelen, als de imker wat rook geeft in het vlieggat, blijven deze bijen nog steeds buiten schot. Bij een hoog vlieggat echter, kan de kop van de korf goed bereikt worden met de rook. Op die manier worden de bijen wellicht beter in de richting van de kieps gerookt.

3. Bij een (kunst-)zwerm die net is gehuisvest in een korf met een laag vlieggat, kan voeren problemen geven. Het lage vlieggat wordt nog nauwelijks verdedigd. En als de imker er dan ’s avonds een bak voer onder zet, die de bijen niet onmiddellijk gevonden zullen hebben, druk als ze zijn met bouwen en met zich aan elkaar vastklampen in de kop van de korf, dan is de bak voer, pal voor het lage vlieggat, letterlijk ‘gefundenes Fressen’ voor roofbijen. Met een hoog vlieggat is dit probleem verholpen.

4. Het vlieggat wordt vaak moeilijk bereikbaar voor het beroken tijdens het maken van een jager, omdat de rand van de kieps over het lage vlieggat heen valt. Tijdens het jagen moet je verschillende keren wat rook in het vlieggat blazen. Als het lage vlieggat onder de rand van de kieps verstopt zit, dan gaat dat lastig natuurlijk. Met een hoog vlieggat had je dat probleem niet gehad.

5. Ik vermoed dat een laag vlieggat de bijen aanmoedigt om over de bodemplank te gaan banjeren. Dat is lastig, omdat je dan telkens bijen plet als je de korf terug plaatst. Maar dit weet ik niet zeker.


Om u te dienen,


Bart

Wat dachten jullie van deze oplossing. Twee vlieggaten ( entree naar keuze )

Plaats van het vlieggat is wel degelijk een een bewuste keuze (geweest?).

Hoog vlieggat bevordert het broednest.
Laag vlieggat bevordert de honingopbrengst.

Vandaar dat het uddeler korfje (los van vervorming) zo geschikt was.
Je kon er alle kanten mee op.

Ikzelf kies voor een hoog vlieggat met een opening op de plank.
Die is allereerst voor het afvoer van het afval en voor ventilatie.
Sindsdien nooit geen schimmel meer gehad en altijd een brandschone plank.

Edit: Eerder is het plaatsen van mijn voorstellen mislukt, dus dat wacht nog.
Blij dat het nu wel lukte.

Als zwermen kunnen kiezen tussen vergelijkbare nestplaatsen met als enige verschil de plek van het vlieggat, dan hebben ze de voorkeur voor een vlieggat aan de onderkant. Zie De door de bijen gehanteerde selectiecriteria voor een nieuwe bijenwoning

Tja, bij mij moeten ze dus kiezen uit de beste of de minst kwade opening.
Zonder uitzondering vallen ze graag midden in het nest.
De opening op de plank gebruiken ze vrijwel enkel voor het afval en het ventileren.
Als de korf vol is willen er wel wat meer de onderste opening gebruiken.

Tom Seeley heeft dit onderzocht door zwermen op een eiland telkens twee nestplaatsen aan te bieden die op slechts 1 onderdeel van elkaar verschilden.

Hieruit bleek dus o.a. de voorkeur voor de lage vliegopening (maar ook voor vliegopening op het zuiden, voor een nestplaats op 5 meter hoogte, voor een nesplaats met een inhoud van zo'n 40 liter, etc.).

"Voorkeur" is natuurlijk niet hetzelfde als "altijd".

@bee-aware: Begrijp ik goed dat jij alleen korven gebruikt met 2 openingen?

Ja, via de korf of uitgefreesde plank.

Bij mij moeten ze kiezen uit een hele rij ingangen.
Ik heb warre-kasten met in elke bak een vliegopening (die ik met de kurk van een wijnfles kan afsluiten.), plus de opening in de bodem.
Als ik een volk op drie bakken heb zijn er dus vier openingen.
Ik zie dat ze vooral van de opnening in de bodem gebruik maken.
Of die verschillende openingen veel nut hebben weet ik niet. De bijen vinden het blijkbaar wel prettig want ze stoppen die vlieggaten niet dicht met propolis.
In de winter heb ik alleen de opening in de bodem open.
Ik gebruik meer openingen omdat ik de standaard opening in de bodem bij de warre-kast in de zomer aan de kleine kant vind.

Jos

Lex,

Nee wij hebben bij de vereniging (bij de rucher ecole) een volk in een oud wijnvat (wijvat in de standaard bergerac formaat van 200 liter). Daarbij dient het vulgat van dat vat als vlieggat. Dat vulgat heeft een doorsnee van een centimeter of 8. dat is door het volk met propolis een stuk kleiner gemaakt.

Jos

Goeienmoggel, een paar berichtjes terug heb ik dat al gezegd.
Ik laat trouwens alles open.
Het enige wat ze evt deels dichtkitten is het bovenste vlieggat.
Dat doen ze dan in het vroege voorjaar.