Winterverliezen 2005-2006

[Piet Jager]

Naar aanleiding van de foto van Henk Beugeling constateert Henny Kroese het volgende:

"Goed te zien op de foto is dat de cellen tegen de voerrand vervuild zijn van de poep. Ook op het voer zitten de bruine strepen. Het zou mij ook niet verbazen als ook deze bijen vol met Nosema zitten. (net als bij het monster van Thomas)"

Volgens mij is bij een Nosema-besmetting de kleur van de gezwollen middendarm grauw witgeel.

!Piet

[croy]

14 volken ingewinterd vandaag gekeken (dekplank gelicht)bij 14 gr de bijen vlogen dat het een lieve lust was 14 volken in leven in spaarkasten in het najaar behandeld met mierenzuur en december gedrupeld met Oxaalzuur er zijn volken met koningin van vorig jaar maar er zijn er ook van een jaarje ouder ras is Carnica F1 zijn allemaal ingevoerd voor september. er was wel broed aanwezig pleken ter grote van je hand. Dus ik mag niet mopperen door de het slechte weer zijn de volken ook minder goed ontwikkeld denk ik er is nog niet volop stuifmeel binnen gekomen.

Croy

[Kroese]

Volgens mij is bij een Nosema-besmetting de kleur van de gezwollen middendarm grauw witgeel.

!Piet

Inderdaad, de middendarm, maar in de endeldarm wordt de poep opgeslagen.

Ik heb even gegoogeld op middendarm + nosema en kom dan in ons eigen "groentjes" archief.
Citaat uit: http://www.bijen.info/forumzoek/topic.asp?TOPIC_ID=6306

Opent men een aan Nosema lijdende bij, dan valt de hoedanigheid van den middendarm bijzonder op. Deze is vaak sterk uitgezet, krijtwit, scheurt gemakkelijk en is dus van de geel of bruin gekleurde, bij versche bijen nimmer afscheurende darm, meestal goed te herkennen, al zijn de genoemde teekens natuurlijk het duidelijkst aanwezig bij zeer sterk besmette bijen.

Ook in volgend artikel staan belangrijke dingen:
http://www.bijen.info/forumzoek/topic.asp?TOPIC_ID=4578

Hennie...

[frits dalm]

Piet,
Je heb gelijk over de kleur van de darm
maar dan moet je wel darm verwijderen om
de kleur te zien
Mvrgr frits

Frits

[Piet Jager]

Inderdaad, de middendarm, maar in de endeldarm wordt de poep bewaard. / Henny K.

De poep in de endeldarm (einddarm) komt uit het voorliggende stuk darm en dat is de middendarm. De inhoud uit de middendarm schuift dus door. De uitwerpselen (faeces) krijgen in de einddarm normaliter slechts hun definitieve, vaste consistentie en zullen hooguit wat sterker van kleur worden, maar niet van grauw-witgeel naar roodbruin..

!Piet

[Piet Jager]

Het grootste deel van de bijen zijn de kast al uitgegaan tijdens de maanden November en December. Bij de oxaal behandelingen in December (van meerdere imkers) bleek dat vele volken al uitgedund waren tot 2 a 3 raampjes bijen. Het grote deel van de bijen zijn er volgens deze imkers die we gehoord hebben al uitgelopen/uitgevlogen. Zelfs bij lage temperaturen van 3- 4 graden. Vervolgens gingen ze dood voor de kast omdat ze te lam waren, en geen kracht hadden om te vliegen. / Hennie K.

Nosema-, amoebeziekten en roer (veelal in combinatie) zijn doorgaans ziekten van het voorjaar en niet van november en december. De piek van een nosema-besmetting ligt in april, mei en juni met nog een kleine opleving in augustus /september.

Volwassen bijen die gedurende de eerste tien dagen geen stuifmeel hebben kunnen opnemen, leven aanzienlijk korter dan bijen die dit wel hebben kunnen doen.

De levensduurverkorting die door de Nosema-infectie veroorzaakt wordt, is minder groot dan die welke door een eiwittekort veroorzaakt wordt.

Ondanks het feit dat Nosema zich beter ontwikkelt in bijen met een goede eiwitreserve, is het toch voor de bij een voordeel om in een goede conditie te verkeren.

Voorzichtige conclusie: Het eerste regiment dat in november/december aan het kaalvliegen heeft meegedaan waren de winterbijen, geboren in juli/augustus met een slecht eiwit-vetlichaam en een kortere levensduur met een zeer lage graad van nosema-infectie. Het bataljon dat overbleef (de rest) zijn de jonge bijen geweest, die in september/oktober zijn geboren en wellicht door een rijk stuifmeelaanbod een hogere graad van nosema-infectie hebben opgelopen (opleving van de kleine nosemapiek door gunstige weersomstandigheden), waardoor zij later door beschadiging van het darmepitheel niet het volle rendement aan energie uit de voedselvoorraden konden halen en daardoor verkleumden en stierven. Het gaat hier dus in feite om een gecombineerd fenomeen namelijk 'verdwijnziekte'/reststerfte.

!Piet

[Kroese]

Het grootste deel van de bijen zijn de kast al uitgegaan tijdens de maanden November en December. Bij de oxaal behandelingen in December (van meerdere imkers) bleek dat vele volken al uitgedund waren tot 2 a 3 raampjes bijen. Het grote deel van de bijen zijn er volgens deze imkers die we gehoord hebben al uitgelopen/uitgevlogen. Zelfs bij lage temperaturen van 3- 4 graden. Vervolgens gingen ze dood voor de kast omdat ze te lam waren, en geen kracht hadden om te vliegen. / Hennie K.

Nosema-, amoebeziekten en roer (veelal in combinatie) zijn doorgaans ziekten van het voorjaar en niet van november en december. De piek van een nosema-besmetting ligt in april, mei en juni met nog een kleine opleving in augustus /september.
!Piet

Piet,
Ik had er geen conclusie aan verbonden dat de oorzaak nosema is.
Er wordt in de lesboekjes vaak beweert dat het een voorjaarsziekte is, maar volgens de artikelen slaat het in de zomer en het najaar ook toe.

Ik heb uit het eerder genoemde artikel van Dr. Ritter nog maar eens wat citaten geplukt die mij sterk aan spreken.

Zoals gezegd laat ik de conclusies over aan de wetenschappers.
___________________________________________________________________
citaat:

In Spanien hatten die Fälle mit Nosemosis von 10 % im Jahr 2000 über 20 % und 30 % in den folgenden Jahren bis auf 88 % im Jahr 2004 ständig zugenommen. Eine wesentliche Ursache für die großen spanischen Völkerverluste vom Sommer 2005 wurde nach dem Fund von Nosema ceranae daher auch in diesem Erregertyp gesehen. Wobei an den Bienenständen ein Kahlfliegen der Völker (als Absconding bezeichnet) beobachtet wurde '“ ähnlich wie wir es bei einem hohen Varroabefall kennen.

In Spanje is Nosemose toegenomen van 10% in 2000 over 20% en 30% in de volgende jaren tot 88% in 2004. Een echte oorzaak voor de grote Spaanse bijenvolk verliezen, worden na het vinden van Nosema ceranae, aan deze verwekker toegeschreven. Waarbij aan de bijenstanden en het kaalvliegen van de volken (als verdwijnziekte gekend) gezien worden, vergelijkbaar effect wordt aan een hoge Varroa druk toegeschreven.
___________________________________________________________________

Funde auch in Deutschland
Die Frage, ob bestimmte Völkerverluste bei uns in Deutschland möglicherweise auch von Nosema ceranae mit verursacht sein könnten, sollte in einer Zusammenarbeit des deutschen Referenzlabors am CVUA Freiburg mit den spanischen Instituten zum Jahreswechsel 2005/2006 geklärt werden. Dabei konnte man mit Hilfe molekulargenetischer Methoden (PCR) in acht von zehn untersuchten Bienenständen auch in Deutschland diesen neuen Erregertyp nachweisen.
Zwei Stände lagen in Baden-Württemberg, vier in Bayern und zwei in Nordrhein-Westfalen. Die Bienen mit dem klassischen Erreger Nosema apis kamen aus Thüringen und Bayern.
Auf allen Ständen waren '“ unabhängig vom später festgestellten Erregertyp '“ im Frühjahr bzw. Spätsommer und Herbst des Jahres 2005 größere Probleme aufgetreten. Diese hatten entweder zum Tod der meisten Völker oder des gesamten Bestandes geführt. In den untersuchten Bienenproben ließ sich ein mittelstarker bis starker Nosema-Befall nachweisen. Nicht immer waren deutliche Symptome wie Abkoten und Krabbler sichtbar, aber immer trat ein starker Totenfall auf.


Ook gevonden in Duitsland
De vraag of het verlies van bepaalde volken bij ons in Duitsland mogelijk ook van Nosema ceranae mee veroorzaakt hebben, zal in een samenwerking tussen het Duitse referentie laboratorium aan CVUA Freiburg met het Spaanse instituut rond de jaarwisseling 2005/2006 bevestigt worden. Daarbij konden we met behulp van moleculair genetische methodes (PCR) in acht van tien onderzochte bijenstanden ook in Duitsland deze nieuwe veroorzaker aanwijzen. Twee standen lagen in Baden Würtenberg (noot Zuid Duitsland omgeving Stuttgart), vier in Bayern (noot zuid Duitsland omgeving München) en twee in Nordrhein Westfalen (noot ongeveer het Ruhrgebied en gelegen tegen Nederland/België. De bijen met klassieke Nosema apis kwamen uit Thuringen(noot buurt Jena Weimar) en Bayern. Op alle standen waren - onafhankelijk van het later gevonden type - in het voorjaar, laatzomer of herfst grotere problemen opgetreden. Deze hadden tot de dood van de meeste volken of de volledige bestand geleid. In de onderzochte bijenstalen liet zich een middelgrote tot grote Nosema besmetting aanwijzen. Niet altijd waren duidelijke symptomen als uitwerpselen of krabbelaars zichtbaar, maar altijd trad een sterke dodenval op.
einde citaten:
___________________________________________________________________

De laatste 3-4 jaren nemen de problemen toch wel sterk toe.
Schiermonnikoog, Ameland zijn de 2 bevruchtings eilanden die alles dood hadden. Dan nog de talloze imkers een deel of de totale stand dood hebben.

Misschien wordt het tijd voor een grootschalig (genetisch)onderzoek door de PPO, of zijn we al te laat.

Wat zijn de maatregelen die de imkers moeten nemen, om te voorkomen dat het volgende jaar al hun volken dood zijn.

Als er een wetenschappelijk onderbouwde analyse gemaakt is, kunnen we misschien een beter een plan maken.

Tot aan die tijd is het misschien beter om broedloze schudzwermen te maken in uitgevlamde of met hete soda gereingde kasten.
Natuurlijk op volledig kunstraat gemonteerd in uitgekookte (soda) ramen. Zonder ze oude vervuilde (sporen) voerramen mee te geven. Voeren met schoon voer. Beter is het om deze schone volken voorlopig op een nieuwe schone stand te plaatsen. De oude stand af te sproeien met een halamid oplossing, voor er weer bijen geplaatst worden.
Opgeslagen honingkamer + ramen in ijsazijn omtsmetten of anders wegsmelten.
Sporen van de Nosema schijnen bij 49 graden Celcius dood te gaan.
Ook gereedschappen moeten ontsmet worden.

Voorkomen is beter dan dood laten gaan. Heeft u nu misschien een klein percentage dode volken met de genoemde symtomen, dan kunt u misschien voorkomen dat volgend jaar een groter deel, of alles dood is.

Hennie.....

[Piet Jager]

Piet, Ik had er geen conclusie aan verbonden dat de oorzaak nosema is. Hennie Kr.

Hennie,

Dat klopt, alhoewel jij wel in die richting koerst:

Het zou mij ook niet verbazen als ook deze bijen vol met Nosema zitten. (net als bij het monster van Thomas)

Dit is een voorbeeld waar misschien 90% van de bijen verdwenen zijn . . ."

Veel overeenkomst is er met het Nosema ceranae onderzoek van Dr. Ritter.

Maar dat vind ik ook helemaal niet erg. Het gaat hier niet om het gelijk, maar om de waarheidsvinding mbt de werkelijke oorzaken. 'k Ben allang blij dat je meedoet aan de discussie. Ieder heeft wel een stukje van de puzzel en ik probeer daar wat vorm en inhoud aan te geven. Als jij je waardevolle bijdrage niet had geschreven, dan was ik wellicht nooit tot die 'voorzichtige conclusie' gekomen. Je ziet, we moeten elkaar scherp houden en hoeven niet alles aan de wetenschap over te laten.

!Piet

[agoede]

spannend moment gisteren. Als beginnend imker zat ik te wachten op het uitkomen van de volken na mijn eerste winter. 2 volken ingewinterd, 2 er weer uit gekregen. Mijn mentor heeft haar bijen, 6 volken ook bij mij geplaats. Hier 6 volken waarvan 5 met volop leven.
Alle volken op spaarkast met twee broedkamers met raampjes.
Het ene volk wat dood is zat op 1 broedkamer. December oxcaalzuurbehandeling met open varroa bodem.
Het volk op 1 kamer zit dood tussen de raten. We moeten nog onderzoeken wat hier mee aan de hand is. Wel voldoende voer aan de zijkanten. Wellicht los van voer in de koude jan/febr maanden



arnold

[Ria van den Berg]

Piet schreef :"Volgens mij is bij een Nosema-besmetting de kleur van de gezwollen middendarm grauw witgeel."

Van een deskundige heb ik gehoord, dat een bij een flinke nosema besmetting kan hebben zonder dit kenmerk. Het meest betrouwbaar is sporen tellen.

vanuit de Peace River Vallei, Ria van den Berg
leven op een imkerij in Canada : http://www.vandenbergfamily.ca