Bestrijdingsmiddelen varroa

[ko visser]

Resistentie tegen Apistan
Manni Weertman vraagt in de Forumkrant van 11-9 hoe het zit met de resistentie van varroa-mijt tegen apistan in de regio Salland. Nou, slecht. Ik woon in Nijverdal.
Ik heb in augustus bij een volk strips ingehangen omdat ik bij controle in dit volk (een carnica F2) wat bijen met halve vleugeltjes, enkele bijen met een mijt en soms wat krabbelaars zag. De mijtval op de schuiflade was zeer matig. Daarom ben ik toch maar Amitraz gaan toepassen. Toen ik een kaartje met 1 druppel Ectodex verbrand had (ja, in augustus), ter controle of die strips inderdaad niet werkten, lagen er de volgende dag toch aardig wat mijten op de bodem. Dus ?!
Tegen gif
Laat ik voorop stellen dat ik tegen gif ben. In mijn tuin gebruik ik geen gif. De naaktslakken, die dit jaar voor het eerst mijn herfsttijlozen dreigden op te vreten, ga ik al enkele weken 's avonds om een uur of tien met een zoeklicht vangen (mijn vrouw doet het '˜s morgens vroeg nog eens dunnetjes over), de luizen bestrijd ik door met duim en wijsvinger langs de stelen en knoppen van de planten te gaan waar ze opzitten.
Voor mij hoeft ook niet alles weg: er blijven genoeg naaktslakken over voor de egel al kan ik die al een hele tijd niet ontdekken in mijn tuin. Ik denk trouwens dat de zachte winter de oorzaak is van de slakkenexplosie. Er blijven bij deze vorm van bestrijden genoeg luizen over voor de tjiftjaf en het lieveheersbeestje.
Het gevaar van Amitaz (of tactic)
Waarom dan toch gif gebruiken voor de bestrijding van varroa? Onder andere Guus Verhoeven heeft hierover al het een en ander geschreven (over het gebruik van coumafos). Je kan toch ook thymol, mierenzuur, oxaalzuur of de darrenraatmethode gebruiken? Ik vind dat al deze methoden hun beperkingen hebben en dat het gebruik van zuren ook zijn gevaren kent.
Ik ga hier mijn verdedigingsstellingen opwerpen omdat ik weet dat ik een aantal raszuivere bio-imkers tegen me in het harnas zal jagen door alleen al het gebruik van gif te durven noemen.
Ca. 10 jaar geleden ben ik al eens begonnen met tactic; dat kon ik zo bij de veearts krijgen. Hij tapte voor mij een flesje uit een groot vat dat bestemd was voor boeren voor de behandeling van koeien tegen mijten.
Ik ben op apistan overgestapt omdat het zo makkelijk is en je direct na de honingoogst de strips in de kast kan hangen. Je hebt dan (als het werkt) gezonde winterbijen.
Nu moet ik bij een dierenarts op de vraag naar datzelfde tactic € 16,40 betalen voor een flesje Ectodex wat bedoeld is voor luizen en vlooien bij honden en katten (de man moet ook wat verdienen). Op de bijsluiter staat dat het niet bedoeld is voor inwendig gebruik!
In Ectodex zit 1/20 deel amitraz. Eén druppel weegt ca. 50 mg. Dat betekent dat in de te verdampen druppel 50/20 = 2,5 mg amitraz zit. Dit wordt verdeeld over bijen, broedraat (1 à 2 kg was) en kastwand. Dit betekent dat minder dan 1 ppm (minder dan één-miljoenste deel) in de was terecht komt.
Nou ben ik nog een '˜luie' imker ook: ik doe al m'n oude raat (ik heb maar 2 of 3 volken) weg, ik slinger nooit broedramen, ik pas bestrijding alleen toe als er geen honingkamer op een volk staat. Ik vind dan ook dat mijn honing een natuurzuiver product is.
Uit '˜De varroamijt en bestrijdingsmiddelen' van M.J. Collins, een uitgave van het Bijen Producten Centrum haal ik nog enkele gegevens. De chemische formule voor amitraz is C19H23N3.
De LD50 is (oraal, muizen): 1600 mg en (oraal, ratten) : 400 mg
De letale dosis LD50 is de dosis gif per kg lichaamsgewicht waarbij de helft van de dieren sterft.
Als waarschuwing staat er nog bij: '

[Kees van Gortel]

Het is niet moeilijk om bij elk middel een verhaal, verantwoording en motivering te maken.
Toch lijkt het me beter, dat een ieder zich voegt naar toegelaten bestrijdingsmiddelen.
Elk persoon apart heeft maar een zeer beperkte kennis, hoe kunnen we overzien waar we mee bezig zijn.
Natuurlijk ben ik ook wel eens bang dat de handel en industrie me bij de benen hebben.
Inderdaad zie ik positieve resultaten van bijv. Tactic, ik heb een hele voorraad van een oude imker overgenomen. Maar bij eerste navraag bij een deskundige: Kijk uit, echt troep!!! Het staat nog in de kast.
Frequentie gebruik, hoeveelheid. De één zegt een druppeltje, wanneer je denkt dat er besmetting is etc. etc.

Er is veel wijsheid in het land.
Veel wijsheid in de kan.

h.gr Kees

[Romée van der Zee]

Dag Ko,
Als je niet binnen de toegelaten middelen wilt blijven, waar leg je dan de grens bij het gebruik van mijtdodende stoffen, en hoe bepaal je of die grens bereikt is?
Romée

[Erik Speksnijder]

Hoi Ko,

Het is een mooi verhaal, maar volgens mij zijn al jouw genoemde argumenten terug te brengen tot dit: Verkeerde zuinigheid!
Je noemt de huidige middelen op maar zegt, dat je hier niet aan wilt, omdat deze ook hun nadelen hebben. Volgens mij hebben ze voor jou het nadeel, dat ze geld kosten. Zo'n flesje tactic gaat lekker lang mee en is lekker goedkoop.
De genoemde argumentatie over de letale doses lijkt mooi, maar zegt niets over de schadelijkheid van een bepaalde stof (op termijn), meer over de directe giftigheid. Je noemt het zelf ook al:

Als waarschuwing staat er nog bij: ”De metabolieten van amitraz zouden sterk kankerverwekkend kunnen zijn en zeer gevaarlijk voor het ongeboren kind”.

Je vind, dat je je honing nog een natuurproduct mag noemen. Vind(en) je consument(en) dit ook? Vertel je hun ook het bovenstaande verhaal, zodat ze het zelf kunnen bepalen?
Ook kun je je af vragen, wat het effect is voor het huidige honingimago als mensen er lucht van krijgen, dat er imkers zijn zoals jij, die de hand lichten met de toegelaten bestrijdingsmiddelen en zelf aan het doctoren zijn geslagen met niet-toegestane middelen. Je brengt de goede naam van die "bio-imkers", mensen die zich wel aan de regels houden en een goed en gezond natuurproduct willen verkopen, in gevaar.


Erik

[Ed Pieterse]

Beste mensen,
Hier is Apistan toegestaan en in Duitsland Perizine. In Frankrijk is het Amitraz, etc.. Allemaal middelen die er voor zorgen dat de mijt om zeep geholpen wordt. Het vervelende is dat als je steeds het zelfde middel gebruikt er resistentie optreedt bij de mijt. Dus elke wetenschapper vertelt je dat je de diergeneesmiddelen moet afwisselen bij de bestrijding tegen de mijt(dat gebeurt ook bij behandelingen tegen ziekten bij de mens.

Met de stichting "De Duurzame Bij" zijn we bezig te onderzoeken of er bijen zijn, die zonder bijzondere bedrijfsmethoden en zonder diergeneesmiddelen kunnen overleven en de reproductie van de mijt op een niveau weten te houden, die de volkssterkte niet aantast.
Dit is niet altijd leuk om te zien, want niet alle volken hebben die resistentie, er zijn er bij die er aan onderdoor gaan. Dat is vreselijk om te observeren. Toch moet je diep gaan om er proberen achter te komen wat nu het mechanisme is wat die resistentie veroorzaakt. We worden hierbij begeleid door wetenschappers van naam.
We doen ook dit onderzoek niet alleen in Nederland, maar er wordt in Duitland aan diverse instituten onderzoek verricht met deze bijen.

Iedereen probeert een middel te gebruiken tegen de mijt wat millieuvriendelijk zou zijn.
Als je naar de werkzame stoffen kijkt is er geen enkel middel ongevaarlijk. Maar men put zich alleen maar uit om aan te tonen dat zo'n middel wel eens erg gevaarlijk zou kunnen zijn, wegens de stoffen die er in voorkomen. Ook als die stof maar in miniscule hoeveelheid voorkomt.
Heeft iemand wel eens iets gelezen wat voor middelen je krijgt als er een chemokuur tegen kanker wordt toegepast? Op begraafplaatsen, waar wel eens geruimd moet worden, is dat een groot probleem, want de stoffelijke overschotten verteren zelfs niet meer.

Denken we hier nu dat Duitsland gek is met zijn Perizine en dat al die imkers daar en de grote bijeninstituten inclusief de overheid maar raak rotzooien? Kom nou! Het Nederlandse vingertje ten top.

Ik ben niet persé vóór behandelingen met diergeneesmiddelen, maar laten we even nuchter blijven. In de grensstreek zijn er al diverse imkers die het ene jaar Apistan gebruiken en het andere jaar Perizine. Geen last van resistentie en verder wachten op resistente bijen, maar dat kan nog wel even duren, want die weg is erg lang.

In de streek boven Vladivostok werd een bij gevonden, die resistent zou zijn. We zijn deze bij nu 2 jaar aan het testen en we zijn er nog niet erg zeker van dat dit zo is. Wel is het een bij waar de mijt zich in zeer veel mindere mate, als bij onze europese bijen, kan reproduceren (wetenschappelijk aangetoond). Dit is echter weer niet bij alle volken, die we aangeschaft hebben het geval, er gaan een flink aantal van deze volken aan de Varrodruk ten onder. Ook de de F1's blijken problemen te hebben.
Er zou een veel grotere poule moeten komen met voldoende genetische variatie en dan maar blijven selecteren. Later als we de juiste bij hebben gevonden kunnen we pas gaan selecteren op andere eigenschappen. Ik ben gematigd optimistisch, maar soms heb ik de neiging het project over te laten aan de grote instituten in Duitsland omdat we met vrijwilligers werken en te weinig mankracht kunnen ophoesten. Interessant is het zeker, maar een volk in elkaar te zien storten door de mijt is triest.
Daarom neem ik afstand van al die imkers, die op eigen houtje maar proberen uit te vinden hoe je de mijt op "natuurlijke" wijze zou kunnen uitroeien. Met de mannetjesvaren (zeer giftig) met de Asters van de markt (piretroïden) en ga zo maar door. Na mijn bezoeken aan de Duitse intituten heb ik gezien dat je zulke dingen groot aan moet pakken en terdege voorbereid om maar niet te spreken van de hoeveelheid mankracht die dan nodig hebt.

We hebben een Ambrosiushoeve, die zich amper met de bijenhouderij bemoeit, waar de subsidie die ze krijgen aan andere zaken wordt besteed. Dit weekend hoorde ik, dat ze de tuin die onderhouden wordt door onder andere de Vereniging van Vrienden van de Ambrosiushoeve gaan verkwanselen. Het gebouw zou al voor het simbolische bedrag van Fl 1,= aan de overheid zijn vergeven. Ik zou wel eens willen weten wat daar van waar is en als het waar is, is dit een grote schande, want er is bij de EEG voldoende geld beschikbaar, als er maar op de juiste wijze aangevraagd wordt. Heeft ook de VBBN niet al veel geld aan die Ambrosiushoeve vergeven?

Ed Pieterse




Bijgewerkt door - Ed Pieterse op 16/09/2002 10:14:20