Bijensterfte - stuifmeelgebrek II

[marc]

Bijensterfte een milieuprobleem :

- opwarming van de aarde met warmere najaren
- bijenvolken die daardoor langer doorbroeden
- winterbijen die daardoor later geboren worden
- in een tijd met weinig vers en divers stuifmeelaanbod
- daardoor lagere ziekteweerstand bij de winterbijen
--> bijensterfte

Help de natuur met laatbloeiers !

Dossier bijensterfte

Link werd aangepast.

[marc]

Het goed aanbod aan voorjaarsstuifmeel waar we nu de laatste jaren van kunnen profiteren, waardoor Nosema in het voorjaar wordt teruggedrongen, heeft ook een lange weg achter de rug.
In 1966 begon men daar vanuit de verenigingen in Vlaanderen de imkers bewust van te maken, in 1974 was de promotieslogan 'ieder volk zijn wilg'. Het heeft dus een hele tijd gekost om daar resultaat van te zien. Hopelijk gaat de 'najaarsgolf' wat sneller.

Het 'Groentjes' archief heb ik niet nagekeken, misschien zijn daar zelfs al eerdere oproepen in terug te vinden.

[Gerard Boswinkel]

Hoi Marc,

Wil toch nog even met je verder discussiëren over dat stuifmeel van jou. Jij stelt in deel 1 van deze discussie, het volgende:

Ik ben blij dat het tot je doordingt dat je de aangehaalde situaties niet met een varroa/virus-uitleg kan verklaren, een duidelijke stuifmeeluitleg was er in de verschillende gevallen wel.

Even ter rectificatie. Dit geldt alleen voor het eerste item van de vier. Maar voor jou heb ik ook nog een geval apart. Tot begin 2006 hield ik mijn bijen op de 'Blaauwe Kamer'. Dit is een natuurgebied van zo'n 60 ha in de buurt van Wageningen. Tot aan de winter 2004 - 2005 geen problemen met dode volken of wat dan ook. In de nazomer van 2004 verbouwde een boomkweker een groot stuk phacelia aan de overkant van de Rijn in de Betuwe. De bijen van mij, mijn collega imkster en de toenmalig voorzitter van bijenvereniging 'De Rijnstreek' profiteerden hier ruimschoots van. Af en toe lag de schuiflade van mijn bodem bezaait met de blauwe klompjes stuifmeel, die de bijen waarschijnlijk in de haast verloren hadden. Zoals je weet houdt de stuifmeeldracht van Phacelia bijzonder lang aan. Begin oktober zag ik toen nog bijen thuiskomen met blauw stuifmeel. Ook de raten in mijn kasten waren blauw van het stuifmeel. Ik neem aan dat dit bij mijn collega-imkers ook zo is geweest.

In het voorjaar van 2005 was de toenmalig voorzitter van 'De Rijnstreek' op één na al zijn volken kwijt. Hij had de bijen eind januari nog zien vliegen maar begin maart waren de kasten zo goed als leeg [V].

Dan herfst 2005. Ook toen weer een stuk Phacelia in de Betuwe. Opnieuw veel stuifmeel in mijn kast en de schuiflade af en toe blauw. Naar mijn idee kan er gewoonweg geen stuifmeelgebrek zijn geweest op dat moment.

Voorjaar 2006. Alle drie volken van mijn collega-imkster dood! Kun jij dit voorval verklaren met jou stuifmeelverhaal[?] Ik niet!!!

In beide jaren heb ik mijn vier volken op 'De Blaauwe Kamer' allemaal door de winter gekregen, volgens mij, dankzij een goede varroabehandeling.

Groeten............

Gerard Boswinkel

PS: Las de radiostilte die is afgesproken omtrent dit onderwerp te laat. Toch laat ik deze reactie staan.

[Gerard van Gastel]

'Las de radiostilte die is afgesproken omtrent dit onderwerp te laat. Toch laat ik deze reactie staan'

Er is geen radiostilte afgesproken! (Dit is door 1 persoon geopperd, maar dat maakt nog geen afspraak.)

[marc]

Dag Gerard (Boswinkel),
Dit lijkt weer een mooi studiegeval daar op de 'Blaauwe kamer', ik heb natuurlijk veel meer info nodig dan wat je nu vertelt.
Nogmaals : stuifmeelgebrek en varroabehandeling gaan hand in hand.
Ik twijfel er niet aan dat als je bijen een verlaagde ziektedrempel bezitten, je ze met uitschakelen of minimaliseren van de ziekteverwekkers, door de winter kan loodsen. Heb ik trouwens al altijd verteld.
De sterfte bij de collega en voorzitter wijst erop dat er verzwakking is, die jij opvangt met een goede behandeling.
Uit je verhaal maak ik op dat je collega en de voorzitter dus hun bijen slecht behandelen, is dat zo ?

Een zuiver natuurgebied (is al meermaals gebleken) is helemaal geen garantie voor voldoende najaarsstuifmeel, ze moeten het hier dus vooral van die phaceliadracht hebben. Voor mijn onderzoek naar het stuifmeelgetal zou je mij een plezier kunnen doen met de grootte van het phacelia-veld (zo juist mogelijk) en het aantal volken die daarop vliegen te laten kennen.
Phacelia wordt hier in bijna elk project mee opgenomen, maar nooit alleen. De grote phaceliabloei heeft plaats in augustus en deint dan uit over de volgende maanden. Je kan een grote bloei de volgende 2 maanden laten aanhouden door vanaf juli om de 14 dagen opnieuw te zaaien. Zijn er nog andere voorname najaarsdrachten in de buurt die voor diversiteit kunnen zorgen en voor latere drachten ?
De jaren die je noemt kenden allen een milde tot zeer mild najaar met late winterbijen, augustus lijkt me in jou geval een goede maand waarbij de voedsterbijen goede voerdersapklieren kunnen blijven opbouwen, de winterbijen die zich vanaf half september ontwikkelen zouden het al beduidend minder goed kunnen hebben.

Er komen nogal wat onderzoekaanvragen binnen die te ver weg zijn om ter plaatse te gaan bekijken. Ik probeer een vragenlijst op te stellen om enig idee te krijgen van de situaties ter plaatse, maar het blijft een moeilijke zaak omdat de waarden die ik geef aan de voorkomende drachten gevolg zijn van de reeds opgebouwde kennis en referentiestanden, dat is moeilijk over te laten aan de imker ter plaatse. In wintertijd zie je natuurlijk ook weinig van het één- en tweejarig aanbod in het najaar en ik heb ondertussen al wel geleerd niet meer goedschiks de uitleg van anderen daarover te volgen. Ieder imker moet zijn situatie in het seizoen bekijken en noteren waar en wanneer er tekorten zijn.
Ik heb jammer genoeg nog andere zaken te regelen dan dagelijks België, Luxemburg en Nederland af te reizen. Ik ben met deze studie begonnen en wil het zo ver doorgedreven als mogelijk afwerken, maar het kostenplaatje mag niet te hoog oplopen, dit is geen gesubsidieerd onderzoek, in tegenstelling tot vele varroa- en virusonderzoeken waar de industrie (Bayer e.a.) achter zit.

Ik antwoord later nog op je andere opmerking.

[kreydt]

Ik ben nog steeds van mening dat de larven VERS stuifmeel nodig hebben en de voorraad stuifmeel alleen dient om de winterbijen de nodige energie te bezorgen om in conditie te zijn om in de lente maximaal te verzamelen.
Je kan toch niet ontkennen dat er verschil is tussen oud en nieuw stuifmeel. >>> Nosema is grotendeels verdwenen als er verse pollen binnen komen.

Tot vorige herfst zou ik Marc een zeurende idealist noemen, maar vandaag ( 21 kasten leeg ) ben ik overtuigd, dat hij gelijk heeft.

De oorzaak van de verdwijnziekte, ligt natuurlijk bij de varroa met al-dan-niet agressievere virussen, maar de problemen komen alleen tot expressie als er 'volle bak' broed aanwezig is. En omdat de onheilsprofeten voorspellen dat er binnen kort geen winters meer zijn, is het alleen afwachten totdat iedereen met de verdwijnziekte te maken heeft omdat de moeren blijven leggen door de abnormale temperaturen.
Als oplossing zijn er maar twee mogelijkheden
- Doen wat Marc voorstelt; Het nodige stuifmeel beschikbaar stelen door late bloeiers te planten.
- Een nieuwe bedrijfsmethode toepassen om het winterbroed te beperken.

kg

[marc]

Dag Guido, ook een situatie die de moeite loont om van wat dichter bij te bekijken.
Je zou de bijen na hun laatste goede drachten natuurlijk 'letterlijk' kunnen inwinteren door ze naar een koele kelder te verhuizen waar ze voor het voorjaar niet meer uitkomen. Dan zouden de laatste goed ontwikkelde bijen natuurlijk winterbijen blijven, maar ik zou het niet over mijn hart krijgen om dit bv. in september al te doen terwijl het buiten nog zo mooi is. Maar misschien dacht je aan een andere methode.

[marc]

Dag Gerald,
Van de praktijkvoorbeelden waar volgens mij DUIDELIJK NIET de varroa als de boosdoener achter schuilt :

- imkers die de varroa prima bestrijden krijgen ook klappen
- er zijn imkers die helemaal niet bestrijden en weinig sterfte kennen
- imkers met verschillende standen en eenzelfde varroabehandeling, zien sommige standen ten onder gaan, andere doen het goed
- imkers met standen kort bij elkaar, de één met veel sterfte, de ander niet (overdracht van virussen)
- imkers die hun standen bevolken met Duitse 'varroa-tollerantz' en Poolse Primorskybijen krijgen te maken met abnormale sterfte

zeg je :

Even ter rectificatie. Dit geldt alleen voor het eerste item van de vier

Hoe kom je daarbij ?

[holleman]

Beste mijnheer Marc,

U gaat er ook al vanuit dat de aarde aan het opwarmen is,een GORE aanhanger dus.
Evenwel zijn er heel veel geleerden die het hier niet mee eens zijn maar die hoor je door de "opwarmschreeuwlobby" niet zo goed meer.

Probeer eens objectief te zijn, er zitten altijd twee kanten aan een verhaal.

Overigens moet mij van het hart, dat ik mij af en toe en hierin ben ik zeker niet de enige, die zich kapot ergert aan het botte taalgebruik van u.
Niemand heeft de wijsheid in pacht dus u ook niet.
Gr. Gerard Holleman

[jveldik]

Forummers,

Er wordt op verschillende plaatsen op het forum gescheven over het doorbroeden van de bijen in de winter. Hoe is dit met Carnica's. Ik heb 'geleerd'