Leggende werksters

[noëlvis]

Hoelang moeten bijen moerloos zijn eers ze beginnen te leggen?

[Willem de Jong]

Moeilijk te zeggen. Laat het niet zover komen. Als het zover is zoals mij is overkomen dit voorjaar dan ben je echt de klos.
Ik had het eierleggende werkster volk op ruime afstand van mijn bijen afgeslagen. Toch zijn zij bij het andere volk binnengevlogen en de leiding overgenomen van een goede moer. Nieuwe moer ingevoerd. Ook afgestoken door de werksters. Zij produceren veel meer ferromonen dan de aanwezige moer. Het resultaat was dat ik dat volk heb afgezwaveld en opnieuw ben begonnen.
Heb je een tiental volken staan,dan kan je het riskeren. Dit was voor mij de eerste keer en de volgende keer weet ik het wel.
Willem de Jong-Lisse

[Dirk C]

Leggende werksters produceren veel meer feromonen dan een vitale koningin? Daar ben ik persoonlijk nog zo zeker niet van.
Heb wel ooit het volgende meegemaakt.
Had een volk met leggende werksters einde juli (half juli laatste slingerbeurt in onze streek). Ging in die periode over tot het vervangen van de tweejarige koninginnen op mijn produktievolken door jonge moertjes. Omdat ik het niet leuk vond om mooie moertjes zelf dood te doen vond ik er niets beter op dan vier van deze moertjes langs de vliegopening van het moerloze volk met leggende werksters te laten binnengaan, in de overtuiging dat deze dadelijk afgestoken zouden worden. Twee weken later volkje nagekeken en tot mijn grote verbazing een van de moertjes aan de leg. Volk is toen ook mooi de winter doorgekomen.
Ik wil hier niet zeggen dat dat nog een tweede keer lukt maar het is onvoorspelbaar en bijen doen nog steeds wat ze zelf willen in plaats van wat wij wensen.

groeten
Dirk

[Dirk Blanken]

Als je eierleggende werksters heb sluit je de kast af en laat ze op een afstand van ongeveer 100 m op een kast op dezelfde plaats met een goede drieramer of 6 ramer erin afvliegen.
Nog nooit problemen gehad.
Maar beter is om zeer tijdig te controleren b.v. 10 dagen nadat de moer geboren is dan kan je al zien of het volk moerloos is door het sterselen.
Dan hoef je de kast niet door te spitten.
Dan kan je het volk of nieuwe doppen geven of verenigen met het buurvolk of ev via een kunstdop een goede leggende moer geven.
Dirk

dertiende

[Oude Essink]

Leggende werksters produceren veel meer feromonen dan een vitale koningin? Daar ben ik persoonlijk nog zo zeker niet van.

Sterker nog: ik denk, dat werksters überhaupt geen moerferomonen produceren; een werkster zal nooit het volk bijeenhouden zoals een moer dat doet; een werkster zal een zusterwerkster niet verhinderen ook eitjes te gaan leggen; een werkster zal nooit darren naar zich toelokken, zodat het ooit tot bevruchte eitjes kan komen.
Een vitale moer met voldoende feromoonproductie onderdrukt daarmee de mogelijkheid tot eileg bij een werkster.

[A.A. Staals]

Hoelang moeten bijen moerloos zijn eers ze beginnen te leggen?

Pas geconstateerd in een volk: jonge (gemerkte) moer aanwezig, nog niet aan de leg omdat het broed van de oude koningin nog niet was uitgelopen eierleggende werbijen aan de leg in een bouwraam. Eerder heb ik wel eens geconstateerd dat eierleggende werbijen actief waren in een teeltraam met doppen die werden ingebouwd. Dus eier leggende werkbijen kan al heel vlug.

ad staals

[noëlvis]

Even over dat stertselen,

Wat moet je dan zien? (ik ken wel het stertselen) maar wanneer doen bijen dat (enkel als er een koningin is, bij doppen, moerloos na x uur, in de war(bij het vullen van bevruchtingskastjes) kortom ik heb er nog niet echt een lijn in gezien.

Misschien iemand anders wel

groeten

[jeroenk]

Ik lees dat er wat problemen zijn met eierleggende werksters en zo. Moer invoeren werkt vaak niet, afslaan is een rotwerk en helpt vaak ook niet. Volk vermoorden is ook rotwerk en dat helpt natuurlijk ook niet.

Ik heb dit in de ook der jaren ook allemaal geprobeerd en hanteer nu een heel andere methode die --- tot nu toe --- wel werkt.

Het begint met logisch redeneren. Kernprobleem is dat het onderdrukkende feromoon van de moer te lang afwezig is. Dat moet dus terugkomen. Een jonge moer heeft deze niet cq onvoldoende. Die wordt bij het invoeren dan ook subiet afgestoken. Een oudere moer die volop aan de leg heeft wel veel feromoon. Die moet je dus gebruiken.

Je moet je ook realiseren dat het feromoon niet onmiddelijk werkt: Het heeft tijd nodig alle werksters in voldoende mate te bereiken. De afbouw van de inmiddels geaktiveerde ovaria van de malle moertjes (=eierleggende werksters) kost ook tijd! En gedurende deze periode loopt de in te voeren moer groot gevaar. Dat gevaar moet je elimineren door enerzijds wel het feromoon een tijd lang in het te be-moeren volk te verspreiden, anderzijs het kontakt met de malle moeren minimaliseren.

Al deze faktoren moet je dan ook in acht nemen. Al met al hanteer ik tegenwoordig deze methode:

• • Vang de moer uit een moergoed volk. Het klinkt paradoxaal (alhoewel het eigenlijk wel heel logisch is), maar hoe beter het moergoede volk, des te meer kans op sukses;
  • Sluit haar op in een afgesloten invoerkooi. Deze invoerkooi moet weinig verbinding hebben met de buitenwereld. Afgesloten om haar een paar dagen te beschermen tegen de malle moeren, toch een paar openingen om het feromoon te kunnen verspreiden. De moer moet zich tegen eventuele agressie kunnen verbergen. Ik gebruik half dichtgekitte Nicot invoerkooien (die platte gele);
  • Er moet suikerdeeg aanwezig zijn. Natuurlijk! Ze is nog geen deel van het volk, de verzorging ontbreekt;
  • Belangrijk is ook dat er begeleidende bijen in het kooitje komen. Niet uit het moerloze volk natuurlijk! Gewoon uit haar eigen volk, dat is risikoloos. De begeleidende bijen waarborgen de verzorging en bovendien zijn zij een nuttig intermediar om de feromonen door het volk te verspreiden. Ik neem er 5 tot 7.;
  • Als je dit (gesloten) kooitje op de moerloze volk legt zie je al wat het feromoon teweeg brengt: Na een kwartier heb je een kluwen bijen er omheen hangen. Mooi! Maar weersta de verleiding. Als de moer nu wordt losgelaten of uitgegeten door het suikerdeeg loopt ze een zeer groot risiko! Niet alle bijen zijn immers al bereikt en bovendien zijn de ongewenste ovaria nog niet gekrompen;
  • Hang het kooitje (nog steeds in gesloten toestand) tussen de raten. De bijen die door hadden dat er een feromonale verandering heeft plaatsgevonden gaan vanzelf op zoek;
  • Laat het in deze toestand minstens 48 uur met rust. Dat is de tijd die nodig is voor verspreiding van het feromoon en de afbouw van de ovaria van de malle moertjes;
  • Inspekteer het volk. Als het goed is zijn de eitjes verdwenen en de kleine larven ook opgegeten. Dat is het teken dat de truuk werkt. Is een en ander nog niet zover? Wacht nog 24 uur desnoods nog eens;
  • Open het kooitje, hang het opdezelfde plek terug en laat de moer uiteten;
  • Kontroleer na 10 dagen: Madame loopt als het goed is rond en heeft gesloten broed. Haal eventuele aangezette doppen weg (Maar dat doe je altijd bij het invoeren van een vreemde moer toch?).

Het lijkt allemaal een groot risiko je prachtige moeren te offeren. Bij voorkeur neem ik dan ook moeren waar ik niks mee heb --- F2 t/m F16 of zo.

Maar dat hoeft niet! Onlangs kreeg ik een drietal 1 jaar oude moeren van het Instituut Kirchhain. Het waren moeren van de darrenvolken op Norderney. Parade-merries zo te zeggen. Omdat dat als een volslagen verrassing kwam, had ik geen geschikte volken om ze in te voeren. Ik had wel een aantal mislukte afleggers met malle moertjes. Welnu, met bovengemeldde truuk zijn de Kirchhainer moeren nu keurig aan de leg. Allemaal.

Jeroen

[Els Kleijnendorst]

Jeroen,
bedankt voor jouw succesvolle methode. Ga ik zeker gebruiken als ik eens een volk heb met eierleggende werksters.

[Dirk Blanken]

Jeroen,
Ik zal het vertraagde invoeren met een gedeeltelijk afgetaped kooitje ook eens uittesten.
Het is inderdaad minder bewerkelijk als afslaan etc.en waarschijnlijk blijven er meer bijen over.
Maar meestal wissel ik de koninginnen vanuit mini-plus via een kunstdop dat is nog probleemlozer.
Het Aalsteren is een risicovolle methode.
Dirk


dertiende