veger

[steven]

hallo,

ik heb in de boeken van speelziek en groeneveld gelezen hoe je een veger maakt maar ik snap het gedeelte met de doppen breken en de nieuwe moer niet. zou iemand dit kunnen uitleggen?

alvast bedankt,
gr steven

[Jannes]

Beste Steven,

Ik zal het je proberen uit te leggen op mijn manier.
Als je een kunstzwerm maakt, neem je de oude moer uit het grote volk, samen met een (groot) deel van alle bijen. Viegbijen of jonge bijen, afhankelijk van het type kunstzwerm.

Ook haal je ALLE koninginne cellen uit je grote volk.
Reden: Zeker (tot op zekere hoogte) weten dat JIJ de dag bepaald dat er een nieuwe koningin wordt geboren. Deze jonge koninging wordt 'gemaakt' uit werkster cellen, dat zijn n.l. OOK bevruchte eitjes.
De bijen vreten de cellen met nieuwe eitjes groter en bouwen er koninginne cellen van z.g. REDCELLEN.
Deze zijn allemaal gemaakt van eendags eitjes. dus... komen je koninginnen ook gelijktijdig uit.

Op de 12e en 13e dag: Luisteren, doppen tuut en kwaken. Koninginnen zijn rijp! Eind v/d dag doppen breken.

Dat betekend: Een aantal jonge koninginne cellen openen en uit laten lopen in je volk.
3 á 4 is voldoende, de rest snij je WEG, NIETS vergeten!!

Vergeet je er één, dan viegt de volgende dag jou koningin weg en blijft deze laatste in je volk.

Heb ik zo alles verteld? Bij vragen zien we ze wel komen.

Jannes

[Bart de Coo]

Ja hoor.

Wacht met het maken van een veger totdat het volk aangeeft dat het over niet al te lange tijd zal gaan zwermen, ik bedoel een paar dagen of een week. Het eerste teken, in volgorde van tijd, is veel gesloten darrenraat, de grote, bultige cellen waar de mannetjes in zitten. Het tweede teken zijn de speeldoppen, dat zijn de cellen die eruit zien als een schelpje dat tussen de cellen uitsteekt. Het derde teken zijn belegde (speel-)doppen, dus dan zie je er een eitje in zitten. Daarna zie je een larve 'in de melk' liggen, dan zie je een larve in het witte voedersap of 'koninginnenbrij' (of '-gelei') liggen en tot slot zie je dat de koninginnecellen gesloten zijn en een soort lange, hangende uitsteeksels vormen. Als je gesloten doppen in de kast ziet, dan ben je waarschijnlijk te laat: de oude koningin is vertrokken met een flink aantal bijen.

Je kunt het zwermen eventjes uitstellen, een weekje of zo, als je die belegde doppen weghaalt.

Ik zou een veger maken als er 'belegde doppen' in de kast zitten, dus de stappen 3 en verder. Voor een beginner is dat misschien moeilijk te zien of te bepalen. Maar je wilt natuurlijk een handvat: maak de kunstzwerm op zijn laatst in het derde weekend van mei, maar alleen als het een groot en sterk volk is, bomvol bijen en broed. (Maar dan had het rond die tijd allang doppen gehad.)

Als je een veger maakt, dan haal je de oude koningin uit het volk. Die kun je gaan zoeken, maar er zijn ook trucs voor, zodat je haar niet hoeft te zoeken. De oude koningin stop je in een kast met bijvoorbeeld twee uitgebouwde ramen, vier ramen met kunstraat en twee ramen met veel stuifmeel en voer. Sla een stuk of 8 ramen bijen af in de veger. De vliegbijen, dat zijn de oudere bijen, zullen terugkeren naar de oude kast, de kast dus die je moerloos hebt gemaakt. Er zullen dus van die 8 ramen veel minder bijen overblijven.

Als je de veger maakt, dan moet je al die belegde doppen uit de raampjes weghalen, anders verlies je de controle over het proces. (Het hoeft trouwens niet, maar dat is voor gevorderden.)

Als je alle belegde cellen uit het volk hebt weggehaald, dan zullen de bijen zogenaamde 'redcellen' gaan bouwen. Een redcel is een werkstereitje of zeer jong werksterlarfje dat omgetoverd of omgebouwd wordt tot koninginnencel. De allereerste cellen waar de bijen als de sodemieter een koninginnencel of 'redcel' van gemaakt hebben, zal na 13 dagen rijp zijn. Dat kan soms best een dagje later zijn.

Op dat moment moet je de kast openmaken en voorzichtig de koninginnencelletjes gaan openkrabben, zodat er een paar jonge koninginnetjes naar buiten komen. Heel veel cellen zullen niet rijp zijn en alleen een halfrijpe larve bevatten of zelfs een beetje witte prut - een 'snotdop'. Je moet twee of een handjevol koninginnetjes in het volk laten lopen. Als er redcellen overblijven, dan moet je die wegsnijden en weggooien: je mag er geeneen overslaan! De handboeken adviseren allemaal om dit klusje op zijn vroegst in de late namiddag te doen of in de vroege avond. De reden zou zijn dat als je eerder op de dag verschillende jonge koninginnetjes in het volk laat rondlopen, de kans op zwermen aanzienlijk toeneemt. Het kan dan dus gebeuren dat een jong koninginnetje er vandoor gaat met een heleboel bijen achter zich aan.

Daarna vechten de jonge koninginnetjes uit wie er overblijft. Zodra er eentje is overgebleven, zal zij na een bepaalde tijd op bruidsvlucht gaan. Hoog in de lucht zal ze door tien, twintig darren bevrucht worden en terugkeren naar huis. Vanaf dat moment heeft het volk weer een jonge koningin die eitjes kan leggen: het volk is gered.

Ondertussen ben je die veger goed aan het verzorgen. Rustig bijvoeren, zeker niet te veel, anders gaan ze weer zwermen!

Groet,


Bart de Coo

[Bart de Coo]

Jannes en ik hebben onze verhalen bijna gelijktijdig verstuurd. Toen ik het stuk van Jannes las dacht ik, oei, toch nog iets vergeten. Dat heb ik toen maar even gauw veranderd. [;)]

Bart

[LWPisa]

Terzijde, ik denk niet dat redcellen worden aangezet op eitjes, daarvoor gebruiken de bijen 2-3 daags larven omdat zo de tijd voor een nieuwe koningin het kortst is. Er wordt (al lang) over gediscusieerd of redcelmoeren slechter zijn dan "voortbestemde" moeren...dat zou wel eens kunnen als een 3daags larf wat minder lang konininginnebrei heeft gehad...

L

[Jannes]

@ LWpisa:

Daar zou je idd bést eens gelijk in kunnen hebben.
Mijn ervaring is ook, dat vóór de 13e dag al een moer uitgelopen is. Dus dat de tijd 2 dagen korter is dan beschreven.

Maar, een methode uitleggen is één, er ook alle andere maar's en misschien's er uitgelaten om het eerst begrijpelijk te houden.

Op alle gebieden vindt je dat terug. Hoe het hoort te gaan en hoe het verder allemaal kán.

Ik hoop dat Steven er wat aan gehad heeft.

Jannes

[Jaap van Assenbergh]

Aansluitend op Jannes en LWPisa,

Mij is geleerd om voor dat de veger gemaakt wordt een leeg raam tegen het broednest te hangen. Na drie dagen is deze uitgebouwd en belegd (Eitjes zijn nooit ouder dan 2 dagen want toen was de raat er nog niet). Dan een veger maken. Na een week alle redcellen breken die niet op het nieuwe raam zitten. Dus alleen de redcellen op het nieuwe raam laten zitten. Dan heb je altijd moeren die goed (Van af dag 1 of 2) gevoerd zijn.

Jaap

[Bart de Coo]

L. schrijft:

Terzijde, ik denk niet dat redcellen worden aangezet op eitjes. Daarvoor gebruiken de bijen 2-3 daags larven omdat zo de tijd voor een nieuwe koningin het kortst is. Er wordt (al lang) over gediscussieerd of redcelmoeren slechter zijn dan "voorbestemde" moeren... dat zou wel eens kunnen als een 3daags larf wat minder lang konininginnebrei heeft gehad...

Klinkt logisch. Toch zijn lang niet alle redcellen rijp als je op dag 13 de doppen breekt. Er zitten veel witte larven en 'snotdoppen' tussen. Als lang niet alle cellen rijp zijn, dan zou dat kunnen betekenen dat de bijen wel degelijk op eitjes redcellen bouwen. De cellen die op dag 13 rijp zijn, moeten echter larfjes zijn geweest, die inderhaast tot koningin zijn omgebouwd. Van ei tot koningin is immers 16 dagen en geen 13.

De mooiste aanpak vind ik toch: 's avonds laat gaan luisteren bij je kasten - dan hoor je de tuters het best. Als je tuters hoort, de volgende dag doppen breken. Dan zit je minstens op dag 14. Als er kasten zijn waar zich nog geen tuter gemeld heeft, geen nood. Toch de doppen breken en rijpe moeren laten inlopen uit de kast die wel tuutte.

Volg je het nog, Steven? [:)]



Groet,

Bart

[Oude Essink]

een larfje, dat vanaf het eerste moment "moervoer" krijgt (moervoer verschilt qualitatief en quantitatief van werkstervoer), ontwikkelt zich sneller en verpopt eerder dan een larfje dat pas na enkele dagen "moervoer" kreeg toegediend. Zo kan het gebeuren, dat bij een veger (waarbij moerdoppen worden aangezet na het wegnemen van de moer en het volk alleen maar redcellen kent), de tuter van een larfje dat vanaf het begin kon.gelei kreeg toegediend een à twee dagen eerder rijp is dan een komende kwaker die b.v. op een tweedaagslarve werd opgetrokken. (bij het z.g. doppen breken merk je dan ook een groot verschil in rijpheid van de jonge moeren.

[Bieboerke]

een larfje, dat vanaf het eerste moment "moervoer" krijgt (moervoer verschilt qualitatief en quantitatief van werkstervoer), ontwikkelt zich sneller en verpopt eerder dan een larfje dat pas na enkele dagen "moervoer" kreeg toegediend.

Ik dacht ergens gelezen te hebben dat alle larfjes (uitgezonderd darrenlarfjes) de eerste 3 levensdagen gelijk gevoerd worden: allen dus met dat "moervoer" zoals Hennie dat uitdrukt. Maar ik kan de tekst niet onmiddllijk terugvinden.
Marco