Kaarsen

[Walter]

Wie heeft er ervaring met het bleken van was.

Ik heb eens een documentaire gezien waar bijenwas werd gebleekt om kaarsen van te gieten, kaarsen die meestal in kerken worden gebruikt. Alleen werd de procedure om de was te bleken niet uitgelegd in deze documentaire.

Kan mij iemand laten wenten hoe men bijwas kan bleken(wit maken). Welke producten zijn hiervoor nodig? Wat is de te volgen procedure?

[JANVANHAMONT]

Ik ken hier in Texas een man die was bleekt door er hydroperoxide bij te voegen terwijl hij de was laat koken. Hij gebruikte deze was om zalfjes en lotions te maken. Ik heb dat ook ooit geprobeerd maar heb er nooit een goed resultaat mee bekomen. Ik denk dat deze procedure enkel het stuifmeel en propolis doet afscheiden en bezinken en wat dan nadien door filtering verwijderd kan worden
Volgens ik mij herhinner was deze was ook fel gevoelig aan "blooming". Blooming veropenbaart zich als een witte uitslag op de kaarsen. Chemisch gezien zijn dit wasmolecules die rechtop komen te staan. Men kan de blooming verwijderen door met de hand of een zachte doek over de kaarsen te wrijven. Volgens mij is blooming te wijten aan een chemische verandering van de was.
Er is ook een man in Canada die zuivere witte was levert. Hij was niet erg vrijgeving met de uitleg. Volgens ik kon opmaken gebruikt hij een hoge-druk-filterpers die gebruikt wordt om transformator olie te drogen door de olie onder hoge druk door papieren filter platen te drukken. Het papier slorpt de vochtigheid op.
In het geval van was gebruikte die man platen gevult met "carbon" (houtskool?). Dit schijnt ook gebruikt te worden in de wijnindustrie om de kleur van de wijn aan te passen. In geval van bijenwas verwijdert het alle kleustoffen en de was is werkelijk wit. Ik heb er ooit van hem gekocht. Men kan zich inbeelden dat de was vloeibaar moet zijn, dus de hele installtie wordt op hoge temperatuur gebracht.
Verder wordt er dan in de boeken aangeraden om was te bleken in de zon. Dit heb ik ook geprobeerd omdat wij hier in Texas zon in overvloed hebben. Ook dit resultaat is niet noemenswaardig. Ik weet wel dat in mijn jonge jaren in Hamont op het kaarsenfabriek bleekbakken gebruikt werden. Ik veronderstel dat men geschilferde was in deze bakken deed om zodoende deze was te bleken door de zon.

[Wim Oerlemans]

Zomaar even een reactie uit het Brabantse naar aanleiding van het woord bleken. In Schijndel staat kaarsenfabriek Bolsius, merk waarschijnlijk bij velen bekend. Vroeger legden ze daar grote brokken was (die, naar ik me meen te herinneren uit Afrika afkomstig was) in de zon te bleken op een groot grasveld naast de fabriek. De fabriek heette in de volksmond dan ook "de wasblèèk". Van de gebleekte was werden veel kerkkaarsen gemaakt, gedompeld maar ook gerold. Dus bleken door de was in de zon te leggen kan ook.

[Hans van der Post.]

Bij het scannen van advertenties uit de oude groentjes kleine 100 jaar geleden stondn er ook meermale een vraag over oude was in te leveren.
Hans