citaat:
.....Roggestro is warm en het ademt: bodem dicht of op een plank zetten. Hout is koud en het ademt behoorlijk: bodem dicht. en ....Dat is logisch omdat een houten kast vele 1000-den malen beter damp doorlaat dan styropor. Er kan wel meer condens optreden bij houten kasten door de lagere wandtemperaturen.....
Bovenstaande wordt steeds gezegd. We lezen dit in werken en horen dit zo vaak dat we het gewoon gaan herhalen, zonder er een kritische noot bij te plaatsen. Maar is dit ook waar en juist?
Eerst echter even iets anders. Vroeger toen men op het land werkte, hing men, of zette men, water in stenen kruiken die NIET geglaceerd waren in de zon. Het water doordrong de hele stenen kruik. Door de zonnewarmte en de omliggende lage vochtigheids graad van de lucht verdampte het buitenste laag water. Om te kunnen verdampen ontrok het water energie uit de kruik. Het gevolg was dat de kruik en daarmee ook het water in de kruik in temperatuur zakte. Op deze wijze voorzagen de mensen zich in de zomer van fris water tijdens het werk.
Enkele waarnemingen, bevindingen en opmerkingen.
Een korf die enkele tijd meegaat. Kan je, zonder dat er water uitloopt, een volle emmer water in kappen. De bijen hebben alles "behangen" met was en propolis en zo de korf "waterdicht" gemaakt.
Een houten kast is ook in een mum van tijd "behangen" met was en propolis. Niet doordringbaar voor vocht dus. Ga je deze kast "uitbranden", om ze te ontsmetten, dan smelt de was en de propolis en dringt in het hout. In het eerste geval heb je een fijn ondoordringbaar laagje. In het tweede geval een laag ondoordringbaar hout, geïmpregneerd van was en propolis. Een laag die de bijen dan nog eens gaan behangen met een laagje propolis en was, en bijgevolg ondoordringbaar voor vocht.
Vocht gaat langs de randen van een houten kast aflopen. Het gaat zich verzamelen langs de randen van de bodem. Je kan dit waarnemen, het loopt er soms gewoon langs de vliegplan uit. Juist op de plaats waar doorgaans het hout zijn kopse kant heeft. Kops hout dat niet het laagje was heeft en dat juist wel erg vocht opzuigt.
Ga je zo'n kast dan nog eens schilderen, dan kan het vocht helemaal niet weg en zullen, wat je ook bij veel kasten ziet, na verloop van tijd, rotte plekken zich gaan vormen. Omdat het vocht dat toch in het hout dringt niet weg kan. Deze kasten zijn door het vochtige hout zeer slechte beschuttingen. Nat hout isoleert bijna niet.
Ik heb kasten geërfd van mijn Oom. Deze zijn nog in betrekkelijk goede staat en dateren van voor de oorlog. Ze zijn gemaakt uit wat we noemen dennen planchetdelen met tand en groef van een duim dik. Maar we moeten dan ook weten dat vroeger de kasten werden gewit met kalk en niet geschilderd. Verf was veel te duur. Kalk ademt en gaat rottingsprocessen tegen omdat het ontsmet. De helle witte kleur zorgde in de zomer dat de kasten geen warmte opnamen van de zon.
Voor de rest is er nooit één druppel verf aan deze kasten geweest. Deze kasten hadden altijd één kant die bleef ademen en rotte niet. De bodems heb ik vernieuwt, niet omdat ze slecht waren geworden, maar omdat er geen schuif in was.
Ook korven zijn aan de binnenkant net zoals houten kasten ondoordringbaar voor vocht. (denk aan de emmer water) Maar aan de buitenkant blijven ze ademen. Zo ook goed behandelde houten kasten.
Korven werden vroeger nogal eens met koemest bestreken. Nu gedroogd koemest heeft een werking als vloeipapier. Het zuigt het vocht op en werkt het naar de buitenste regionen waar het kan verdampen. Zo ook bij houten kasten.
Als een houten kast vochtdelen bevat en dit gaat verdampen, gaat het de temperatuur in de kast negatief beïnvloeden. Net zoals bij de kruik. Het hout koelt nog verder af waardoor er nog meer vocht zich in de kast gaat ontwikkelen, het dauwpunt zakt verder weg. Daarenboven is vochtig hout een goede geleider voor warmte en dus een zeer slechte isolator. Op deze wijze kom je in een vicieuze cirkel terecht. Meer vocht, meer verdamping en dus meer vocht enz. Tot op een punt dat dit zich stabiliseert. Kan het vocht niet verdampen door, bv een te hoge luchtvochtigheid bij vochtig weer, is de kast niet of bijna niet geïsoleerd. Ook hier een verhoogde vochtafzetting doordat de kastwant een lagere temperatuur heeft.
Mijn stelling is dus: Korven en houten kasten die enige tijd in gebruik zijn, zijn langs de binnenkant niet doordringbaar voor vocht en ademen langs binnen niet. Langs de buitenkant ademen ze wel. vocht dat in het hout binnen dringt langs de randen en sponningen, gaat langs buiten verdampen en heeft een negatieve invloed op de kast temperatuur, waardoor er juist nog meer vocht gevormd wordt. Kan het vocht niet verdampen, doordat bv de luchtvochtigheid te groot is, blijft het in het hout zitten en is dit een slechte isolator, waardoor ook vocht wordt afgezet.