onze inheemse bij

[Erik Speksnijder]

In een oud groentje -onlangs verworven in een 2e-handsboekenzaak en daterend uit de tijd, dat ik net niet meer in Sinterklaas geloofde- las ik een leuk stukje over onze inheemse bij. Er wordt hier de vraag gesteld, welke bij nu eigenlijk inheems is(was): onze zwarte (heide)bij of een geelgekleurde bij.
Er wordt een stukje aangehaald uit het boekje "Van de Byen", daterend uit 1597 door Theodorus Clutius. Hierin beschrijft Theodorus een donker goud, geelachtige (nederlandse!) bij. Verder wordt er een boek uit 1760 aangehaald, "Traité complet sur les abeilles", waarin Della Rocca beschrijft, dat er uit Holland en Vlaanderen "aurora kleurige bijen", bijen met de kleur van de morgenstond, in Frankrijk zijn ingevoerd.
Verder wordt een zekere dr. G.A.Ootmar aangehaald, die in 1917, (ver voor de invoering van de Italiaanse bij) spreekt van verhalen over gele bijen in holle bomen.
Er zou, schrijft het artikeltje, dus in vroeger tijden, naast de bekende zwarte bij, sprake kunnen zijn geweest van een gele Nederlandse bij of misschien betrof het hier nazaten uit de tijd van de Romeinen?


Erik

[Piet Jager]

Hallo Erik,

Dat klopt! Dat heb ik ooit - als opposant - eens uitgezocht en geschreven in de tijd dat er nog een "Vereniging tot Behoud van de Nederlandse bij" was. De heer S. Fontein e.a. waren toen nogal fanatieke voorstanders van de biologisch-dynamische bijenteelt en daar paste de Nederlandse bij goed in.

Dat was nog voor het varroatijdperk en achteraf beschouwd moeten we daar nu misschien toch wat meer accenten leggen. Ik heb nog steeds de Biologisch-Dynamische Imkerkalender van Maria Thun en heb daar zelf ook een tijd mee geimkerd.

!Piet

[Hugo]

Hallo Erik,

.............. Ik heb nog steeds de Biologisch-Dynamische
Imkerkalender van Maria Thun en heb daar zelf ook een tijd
mee geimkerd.

!Piet

Komop Piet, vertellen !
Wie A zegt moet ook B zeggen

mvg,

Hugo

Nobodies prefetc

[Piet Jager]

De biologisch-dynamische bijenteelt is afgeleid van de biologisch-dynamische landbouwmethoden. Deze laatste is in gang gezet door de antroposofische beweging van Rudolf Steiner (1861-1924). De achtergrond is van levensbeschouwelijke aard en houdt in dat men tot een zo gezond mogelijke samenleving tracht te komen, door alles wat in de maatschappij als onnatuurlijk wordt ervaren, af te wijzen.

Wil de imker nog iets meer doen uit begrip voor de bijen dan doet hij er goed aan, behalve met de eigen ritmen van het bijenvolk waarmee men rekening moet houden, ook te letten op de ritmen, die vanuit de kosmos inwerken en het bijenvolk in zijn activiteit mee beïnvloeden

Zoals voor de plant de bodembewerking van insnijdende betekenis is, zo moet het behandelen van de bijen, dus elke ingreep, beschouwd worden als een chaotiserend element. De krachten uit de kosmische omgeving kunnen dan ordenend en opnieuw bepalend inwerken. Daarom is elke ingreep en zijn alle handelingen ten behoeve van het bijenvolk en de bijenteelt strak gebonden aan een kalender, waarop rekening houdend met de stand van de maan en planeten deze jaarlijks wordt ingedeeld in water-, warmte-, aarde- en lichtdagen, die elk weer van een bijzondere betekenis zijn voor de processen die zich binnen en buiten het volk afspelen. Biologisch-dynamische imkers raadplegen deze kalender voor al hun teelthandelingen, zoals werken in de bijen, oogsten van honing, maar ook voor werk aan de drachtplanten (juiste dag(en) van zaaien).

Aangezien ik in die tijd een beroep had, dat eigenlijk tropenjaren verdiende, was het voor mij heel moeilijk om je precies aan zo'n kalender te houden. Je was eigenlijk meer met kosmische krachten bezig dan met het bijenvolk. Daarbij kwam dat ik gelijktijdig in mijn groentetuin de biologisch-dynamische landbouwmethode toepaste. Wil je de BD-methode toepassen dan moet je het GOED doen, anders werkt het niet! Bepaalde handelingen moet je op bepaalde dagen beslist uitvoeren, ook als het jou net niet uitkomt.

Het bijenvolk leeft met de verre omgeving (de kosmos) als met een kosmisch uurwerk. Ook de plant en het weer staan in deze wetmatigheid, daarom bestaat er ook tussen bij en plant een wonderbaarlijke harmonie.

!Piet

[Erik Speksnijder]

Hoi Piet,

Ik heb het stukje nog eens goed bekeken en zowaar het betreft een stukje van jouw hand. Stom dat ik dat niet heb gezien.
De door jouw genoemde (b.d.)bijenkalender heb ik ook, maar ik heb er nooit echt serieus naar gekeken. Het is naar mijn mening teveel met een religieus-sausje overgoten; wetenschappelijk onaantoonbaarheden moet je voor waar nemen en er naar handelen. Nu kun je best vanuit een bepaalde invalshoek (religie) naar je bijen kijken (dat doe ik persoonlijk ook), maar dit koppel ik los van de werkzaamheden, die ik in de bijen uitvoer; het is bij mij alleen beeldbepalend aanwezig.




Erik

[Ed Pieterse]

Hallo allemaal,

De originele zwarte bij terugkrijgen zal heel moeilijk zijn. We weten inderdaad niet hoe die er precies uitgezien heeft, maar als die lang (honderden jaren)in ons gebied heeft geleefd zal het een goede zachtaardige bij zijn geweest.
Er zijn vele subsoorten van de Apis mellifera, maar de verschillen zijn niet zo erg groot als men wel eens pleegt te beweren.
De vele bijensoorten, die nu in Nederland voorkomen vormen samen echter een goede genenpoel met veel variatie. Als het mogelijk is moeten we proberen daar een sterke bij aan over te houden. Zo goed als de mens zich kan aanpassen, kan ook een insect dat aan het klimaat waar het in terecht komt.
Er zit in elk levend wezen een overlevingsdrang en dat selecteert zich dan uit.
Er zijn al zo veel verschillende soorten over de hele wereld verspreid, dat de belangrijkste eigenschap van ziekteresistentie toch moet zijn te uit te selecteren.
Er wordt door imkers zoveel geknoeid met verschillende manieren van bv varroabestrijding, dat het tijd wordt dat we een bij vinden, die dat zelf aan kan, anders gaan de bijen er zelf aan straks. De Primorskybij lijkt het wat betreft de varroaresistentie aardig te doen. Ik ben benieuwd of het ook mogelijk zal blijken te zijn dat de F1 of F2, die eigenschap ook nog heeft.
Op 26 januari is het "Koninginneteeltdag", dan komt ons rapport uit, met een klein deelonderzoek. Er wordt dan door mij een voordracht over deze bij en de totale onderzoekingen er mee gehouden. Het is inderdaad veelbelovend, maar we hebben nog veel tijd en mankracht nodig om verantwoord verder te gaan.
Ed Pieterse

[Frans vanTongeren]

Meer weten...:
Surf naar
http://www.bijenhouden.nl/forum/topic.a ... PIC_ID=155

[Erik Speksnijder]

De vele bijensoorten, die nu in Nederland voorkomen vormen samen echter een goede genenpoel met veel variatie. Als het mogelijk is moeten we proberen daar een sterke bij aan over te houden. Zo goed als de mens zich kan aanpassen, kan ook een insect dat aan het klimaat waar het in terecht komt.
Er zit in elk levend wezen een overlevingsdrang en dat selecteert zich dan uit.
Er zijn al zo veel verschillende soorten over de hele wereld verspreid, dat de belangrijkste eigenschap van ziekteresistentie toch moet zijn te uit te selecteren.

Ik vind het bovenstaande een mooi stukje van je en ik denk dat we op termijn de vruchten mogen plukken van jouw werk.
Desondanks staat er in jouw stukje ook een bepaalde tegenstrijdigheid. Door je namelijk te focussen op de ziekteresistentie, ben je de natuurlijke selectie juist al aan het dwarsbomen. De natuurlijke selectie richt zich namelijk op veel meer benodigde kwaliteiten; sommige voor ons misschien niet eens zichtbaar, maar in de toekomst misschien van levensbelang. Ziekteresistentie is maar een klein onderdeeltje binnen dit geheel.
De enige manier om tot een volledig aangepaste bij te kunnen komen, is niets doen; geen bestrijding en minimale zorg. Alleen dan kan er echt selectie plaats vinden. Het nadeel is (reeds in eerdere discussies ter sprake geweest), dat de meesten van ons (ik ook) hier niet hard genoeg voor zijn. Het enige alternatief voor zulke zwakkelingen is het nuttige werk, waar jij momenteel mee bezig bent: Het invoeren van een momenteel gewenste eigenschap; in dit geval varroaresistentie.


Erik

[Oude Essink]

Een paar opmerkingen naar aanleiding van het artikeltje van Erik over het vroegtijdig voorkomen van de gele bij in ons land; Erik verwijst naar een stuk in Bijen.
Het lijkt mij zeer onwaarschijlijk, dat de beweringen kloppen. Linnaeus beschrijft in 1758 de Apis Mellifera en hij heeft het over de zwarte bij die hij uiteraard vanuit Zweden kende. Sinds het einde van de laatste ijstijd (sinds 10.000 voor Chr. dus) komt in Europa benoorden de Alpen en Pyreneeën deze zwarte bij voor. Zij is de enige die zich in ons barre klimaat met regen, koude en matige dracht wist te settelen en handhaven. Zuideuropese rassen konden de bergen niet over! Linnaeus wist toen niets van andere rassen in onze streken; pas jaren later komen andere rassen ter sprake: 1806 de Ligustica; 1879 de Carnica; in het systeem gaat dan de Zwarte bij Apis Mellifera Mellifera heten. De Ligustica kwam pas naar boven de Alpen ná 1850. Dzierzon vindt rond die tijd voor zijn Klozbeute de losse raampjes uit en kan dan verdere reizen maken met bijen; imkers vragen o.a. om bijen die vroeger in het jaar op sterkte zijn; de landbouw ging naar vroege drachten,waarvoor de Zwarte niet geschikt was. In 1853 voert Dzierzon als eerste een paar volken in naar zijn woongebied (Polen). Van Venetië deden de twee volken er een hele week over en een ervan sneuvelde onderweg. Pas daarna komt de enorme immigratie van Ligustica en vervolgens Carnica op gang.
Het aangehaalde boek van Clutius "Van De Byen" uit 1597 zegt in deze niet veel of liever gezegd: niets; Clutius baseert zijn boek op schrijvers uit de klassieke oudheid; hij noemt er meerdere en dan vooral Romeinse schrijvers; hem staat derhalve de Ligustica voor ogen. ( De grieken vertrouwde hij niet); voorts heten bij hem wespen en hommels ook bijen en hij gooit ze op een hoop; horzels ziet hij op bloembezoek pollen verzamelen en zo voort. Het "traité.. van Della Rocca kan ik niet beoordelen; maar ik vrees iets soortgelijks; met Ootmar zitten wij in de 20e eeuw; dus ver na 1850.



De zwarte bij komt in zuivere vorm helaas niet meer voor; toch zullen -naar wij hopen- veel van haar eigenschappen behouden zijn; Zij blijft, wat zij in 1850 was: Dé bij van het gematigde klimaat.
Ik vond een afbeelding van een aquarel van Mizzaro bij Ruttner.
hennie oes

[Piet Jager]

Het aangehaalde boek van Clutius "Van De Byen" uit 1597 zegt in deze niet veel of liever gezegd: niets; Clutius baseert zijn boek op schrijvers uit de klassieke oudheid;

Klopt..! Zelfs zijn eigen naam overgoot hij met een Latijns sausje (Clutius)

!Piet