Doppen project

[Frans_Rutten]

Afgelopen week hebben de VBBN subverenigingen Driebergen/Doorn en Geldermalsen weer succesvol het doppenproject 2004 afgesloten met een eindevaluatie. Wij willen onze resultaten graag weer doorspelen naar de landelijke doppenproject coördinator. Aangezien er een aantal wisselingen zijn geweest is ons niet meer bekend wie de landelijk coördinator is [:(] Wie kan mij vertellen wie de landelijk coördinator doppenproject is? (Henk Kok misschien??)

[heidecap]

Hallo, Frans, ik zit net op jouw website de evaluatie van het doppenproject 2000 te lezen. Erg leerzaam. Jammer dat er een paar jaar ontbreken.
Hopelijk ben je bereid hier op het forum de evaluatie 2004 te plaatsen. Op je eigen website mag ook.
Aan een naam van een coordinator kan ik je helaas niet helpen. Misschien een ander ...


Groeten, Thomas

[H.S. Kok]

Wie kan mij vertellen wie de landelijk coördinator doppenproject is? (Henk Kok misschien??)

Frans, in januari 2003 heeft de voorzitter van de koninginneteeltcommissie Jan Dommerholt mij daar inderdaad voor gevraagd. Ik heb die taak op mij genomen en op de koninginneteeltdag van 2003 ben ik voorgesteld als de nieuwe landelijk coördinator doppenproject, en opvolger van Ad Wolvers, die het werk in 2002 van Jan Charpentier had overgenomen. Jan Charpentier had over het jaar 2001 reeds problemen om van alle actieve groepen de gegevens binnen te krijgen. In 2002 zijn de gegevens van de groepen niet actief verzameld. In januari 2003 heb ik een telefonische enquete gehouden naar de activiteiten van de 51 lokale coördinatoren. De uitslag hiervan is even aan de orde geweest na afloop van de koninginneteeltdag in 2003, en zou per post verzonden worden aan de coördinatoren. Dit is achterwege gebleven. Via het forum zal ik de tekst woensdag bekend maken, omdat ik op dit moment het bestand niet bij de hand heb.

Via dit forum hoop ik echter mijn taak als coordinator wel op te kunnen pakken, als actieve doppenprojectcoördinatoren tenminste het forum lezen.
Van de groepen die nog actief zijn, zou ik daarom graag de verslagen over de resultaten van 2004 willen ontvangen op mijn e-mail h.kokAPENSTAARThccnet.nl
In januari 2003 bleken ongeveer 30 coordinatoren van de 50 te zijn overgebleven. Deze mensen wil ik weer benaderen via de telefoon. De informatie uit de telefonische enquete plus de toegestuurde resultaten wil ik dan combineren in een verslag en eveneens publiceren via dit forum. Wellicht dat er weer nieuw leven in het doppenproject kan worden geblazen, want voor het toepassen van koninginneteelt komt binnen imkerend Nederland wel steeds meer belangstelling.

Uitslag Telefonische Enquete gehouden in januari 2003

Aanleiding tot deze telefonische enquete is geweest het geringe aantal terugmeldingen van resultaten over het afgelopen jaar. Om toch enig inzicht te krijgen over de activiteiten over het afgelopen jaar heb ik als nieuwe coordinator van het doppenproject binnen de Koninginneteelt commissie de lijst met coordinatoren afgebeld met enige eenvoudige vragen. Uit de gesprekken die daar veelal uit voortvloeiden kreeg ik een goede indruk van de activiteiten van het afgelopen jaar en van voorgaande jaren.

Er staan 51 coordinatoren op de lijst vermeld. 5 coordinatoren heb ik niet kunnen bereiken.
16 groepen (jes) zijn het afgelopen jaar actief bezig geweest met koninginneteelt.
29 coordinatoren hebben afgelopen jaar (jaren) geen doppen verdeeld over telers. Dit betekent niet dat er bij deze coordinatoren niets is gebeurd.

Uitslag

Geen contact Doppen Groepje Afnemend Gestopt Opstarten
5 9 17 5 12 3

Toelichting

Geen contact Geen telefonisch contact gehad
Doppen Coordinatoren werkend volgens doppenmethode
Groepje Groepje mensen actief met koninginneteelt
Afnemend Groepje dan wel Doppengroep die nauwelijks nog actief is dan wel met een afnemend aantal deelnemers
Gestopt Coordinatoren die gestopt, of nooit gestart zijn, dan wel individueel werken
Opstarten Coordinatoren die alsnog blijven proberen om een groep actief te krijgen

Actieve groep
Er zijn 17 groepjes actief bezig met koninginneteelt maar volgen niet (meer) de doppenmethode.
9 groepen werken meer of minder volgens de doppenmethode.

De 17 actieve groepen zijn zeer uiteenlopend bezig geweest.

Het merendeel van de actieve groepen werkt met gekochte koninginnen, door een of twee mensen per toerbeurt betaald. Hiervan wordt overgelarfd. En vaak worden dan geen aangeblazen doppen verdeeld maar on- of bevruchte koninginnen.

De groep in de Achterhoek heeft dit jaar een hoge organisatie graad bereikt met organisatie van een koninginneteeltcursus en de oprichting van groepen in de Achterhoek noord en Achterhoek zuid. Elke groep is weer gesplitst in groepjes die werken met Carnica's of met Buckfast.

Er zijn 9 groepen aan te wijzen waar volgens de richtlijnen van het doppenproject wordt gewerkt. Een coordinator van deze groep heeft gegevens ingestuurd, een aantal van de overige zal alsnog gegevens insturen.
Het is wellicht beter om de verdelers te vragen om resultaten, omdat die daar belang bij hebben te weten wat er van hun geleverde materiaal terecht is gekomen. Het nadeel hiervan is misschien dat ze hun resultaten te rooskleurig weergeven.

Als problemen bij de uitvoering van het doppenproject werden aangegeven:
- Reiskosten om doppen op te halen bij de verdelers
- Problemen met de tijd waarop koninginnen (doppen) konden worden betrokken. De teler wilde ze meestal eerder hebben dan de verdeler ze ter beschikking had.
- Er zijn verschillende punten waarop de gemiddelde imker de mist in gaat en daardoor afhaakt. Het gaat toch anders dan men wil. Of men doet net anders dan zoals het beschreven is. Bijvoorbeeld doppen in de honingkamer hangen die dan met slecht weer niet warm wordt gehouden.
- Het blijkt zeer moeilijk om gemaakte afspraken na te komen.
- Het invullen en terugmelden van resultaten blijkt door de imker niet uitgevoerd te worden. Waarschijnlijk speelt hier gemakzucht, of desinteresse een rol.
- Dat er zo gering aantal terugmeldingen zijn geweest komt onder andere doordat het contact met actieve telers, te gering, geweest. Er zijn geen verzamelformulieren uitgereikt, of verzonden naar de coordinatoren. Er is geen stimulans geweest om dit jaar actief te worden, dan wel gegevens in te sturen.
- Daarnaast zijn er nogal wat groepen die hun resultaten niet op de formulieren kwijt kunnen omdat zij anders werken.

Waarom binnen de eigen groep verdelen in plaats van gebruik te maken van een externe verdeler ?
Reisafstanden worden geminimaliseerd. Contacten zijn beter. Bij mislukkingen kan men eenvoudiger terugvallen op collega's
Men is binnen de groep zelfstandig begonnen met koninginneteelt.

Hoewel ik niet systematisch heb gevraagd naar het aantal deelnemers per groep kwam in het gesprek naar voren dat de meeste groepjes bestaan uit 3 tot 5 mensen, hoewel er een groep is die uit 14 mensen bestaat maar is wel samengesteld uit twee verenigingen.

Er zijn coordinatoren die uit eigen belangstelling zich hebben aangemeld, en door gebrek aan belangstelling in de vereniging, zelfstandig met doppen zijn begonnen maar geen andere deelnemers hebben meegekregen.
In Zeeland zijn de afstanden te groot. Coordinatoren moeten afstanden maken om telers te bedienen. Dit is voor een aantal te begrotelijk en de kosten kunnen niet verhaald worden.

Ontwikkelingen
Er zijn groepjes ontstaan binnen verenigingen of in een kring b.v. in de Achterhoek.
Binnen een groep treden een aantal imkers op als verdeler en kopen om de beurt een nieuwe koniging waarvan nageteeld wordt. Daarna worden er larven verdeeld of onbevruchte koninginnen.

De groep niet actieve coordinatoren.
10 coordinatoren zijn gestopt of individueel doorgegaan.
3 coordinatoren willen het nog wel proberen om te komen tot een actief groepje.
5 coordinatoren zitten met een groep waarvan aantal leden afneemt en de activiteit achteruitgaat.

Een coordinator werkt veelal vanuit de vereniging. Als binnen deze vereniging weinig animo bestaat voor koninginneteelt in welke vorm dan ook, dan blijft de coordinator zonder werk of werkt individueel. Er zijn coordinatoren die vanuit eigen belangstelling in dit onderwerp zich hebben aangemeld als coordinator maar geen medestanders om zich heen heeft weten te vergaren.

De 29 coordinatoren die dit jaar geen doppen hebben verdeeld zijn niet allemaal in-actief op het gebied van de teelt van koninginnen.

Redenen waarom het doppenproject niet aanslaat:
De lokale bijenvereniging wordt steeds kleiner, het ledenbestand vergrijst, en de aandacht voor koninginneteelt vervaagd.

Waarom stoppen coordinatoren
- Er zijn coordinatoren die zeggen geen tijd meer te hebben voor de toch veel tijd vergende activiteit.
- Coordinatoren blijken vaak een bestuursfunctie in de vereniging te hebben. Wanneer ze deze functie hebben opgezegd stopt men ook met de organisatie van het doppenproject. Veelal gaat men dan wel individueel met koniginneteelt verder.
- Er zijn groepen\coordinatoren die wegens vergevorderde leeftijd of door slinken van het aantal deelnemers ermee stoppen of als groep ophouden te bestaan.
De vereniging waarvan men lid is, is te klein en de leden hebben geen belangstelling
- Men is actief begonnen maar het aantal deelnemers is teruggelopen of is zelfstandig gaan werken.
- De deelnemers (telers) gaven hun resultaten niet door, en de coordinator vond het teveel werk om achter deze gegevens aan te gaan.
- Door uitbraken van Amerikaans Vuilbroed in het voorgaande jaar is het afgelopen jaar ook geen actieve groep ontstaan.
- Men had zich als coordinator opgegeven uit persoonlijke belangstelling, maar heeft binnen de vereniging geen verdere belangstelling kunnen vinden om te starten. Vaak is men individueel wel op eigen gelegenheid bezig met koninginneteelt.
Hoe de actieve groep te vergroten
De lijst met coordinatoren is over de laatste jaren nauwelijks gewijzigd, zodat de antwoorden van de mensen over hun vroegere activiteiten een idee geven of de aandacht voor koninginneteelt groeit of afneemt.
Verbeter punten
Contact beter te realiseren via e-mail maar dan met alle actieve mensen, niet alleen de coordinatoren.
Schriftelijk begeleidingsmateriaal verbeteren ?
Centraal informatiepunt inrichten. Wellicht in de vorm van een site waarop berichten met de resultaten gezet worden.
Berichten in het blad Bijen

Conclusies en aanbevelingen

Het verzamelen van gegevens over behaalde resultaten is een belangrijke stimulans voor het doppenproject, om elkaar op de hoogte te houden over resultaten en mislukkingen.

Het vergaren van informatie zou beter door de verdelers zelf kunnen worden uitgevoerd omdat die er zelf belang bij hebben om te weten hoe het met hun materiaal is gegaan.

Het verzamelen van informatie zou op ruimere schaal moeten gebeuren en niet alleen op basis van het schema van het doppenproject.

Het leveren van informatie over het telen van koninginnen vanaf het begin tot het einde om deelnemers uitgebreider te kunnen bedienen dan alleen met aangeblazen doppen.

Organiseren van koninginneteeltcursussen, dan wel op ruimere schaal bekendmaken waar deze worden gehouden.

Bestuderen en eventueel uitdragen van de organisatiestructuur van de kring Achterhoek. Lokale verenigingen zijn vaak al te klein geworden om een koninginneteeltproject te dragen.

Het aanleveren van informatie over het beoordelen van koninginnen, en het verzamelen van gegevens over de koninginnen waarvan nageteeld wordt. Afnemers van teeltmateriaal zou actief gevraagd moeten worden naar hun tevredenheid met het verkregen materiaal.

Van de 50 coordinatoren zijn er nog ongeveer 30 over, maar dit betekent niet altijd dat de aandacht voor koninginneteelt is verminderd.