Verdwijnziekte, wat doen we?

[Dirk Blanken]

Na alle berichten zowel op dit forum als via de info van mede imkers denk ik dat het tijd wordt om de zaak serieus te nemen en gezamenlijk te beslissen wat we moeten doen, zolang we nog niet precies weten wat de oorzaak is van de verdwijnziekte!
Iedereen die serieuze ideeen heeft hoe de periode van 0nzekerheid te overbruggen valt nodig ik hierbij uit om z'n bijdrage te leveren.

Mijn bijdrage:

1)
De varroa het hele seizoen bestrijden d.w.z.de varroadruk konstant zo laag mogelijk houden met vriendelijke middelen.
Dit heb ik al steeds gedaan.

2)
Kleinere standen er op na houden met max. 10 wintervolken i.v.m. stuifmeelbehoefte, dat zal niet altijd nodig zijn maar in 2006 was er een tekort en als je dan standen hebt van 20 a 30 volken dan kan er een probleem ontstaan.
Natuurlijk is dit afhankelijk van de plaatselijke omstandigheden.
Ik heb nu standen van 20 a 30 wintervolken met weinig concurrentie, beter is om op zeker te spelen.
Ik heb nu 3 standen met totaal 50 a 60 volken.

3)
Oude wintervolken, minstens 50 % kunstraat geven, voor en tijdens en na de hoofddracht
Vroeger hield ik 20 a 30 % vernieuwing aan.

4)
Veel jonge volkjes opzetten, met max 1 jong broed.
( met broed zijn ze veel sneller een volkje en poepen ze veel minder door stress, ze kunnen dan doppen aanzetten die je dan breekt na 9 dagen en dan een een leggende koningin kan geven via een kunstdop of rijpe doppen geven.( 11 a 12 dagen oud)
Deze jonge volkjes worden dan verder met kunstraat uitgebreid.

Het broed voor de jonge volkjes komt van de oude volken en de vervanging is dan weer kunstraat.

5)
De volken inwinteren op 1/2 honing en 1/2 suiker

6)
En natuurlijk zoveel mogelijk bijenbomen/planten opzetten maar dat deden we al.

Dirk
dertiende

[LWPisa]

Kleine standen en zo veel mogelijk nieuwe raat en volksverjonging ben ik voor, naast het behandelen van volken als "single units" dus nooit raat/bijen uitwisselen.

Alleen het hele seizoen pielen met etherische olien of darreraat of mierezuur zie ik niet zitten. Verstorend en "vies".

Bij mij hebben bijen die niet overleven met 1 winterbehandeling of zonder behandeling geen bestaansrecht. Maar goed ik hoef niet van mijn bijen te leven.

Misschien is het ook nuttig te bedenken dat "de natuur" een dynamisch proces is en te accepteren dat je op bepaalde plaatsen geen bijen kunt houden door gebrek aan dracht (of andere factoren bestrijdingsmiddelen, of ongeschikt stuifmeel...) of dat bepaalde werkwijzen ook niet meer zo goed werken als voorheen.

Het is zeker niet zo dat "de bij" aan het uitsterven is. Op sommige plekken doen sommige bijen het goed. Als het een heet en vochtig jaar wordt en het "algemene" bijenbestand weer verdubbeld of vertrippeld en iedereen weer voorzien is van bijen naar hun keuze (nateelt van diegene die het overleefd hebben) dan is de verdwijnziekte geen issue meer.

Mijn plannen om te doen het komende seizoen: doorgaan met rotatie en oxaalzuur in de winter...experimenteren met Dadant (om 2 kleine volken in 1 kast te houden). En natelen van wat ik als de geschikste beschouw, ik heb zowel carnica als buckfast als stamboomlozen.

L.

[kreydt]

Volgens mij is de eenvoudigste methode om de bijen in de winterperiode te laten rusten, de moer beletten van te leggen. ( plaats beperken en temperatuur laag )

> geen noodzaak aan vers stuifmeel
> geen uitvliegende bijen
> geen uitbereiding van de varroa + eenvoudige bestijding

Hoe?
-Overwinteren op 1 bak.
-Met een overmaat aan suiker inwinteren.
-Op de latten suikerbrood leggen.
-Bodem open en de kast beschaduwen.
-Kast niet isoleren.




kg

[Dirk Blanken]

Guido hallo,
Ik kan me voorstellen dat een volk in de winter krap moet zitten, maar hoe krijg jij een volk wat 2 a 3 bakken bezet in de herfst op 1 broedkamer.
En dan moet er ook nog 20 kg voer bij.
Ik begrijp dit echt niet.
Volgens mij moet een volk onder het voer zitten op lege raat.
Dat lukt je met jouw methode nooit.
Begrijp me goed, ik wil je methode van overwinteren niet afkraken maar ik kan me als ik het uitreken niet als positief beschouwen.
Vooral het gegeven dan bijen op lege raat onder het voer moeten overwinteren.
Ze kunnen op lege raat een veel kompaktere tros vormen dus minder voer opnemen en dus beter overwinteren.
Vandaag hebben ze lekker kunnen schijten m'n witte partner is bevlekt maar dat regent er over een paar dagen wel weer af.

Misschien had ik niet moeten reageren want dit item is bedoelt als resume hoe we verder omgaan met het voorkomen van de verdwijnziekte.

Er zijn zoveel reacties gegeven dat een resumerende reactie op z'n plaats is ook voor de imkers die twijfelen.

Dirk




dertiende

[kreydt]

Dirk,

Je opmerkingen zijn zeker terecht en mijn suggestie is onorthodox tov al de overwinteringsregeltjes.

Vorig jaar heb ik zeer laat nog bevruchte rasmoeren ingevoerd. De oude moeren heb ik als reserve op één bak ingewinterd met jonge bijen ( zelfs één in een bevruchtingskastje van Kirchenheider )
Vandaag, en hopelijk blijft het zo, heb ik nog alleen die oude moeren op 1 bak, 1 productie volk in een lange kast en 3 achterblijvertjes op twee bakken ( hebben nooit een broed-expantie gekend en daarom heb ik ze ook niet verenigd omdat er iets aan scheelt ). Alle kasten die ik op de normale manier verenigd enof overwinterd heb, zijn weg. Ze hebben geen broedstop gehad en gans de winter gevlogen.

Dus de samenvatting van hetgeen er overblijft
- volk op 1 bak, ingewinterd en met suikervoorraad
- volk waarvan de bodem open is ( lange kast met een rooster van 122 cm X 40 cm)
- achterblijvers met broedstoornis

Als ik dit bekijk kan er alleen uit besloten worden dat er moet vermeden worden dat de bijen in de warme winters broed aan zetten.
En dit kan alleen door ze koud te zetten enof de moer geen plaats te geven om te leggen.

Dat dit niet met de literatuur en methodes strookt, weet ik zelf wel maar in die literatuur staat ook dat de bijen normaal op winterrust gaan van oktober tot februari.

kg

[Dirk Blanken]

Hallo Guido
Klinkt niet erg positief.
Ondanks je beweegredenen om het zo te doen denk ik dat het zo niet kan.
Ik heb 54 volken ingewinterd en ze vlogen gisteren allemaal, wel wil ik ze het weekend nog even controleren op voer, is dit krap dan gaat er een pak apifonda op voordat we ev nog een echte kouperiode krijgen.
Want het enige wat ik zeker weet is dat ze meer voer gebruikt hebben dan in koude winters.
Opvallend zijn de grote verschillen, sommige volken zitten nog heel diep en andere geheel bovenin en hebben alleen nog een paar kantramen met voer.
Misschien is dit het resultaat van alle import, de zwarte bij begon pas te broeden als er stuifmeel was te halen zelfs een arme periode in de zomer deed ze een pas op de plaats te houden en eerst maar eens niet uit te breiden.
In het noorden van Nederland(drente) heb ik ook al berichten gehoord van de verdwijnziekte en dan totaal alles weg.
Daar wordt je niet vrolijk van

Dirk




dertiende

[Jozef Maier]

Dit najaar was warm en de bijen vlogen tot eind november. Reeds in de tweede week van januari gingen ze terug aan het vliegen.

Verleden jaar had ik ook enkele kasten die bij de voorjaarscontrole leeg waren, dat wil zeggen, geen bijen, maar voldoende eten en stuifmeel.

Mijn redenering was: Als bijen zo lang vliegen een korte winterzit hebben en terug aan het vliegen gaan, dan kunnen ze niet lang leven. (verleden jaar was de winter ook zo zacht) Op die wijze kunnen ze ook geen zomerbijen aanzetten, het volk zal uitgestorven zijn nog voor de koningin normaal aan de leg gaat. Dat is een deel de reden van de verdwijnziekte.

Een andere zorg was: als ik vroeg ga aanprikkelen gaat er snel een stuifmeel tekort ontstaan. De reserve van verleden jaar is niet toereikend.

Door deze zorgen gedreven ben ik op zoek gegaan naar stuifmeelvervangers. Ik heb de tweede week van januari mijn volken aangeprikkeld met voederdeeg op de toplatten. En in een omgekeerd deksel van honingglas, over de voederspleet, per kast, kunststuifmeel aangeboden. Telkens dit op dreigde te geraken bijgevult. Alle kasten goed gesloten en de vliegspleet op zijn kleinste gezet. De kasten bovenaan met dekens goed geïsoleerd zodat er geen warmte verloren gaat.

Zowel de voederdeeg als het kunststuifmeel namen de bijen goed op. 25 dagen later gecontroleerd en ja hoor de eerste bijen liepen uit. Nu (17 feb.) zit ik reeds met zeer sterke volken, veel sterker in vergelijking met andere jaren. Twee van mijn volken zitten reeds op 5 ramen broed (10 raams piepschuim DB kast) Het eerste stuifmeel komt binnen en toch blijven ze het kunststuifmeel opnemen. In bepaalde kasten werd het bij het stuifmeel gestoken.

Eén volk vormt een uitzondering. Het krachtig volk dat verleden jaar zeer goed vloog en dit tot zeer laat in het jaar, is nu het zwakste. Ik ben de mening toegedaan, als ik niet zou ingegrepen hebben met bovenstaande ingreep, dit volk het slachtoffer was van de "verdwijnziekte". Ook hier is er voldoende voorraad. Nu is dit volk zich langsaam aan het herstellen. Daar waar andere volken goed vliegen, is het veel rustiger op de vliegplank.

Jozef

[Dirk Blanken]

Jozef hallo,
Ik heb me al langer afgevraagd hoe bijen kunnen overleven in het grensgebied tussen echt winter en een matig klimaat met winters waar de temperatuur niet onder het vriespunt komt.
Wij maken ons zorgen over de zeer zachte winters maar er moeten toch altijd een groot aantal bijenvolken b.v. in Frankrijk met dit probleem te maken hebben gehad of is de dracht dan anders?

Misschien zijn onze bijen thuis in Nederland/Belgie door import niet meer zo flexibel meer, als de voorheen zwarte plaatselijke bij, die alleen maar goed broede als er stuifmeel binnen kwam.

Ik vind het riskant om nu al stuifmeelvervangers op te zetten.
Je zal er zeker mee door moeten gaan totdat er van de "natuur"weer voldoende stuifmeel kan worden gehaald.
Maar als het lukt om zo sterke volken uit te winteren en met sterk dan bedoel ik dat ze de volgende generatie ook goed kunnen verzorgen.
dan zou ik me er over verbazen.

Toch denk ik dat de bijen het zelf moeten oplossen.

Dirk

dertiende

[Germain Van Deursen]

Door deze zorgen gedreven ben ik op zoek gegaan naar stuifmeelvervangers. Ik heb de tweede week van januari mijn volken aangeprikkeld met voederdeeg op de toplatten. En in een omgekeerd deksel van honingglas, over de voederspleet, per kast, kunststuifmeel aangeboden. Telkens dit op dreigde te geraken bijgevult.
Wat mag dat kunststuifmeel dan wel zijn ?
Waar haal je het ?
Hoeveel geef je /per volk / per dag / per seizoen ?
Vlogen de bijen in die periode ?
Werden ze tegelijkertijd ook water aangeboden ?
Worden de bijen er door naar buiten gedreven ?
Groeten
Germain

[Jozef Maier]

Beste Germain,

Waar haal je het ?
Ik maak het zelf. Er zijn op internet heel wat recepten te vinden. Afhankelijk van recept tot recept nemen de bijen goed tot minder goed op.
Een goede studie rond dit thema is gedaan door PPO Projectnr. 630900 & 630014 zie http://documents.plant.wur.nl/ppo/bijen ... middel.pdf
Toch met dit recept moet je om de twee dagen vervangen, omdat zoals het document zelf aangeeft, de deeg gaat schimmelen, en de grondstoffen zijn ook niet altijd goedkoop. Aan de andere kant is het zeer rijk aan niet alleen eiwitten maar ook spore elementen en vitaminen, vooral vitamine B door de aanwezigheid van biergist.

Hoeveel geef je /per volk / per dag / per seizoen ?
Ik vul een deksel van een honigglas met deeg (let op dit is geen voederdeeg) en leg dit omgekeerd op de voederspleet en zorg ervoor dat er altijd voedsel aanwezig is. Mijn "dekplanken" zijn houten kaders met dubbel glas. Dit geeft een goede isolatie en je kan er steeds door zien wat er in de kast gebeurd. Vroeg in het jaar Vul ik een "dekplank" waarvan ik één glas heb weg genomen, In deze ruimte is er plaats voor minstens een kilo voederdeeg én de deeg met stuifmeelvervanger. Doordat alle "dekplanken" in glas zijn, kan ik steeds de activiteit in de kast als de vooruitgang van de opname van zowel deeg als stuifmeelvervanger controleren. Zodoende blijft alles beter warm. Alle kasten zijn terzelfder tijd afgedekt met molton dekens. Soms leg ik een thermometer op de "dekplank", dit geeft een indicatie voor de broedaanzet.
Gans het jaar word deze stuifmeelvervanger aangeboden,volgens een van de twee methodes. In perioden met veel stuifmeel is de opname iets minder. Toch blijven de bijen deze stuifmeelvervanger opnemen.

Vlogen de bijen in die periode ?
Bijen halen deze stuifmeel vervanger op ook al vliegen ze die dag niet. Wel is er in de nabijheid van de bijenhal water, zodat ze kunnen ophalen, dit is nodig om de deeg 'op te lossen.'