Lezing Romée van der Zee in Eerbeek

[Bart de Coo]

LEZING ROMÉE VAN DER ZEE IN EERBEEK

Op maandagavond 2 april houdt Romée van der Zee een lezing over de bijensterfte in Café/Restaurant de Korenmolen te Eerbeek. De aanvangstijd is 20.00 uur en de toegang is gratis. (De Korenmolen is het café waar ieder jaar in september de Eerbeekse bijenmarkt plaatsvindt.)

Romée van der Zee geniet onder imkers veel bekendheid, omdat ze een van de weinigen is, om niet te zeggen de enige, die in Nederland wetenschappelijk onderzoek doet naar de oorzaken van de uitzonderlijk grote bijensterfte van de afgelopen jaren. Het fenomeen is bekend. Wat in de nazomer nog een sterk en vitaal volk leek, is na de jaarwisseling nog maar een armzalig kluitje bijen. Als dan in maart de reinigingsvluchten moeten plaatsvinden, dan is er op de vliegplank geen enkel teken van leven meer te bespeuren. En als we dan de kast openen, dan zien we schone raten, meer dan voldoende verzegeld voer en gesloten broed. Maar geen enkele bij. Hoe is dat mogelijk? De varroamijt? Een virus? Slecht imkeren? Stuifmeelgebrek? Spuitschade? Vermindering van vitaliteit door selectie? Een combinatie van factoren?

Om daar achter te komen, ontwierp Van der Zee een vragenlijst. Het eerste doel was om enig zicht te krijgen op de omvang van de verliezen, verspreidingspatronen en de toegepaste bestrijdingmethoden. De lijst werd drie jaar lang gebruikt, maar door veel deelnemers als te ingewikkeld ervaren. In april 2006 werd de lijst vereenvoudigd. De resultaten van deze onderzoeken kunt u bekijken op de site van Romée: http://www.beefriends.org.

Romée ontdekte – grof gezegd - dat grote imkers relatief minder volken verliezen dan kleine. Een verklaring daarvoor zou kunnen zijn, dat grote imkers kwakkelvolkjes eerder opruimen. Maar een andere verklaring zou kunnen zijn dat kleine imkers er bedrijfsmethodes op na houden, die tot grotere verliezen leiden. Dat klinkt somber, maar je kunt het ook van de zonnige kant bekijken: kennelijk heeft de bedrijfsmethode zoals die door de imker gehanteerd wordt, wel degelijk invloed op de omvang van de wintersterfte.

Maar hoe zou een goede bedrijfsmethode er dan uit moeten zien? Romée startte, om daar meer duidelijkheid over te krijgen, haar ‘kastkaartenproject’ op haar site beefriends.org. Hoe meer imkers hun kastkaarten daar invullen, hoe meer inzicht Romée hoopt te krijgen op de relatie tussen de bijen en de imker. Romée liet over de telefoon en over de mail trouwens weten dat zij zeer tevreden was over de Eerbeekse deelname!

Op maandagavond 2 april zal ze alles gaan toelichten. Bovendien zal ze tegen die tijd een aantal buitenlandse collega’s gesproken hebben, waarvan ze onmiddellijk verslag kan uitbrengen. Misschien weten we maar weinig van de ‘verdwijnziekte’, maar wat er te weten valt, kunt u na maandagavond 2 april ook weten. Komt allen.


Met vriendelijke groet,



Bart de Coo,
namens Eensgezindheid uit Eerbeek en De Immenhof uit Dieren



Café/Restaurant de Korenmolen
Kanaalweg 3
6961 LW Eerbeek

Aanvangstijd 20.00 uur.

[Kees Overeem]

Citaat:
<<<<<<<<<<om niet te zeggen de enige, die in Nederland wetenschappelijk onderzoek doet naar de oorzaken van de uitzonderlijk grote bijensterfte van de afgelopen jaren.>>>>>>>>

Bestuurders uit Eerbeek;
Het woord " wetenschappelijk" in jullie aankondiging is misleidend en niet terecht, daarom is het gebruik ervan af te raden.
Het leidt tot allerlei misverstanden en misvattingen.
Dat doet niets af van de gedrevenheid van Romee.
Onderzoek naar de oorzaak van deze bijensterfte is echter overbodig, omdat je die kunt afleiden uit het gegeven dat volken die je schoon opzet, volgens de rotationsmethode van Celle bijvoorbeeld, allemaal de winter zullen overleven.

[LWPisa]

Oei...

Wat is WETENSCHAPPELIJK?

Empirisch te werk gaan?

Publiceren van de gevonden resultaten in een peer-reviewed journal?

Empirisch werk gepubliceerd door mensen die verbonden zijn aan een uni?

L.

[jjmvaningen]

citaat:
<<<<<Onderzoek naar de oorzaak van deze bijensterfte is echter overbodig, omdat je die kunt afleiden uit het gegeven dat volken die je schoon opzet, volgens de rotationsmethode van Celle bijvoorbeeld, allemaal de winter zullen overleven.>>>>>

da's mooi voor als je in zo'n methode geloofd.

nu de wetenschappelijke onderbouwing nog.

[Peter Bal]

Citaat:
<<<<<<<<<<om niet te zeggen de enige, die in Nederland wetenschappelijk onderzoek doet naar de oorzaken van de uitzonderlijk grote bijensterfte van de afgelopen jaren.>>>>>>>>

Bestuurders uit Eerbeek;
Het woord " wetenschappelijk" in jullie aankondiging is misleidend en niet terecht, daarom is het gebruik ervan af te raden.
Het leidt tot allerlei misverstanden en misvattingen.
Dat doet niets af van de gedrevenheid van Romee.
Onderzoek naar de oorzaak van deze bijensterfte is echter overbodig, omdat je die kunt afleiden uit het gegeven dat volken die je schoon opzet, volgens de rotationsmethode van Celle bijvoorbeeld, allemaal de winter zullen overleven.

De wetenschappelijke methode is een systematische manier om kennis te vergaren. Zij is gebaseerd op waarnemingen, metingen, voorspellingen, experimenten, verificatie en falsificatie. Aldus Wikipedia.
Wetenschappelijk is in ieder geval niet: "ik weet het al, er is maar één oorzaak en de rest is onzin".

Peter

[H.S. Kok]

[i] Onderzoek naar de oorzaak van deze bijensterfte is echter overbodig

Kees

Deze opmerking is wel erg kort door de bocht. Ik heb bij verschillende gelegenheden imkers gehoord over hun goede ervaringen bij het opzetten van bijenvolken op nieuwe zelf uitgebouwde raat. Maar waarom deze volken beter de winter doorkomen is beslist niet duidelijk, want ik heb ook imkers gesproken met aanzienlijke sterfte bij deze schoon opgefokte volkjes.

Het lijkt me dat ook bij het opzetten van nieuwe volken de varroa onder controle moet worden gehouden. Als deze onverhoeds de winterbijen teveel besmet hebben, gaan deze volken er toch onderdoor.

Als oorzaak van de sterfte legt prof Jacobs verband met het tekort aan winterbijen doordat het volk te lang is door gegaan metbbroeden en de overgang naar koud weer tekort is geweest, waardoor er te weinig bijen zijn geboren die geen broedzorg voor hun kiezen hebben gehad. Er zijn imkers die na de linde bestrijde, vroeg in augustus snel in winteren om de omvang van het broednest in te perken. Er zijn imkers die het broed van de oude volken afnemen in augustus, behandelen tegen varroa en vervolgens 'schoon' inwinteren.

In de stuifmeel discussie die hier op het forum is geweest, is aan de orde gekomen, dat het probleem gezocht moet worden in een tekort of deficient stuifmeel. Maar de verwerking van het stuifmeel door de bij is onderbelicht gebleven. Hier kan namelijk op verschillende punten iets fout gaan. Laten we eens wat opsommen.

Als de middendarm is aangetast door Nosema wordt er onvoldoende stuifmeel opgenomen.
Als de darmflora door bestrijdingen in of buiten de kast is aangetast zal van de vertering van voedingsstoffen ook niet veel terecht komen.
Het eiwitvetlichaam waar de vetten en eiwitten voor de winter wordt opgeslagen zal onvoldoende werken indien deze is aangetast door virussen. Als virussen in de hersenen van de bij aanwezig zijn kan de werking van de corpus cardiaca (de hypofyse van de bij), waar het hormoon AKH geproduceerd wordt die de werking van de cellen van het eiwitvetlichaam sturen, komt er van de opslag ook weinig terecht.

Als dit niet het probleem is geweest kunnen virussen aantasting van de voedersapklier aangetast hebben en ervoor zorgen dat er onvoldoende voeding voor de winterbijen ter beschikking is of dat er geen enzymen worden geproduceerd die ervoor zorgen dat de wintervoedselvoorraad voldoende gedesinfecteerd is opgeslagen en door bacterien bedorven wordt. (Cox Foster komt met deze oorzaak als verklaring van de wintersterfte)

De eierstokken van de koningin kunnen door virussen zijn aangetast waardoor deze minder eitjes legt dan gebruikelijk.

Niet alleen mijten brengen virussen over, ook de koningin zelf kan een spermatheca gevuld hebben met door virus besmet sperma, zodat zij latent besmette nakomelingen heeft. Niet alleen het sperma is besmet maar ook de eierstokken kunnen besmet zijn.

Over de invloed van mijten op de latent besmette bijen bestaan ook enige vermoedens, zodat de oorzaak van de wintersterfte nog volsterkt onduidelijk is, maar het werken met schoon opgezette volken zal zeker een goede bijdrage zijn om wintersterfte te voorkomen.

[Romée van der Zee]

Deze discussie was me ontgaan.
Er wordt door veel onderzoekers gezocht naar de oorzaken van de optredende bijensterfte. Zowel in Europa als Amerika bestaan samenwerkingsverbanden waarin dit onderzoek op elkaar wordt afgestemd. Daarbij is grote aandacht voor afstemming van onderzoeksdoelen en protocollering.
Eén van de zaken die van groot belang zijn is het verkrijgen van inzicht in de mate van bijensterfte in de diverse landen, meerjarentrends en mogelijke oorzaken die samenhangen met een bepaalde imkerpraktijk. Ik houd mij daarmee sinds een aantal jaren bezig.
Kees Overheem doet daarover de uitspraak dat de kwalificatie ‘wetenschappelijk’ misleidend en niet terecht is. Na zo’n uitspraak mag dan verwacht worden dat dit wordt toegelicht, maar Kees laat dit na, en beperkt zich verder tot de uitspraak dat onderzoek niet nodig is omdat met de Celler rotatiemethode het probleem is opgelost.
Beste Kees, mag ik een onderzoek zien, waarmee jouw uitspraak over de rotatiemethode kan worden toegelicht en zou je de diskwalificatie van mijn onderzoek alsnog willen toelichten?

Wat betreft de opmerkingen over ‘wat is wetenschap’. Serieus onderzoek wordt gekenmerkt door falsifieerbare hypothesen, en een goede methodologie.
Romée


monitoring bijen en imkers op: http://www.beefriends.org