imkerorganisaties en spuitschade

[henkvanderscheer]

Spuitschade heeft al vele jaren de aandacht van imkerorganisaties

Spuitschade is een ramp voor bijen en andere insekten en een treurige toestand voor de getroffen imker. Reden voor de imkerorganisaties om al weer vele jaren één keer per jaar met andere belanghebbenden om de tafel te gaan zitten en te bezien wat er dient te gebeuren om herhaling te voorkomen. Sinds twee jaar mag ik die jaarlijkse bijeenkomst als voorzitter leiden. (De andere imker die namens de bijenhouderij ook aan de jaarlijkse bespreking deelneemt, is dhr. Beekman, voorzitter van de imkersbond van de ZLTO en van de Bedrijfsraad.) Naar aanleiding van de spuitschade bij honingbijen in 2001 door Condor, dat als werkzame stof parathion-methyl bevat, heb ik het een en ander daarover in 'Bijen' geschreven (pagina 126, april-nummer 2002).
Tot nu toe kon in alle gevallen een bevredigende oplossing worden gevonden, waardoor herhaling van spuitschade door hetzelfde middel in volgende jaren niet meer voor kwam, tenzij het middel onjuist werd gebruikt. In sommige gevallen werd het middel verboden in andere gevallen werd het wettelijk gebruiksvoorschrift aangepast. Voor ons is van belang om over goede gegevens betreffende de spuitschadegevallen te beschikken. De getroffen imker wordt dan ook dringend verzocht om naast het inschakelen van de AID ook een spuitschadeformulier in te vullen dat door de imkerorganisaties wordt verstrekt. Het formulier is ook te downloaden van de site http://www.VBBN.nl. Probleem blijft dat de getroffen imkers met de schade blijven zitten. De spuiters (fruittelers, landbouwers) gaan vrijuit zolang ze het nieuwe toegelaten middel conform de voorschriften hebben toegepast. Het wordt pas een economisch delict als het middel niet conform de voorschriften is toegepast of als het nog op de "oude" wijze is toegepast nadat (via de landbouw-vakbladen) bekend is gemaakt dat het schadelijk is voor bijen en/of andere insekten. Wij vinden het onredelijk dat de imkers met de brokken blijven zitten. We hebben dat bij het halfjaarlijks overleg met de Directie Landbouw van het Ministerie van LNV (MLNV) al twee maal duidelijk gemaakt, maar helaas blijft tot nu toe aktie tot veranderen van de regelgeving uit. Binnenkort (eind juni) heb ik met de betreffende medewerker van het College Toelating Bestrijdingsmiddelen (CTB) een gesprek over spuitschade naar aanleiding van Condor en zal uiteraard ook Steward ter sprake brengen, evenals de door ons gewenste verandering van de regelgeving. Druk vanuit het CTB als uitvoerend orgaan op MLNV om de regelgeving te veranderen zou een goede zaak zijn.
Ten aanzien van Steward (werkzame stof indoxacarb) kan nog opgemerkt worden, dat bij de aanvrage tot toelating door de firma Dupont gegevens over risico's voor bijen waren bijgesloten. Die risico's zijn niet aangeleverd door PPO-bijen (voorheen Ambrosiushoeve). PPO-bijen heeft ondertussen ook kennis genomen van de opgetreden spuitschade en zal alsnog het middel toetsen en contact opnemen met de betreffende firma.

De imkerorganisaties doen wat ze kunnen. De enige weg voor de organisaties is overleggen en proberen anderen erbij te betrekken (vlinderstichting). Een civiele procedure beginnen tegen een spuiter, een bestrijdingsmiddelenfabrikant, het CTB of het MLNV is voorbehouden aan de getroffen imker. Hij/zij is namelijk direct betrokkene en dat zijn de organisaties niet. Dat neemt niet weg dat mijn inziens de organisaties zo'n getroffen imker best zouden kunnen helpen, zowel moreel als financieel.

Henk van der Scheer

[wilde]

Probleem blijft dat de getroffen imkers met de schade blijven zitten. De spuiters (fruittelers, landbouwers) gaan vrijuit zolang ze het nieuwe toegelaten middel conform de voorschriften hebben toegepast. Het wordt pas een economisch delict als het middel niet conform de voorschriften is toegepast of als het nog op de "oude" wijze is toegepast nadat (via de landbouw-vakbladen) bekend is gemaakt dat het schadelijk is voor bijen en/of andere insekten.

Henk, ten aanzien van het strafbare feit (economisch delict) heb je gelijk. Dat is echter slechts de strafrechtelijke kant van de zaak. Die is ook bij strafoplegging aan een verdachte waarbij het strafbare feit bewezen wordt geacht, niet erg belangrijk. De rechter legt in het algemeen namelijk bijzonder lage boetes op voor dit soort overtredingen en misdrijven. Een economische afweging om wel (met schade en boete) of niet te spuiten is zo nog steeds aanwezig bij de fruiteler en dat is jammer.

Dat de imker met de brokken blijft zitten is ook juist, maar niet juist is jouw impliciete veronderstelling dat dan de kous af is. Het civielrechtelijke aspect vergeet je geheel. Daarbij is wel degelijk een schade te verhalen op de gebruiker van het middel. Een uitspraak door de strafrechter is dan uiteraard meegenomen, maar als vast staat dat de bijenvolken zijn beschadigd door het middel, ook al is ieder voorschrift nageleefd, dan nog is de risico-aansprakelijkheid voor de gebruiker. Zie verder mijn commentaar van 1 mei 2003 bij een bijdrage van Ed Pieterse:
http://www.bijenhouden.nl/forum/topic.asp?TOPIC_ID=1906

Groetend, Albert de Wilde

[gerard.b.w.vos]

Na de ernstige schade aan bijenvolken in de zomer van 1996 door bespuitingen van gewassen tegen o.a luis is er intensief kontakt geweest tussen de partijen die betrokken zijn met schade en gewasbeschermingsmiddelen.
Hierbij waren o.a.bij betrokken de bedrijfsraad met Dick Vunderink, Catrine Reker (hopelijk goed geschreven?), AID en de commissie toelating bestrijdingsmiddelen.
Hierbij zijn toen diverse afspraken gemaakt.
Paralel hieraan heeft de vereniging mij gesteund om via andere wegen de betreffende landbouwer aansprakelijk te stellen voor de aangerichte schade.
Hier is in toen op basis van artikel 6:175 BW een vergoeding op uitgekeerd.

Enkele punten hieruit en het betreffende artikel is te vinden op
http://home.planet.nl/~gerard.b.w.vos/schade_1996.htm


Het is dus wel degelijk mogelijk om een (gedeelte) schade vergoeding te ontvangen, onafhankelijk of een middel wel of niet toegestaan is, en volgens de door de leverancier omschreven gebruiksaanwijzingen.

gerard.b.w.vos

[wilde]

Hier is in toen op basis van artikel W.v.S 175 een vergoeding op uitgekeerd.

Gerard, je vergist je hier, want je bedoelt artikel 6:175 BW. Dat is niet het WvS.

Albert

[gerard.b.w.vos]

(behoorlijk) foutje ... bedankt!
is aangepast

gerard.b.w.vos

Bijgewerkt door - gerard.b.w.vos op 14/05/2003 20:02:29

[henkvanderscheer]

Albert en Gerard,

Bedankt voor jullie correcte aanvullingen.
Bij wettelijke overtreding door daders van spuitschade zal de Algemen Inspectiedienst (AID) een procesverbaal opmaken en kan de benadeelde imker op "eenvoudige" wijze schade verhalen door de AID te melden dat hij wil "voegen" in de eventuele strafzaak. Als daarentegen een bestrijdingsmiddel op de juiste wijze is gespoten volgens het wettelijk gebruiksvoorschrift en het middel toch spuitschade heeft veroorzaakt, dan blijven de bevindingen van de AID binnenskamers en maakt de AID dus geen procesverbaal op. Ook zal de AID in principe om redenen van privacy haar bevindingen niet bekend maken aan de getroffen imker. Dan wordt voor de getroffen imker een civielrechtelijke weg een zeer moeizame zoals blijkt uit het relaas op de website van Gerard. Uiteindelijk moest in zijn geval de Nationale ombudsman worden ingeschakeld om gegevens van de Algemene Inspectiedienst (AID) boven water te krijgen.
Mij was niet bekend dat er wel eens met succes was geprobeerd om langs civielrechtelijke weg iets te bereiken. Het relaas van Gerard was nieuw voor mij. Die zaak speelde voor mijn tijd als HB-lid van de VBBN. Heeft iemand weet van meerdere gevallen? Zo ja, dan zou ik dat graag horen.
Met name de houding van de AID is reden voor de imkerorganisaties om te streven naar verandering van de regelgeving en in ons land ook het Engelse model toegepast te krijgen. Dan kan de overheid de bevindingen van de AID gebruiken om vast te stellen of een (nieuw) middel inderdaad niet zo veilig is als eerst gedacht en kan (kunnen) de gedupeerde imker(s) schadeloos worden gesteld uit een fonds te vormen door de overheid en de gewasbeschermingsmiddelenindustrie.

Henk van der Scheer