Is een fusie wel gewenst?

[Romée van der Zee]

Waarom is één vereniging beter dan verschillende kleintjes.
Deze vraag is alleen te beantwoorden als de situatie waarin de Nederlandse imkerij op dit moment verkeert, goed geanalyseerd wordt. Dat is onvoldoende gebeurd. Het gevolg is geweest dat bij vorige fusierondes de contributiehoogte en eigen verenigingscultuur hoofdzaken werden in plaats van de zaken waar het echt om gaat. Naar mijn mening kunnen ook in een fusievereniging verschillende culturen blijven voortbestaan. Trouwens zo verschillend zijn de bijeenkomsten van Friese of Limburgse imkers niet. Waar hebben we het over.

-De omvang van de imkerij is geen constante. In de tweede helft van de negentiende eeuw nam het aantal imkers en bijenvolken sterk af, door ontwikkelingen binnen de landbouw. In het laatste deel van de twintigste eeuw eveneens door de overgang naar hobbyimkerij en demografische ontwikkelingen. Als deze tendens doorzet zal zich de komende jaren een versnelde afname aftekenen. Nu al is zichtbaar dat afdelingen leeglopen, of bijeenkomsten slecht bezocht worden. Onvermijdelijk leidt dit tot verandering binnen de organisaties. Zo zal voor de VBBN vroeger of later de vraag in beeld komen of het draagvlak voor de afdeling Handel voldoende blijft. Mijn stelling is dat de verenigingen zich zullen moeten aanpassen aan de veranderende omstandigheden en dat dit makkelijker zal zijn in een nieuwe vereniging, die per saldo niet veel groter zal zijn zal zijn dan de VBBN 20 jaar geleden. Een kleinere imkerij is op zichzelf geen probleem, tenslotte zijn de drachtomstandigheden ook afgenomen.

- De afgelopen jaren is het wetenschappelijk onderzoek in sneltreinvaart afgebroken. De overheid trok zich als geldgever terug uit veel sectoren van de samenleving onder de leus, ieder moet zijn eigen broek ophouden. Voor de hobby-imkerij was al helemaal geen belangstelling meer binnen het ministerie van Landbouw. De laatste steen in deze erosie is het geleidelijk uit zicht raken van de Ambrosiushoeve, nu PPO, nu in Wageningen werkend op contractbasis voor wie geld meebrengt.
Voor de imkerij is goed onderzoek noodzakelijk. Denk daarbij aan de uitbraak van bijenziektes en de maatregelen die daarbij genomen moeten worden. Daarvoor is een sterke vereniging die wil investeren een voorwaarde. Zeker ook om op Europees vlak mee te kunnen draaien in het ontwikkelen van een gemeenschappelijk bestrijdingsmiddelen beleid. Daarvoor is in Brussel heel wat werk te doen.

- De afgelopen 50 jaar is het telen van hobbybijen sterk toegenomen. Zoals bij andere huisdieren zijn er aparte verenigingen voor bijenrassen ontstaan. Kruisingen van die rassen zijn, zoals bekend, na enkele generaties steeklustig. In eigen kring wordt daarbij veel waarde gehecht aan doppenprojecten, die in wezen onderdeel zijn van verdringingsbewegingen. Per saldo leidt dit tot een verarming van de biodiversiteit en een vergroting van de kans op virusuitbraak. Bundeling van ook deze verenigingen binnen een landelijke vereniging is noodzakelijk om de dadendrang van deze imkergroeperingen af te wegen tegen het gemeenschappelijk belang. Het is overigens makkelijker om daarover te zwijgen.

Het ontbreekt mij aan tijd om deze lijst nog langer te maken. (Denk bv aan de toenemende restricties voor het plaatsen van bijenvolken in natuurgebieden en het antwoord van de imkerij daarop enz.)
Natuurlijk kunnen bovengenoemde zaken ook geregeld worden binnen adhocsamenwerkingen. Zo gaat het tot op heden. Maar het resultaat blijft ver achter bij wat wenselijk is. In mijn ogen zou dat beter kunnen in één sterke vereniging, die van aanpakken weet. Mijn schrikbeeld is een concurrentie tussen kortzichtige clubs op contributiehoogte en een papieren beleid zonder draagvlak.
Romée

[kole.amj]

Romee,

Als je jezelf de vraag stelt "wat doe ik en wat wil ik en waarom?"op gebied van bijenhouderij(en dat zul je ongetwijfelt vaak doen en gedaan hebben.)
dan komt er direkt weer een vraag bovenop wel deze"waarom doet een ander dat niet?" En vaak zijn jouw acties tegengesteld,ook in algemeen belang,aan die van de ander.Beiden hebben vrijheid van handelen en beiden hebben invloed op de verdere ontw. van onze bijenstand.Dit individualisme is een groot goed maar in verenigings
verband dodelijk mits men de richtlijnen van de "stuurgroep" accepteerd en uitvoert. De stuurgroep moet dan wel eensgezind zijn.

Groet,
A-3

[Romée van der Zee]

A3
De vraag hoe je je het beste kunt organiseren is eeuwenoud. In tijden dat er zo min mogelijk geregeld wordt, ontstaat altijd een tegenbeweging die bepleit dat het roer wordt omgegooid omdat het gemeenschappelijk belang te kort komt. Het omgekeerde komt net zo vaak voor.
In de imkerij is het al heel veel jaren zo dat iedereen doet wat hem goeddunkt. Dat lijkt heel aardig en vrij, maar het heeft heel vervelende gevolgen, zoals ik hierboven probeerde aan te geven. Het is in mijn ogen broodnodig om tot een betere formulering van het gemeenschappelijk imkerbelang te komen, en dit uit te voeren. Bij voorkeur in een goede fusievereniging. Waarschijnlijk doet niet iedereen mee, en ontstaat er na een aantal jaren weer een breuk. Misschien ben ik daar dan wel weer een groot voorstander van. De tijd zal het leren.

Een vereniging is alleen de moeite waard als de mensen die er actief in zijn het goede voor hebben met het bijenhouden. Het goede voor hebben met het bijenhouden?
Romée

[kole.amj]

Romee,

Klopt,al een eeuwenoud probleem.
Waarom? Niet altijd regenstrijdige belangen,niet altijd onwil.
Het is noodzakelijk dat mensen meegaan met jouw gedachtengang,doen ze dat niet dan betekent dat niet dat jij verkeert denkt maar wel dat de volgelingen er op z'n minst niet aan toe zijn.
Misschien heb je wel het recht of de plicht voor hun te strijden,in dit geval voor imkersbelangen,maar aan veel bijval moet je in eerste
instantie niet rekenen.Wil je wel wat bereiken dan zal toch een groot gedeelte moeten aansluiten en,en dat is nog veel belangrijker,moet er in de resterende groep niet net zo0n bevlogen iemand zitten maar met een tegengestelde mening.Of in het ergste geval iemand die jou het succes niet gunt.
Toch is eeuwen geleden ook al ontdekt dat er meerdere wegen naar Rome leide.(een dooddoener voor een bevlogen iemand).
Ook heeft iemand van personeelszaken eens fijntjes tegen mij gezegd dat"gelijkhebben niet zo belangrijk is maar gelijk krijgen".Hij zei dat met een lichte grijns op zijn gezicht in een situatie die ik niet prettig vond.Later kon ik hem personlijk confronteren met zijn uitspraak en dat trof hem duidelijk.Hiermee bedoel ik te zeggen dat je bedoelingen nog zo goed kunnen zijn en rechtvaardig als ze niet
geaccepteerd worden tgv "ruis" is het een groot goed als je het kunt laten rusten.Want echt de wereld draait toch door.Maar wil je iets bereiken dan meen ik dat kwantiteit boven kwaliteit gaat.Maar wil ik
persoonlijk iets bereiken dan kies ik voor kwaliteit met alle beperkingen natuurlijk.

Groet,
A-3

[Hennie Peters]

Waarschijnlijk doet niet iedereen mee, en ontstaat er na een aantal jaren weer een breuk.

Romee,

Bij mij begint de breuk al voor de fusie. Ik ben nu lid van de ABTB maar zeg onmiddelijk mijn lidmaatschap op zodra er een fusie met de VBBN gaat plaatsvinden. Ik vind de VBBN nu al te groot. Zodra een vereniging of een bedrijf een bepaalde grootte overschrijdt krijg je alleen maar meer bureaucratie. Ik maak dit dagelijks mee in mijn werk. Ik werk met Microsoft producten, een bedrijf met een monopolipositie. Mijn werkgever is een multinational met tienduizenden medewerkers, de hoogste baas heb ik nog nooit gezien.
Ik ben voorstander van meerdere kleinere verenigingen die onderling samenwerken maar wel hun eigen beslissingsbevoegdheden houden.


groet,
Hennie

[wilde]

Bij mij begint de breuk al voor de fusie. Ik ben nu lid van de ABTB maar zeg onmiddelijk mijn lidmaatschap op zodra er een fusie met de VBBN gaat plaatsvinden. Ik vind de VBBN nu al te groot. Zodra een vereniging of een bedrijf een bepaalde grootte overschrijdt krijg je alleen maar meer bureaucratie.

Alleen vanwege de omvang kritiek hebben, lijkt me niet erg steekhoudend. Vergelijking van een bijenhoudersvereniging met een grote multinational of bijvoorbeeld een grote overheidsinstantie gaat in het geheel niet op. Dan vergelijk je geen appels met peren, maar appels met pinda's of iets dergelijks. Je opmerking verbaast me daarom bijzonder.

De huidige structuur van de VBBN is nauwelijks bureaucratisch. Juist de kleine plaatselijke clubs kunnen voor zichzelf de sfeer en binding maken, maar doen dat jammer genoeg niet alle. Zo zal het bij de andere verenigingen niet anders zijn. Veel wordt bepaald door activiteit op plaatselijk niveau en stimulerende mensen. Die moeten er dan wel zijn.

Als zonder allerlei getrapte organen vrij direct een HB met een enkele gespecialiseerde commissie opereert, kan ook een grote vereniging perfect functioneren. Al die landelijke versnippering is de pest voor communicatie, overleg, wetenschappelijk onderzoek, prijsstellingen, publicaties, etc. Daarvoor heb je nu eenmaal body nodig. Voor mij geldt dus juist het tegendeel: zodra de VBBN zou opspitsen in diverse verenigingen vanwege de omvang, zou ik mijn lidmaatschap opzeggen en dus zeker geen lid worden van een kleinere vereniging.

Groetend, Albert

[frits dalm]

Ik heb me expres niet met de discusie bemoeit,
omdat ik lid ben van VNIF.Helaas zitten we in
Nederland en wordt soms de vereniging gekozen
op grond van geloof.
Ik heb helaas gezien dat een vereniging zich op
dat punt splitste, nl de NJN, en die vereniging
is er voor iedereen die haar doelstelling onderschrijft
natuurstudie, ongeacht geloof of politiek.
Helaas heb ik meegemaakt dat een goed lopende
imkerafdeling kapot gemaakt werd om persoonlijke
redenen, de secretaris wilde meer invloed en daarom
de voorzitter vervangen door een vriend. Op de bijz. AVL
schitterde hij door afwezigheid.
Persoonlijke redenen van bestuursleden kunnen een
vereniging doen splitsen en fusies verhinderen omdat
men meen (uit eigenbelang)hun macht/rechten kwijt te raken.
Ik ben er vast van overtuigd dat het bij de fusie tussen
de nederlandse imkerbonden deze redenen mee spelen.
Het blad Bijen ken ik niet dus daar kan ik ook niets over
zeggen, begrijp alleen dat een bepaald gedeelte slecht
leesbaar zou zijn.Ik kan me wel vinden in het idee van het
HB van de VBBN dat ze dat willen veranderen, maar lijk me
door overleg op te lossen.
Mvrgr. Frits

Frits

[Leo van der Heijden]

Citaat Hennie
[quote]'Ik ben voorstander van meerdere kleinere verenigingen die onderling samenwerken maar wel hun eigen beslissingsbevoegdheden houden.'

[kole.amj]

Albert,

Ik denk dat Hennie het wel goed weergeeft.Het is
niet belangrijk wat een vereniging of organisatie
van zichzelf denk maar het is belangrijk dat de
leden of werknemers zich binnen de vereniging of
organisatie prettig voelen.
En het zich prettig voelen kan diverse redenen
hebben die weer voor ieder mens van verschillende
factoren afh. is.
En is een,zelfs uitstekende vereniging,niet
aantrekkelijk dan zal het nooit wat worden.Het is natuurlijk wel zo dat een vereniging of organisatie een bepaalde grootte moet hebben.
Helaas,of gelukkig,heeft het goed bedoelende individu daar slechts
matig invloed op..of is het juist net andersom?
1+1+1+1+ ............=heleboel,dus body.
Maar ik heb op dit forum toch de indruk gekregen dat velen in de gaten hebben dat eigenbelang,hokjesgeest etc de sfeer in menig
organisatie verpesten.En die sfeer hangt ook in onze maatschappij.Er is te weinig vertrouwen,door slechte ervaringen,en
daardoor te weinig tolerantie.
Wellicht keert de wal het schip.en kunnen wij als
bijenhouders genieten van onze bijen die weer genieten van het mooie,komende lenteweer.GEDEELDE VREUGD IS DUBBELE VREUGD en hopelijk slaat dat over op anderen EEN POSITIEVE UITSTRALING

Groet,
A-3

[henkvanderscheer]

Beste Hennie,

De "grootte" van iets is een relatief begrip. Veel onbehagen t.o.v. een grote organisatie houdt verband met de (on)mogelijkheid van een individu om daar nog enige invloed op te kunnen uitoefenen. De grootte van de VBBN wordt m.i. vooral bepaald door het perspectief waarmee je er tegenaan kijkt. Om dat uit te leggen, veroorloof ik me om hier wat historie te schetsen.

Ruim 100 jaar geleden werd de VBBN opgericht om de malaise waarin de land- en tuinbouw (inclusief de imkerij) toen verkeerde, het hoofd te bieden. Ook in de periode daarvoor was de imkerij wel min of meer georganiseerd, maar niet in landelijk verband. Er waren toen lokale Gilden die vooral de plaatsenlijke belangen en problemen coördineerden (levering van kaarsen aan de Kerk en het wettelijk laten regelen van bijvoorbeeld het eigendomsrecht van een zwerm). Het bijenhoudersgilde 'St Ambrosius' te Made (in Noord-Brabant) is daar een "nazaat" van. Dat Gilde viert op 17 april a.s. haar 290-jarig bestaan en het kent leden die zijn aangesloten bij de ZLTO, leden die zijn aangesloten bij de VBBN en leden die niet bij een "landelijke" imkerorganisatie zijn aangesloten. (à propos: proficiat 'St. Ambrosius' te Made.)
Toen aan het eind van de negentiende eeuw de land- en tuinbouw in een ernstige economische crisis terecht kwam, waren het een paar enthousiaste notabelen die het voortouw namen om er iets aan te doen. Zo ging dat en zo gaat dat nu eenmaal. Die crisis was een landelijk (eigenlijk Europees) probleem en moest dus op ten minste landelijk niveau worden aangepakt i.s.m. de regering. Zo ontstond de VBBN als landelijke organisatie met een klein bestuur van voorzitter, secretaris en penningmeester, al spoedig bijgestaan door een administrateur. Die organisatie groeide als kool en dus werden er plaatsenlijke afdelingen gevormd en die werden gebundeld in groepen. Iedere groep koos een hoofdbestuurslid om de contacten tussen het hoofdbestuur en de achterban te waarborgen. Zo dijde dat hoofdbestuur sterk uit. Gevolg was animositeit tussen de ruim 20 hoofdbestuursleden en onenigheid over o.a. de suikerprijs. Ook van buitenaf werd er druk op de VBBN gezet door de wens van de bisschoppen om meer invloed te willen hebben op het maatschappelijk leven. Kortom: afsplitsingen konden niet uitblijven en zo kennen we nu 5 "landelijke", verzuilde imkerorganisaties.
De crisis werd gekeerd, maar het economisch belang van de imkerij daalde desondanks. De beroepsimker verdween bijna geheel om plaats te maken voor de hobby-imker. De laatste trend in deze is de toenemende interesse door bijenhouders voor natuurbeleving. Die ontwikkeling heeft duidelijk invloed gehad (en heeft dat nog steeds) op de verening.
Het hoofdbestuur kreeg/krijgt andere taken en is weer ingekrompen tot statutair maximaal 9 personen. In de praktijk hebben we aan 7 personen genoeg. De communicatie met de achterban is nu op andere leest geschoeid via groepsbesturen. Dat gaat helaas nog niet optimaal, vandaar dat het hoofdbestuur een commissie heeft ingesteld om de organisatie en communicatie maar weer eens tegen het licht te houden. De afdelingen groeiden in veel gevallen uit tot autonome imkerverenigingen met eigen statuten. Natuurlijk hoopt de VBBN dat die lokale imkervereniging bij de landelijke organisatie willen blijven behoren. Dat kan, mits de statuten van de (sub)verenigingen niet strijding zijn met de statuten van de VBBN.
Het hoofdbestuur richt zich op algemene taken zoals overleg met de overheid (over regelgeving t.a.v. bijvoorbeeld AVB-bestrijding en het toelaten van bestrijdingsmiddelen i.v.m. spuitschade), overleg met natuurbeheerorganisaties (over concurrentie van honingbijen met wilde bijen en het al dan niet kunnen plaatsen van bevolkte bijenkasten in natuurterreinen), overleg met het land- en tuinbouwbedrijfsleven (over verhuur van bestuivingsvolken en over spuitschade), overleg met de Europese commissie via de COPA/COGECA (over Europese regelgeving en subsidies) en nog diverse andere zaken. De lokale, veelal autonome imkerverenigingen dienen vooral de belangen in hun omgeving te behartigen en "gezelligheid" te scheppen voor hun leden. De meeste imkers hebben niets met het hoofdbestuur, maar vooral iets met hun eigen (sub)vereniging. In die subverenigingen hangt het vooral af van (meestal maar enkele) enthousiastelingen (vrijwilligers, net als hoofdbestuursleden) die de boel entameren. Als die er niet zijn, dan is het vaak een dooie boel in zo'n vereniging. Daarnaast kan iedere imker zich uitleven in bijeenkomsten van comissies en verenigingen/stichtingen die zich op specifieke onderdelen richten (koninginnenteelt, bestuiving, educatie op scholen, imkerforum e.d.).

De VBBN is naar mijn mening relatief groot, maar plaatselijk ook erg klein en soms te klein. Vandaar het streven van het hoofdbestuur naar één imkerorganisatie. Romée heeft al uitgelegd waarom dat belangrijk is. Wat die kleinschaligheid betreft verschilt de VBBN niet van bijvoorbeeld de ABTB. Naar mijn beleving is het hoofdbestuur van de ABTB te vergelijken met de betere groepsbesturen die we in de VBBN kennen. Als groepsbesturen van de VBBN iets willen dat ze zelf niet kunnen regelen, dan kloppen ze bij het hoofdbestuur aan en meestal kan het dan wel geregeld worden. Als het hoofdbestuur van de ABTB iets wil bereiken dan klopt ze bij de Bedrijfsraad aan en dan wordt het niet in alle gevallen geregeld. Dat komt omdat die Bedrijfsraad geen belangenvereniging is, maar een eigenbelangenverening zoals indertijd Joop Beetsma al schreef in BIJEN (ver voor mijn tijd als hoofdbestuurslid van de VBBN).

Beste Hennie, laat de relativiteitstheorie van Einstein eens los op de imkerorganisaties. Dat kan heel verhelderend werken.
Verder zou ik iedereen willen oproepen eens na te denken over en te reageren op de visie van Romée.

Groet,
Henk