Column Hanna Bijs (bijen 15-10)

[Tieme]

Hallo Romee,

Konden de afgekomen zwermen ook ergens naartoe? Gingen die in de kasten van de afgestorven volken?
Wat moeten we ons precies voorstellen bij het niet behandeld zijn door imkers? Wel gecontroleerd, maar zonder sturende ingrepen, of helemaal niet geopend?

Wel interessant. Betekend dit dat imkers die door de zure appel (veel sterfte) heen bijten, op termijn goed komen te zitten?

Tieme

[maartenkleijne]

Maar hoe wil je het Nederlande bijenareaal met ca 7000 imkers = 35.000 bijenvolken dan vernieuwen.

De 35.000 bijenvolken (ik dacht meer) worden ook nu voor een groot deel elk jaar vernieuwd, althans minstens de helft.
Als enkele imkers het wiel uitvinden zal de rest snel volgen. Het kan binnen een paar jaar gebeurd zijn.
Als er samenleving ontstaat tusen immes en 'makke' varroa kunnen de betreffende volken niet opnieuw met de 'destructor' worden geinfecteerd omdat de 'makke' variant ze eruit concurreert.

[Romée van der Zee]

Hoi Tieme,
Je vraag vraagt om een uitgebreid antwoord. Dat zal ik je geven, maar dan in de rubriek bijenziekten enz. Kan nog even duren want ik moet eerst hard aan wat anders werken. Het patroon van eerst toegenomen sterfte, daarna afname van de varroadruk en toegenomen zwermdrift heb ik zelf ook meegemaakt. (Voor wie het niet weet, ik bestrijd zelf al meer dan 10 jaar niet meer, waarmee ik op zichzelf niet wil propageren om mij daarin te volgen. Het is een persoonlijk experiment, en ik weet echt niet of een goede afloop bij anderen ook zal optreden! Als je alle volken verliest is de appel wel heel zuur.). Ik zet mijn zwermen, voorzover mogelijk, altijd op kunstraat en verenig nooit! (Job van Praagh meent dat met name de verversing van kunstraat belangrijk is in het overleven van mijn bijenvolken. Zie ook zijn methode die daarop gebaseerd is in het septembernummer van Bijen).
Op deze manier lukt het tot nu toe goed al doen zich wel af en toe problemen voor.
grtn
Romée

monitoring bijen en imkers op: http://www.beefriends.org

[Piet Jager]

Dag Maarten,

Wat is het verschil tussen een 'makke' varroa en een 'agressieve'
(destructor) varroa? Ze moeten beide leven van de hemolyse van de volwassen bij en beide maken evenveel gaatjes in de bijen als ook in de larven. De gaatjes die ze achter laten zijn de toegangspoorten voor de virussen. Als onze bijen virusresistent zijn, zijn de varroa's niet zo destructief en noemen we onze volken al gauw varroatolerante volken. De makheid of de agressieviteit van de varroa's maakt dan geen verschil meer! Ik dacht dat al onze 'Nederlandse' varroa's behoorden tot de varroa destructor, dus voorlopig (?) nog allemaal even mak als destructief, omdat de meeste volken van ons nog niet virusresistent zijn en met onze in zwang geraakte jaarlijkse varroabestrijdings-carrousel, wellicht ook nooit zullen worden!!!

!Piet

[heidecap]

Wat mij opvalt aan deze discussie is dat sommige mensen via een bewijs uit het ongerijmde proberen te suggereren dat, omdat er geen bewezen link is tussen wintersterfte en varroa, dat bestrijden niet nodig zou zijn.

Een beetje de strategie : Ok, mijn kind is ziek, het kan overlijden, maar als niet aangetoond is dat het aan de ziekte lag ga ik geen medicijnen toedienen.

Weterschappers benadrukken juist dat het zeer belangrijk is via bestrijding de varroadruk onder controle te houden. Dit las ik op de site van de onderzoekers van PPO-bijen :

Het kan voorkomen dat de wintersterfte hoger uitvalt dan andere jaren. Een piek in toegezonden monsters van dode bijen hoeft niet door een grotere sterfte veroorzaakt te worden, maar kan ook komen door de plotselinge weersomslag. Als de winter overal even lang en gedurig standhoudt en even plotseling weer over is, kan dit voorkomen. In andere jaren komen monsters dode bijen meer gespreid binnen; gemiddeld komen monsters uit Zeeland eerder dan die uit Groningen.

Met behulp van de monsters dode bijen wordt bij PPO onderzocht wat de oorzaak van de sterfte kan zijn geweest. Niet alle mogelijke bijenziekten kunnen aan de hand van de dode bijen worden vastgesteld, maar wel een paar belangrijke veroorzakers van wintersterfte. Dat zijn vooral Nosemose, veroorzaakt door Nosema apis, en varroase, veroorzaakt door de mijt Varroa destructor. Als een ziekteverwekker wordt aangetroffen in een monster dode bijen hoeft dat nog niet persé te betekenen dat het volk daaraan is dood gegaan, maar dat is natuurlijk wel waarschijnlijk.

Ook kunnen virussen een rol spelen bij het uiteindelijk instorten van bijenvolken. De monsters bijen worden hierop niet onderzocht door de bijenonderzoekers van PPO. Onderzoek aan bijenvirussen is interessant en er wordt door diverse instituten over de hele wereld aan gewerkt. Maar virussen zijn eigenlijk nooit de bepalende factor voor de ondergang van bijenvolken. Pas als de bijenvolken door andere ziekten heel sterk verzwakt zijn worden virussen belangrijk. Dit kwam ook duidelijk naar voren bij een internationaal symposium over bijenonderzoek dat begin 2006 werd gehouden in Duitsland. Dit bevestigt nogmaals dat varroabestrijding bij imkers de hoogste prioriteit moet hebben om hun bijenvolken het hele jaar rond gezond te houden.

1 van mijn eerste volken ben ik in een najaar kwijt geraakt door een totale ineenstorting van het volk als gevolg van de varroaduk.
Momenteel zie ik weer 1 volk snel slinken. Ook in dit volk zitten veel mijten. OK, we tellen dit volk misschien niet mee bij de wintersterfte, maar weg is weg. En had ik meer en eerder ingegrepen en bestreden dan was dit nog een gezond volk geweest.

Mensen die zonder bestrijding willen imkeren of experimenteren : prima!
Dit is echter momenteel niet de structuele oplossing voor het varroa-probleem.
Het standaar advies hoor te zijn : varroa-bestrijden; het hele jaar.

Thomas

[Gerard van Gastel]

Romee,
er blijven toch wat dingen onduidelijk.
Op beefriends lees ik dat er 57 (sub-)verenigingen hebben meegedaan, samen goed voor 7340 volken, gemiddeld dus ca 128 volken per vereniging. Dan vermoed ik toch dat dit de wat 'kleinere' imkers zijn met een hoger gemiddeld sterftecijfer. Ook zijn slechts 6500 volken (in Nederland) opgegeven van de ca 35000. Mag je dan nog spreken van een landelijk sterftecijfer van 26%? (Zou in Nederland al 9100 volken zijn!) Als dan ook nog blijkt dat in Duitsland de deelnemers op 6% uitkwamen, en de Beefriends deelnemers op 8%, dan denk ik dat landelijk 26% niet correct is.

Wel is opmerkelijk dat kleine imkers meer bijensterfte ondervinden dan grote.

Gelukkig hoor ik bij de grote, (1 mtr 90)

[Romée van der Zee]

Dag Gerard
Er was het afgelopen voorjaar sprake van een zeer aanzienlijke bijensterfte. Deze bijensterfte doet zich bovendien bij steeds meer imkers voor.
In het julinummer van Bijen heb ik de sterftepercentages gegeven voor kleine en grote imkers over de jaren 2003, 2004 en 2006. Het gemiddelde sterftepercentage (26% in 2006) komt bovendien overeen met de voorjaarssterfte die PPO via haar vragenlijst dit jaar kon vaststellen (nog niet gepubliceerd).
Ik zal volgende week de artikelen met grafieken + nieuwe gegevens op http://www.beefriends.org plaatsen.

De column van Hanna Bijs lees ik vooral als een pleidooi om bijen en mijten de mogelijkheid te bieden om d.m.v natuurlijke selectie aanpassing te bereiken in een beperkt gebied (eiland), en haar pessimisme dat imkers bereid zijn die weg te gaan, zelfs als daarmee een einde kan komen aan de belasting van bijenvolken met bestrijdingsmiddelen.

Romée


monitoring bijen en imkers op: http://www.beefriends.org

[Romée van der Zee]

Wat mij opvalt aan deze discussie is dat sommige mensen via een bewijs uit het ongerijmde proberen te suggereren dat, omdat er geen bewezen link is tussen wintersterfte en varroa, dat bestrijden niet nodig zou zijn. ...enz

Kun je aangeven waar ik die suggestie kan vinden Thomas?

Wat betreft dat congres. Daar was ik ook en daar werd juist duidelijk in de verschillende voordrachten dat falende bestrijding van varroa geen afdoende verklaring opleverde voor de bijensterfte.

Ik ben, ik dacht met jou, van mening dat gedegen onderzoek de basis zou moeten vormen van oplossingen voor het varroaprobleem en de optredende bijensterfte. Als er een advies, door wie dan ook, gegeven wordt zou je moeten vragen waar baseert u het op. Klopt het wel? Is het een korte termijnadvies, zit er een visie achter die gebaseerd is op theorievorming enz.

Wij hebben toch allebei een broertje dood aan mensen die zomaar wat roepen?
Romée



monitoring bijen en imkers op: http://www.beefriends.org

[maartenkleijne]

Als ik het goed begrepen heb, Piet, is het verschil tussen de destructor die zich hier heeft ontwikkeld, en de originele aziatische varroa gelegen in de populatiedynamiek: de destructor plant zich veel sneller voort en niet alleen in darrencellen, hoewel darren de varroa veel effectiever kunnen 'helpen' bij de verspreiding van de varroa.
Een 'makke' varroa plant zich minder snel voort en beperkt zich meer tot het beste transportmiddel: darren.
Al die moeite om duizenden werksters uit te zuigen brengt de varroa geen enkel voordeel, want de imme sterft en daarmee de varroa tenzij er intensief bestreden wordt. Dus 'makke' varroa's hebben meer kans van overleven.
We moeten niet vergeten dat in een populatie van wilde geleedpotigen sowieso het overgrote merendeel elk jaar uitsterft. Slechts een heel klein % of zelfs promillage haalt het volgende seizoen.Daarom denk ik dat de destructor alleen dankzij intensieve bestrijding kan overleven, en mede dankzij onnatuurlijk grote en onnatuurlijk warme wintertrossen.

[Piet Jager]

Maarten schrijft: Als ik het goed begrepen heb, Piet, is het verschil tussen de destructor die zich hier heeft ontwikkeld, en de originele aziatische varroa gelegen in de populatiedynamiek: de destructor plant zich veel sneller voort en niet alleen in darrencellen, hoewel darren de varroa veel effectiever kunnen 'helpen' bij de verspreiding van de varroa

Ik denk dat de varroa van huis uit even destructief was en is als nu. Maar door de populatie-dynamiek van de Aziatische bijen kregen de varroa's daar veel minder kans voor een snelle en massale verspreiding en hun destructieve werking.

De Europese bij vertoonde een totaal ander gedrag, welke genetisch is bepaald en populatie-dynamiek werd door allerlei imkermethoden beteugeld. De Europese bij was daardoor een te gemakkelijk prooi voor deze varroa's om zich snel en massaal te kunnen verspreiden met als gevolg een destructieve werking en een destructieve naamgeving, de varroa-destructor. Volgens mij waren die aziatische varroa's geen makke varroa's, die later om wat voor reden dan ook plotseling erg agressief zouden zijn geworden.

We zullen, volgens mij, danook veel minder gespitst moeten zijn op de varroa en veel meer op onze bijen, onze imkermethoden en de negatieve werking van een varroabestrijdings-carrousel.

!Piet