meidoorns, perevuur en ..bijen

[Frans vanTongeren]

In DE GELDERLANDER van 15-05-'03 stond het volgende (Fr.:ingekorte) bericht:
-
De meidoorn is een omstreden struik in de Betuwe. Vanwege het gevaar van perevuur is de struik ten westen van Elst verboden. In tijden van bloeiende meidoorns zijn fruittelers alert. Terecht of onzin?
*
Jaap Dirkmaat, directeur van Das en Boom, Ubbergen.
"Boeren zijn er zeer fel op. We hebben in de buurt van Herveld een heg aangelegd met meidoornstruiken.
De meidoorn hoort in het Betuwse landschap, dus hoort in zo'n haag. Maar hij moest er wel uit op last van de Plantenziektekundigde. Volgens mij is de dienst getipt door een boer."
*
Fruitteler Hans van Schaik, Herveld (valt met zijn bedrijf in het verbodsgebied).
"Perevuur is de grootste bedreiging van een fruitteler. Er is niets tegen te doen, je kunt alleen scherp opletten of de bomen normaal groeien. Ik heb het een keer meegemaakt, het heeft me een groot deel van de oogst gekost."
*
Gerrit Jansen, organisator van natuurcursussen, Angeren (in dit deel van de Betuwe is de meidoorn wel toegestaan).
"Ik heb zeven jaar geleden een paar duizend meidoorns aangeplant. Heb nooit perevuur gehad. Er zitten wel slechte struiken tussen, maar die hebben geen perevuur. Ik heb nog nooit perevuur gehad."
*
Rien van Teylingen, deskundige van de Plantenziektekundigde dienst in Wageningen.
"Het westelijke deel van de Betuwe is officieel aangewezen als gevoelig gebied. Daar mogen wettelijk geen meidoorns worden geplant. We controleren daar op meidoorns, maar ook op cotoneasters in met name plantsoenen, zeg maar de plekken waar er veel staan. Particuliere tuinen doen we niet, dat is ondoenlijk."
*
Peter van Gastel, Intratuin, Elst/Arnhem.
"Nee, wij verkopen geen meidoornstruiken. Daar is geen markt voor."
*
Jaap Dirkmaat, Das en Boom.
"Dat plantverbod in de Betuwe is zo'n onzin. Het lijkt wel op de vogelpest. Als de pest opduikt moeten enorme aantal kippen worden afgemaakt. Bij perevuur wordt op dezelfde rigide manier opgetreden. Er is een onderzoek van de universiteit in Wageningen, dat heel iets anders zegt. Daaruit blijkt dat perevuur zich helemaal niet verspreid zoals door de overheid wordt gezegd en dat het gevaar dus nauwelijks bestaat. Dat wordt gepubliceerd en je hoort er nooit meer iets over. Dat wordt gewoon doodgezwegen."
*
Van Teylingen, Plantenziektekundigde dienst.
"Het klopt niet wat Dirkmaat zegt. Fruit- en boomkwekers hebben er wel last van. Bijen nemen de bacterie mee en zorgen voor een zeer snelle verspreiding."
*
Dirkmaat, Das en Boom.
"Uit dat onderzoek blijkt dat bijen juist heel efficiënt zijn en nooit van de meidoorn naar de appel- of perenboom vliegen. Ze werken eerst alle meidoorns af voordat ze wisselen."
- -
(Fr.v.T.: Op mijn wandeling door het natuurgebied van SBB tussen Brummen en Zutphen zag ik huishoge 'muren' van diverse soorten meidoorns.
Op slechts een reuzengrote struik met rode/paarse meeldraden zag ik bijen met stuifmeel. Op andere meidoorns zag ik er geen.
Ik zal wat stekjes van die ene soort gaan uitzetten.)

[maartenkleijne]

Je kunt hier nog aan toevoegen dat de relatie tussen meidoorn en perevuur stamt uit een tijd dat de Betuwe (en Zeeland) vol stonden met zeer oude, vaak verwaarloosde meidoorns.
De meidoorns die op dit moment zo uitbundig in het landschap staan te bloeien (langs de weg, in de uiterwaarden, etc.) zijn vaak de laatste 20 jaar geplant of opgekomen, zeer vitaal en weinig vatbaar voor welke ziekte ook. Vitale meidoorns vitaal houden door verjongen, vervangen, minimaal elke 12 jaar afzagen, niet de grond eronder laten uitmergelen, zou mijn keuze zijn.

[wilde]

Vitale meidoorns vitaal houden door verjongen, vervangen, minimaal elke 12 jaar afzagen, niet de grond eronder laten uitmergelen, zou mijn keuze zijn.

Maarten, ik veronderstel, dat je waarschijnlijk nog nooit een mooie oude meidoorn gezien hebt, anders zou je dit niet zeggen. Bij ons in de duinen staan er van een paar honderd jaar oud. Ze zijn schitterend en nog steeds vitaal genoeg om nog een hele poos door te gaan.

Ik heb zelf altijd meidoorns in mijn tuin gehad en in 28 jaar tijd heb ik inderdaad een keer een uitbraak gehad. De meidoorns overgroeiden het virus. Ik ben toen wel een oude (ziekelijke) peer (Zwijndrechtse wijnpeer) kwijtgeraakt, maar daar had ik er twee van en die andere overgroeide het ook. De schade viel erg mee, maar tuinders willen nu eenmaal geen enkele schade. Het is zeer de vraag of de meidoorns de verspreiding van bacterievuur bevorderen. Als er een uitbraak is hebben alle vatbare zwakke bomen en struiken er last van. Meidoorns uitbannen is daarom grote onzin. Zwakke bomen zijn de op traag groeiende onderstammen geteelde spillen, zoals dat tegenwoordig gaat. De bomen worden bovendien zeer dicht geplant en dat is ook niet bevorderlijk voor de gezondheid. Als je dat doet, heb je ook geen recht van spreken, zou ik zeggen.
Albert