solidago virgaurea

[maartenkleijne]

Het kwam al eerder ter sprake: de veelgeprezen solidago's vallen als drachtplant soms wat tegen, met name als ze droog staan.
Dat gaat dan over de Amerikaanse varianten: canadensis en giganten, etc..
Deze woekeren net zo hard op droge grond als in de nattigheid, maar alleen in de uiterwaarden, langs de sloot of op andere vochtige plekken geven ze excellente dracht; met name in de tijd dat de opgroeiende winterbijen het stuifmeel goed kunnen gebruiken. Op ander plekken bloeien ze ook prachtig en komen er vaak geen bijen op(, maar wel meeldauw).
Langere tijd geleden schreef Frans al een lofzang op de virgaurea in zijn tuin, zie archief.

In de recente reeks over Jakobskruiskruid noemde Æbe hem ook:
'˜Solidago virgaurea, echte Guldenroede, Gulden-wond-kruyd, is dus niet giftig maar heilzaam, groeit ongeveer op de zelfde grond als jacobskruiskruiden ,waarop bijen ook nog graag op vliegen'.

Het idee is dat de virgaurea op veel droge plaatsen massaal kan groeien ter vervanging van jakobskruiskruid. Nou dat kan in theorie ook. Hij groeit graag in halfschaduw, maar ook prima in de zon mits ie maar niet gemaaid wordt. En ik heb mogen vast stellen dat ie op die droge plaatsen ook prima bevlogen wordt.
Waarom komt ie dan in tegenstelling tot Jakobskruiskruid niet zo massaal voor? JKK kwam altijd al in behoorlijke aantallen in de duinen voor en toen het wegberm maaibeleid veranderde kwamen de zaden met de westenwind snel alle nieuwe biotopen veroveren.
Met virgaurea gaat dat niet zo makkelijk, want het is bijna een rode lijst soort geworden die bovendien vooral in het Oosten voorkomt, zodat het weinige zaadpluis vooral onze oosterburen ten goede komt.
Dat hij zo zeldzaam is ligt niet aan een overgevoelig karakter, gebrekkig groeivermogen of geringe zaadvorming. Want als ie ergens is kan ie enorm woekeren, zoals Frans beschreef.

Als je op Google virgaurea aanklikt krijg je een groot aantal verwijzingen, waarvan het merendeel gaat over de fantastische eigenschappen als geneeskruid. Dat laatste is de reden van zijn zeldzaamheid.
Ik herinner mij als kind dat mijn geliefde botanieleraar professor Jeswiet tegen me zei: '˜Prijs je gelukkig als je ergens virgaurea weet te staan, dat is guldenroede, want het is een weldadige plant. Maar zeg het tegen niemand want als de mensen er achter komen, is ie binnen week tot thee verwerkt, want zo doen de mensen met dingen die kostbaar zijn. Probeer er zaad van te winnen voor het wegwaait, en zaai dat uit op dezelfde plek, maar uit het zicht van de mensen en als dat gelukt is en de virgaurea meer wordt, ga het dan uitzaaien op andere vergelijkbare plekken maar altijd uit het zicht van de mensen.'

Dit jaar heb ik '“zoals gezegd- voor het eerst zelf gezien dat de bijen er inderdaad goed op vliegen. Het voordeel is ook dat ie nog weer later bloeit dan de Amerikaanse solidago's.
Mijn dunkt dat de imkers een grote rol kunnen spelen in het eerherstel van virgaurea: de bijen hebben er groot voordeel van, de mensen die langs een veldje virgaurea lopen ademen een weldadige geur in, de giftige jakobskruiskruid krijgt wat meer concurrentie. Nou, mooi toch!

De burgers die vroeger elke gespotte virgaurea uit de natuur rukten, halen hem anno 2004 als zaad of in een potje bij het tuincentrum, of kopen hem bij de kruidenwinkel, die hem weer haalt bij professionele kwekerijen van geneeskrachtige planten. Iedereen blij! Vrij baan voor de virgaurea.