Wederzijdse aanpassing? Vergeet het maar!!!

[Piet Jager]

Wederzijdse aanpassing? Vergeet het maar!!!

De kern van de troonrede van Hanna Bijs met betrekking tot een oplossing voor het varroa-probleem is zorgen voor een leefbare samenleving door middel van wederzijdse aanpassing van de varroaparasiet en de bijen. Enkele imkers onder ons geloven daar heilig in, een paar zouden dat graag willen geloven en gunnen hen vooralsnog het voordeel van de twijfel. Het is een lange weg met een nog onzekere en risicovolle afloop. Het merendeel kiest echter voor zekerheid en korte termijn resultaat met een adequate bestrijding, zo mogelijk het hele jaar rond, de zogenaamde carrousel-methode.

Aanpassing is in de natuur een bekend gegeven. Onder natuur rekenen we ook onze natuurhobby, het imkeren met bijenvolken. In principe zou er dan ook een aanpassing tussen bijenvolk en parasiet moeten kunnen plaatsvinden.

Een hobby impliceert echter de inbreng van tal van menselijke activiteiten. Zo ook onze natuurhobby, waarin de mens (imker) een prominente rol speelt. De imker schept veelal de voorwaarden om onder gecultiveerde omstandigheden, zo goed mogelijk, bijen te houden. De gecultiveerde omstandigheden omvatten: huisvesting, verzorging, koninginnenteelt, kunstraat, reizen, oogsten, ziektebestrijding, etc., dikwijls vastgelegd in allerlei imkermethoden. Hij heeft een stuk natuur naar zich toegehaald en naar zijn hand gezet en plukt daar de vruchten van in veelal een deel van de honingvoorraden. Let wel, daar is niets mis mee! In de Bijbel staat al: 'onderwerpt de aarde en hebt heerschappij over al het gedierte'

[Gerard van Gastel]

Niet meteen terzake doende, toch wil ik dit even kwijt; zowel Hanna Bijs als Piet schrijven: "en niet alleen de primitieve instelling (geest) van de imker om alles maar dood te slaan (bestrijden) wat hem op dat moment niet goed uitkomt!"
Waar komt dit toch vandaan om telkens stellen dat wij imkers, fruitkwekers, plantenkwekers, veehouders enz alles medogenloos doodslaan en vernietigen wat ons niet uitkomt?? In een ver verleden misschien, maar hedentendage wordt echt wel goed geobserveerd en overwogen of bestrijding nodig is, of niet, en of er alternatieve voorhanden zijn.

[Piet Jager]

Gerard,

Dat stel ik niet, maar Hanna Bijs stelt dat als de oorzaak voor het niet tot stand komen van een rationele oplossing. Ik zeg alleen: "dat is niet de en enige oorzaak, zoals Hanna ons wil doen geloven" Goed lezen, ook tussen de regels door!

!Piet

[maartenkleijne]

Piet, het steeds veranderende ecosysteem waar de bijen zich elk jaar weer nader aan moet aanpassen is erg ingewikkeld. Het handelend optreden van de imker maakt het niet beslist veel ingewikkelder, lijkt mij, d eimker is gewoon een extra factorinhet ecosysteem waar de bijen mee moeten leven. Alleen als er teveel lijnen/rassen worden uitgeroeid wordt het moeilijk. Maar er zijn nog een paar duizend imkers die daar niet aan mee doen en een ruime genenpool in stand houden. Dus aanpassing aan wat dan ook blijft mogelijk.
Net als bij honden: economisch zijn rashonden 100x zo groot als straathonden, maar getalsmatig zijn straathonden nog verre in de meerderheid.
En bijen die niet met een bepaalde plaag kunnen leven gaan vroeg of laat toch uitsterven.
Het voordeel/nadeel van al de superbijtjes is dat ze toch altijd weer bij voorkeur paren met de bastaarden, dan wel aan inteelt ten onder gaan.
De lifecycle van een honderas is minder dan 100 jaar. Ik denk dat dat bij bijen veel korter is, omdat de bijen met het complexe ecosysteem uit de voeten moeten kunnen, en niet kuntmatig in leven gehouden kunnen worden.

[Piet Jager]

Maarten,

Jij hebt altijd en optimische kijk op de dingen en zet terugkijkend de zaken veelal in een breder perspectief. m.a.w. het komt 'vanzelf' en uiteindelijk weer goed. De wal keert vanzelf het schip. Je vertrouwt daarbij op de veerkracht en dynamiek van de natuur. Maar hoe gaan we met die veerkracht en dynamiek om? We zetten de genen steeds meer naar onze hand en halen, als we het nodig vinden, genen all over the world. Plaagregulatie werd eerder opgelost door de aanwezige soorten (bv. de pseudo-schorpioen!? / de wesp / de wespendief!) in de biodiversiteit van het ecosysteem. Nu lossen we dat op met bestrijdingsmiddelen. De afgelopen decennia zijn er teveel soorten te snel verdwenen om alleen op haar veerkracht en dynamiek te kunnen blijven vertrouwen. We gaan steeds verder en willen steeds beter en meer! Uiteindelijk is de rek er uit. Er is geen weg meer terug en zijn we overgeleverd aan de geneesmiddelen-industrie. Zij die niet in de pas willen lopen, gaan reddeloos ten onder of houden met veel moeite het hoofd boven water. Veel ouderen leggen het bijltje er dan ook al bij neer. De bijendichtheid neemt momenteel omgekeerd evenredig af met de intensieve bestrijding van de plaag. De natuur last een adempauze in. Hopelijk gaan de imkers zich in die pauze beraden. WAT DOEN WE? HOE GAAN WE VERDER?

!Piet

[maartenkleijne]

" De bijendichtheid neemt evenredig af met de plaagintensiteit. De natuur last een adempauze in."
De imkerdichtheid neemt ook af, het wordt teveel werk, is niet leuk meer op deze manier, of voor de (semi)professionele imkers: bijenhouden wordt te kostbaar.
Dan gaan de bijen -met hulp van hun varroa's- een soort overlevende imkers selecteren bij wie bijenhouden nog wel leuk is, en zelfs profijtelijk. Jammer dan voor de chemische industrie!

[Piet Jager]

In de natuur komen we vele parasiet/gastheer relaties tegen. Daarbij valt het me op dat veel gastheren hun defensieve mogelijkheden gebruiken om de zaak in evenwicht te houden. Vogels baden in zacht regenwater. Hoenders nemen een zandbad. Vissen schuren langs scherpe plantenstengels of over een fijne kiezelbodem. Katten liggen in geurige kruiden. Wilde varkens zoelen in modderpoelen en laten de modder op hun huid drogen om deze later met de daarin vastgedroogde parasieten tegen een boom af te schuren. Kleine populaties van de Apis Cerana door vaak te zwermen. We zouden dit '˜hygiënisch gedrag' kunnen noemen. In alle gevallen gaat er een actie uit van de gastheer om er niet onder door te gaan. Dit hygiënisch gedrag vinden we ook in onze bijenvolken.. Wellicht is dat in natuurlijke populaties sterker ontwikkeld en is dat in onze gedomesticeerde populaties door eenzijdige selecties verloren gegaan. In onderzoeksinstituten zijn wetenschappers bezig om dit gen weer boven water te krijgen door het dubbel recessief te laten vererven. Wat kunnen en mogen we hiervan verwachten?

Als eerder genoemde diersoorten in onze hokken, stallen, kooien, aquaria, etc. dat gedrag niet optimaal kunnen benutten door gewijzigde milieu-omstandigheden, ontstaan er gigantische problemen. Bij onze huisdieren ondervangen we die problemen met preventieve en/of curatieve bestrijdings- c.q. geneesmiddelen. Op een aanpassing in welke vorm dan ook, hoeven we geenszins te rekenen - Forget it!

In hoeverre de parasieten in bovengenoemde voorbeelden in de natuur zich in de loop der tijden hebben aangepast is mij niet bekend. Misschien was er helemaal geen aanpassing van hun kant nodig of zelfs mogelijk. Als ik hier naar kijk verschijnen er steeds weer vraagtekens op mijn netvlies voor wat betreft die zogenaamde aanpassing van de varroamijt door selectiedruk.

!Piet

[Piet Jager]

Romee schreef in een eerder gehouden discussie het volgende:

"Bijenvolken, die de minste "weerstand" hebben zullen het eerst ten onder gaan. M.a.w. eruit geselecteerd worden. Vervolgens krijgen de bijenvolken die het wel overleven, meer kansen op voortplanting en daarmee verspreiding. Dit proces van optimaliseren van weerstand zal voortdurend doorgaan. Bij mijten is het net zo. Het verschil is echter dat als het succes van mijten te groot wordt, dat dan de gastheer het loodje legt (en daarmee tevens de succesvolle mijten??? / Piet). De minder succesvolle mijten zullen dus overleven, en zijn dus de echte winnaars.

Parasieten moeten proberen sneller te zijn in hun aanpassing, dat is kenmerkend in iedere gastheer/parasiet relatie. Epidemieën hebben om die reden altijd een cyclisch karakter. Eerst is er succes voor de parasiet, en kan er bij introductie grote schade optreden, vervolgens treedt er een evenwicht op, en dan kunnen zich weer nieuwe meer virulente stammen ontwikkelen - bij griep bijvoorbeeld (dit is geen goed voorbeeld, virussen hebben namelijk een geheel ander dynamiek. Je vergelijkt hier appels met peren! / Piet) - en dan wordt opnieuw een evenwichtstoestand bereikt (maar dan wel een zeer labiel evenwichtstoestand / Piet).

De tegenspraak die jij (Piet) wilt signaleren kan ik niet ontdekken.
Labiel evenwicht is er bij sterke verstoring. Dit geldt in het geval van de varroamijt door de rol van de imker. Die sleept mijten en bijen over de hele aardbol, en intervenieert voortdurend in het aanpassingsproces (er is dus slechts een eventuele aanpassing mogelijk onder natuurlijke omstandigheden c.q. zonder interventie van de imker / Piet). In stabiele omgevingen, bv in Zuid Amerika bij "wilde" bijenvolken is er een meer stabiel evenwicht. Bij de apis cerana, die evenmin last heeft van imkers, is er ook sprake van evenwicht. Volkomen statisch zal het nooit zijn, omdat de wereld voortdurend verandert."

!Piet

[marc]

...Bij mijten is het net zo. Het verschil is echter dat als het succes van mijten te groot wordt, dat dan de gastheer het loodje legt (en daarmee tevens de succesvolle mijten??? / Piet). De minder succesvolle mijten zullen dus overleven, en zijn dus de echte winnaars...

Piet, je reactie (blauw) op te uiteenzetting van Romée gaat niet helemaal op denk ik omdat tegen de tijd dat zwaar aangetaste volken het loodje leggen, de 'succesvolle' mijt zich al lang via vervlogen bijen en darren in andere volken heeft ingewerkt.

[Piet Jager]

Dag Marc,

'k Ben het roerend met je eens.
Deze 'commando's' hebben vooraf het zinkend schip al verlaten door mee te liften op roofbijen, hiphop-darren en de nog heilzoekende, vliegklare, eigen werksters.

Ik heb daar danook DRIE vraagtekens achter gezet, omdat ik het daar juist ook niet mee eens ben!

!Piet