Rododendron-honing

[maartenkleijne]

Scientific American in korte berichten: Honey apparently isn’t always a sweet treat. The Neuroskeptic cautions against consuming “mad honey,” which is made by bees from the nectar of toxic Rhododendron flowers. There’s a neat bit of history associated with this post: The Greeks and Romans used it as a chemical weapon against invading armies.
Dus giftige Rododendron-honing bestaat echt en werd zelf ooit in de oudheid als chemisch wapen gebruikt. (En ik wou het nooit geloven, maar ja blijven leren maar.)

[Oude Essink]

Heerlijke Rododendronhoning uit de Alpen in Noord Italië en nog biologisch aangeprezen ook.

The Greeks and Romans used it as a chemical weapon against invading armies.

Er wordt wat afgeouwehoerd als het over “de oudheid” gaat. Het verhaal van Xenophon gaat over een belevenis tijdens de terugtocht van een Griekse legermacht uit Noord-Klein-Azië naar Griekenland. Diep in het Perzische gebied waren de Griekse generaals in een hinderlaag gelokt en gedood: einde expeditie; nu moesten de 10.000 soldaten weer heelhuids zien thuis te komen; zij droegen de leiding op aan de arts Xenophon, die als journalist was mee gegaan. Het verslag van Xenophon is een van de boeiendste uit de oudheid. Het verhaal over de honingvergiftiging speelt zich af in 401 vóór onze jaartelling en luidt als volgt:
“er waren in dat dorpje talrijke bijenvolken en de soldaten die er van aten, verloren allen hun verstand; zij moesten overgeven, leden aan diarree en niet één van hen kon opstaan. Zij die er maar weinig van gegeten hadden gedroegen zich stomdronken, terwijl zij die er veel van gegeten hadden, waanzinnig leken en in sommige gevallen zelfs hun dood nabij. Zo lag daar een groot aantal van hen als had het leger een flinke nederlaag geleden, en er heerste grote verslagenheid. De volgende dag echter was niemand gestorven, en op ongeveer hetzelfde tijdstip waarop zij van de honing gegeten hadden, begonnen zij weer bijzinnen te geraken; en op de derde of vierde dag stonden zij op als uit een bedwelming."
Op zich een boeiend verhaal maar van krijgskundige opzet is geen sprake; ook laat Xenophon zich niet uit over de soort honing, waarvan de soldaten gegeten hebben. Dat is latere interpretatie. In de genoemde streek in Noord Azië bloeit de Rhododendron luteum (=Azalea pontica), waarvan men geconstateerd heeft, dat de honing giftige stoffen bevat. Dat Xenophon het ook over die plant heeft mag je veronderstellen, maar verdere aanwijzingen zijn er niet voor.
De Romeinse veldheer Pompeius vermeldt eenzelfde geval in dezelfde streek. Tijdens zijn tocht tegen Mithridates in 61 v.o.j. eten de soldaten ook van een honing die hallucinerende verschijnselen teweeg brengt. Dezelfde plant??
Er zijn Rhododendron soorten genoeg die niet giftig zijn; fantaseren en generaliseren en dan ook nog de oudheid als bewijs erbij halen levert geen betrouwbare informatie op.

[maartenkleijne]

Dank Hennie voor deze erudite toelichting.
De azalea honing uit de alpen wordt ook wel door mijn neef gewonnen en is beslist niet giftig.

[Wim Joosten]

Maarten, dat is dan vast en zeker het alpenroosje: http://nl.wikipedia.org/wiki/Gewone_alpenroos

[maartenkleijne]

Exact Wim, een heerlijke dracht is het, als je de moeite neemt om de bijen helemaal naar boven te brengen.

[jasper-k]

even enigszins off-topic maar net even het verhaal over Xenophon gelezen op wikipedia, en voor het je het weet lees je weer een uur over de griekse perzische geschiedenis.

Hennie bedankt!

cheers