Streeknamen.

Aan het bijenhouden valt veel te beleven. Voor velen de hoofdreden om zich op deze natuurhobby te storten. Wat kun je erover vertellen.
Gebruikersavatar
Erick
Berichten: 797
Lid geworden op: wo 23 apr 2014, 20:37
Imker sinds: 2019
Aantal volken: 1
Bijenras(sen): Apis Mellifera Mengelmoes
Locatie: Echt / Susteren
Contacteer:

Re: Streeknamen.

Bericht door Erick » di 22 nov 2016, 20:12

bee-tree schreef:...............P.S. Erick, ik weet niet of je dit een passende reactie vindt op jouw herhaald bericht..........
ik wel het is me nu duidelijk
Met een :be3: zonder vriendelijk groet,
Erick

:think: Stof tot nadenken:
De natuur heeft de mens niet nodig, maar de mens wel de natuur

Lid van:
Imkervereniging Roer en Leudal
NBV

bee-tree
Berichten: 3491
Lid geworden op: za 30 mar 2013, 10:49
Imker sinds: 1965
Aantal volken: 30
Bijenras(sen): Westerwolds landras
Contacteer:

Re: Streeknamen.

Bericht door bee-tree » wo 23 nov 2016, 04:30

Gelukkig. Nu weer ad rem. Dus terzake van streekplanten.
Sommige Nederlanders die de wereldkaart voor ogen hebben en|of
wereldreizen maken, noemen Nederland en België landstreken met eigen taal en gebruiken,
maar nauwelijks plantensoorten die buiten de landsgrenzen niet groeien.
Veel soorten zijn kosmopoliet of worden dat. De Latijnse naam die de Wetenschap
er aan geeft wordt overal verstaan, maar onze Nederlandstalige namen niet, maar die
zijn wel mooier. Hier volgen wat bekende en minder bekende namen met een
religieus karakter omdat ze uit de tijd stammen dat die planten in de volksgeneeskunde
werden toegepast en de Kerk de cultuurdrager werd na de val van het Romeinse Rijk,
1500 jaar geleden tijdens de Volksverhuizing.

Christusdoorn, Mariadistel, Sint Janskruid,
Ster van Betlehem, Kerstroos,Hemelsleutel,
Jacobsladder, Jacobskruiskruid,
Profeetplant, Duivelsbeet, Duivelsnaaigaren,
Judaspenning, Genadekruid, Wonderboom,
Zevengetijdenklaver, Begijntjes, Barberakruid,
Rozenkransje, Rozenkranseboom,
Roomse kervel, Roomse Kamille, Kardinaalsmuts,
en tenslotte de Gezegende Distel ofwel
Benediktenkruid met de Latijnse drogisterij- en apotheeknaam "Herba cardui benedicti".

Misschien kan iemand uitzoeken welke soorten iets te bieden hebben aan bijen. Zj. :b10:

bee-tree
Berichten: 3491
Lid geworden op: za 30 mar 2013, 10:49
Imker sinds: 1965
Aantal volken: 30
Bijenras(sen): Westerwolds landras
Contacteer:

Re: Streeknamen.

Bericht door bee-tree » wo 23 nov 2016, 10:39

Wie even geteld heeft mist er eentje. Die staat niet in de flora van Heimans, Heinsius
en Thijsse, 21ste druk, 1965, maar wel in Heukels, van Ooststroom,17de druk, 1973.
Het is CHRISTOFFELKRUID; Actaea spicata L. Deze soort staat op de Rode Lijst.
Ze komt in Nederland en België vrijwel alleen in het Krijtdistrict voor, dus waar mergel
in de bovenlagen zit. Toch werd ze in 1973 ook op Lössbodem gevonden bij Sittard.
De halve meter hoge en vertakte plant behoort bij de Ranunkelfamilie ofwel Boterbloemfam.
Ze maakt giftige zwarte bessen en werd lang "Zwarte gifbes" genoemd en daardoor
bestreden. Floristen en botanici gebruiken nu alleen de sympathieker klinkende naam
Christoffelkruid net als in Duitsland. Ook vanwege de legende. De H.Christoffel
zou Christus als kind op z'n schouder over 'n rivier gedragen hebben terwijl hij
deze plant bij zich droeg. Anderen zeggen dat Christoffel de naam te danken heeft
aan het feit dat hij in praktijk bracht het Bijbelvers "Wat gij aan de minste, de kleinste,
onder u doet, doet ge aan Mij".

Een tijdlang is dit kruid in Spanje gerekend tot het plantengeslacht Cimifuga,
maar DNA-onderzoek heeft uitgewezen dat deze soort tot het geslacht Actaea behoort.
Dat is het werk van systematici, indelers en naamgevers aan planten en dieren.

Helaas heb ik nog niet kunnen vinden of deze plant 'n drachtplant is voor bijen.
Jack uit Epen en Erick en Erik uit Midden-Limburg en onze Belgische collega's
zouden in mei en juni op zoek moeten gaan naar bloeiend Christoffelkruid. Zjef :b10:

P.S. Christoffel is de schutspatroon van reizigers.
Bron van deze samenvatting is http://WWW.plantennamen.info
en parate kennis zoals: Christoffel komt van het Griekse woord: Christo-phorus,
dus: Christus-drager.

bee-tree
Berichten: 3491
Lid geworden op: za 30 mar 2013, 10:49
Imker sinds: 1965
Aantal volken: 30
Bijenras(sen): Westerwolds landras
Contacteer:

Re: Streeknamen.

Bericht door bee-tree » do 24 nov 2016, 06:37

Nog een serie 'vrome' plantennamen.

Paashaver, Mannagras
Aronskelk, Salomonszegel
Heiligenbloem, St.Jacobslelie
Margriet, Mariahartjes
Capucijner, Monnikskap
Teunisbloem (= Sint Antoniusbloem)
Zegekruid, Roomse boon, Ambrosia......... Zj. :b10:

bee-tree
Berichten: 3491
Lid geworden op: za 30 mar 2013, 10:49
Imker sinds: 1965
Aantal volken: 30
Bijenras(sen): Westerwolds landras
Contacteer:

Re: Streeknamen.

Bericht door bee-tree » vr 25 nov 2016, 06:37

Hoe is het mogelijk dat ik VERONICA als bijenplant ben vergeten ?
Linnaeus heeft in de 18de eeuw 20 wilde soorten Veronica's onderscheiden
en 'n naam gegeven.
Van de grootbloemige soorten zijn veel siervariëteiten gekweekt.
Vooral de Veronica longifolia (=Langbladige ereprijs) siert menige imkertuin
tot groot plezier van de honingbijen en dus de imker en hopelijk ook de voorbijgangers.

De wilde kleinbloemige soorten zijn voornamelijk geliefd bij wilde bijen zoals
Andrena labiata, schreef WILDE op 3 mei 2004 in ons forum (gebruik de zoekfunctie).

Ik heb nog niet ontdekt hoe en wanneer Linnaeus de naam Veronica heeft bedacht.
Was het in de Lijdensweek vóór Pasen en verscheen hem het beeld van de vrouw
die tijdens de lijdensweg naar Golgotha het bebloede gezicht weer zichtbaar maakte ?
Pas later is deze vrouw Veronica genoemd naar 'n "onoverwinnelijke" Joodse vrouw
onder de bezetting van Jeruzalem door de Romeinen,
want Veronica betekent onoverwinnelijke.

Wie Veronica filiformis in de tuin heeft begrijpt dat woord "onoverwinnelijke" wel,
want dat aardige, rijk bloeiend, klein en daardoor miskend plantje,
vermeerdert zich heel gemakkelijk ongeslachtelijk
met liggende stengeltjes waaraan worteltjes ontstaan.
Vandaar onoverwinnelijk als er maar licht(!) is. Linnaeus werkte lang in Kampen
op haar Universiteit en nam deel aan theologische discussies. Misschien vandaar
de naamkeuze.
Ik denk dat hij bij de naamkeuze niet geïnspireerd is door Veronica Negroni van Binasco
die rond 1445 werd geboren. Zij werd non in de Augustijner orde van het
klooster Santa Martha te Milaan. De "Passio" beheerste haar leven. Ze wordt als heilige vereerd. (Denk bij Passio aan de Passiespelen van Tegelen). Zjef :b10:

P.S. Bronnen zijn:
http://www.drachtplanten.nl
http://www.etymologiebank.nl
http://www.wildebijen.nl

http://www.mijnbrein.nl :o i.s.n.

bee-tree
Berichten: 3491
Lid geworden op: za 30 mar 2013, 10:49
Imker sinds: 1965
Aantal volken: 30
Bijenras(sen): Westerwolds landras
Contacteer:

Re: Streeknamen.

Bericht door bee-tree » ma 28 nov 2016, 07:09

De beroemdste, de geurigste plant ben ik vergeten. Ze is ontelbaar keren geschilderd
en prijkt of praalt op beelden van hout en steen al 2000 jaar vóór onze,
van oorsprong Europese jaartelling; dus van vóór Christus.
Tot nu toe, dus zo'n 2000 jaar later, wordt de mooiste plant op aarde volgens
J.Granville, nog steeds in ere gehouden.

Ze siert obelisken uit antieke tijden in Egypte
en fresco's in landen waar de Romeinen hun cultuur hebben gebracht.
Vanaf keizer Constantijn de Grote(rond 300), sinds hij Christen werd,
siert ze huizen, kerken, kapellen en graven.
Boticelli schilderde eeuwen geleden Maria met acht engelen om haar heen met
deze gracieuze bloem in hun hand.

In huis tref je ze tegenwoordig maar 'n enkele keer aan, want haar geur is zo zoet en doordringend dat sommige mensen die niet aangenaam vinden,
net zoals sommigen niet tegen wierook kunnen.
Ik hoef zelf maar één steel met 10 bloemen er aan te kopen,
om 'n grote kamer te laten geuren.

Haar bloemen zijn zo groot als een hand, zoals de trechtervormige bloemen
van Datura stramonium die geel zijn..
De bloementak waarmee onder andere St.Jozef vaak wordt uitgebeeld, zijn smetteloos wit,
sneeuwwit, behalve de helmknoppen van de meeldraden, die in het echt
veel geel stuifmeel afgeven.

De wortels worden met honing toebereid tot een honingzalf voor allerlei typen
wonden. Ook tegen haaruitval staat dit recept te boek.

Dodonaeus, die leefde van 1517 tot 1583, noemde de plant in zijn Cruydtboeck van 1554
"Leliekens van Calvariën".

Van de bloemen wordt "Oleum susinum" gemaakt. Susinum is verwant met
de mooie Hebreeuwse naam Susanna, in het Nederlands is dat .......de naam
van het plantengeslacht waartoe deze Mariaplant behoort.
Haar Latijnse soortsnaam is candidum; dat betekent: stralend witte. Zjef :b10:

P.S. Het is licht aan het worden; even over 8 uur gaat de zon op
om na 8 uur schijnen, even over half 5 vanmiddag, weer onder te gaan.
Ik moet nu een rondje "vallen" doen. Straks méér
over de bovengenoemde raadselachtige (?) schoonheid.

bee-tree
Berichten: 3491
Lid geworden op: za 30 mar 2013, 10:49
Imker sinds: 1965
Aantal volken: 30
Bijenras(sen): Westerwolds landras
Contacteer:

Re: Streeknamen.

Bericht door bee-tree » di 29 nov 2016, 06:51

De plantenafdeling of stam waartoe de bewuste plant behoort
heet Leucolirion. Leucos is het Griekse woord voor "wit". Denk aan leucoplast.
Dat is kunststof met de kleur van de huid om wondjes te bedekken.
De kleur is weliswaar niet krijtwit maar lichtbruin zodat ze niet zo afsteekt,
want veel mensen "zonnen" om gebruind te worden.

Vandaag kunnen we korter of langer onze huid vitamine D laten maken en bruin pigment.
Het wordt een stralende winterdag; wel heel fris omdat het vannacht 7 tot 9 graden
gevroren heeft; om lyrisch of dichterlijk gestemd van te worden.
Zo ben ik weer terug bij het woord "Leucolirion", want lirion of lyrion
slaat op het muziekinstrument "de lier",
wat je aantreft in woorden als "dicht- en zanglier". De mooie plant is niet alleen
ontelbaar keren geschilderd en getekend, maar ook dichterlijk bezongen en beschreven.
Zie de fraaie schildering en beschrijving nr. 8 van E.Bury op de site van
http://www.volkoomen.nl

Vóór de komst van het Christendom heette de plant "Rosa Juonis"; genoemd naar
de godin Juno, waar onze maand "juni" naar genoemd is.
De halfgod Hercules zou zo sterk zijn geworden omdat hij als baby 's nachts aan
de borst van de slapende godin Juno gelegd werd. Hij was zo gulzig dat er moedermelk
werd gemorst en op de grote trechtervormige bloem viel,
die daarom in de Romeinse tijd "Rosa Juonis" werd genoemd
wegens haar opvallend witte ofwel candide uiterlijk.
Door de Christenen werd en wordt ze "Madonnalelie" genoemd en de anderen
moeten het doen met de prozaïsche naam "Witte lelie".
Linnaeus heeft haar neutraal de naam "Lilium candidum" gegeven,
maar dat hadden jullie inmiddels al door, toch ? Zjef :b10:

bee-tree
Berichten: 3491
Lid geworden op: za 30 mar 2013, 10:49
Imker sinds: 1965
Aantal volken: 30
Bijenras(sen): Westerwolds landras
Contacteer:

Re: Streeknamen.

Bericht door bee-tree » wo 30 nov 2016, 05:54

Nog 'n toelichting op de Madonnalelie.
Van de bloemen wordt "Oleum susinum" gemaakt.
Suzanna of Susanna is het Hebreeuwse woord voor lelie.
In het apocriefe boek "De historie van Suzanna en Daniël", wordt verteld,
dat deze vrouw uit Babylon, die van echtbreuk beschuldigd werd,
door Daniël gered werd van steniging. Zj. :b10:

Apocrief boek betekent: 'n religieus geschrift dat NIET in de Bijbel is opgenomen
omdat de betrouwbaarheid van de herkomst en inspiratie erg in twijfel is getrokken
door de concilies.
Bron is onder meer: www.mens-en-gezondheid.infonu.nl

bee-tree
Berichten: 3491
Lid geworden op: za 30 mar 2013, 10:49
Imker sinds: 1965
Aantal volken: 30
Bijenras(sen): Westerwolds landras
Contacteer:

Re: Streeknamen.

Bericht door bee-tree » do 01 dec 2016, 07:46

Wil iemand anders 'n wetenschappelijk literatuuronderzoek doen en
'n verhandeling schrijven over de Braaknoot oftewel de Strychnos nux vomica
oftewel de Ignatiusboon ?
Zij is zo genoemd door 'n lid van de orde der Jezuïeten,
waartoe ook onze populaire paus Franciscus behoort.
Is deze klimplant naast geneeskundige plant ook bijenplant ?
Waar in Nederland wordt ze gekweekt ?
In het wild komt ze voor op de Philippijnen.
De zaden en bast bevatten strychnine tegen Malaria, Cholera,Astma en Rheuma. Zj. :b10:

P.S. Ik heb deze soort gekozen om haar namen en omdat ik me herinnerde
dat strychnine ook zit in bestrijdingsmiddelen voor ratten.
Ik zal ze het niet geven. (Zie topic: "Van de ratten gebeten" ('n gezegde !)

Ten tijde dat de Jezuïet de plant noemde naar z'n ordebroeder,
de heilige Ignatius van Loyola, die veel voor zieke mensen gedaan heeft,
had hij alleen de medische functies van de liaan Strychnos ignatii, in gedachte.

bee-tree
Berichten: 3491
Lid geworden op: za 30 mar 2013, 10:49
Imker sinds: 1965
Aantal volken: 30
Bijenras(sen): Westerwolds landras
Contacteer:

Re: Streeknamen.

Bericht door bee-tree » vr 10 feb 2017, 06:39

De lijst met Nederlandse namen van planten die religieuze 'roots' hebben
of geworteld zijn in onze Europese religieuze traditie, kan aangevuld worden met :
Chenopodium bonus-henricus ofwel Blitum bonus-henricus ofwel Brave Hendrik
en in het Duits : Guter Heinrich.
Het is nog niet zeker of Karl von Linné en later C.A. Mey de Latijnse naam bedacht hebben
denkend aan Heinrich de Heilige, Rooms-Duits keizer, die leefde van 6 mei 973 tot 13 juli 1024.
Hij werd niet gekozen tot koning en keizer op grond van erf- en gewoonterechten,
maar op grond van de karakter-eigenschappen wijsheid, rechtschapenheid, deemoedigheid,
eerbaarheid,onverschrokkenheid. Het zijn gewaardeerde deugden.(Althans in het verleden ?)

'n Deugdzame man heet in het Duits "Tugendheld en Tugendbold. Tugend betekent: deugd.
Wij hebben lang geleden van bonus-henricus brave Hendrik gemaakt, waarbij vooral aan
deugdzaamheid werd gedacht. Pas later aan zoet.(lees het boekje van N.Anslijn uit het begin
van de 19de eeuw).

De plant Brave Hendrik heeft deugdelijke eigenschappen zoals : zoetig ruikend, rijk aan
vitaminen en mineralen. Ze is zeldzaam geworden in het wild en in tuinen. Met de komst
van spinazie verdween haar populariteit als groente. Zj. :b10:

P.S. In de Dom van Bamberg is het praalgraf van Keizer Heinrich II en z'n vrouw Kunigunde
van Luxemburg. Op 14 februari 1014 , de naamdag van St.Valentijn, werd Heinrich
tot Keizer gekroond door Paus Benedictus VIII.
In 1146 vond de heiligverklaring plaats door paus Eugenius de derde.
Op 13 en 15 juli wordt Heinrich hij door katholiek én protestant herdacht.

Plaats reactie

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 27 gasten