Enten

[weertman]

Ik roer slechts 2 maal. De eerste keer bij het enten en de 2e keer bij het (koud) oproeren van de gekristalliseerde massa om de potten te kunnen vullen

Bovenstaande schrijft Albert de Wilde

Ik zou graag veel meer over het enten willen weten

Manni

[wilde]

Manni, het enten van honing geschiedt om een mooie fijne kristallisatie te verkrijgen. Ik bewaar daartoe enkele potten goede fijn gekristalliseerde honing tot het volgende jaar. Een vat honing van 32 kg krijgt bij mij een halve pot oude honing extra. De oude honing wordt eerst opgeroerd met wat verse vloeibare honing uit het vat en daarna wordt dit mengsel toegevoegd aan het grote vat. Dat gebeurt meestal 2 dagen na het slingeren. Eerst wordt dan afgeschuimd met een spatel of pannenlikker en daarna geënt. Bij het enten wordt geroerd totdat er geen slierten kristallen meer te zien zijn. Er moet een homogene massa ontstaan. Het vat wordt daarna gesloten en 3 tot 5 weken koel (in de schuur) weggezet.

Dan wordt het vat koud opgeroerd, doch alleen als de honing geheel stijf is geworden. Zo niet, langer wachten. Het koud oproeren is zwaar werk. Direct aansluitend worden de potten gevuld. Het resultaat is een mooie crèmehoning, die niet meer keihard wordt en dat is een groot voordeel.
Imkergroet, Albert

[Frans vanTongeren]

Dag Manni,
In: ,Mijn manier van imkeren'
http://www.bijenhouden.nl/forum/topic.a ... CHIVE=true
kun je vanaf bericht 05-06-2001, het een en ander lezen over enten.
Die berichten staan op pagina 1
(Jelte Pieter was toen nog in beeld!)

[wilde]

Frans, ik heb ook eens even gekeken hoe jij dat doet, maar je geeft niet veel informatie. Ik begrijp wel dat jij een 'roer-aanhanger' bent. Je hebt inmiddels misschien ontdekt, dat ik tegen het roeren van honing grote bezwaren heb. Je verpest er mijns inziens de geurigheid, het aroma mee. Je houdt een soort honing over die altijd hetzelfde smaakt, zoals bij Mellona. Ook de bewering dat na dagenlang 3 x per dag roeren er een blijvend zachte honing ontstaat, onderschrijf ik niet. Ik heb het ooit ook zo gedaan, want zo staat het in de bijenboeken, maar mijn ervaring is, dat ook als de kristallisatie ver is gevorderd (jij zegt: de stok blijft staan in het midden), er toch dikwijls opnieuw een keiharde honing resteert.
Probeer eens 2 emmers honing van dezelfde soort verschillend te behandelen: één met je eigen methode en één met mijn methode. Je zult versteld staan van het verschil, zowel in smaak en geur, als in de smeerbaarheid. Je moet ze dan testen na een aantal maanden koel bewaren in de pot. Bij jouw methode adviseer ik dan tevens om iedere dag een refractometing toe te passen. Je zult schrikken van de achteruitgang. Bij mij gaf iedere meting 0,1 punt minder suikerwaarde. De vochtopname van honing is erg sterk. Ook dat komt de kwaliteit niet ten goede.

Een negatieve ervaring die ik een aantal keren had met crèmehoning wil ik hier ook nog melden. Bij ons in de vereniging wordt in het najaar altijd een honingkeuring georganiseerd. Het is meer voor de gezelligheid dan voor de echte beoordeling. Dat kan ook niet anders, want een laboratoriumonderzoek is niet mogelijk. Het is uitsluitend een esthetische keuring. Dus aftrekpuinten voor blaasjes, schuim, vuiltjes, nat deksel, etc. Van vloeibare honing wordt ook de refractometing gedaan.

De kwalitatief beste twee honingsoorten acht ik raathoning en crèmehoning. Beide worden niet gekeurd. Raathoning al helemaal niet, want dat heeft bijna niemand en crèmehoning kennen ze onvoldoende. Er wordt gekeurd in 3 klassen: vloeibaar, kristalliserend en gekristalliseerd.
Mijn crèmehoning lever(de) ik in als gekristalliseerd. Dat heeft tot gevolg aftrek wegens onvoldoende (hard) gekristalliseerd! Als je er een schepje uithaalt kan het putje iets gaan 'lopen'. Dat is helemaal fout in de ogen van de keurmeesters. Commentaar van mijn kant daarop geeft als reactie: dan beter inleveren als kristalliserend. Nu, dat is tegen mijn principes en dus laat ik geen crèmehoning meer keuren. Toch is dat jammer, want juist van een keuring moet iets uitgaan van stimulering van het optimaal aan de consument aanbieden van het bijenproduct honing. Daaraan kunnen keurmeesters een belangrijke bijdrage leveren.
Imkergroeten, Albert



Bijgewerkt door - wilde op 07/03/2003 18:58:52

[Frans vanTongeren]

Dag Albert,
Een echte roerganger ben ik niet!
Als ik de voorjaarshoning met een uitgeknepen theedoek,in een haal, schuimvrij heb gemaakt, ga ik enten.
In een emmer van 14 kilo laat ik een pot klaverhoning vloeien. Dat heeft de fijnste kristallen naar mijn weten.
Met een stok roer ik voorzichtig horizontaal en daarna verticaal. De emmer draai ik vier maal een kwart rond, zodat alle honing aan de beurt komt.
Ik probeer te voorkomen dat ik luchtbellen in de honing jaag. Roeren doe ik als een bejaarde!!!
Drie maal per dag roer ik een paar minuutjes met een pauze van acht uur.
Na het roeren dek ik de emmer af met een deksel.
Na twee tot drie dagen wordt de honing lichter van kleur en wolkerig.
Als de roerstok bijna kan blijven staan giet ik de honing over in de emmer met snijkraan en vul de potjes. Als ik langer wacht, gaat de honing te traag vloeien
Honing is een oververzadigde oplossing; het wil dus kristalliseren.
Ik probeer te voorkomen dat de kristallen groeien en homogeniseer het mengsel.
Ik maak er een emmertje 'zandkorrels' van in plaats van een emmertje 'grintkorrels'.
De honing smaakt goed, bij mijn weten.
(Maar dat van jou smaakt wellicht beter!)

[wilde]

Frans, als je bij me langs zou komen krijg je een pot voorjaarshoning van vorig jaar mee. Dat is de honing die ik zelf dagelijks eet. Ik heb ook wel luzerneklaver of een zomermix, maar die zijn wat lichter van kleur en smaak. Ik houd van pittig en aromatisch. De kristallisatie is inderdaad wat grover dan de zomerhoning, maar de smaak maakt alles goed. Het is nog steeds een prima crèmehoning.

Het probleem van het potten vullen en niet willen lopen van de honing ken ik natuurlijk ook. Dan duurt het wel wat langer, doch dat deert me niet. Zoals jij het doet heb je mogelijk een fijnere kristallisatie, maar een hardere massa, tenminste dat was mijn ervaring vroeger. Ik bewaar de potten vrij koel in de schuur. Ze staan in dozen die tegen mijn vriezer zijn gestapeld. Die dozen dek ik met een paar oude lappen verder toe. De vriezer heeft uiteraard geïsoleerde wanden, maar toch komt er wat kou door de wanden heen. Dat is precies genoeg om mijn beste potten koel te houden, ook in de zomer.
Imkergroeten, Albert

[Frans vanTongeren]

Dag Albert,
Is het niet zo dat 'fijn uitkristalliseren' de honing minder hard maakt dan het 'grof kristalliseren'??
De korrels glijden dan gemakkelijker langs elkaar heen, dacht ik.
*
Wie weet..kom ik ooit eens langssss!

[wilde]

Is het niet zo dat 'fijn uitkristalliseren' de honing minder hard maakt dan het 'grof kristalliseren'??

Dat weet ik niet zeker Frans, maar ik had andere ervaringen met fijn gekristalliseerde honing (luzerne). Die kan ook in die conditie keihard worden.
Ik weet niet of jij de suikerwaarde meet, maar dat is misschien ook een factor. Als je veel roert neemt de honing ook veel water op. Ik heb het wat gechargeerd gebracht met 0,1 punt per dag. Zo hard gaat het niet iedere dag, maar toch....
Honing die maar net aan de grens zit voor het vaste stofgehalte (80%) heeft relatief veel water. Mijn ervaring is dat 'mindere' honing inderdaad zachter van structuur is. Als ik echter al jouw verhalen lees verwacht ik bij jou geen kwalitatief mindere honing. Ook de drachtplanten hebben veel invloed denk ik. De verhouding tussen de verschillende suikers kan ook een grote rol spelen in het tijdsverloop, doch mogelijk ook in het resultaat. Dat laatste is slechts een veronderstelling van mijn kant.
Imkergroet, Albert de Wilde

[henkv]

Hoi Frans en Wilde.

een boeiend gesprek tussen jullie twee, maar toch wil ik ook iets zeggen. Vorig jaar heb ik een roermachine gemaakt van een oude r.v.s. koffieketel. Er kan ongeveer een twintig kg honing in. Elk half uur een minuut of drie roeren (gaat automatisch). Na enkele expirimenten van een beperkt aantal kg honing lukte het bijna niet om de honing af te tappen in potjes. Te lang gewacht met oppotten was dikwijls de oorzaak. Dus hier heb ik wat op bedacht. Ik heb een deksel gemaakt op de ketel die luchtdicht afsluit. hierop heb ik een aansluiting gemaakt waarop ik een compressor aan sluit. Ik zet de ketel dus onder druk. Het aftappen gaat prima als de honing eigenlijk aan de dikke kant is. Het gaat zo goed dat ik de ketel al een half jaar niet heb gezien, hij sirculeerd bij de leden van onze vereniging, en iedereen schijt er goed mee te kunnen werken.

Groetjes Henk Vermeulen

[weertman]

Albert en Frans, hartstikke bedankt voor de zeer uitgebreide
uitleg over het enten van honing
Ga het dit jaar beslist proberen

Manni