Bladhoning.

Over producten voor bijen (suiker) en van bijen (was/honing/stuifmeel/propolis enz.), recepten, en over de therapeutische mogelijkheden van deze produkten.
Els Kleijnendorst
Berichten: 976
Lid geworden op: zo 07 jan 2001, 00:00
Locatie: Nederland
Contacteer:

Bladhoning.

Bericht door Els Kleijnendorst » do 11 sep 2003, 22:11

Aangezien er de laatste week vrij uitgebreid gediscussieerd is over bladhoning, heb ik de relevante informatie bijeengevoegd uit de diverse artikelen over dit onderwerp (Vraagbaak > Honing: altijd een goed inwinteringsproduct? en Dracht > Bladhoning/luizenhoning). Ook de informatie waarover ikzelf beschikte '“ uit boeken of ervaring '“ zijn verwerkt. Een aantal zaken wist ook ik niet of niet zeker, en dhr J.D. Kerkvliet was zo vriendelijk mijn vragen hierover per omgaande te beantwoorden. Hiervoor ben ik hem zeer erkentelijk.

Het artikel wordt in een paar delen geplaatst en zou jullie willen verzoeken pas aan het eind van de reeks vragen en opmerkingen te plaatsen. (Als rubriekbeheerder zet ik het artikel tijdelijk 'op slot'

Els Kleijnendorst
Berichten: 976
Lid geworden op: zo 07 jan 2001, 00:00
Locatie: Nederland
Contacteer:

Re: Bladhoning.

Bericht door Els Kleijnendorst » vr 12 sep 2003, 21:52

Deel 2.

Wanneer bladhoning?
De meeste kans om zuivere bladhoning te winnen is, zoals hiervoor al vermeldt, als er veel luizen zijn en het een tijd niet heeft geregend. In andere jaren benutten mijn bijen deze drachtbron vooral in september, dit jaar valt deze periode iets eerder. Voor die tijd is er in mijn omgeving nog zo'n ruim nectaraanbod van bloemen dat het winnen van zuivere bladhoning niet mogelijk is. Na september neemt het snel af omdat de hoeveelheid luizen afneemt en het weer onstabieler wordt.
Maar ook voor september, gemiddeld vanaf midden juli, begint de binnengebrachte nectar hoe langer hoe donkerder te worden. Alhoewel donkerdere nectar in deze periode ook afkomstig kan zijn van de sneeuwbes of liguster.
De tijdstippen zullen voor andere delen van Nederland mogelijk op een ander moment vallen.

Vooral op plaatsen waar lindehoning wordt gewonnen, d.w.z. de honing afkomstig van de lindebloemen, kan het lonen om de cellen met nieuw binnengebrachte nectar in deze periode nauwlettend in de gaten te houden. De florale lindehoning is immers lichtgroen en het is jammer wanneer deze mooie honing donkerder wordt doordat er donkerbruine bladhoning '“ ook van de lindebomen '“ wordt meegeslingerd.
Verleden jaar was hierover nog een discussie op het forum. Sommigen onder u waren pertinent van mening dat florale lindehoning bruinig was.

Hoe herken je bladhoning?
In de raat tref je eerst kleine plekken aan gevuld met zeer donkere nectar. De bijen slaan duidelijk de verschillende nectarsoorten meestal niet in één cel bijeen. Ten minste, in de beginperiode, je treft dan vaak tussen de vele cellen geheel gevuld met de heel lichte linde-nectar, ineens een groepje cellen aan die gevuld zijn met de donkerbruine nectar. Dit in tegenstelling tot stuifmeel waar wel alle soorten dooreen worden opgeslagen. Zo doen mijn bijen het in ieder geval. Later, als de hoeveelheid bladhoning toeneemt, gaan ze wel over tot vermenging.

Hoe snel dit gaat toont onderstaande foto waarop een 4-tal potten met honing te zien zijn van dit jaar, en om het kleurverschil duidelijk te tonen tussen donkere honingsoorten, als 5e een pot heidehoning van 2 jaar geleden. Voor de potten ligt een schepje van iedere honing, maar daar zijn de kleurverschillen minder prominent.
De op 7 en 17 juli geslingerde honing bevat bijna geen florale lindehoning, heb tenminste bij de stuifmeelanalyse maar heel weinig pollen van deze boom aangetroffen. 2003 was duidelijk te droog voor de lindebloesem in mijn omgeving.

Afbeelding

De eerste pot is een voorjaarshoning die een fors percentage fruithoning bevat (had 10 volken verhuurd voor de peer, maar jammer genoeg was de nectar bij thuiskomst nog niet voldoende verzegeld.
Nr. 2. is op 7-7 geslingerd en nog vrij licht van kleur. Kleur vrijwel identiek aan de voorjaarshoning, smaak geheel afwijkend.
Nr. 3. zomerhoning van 17-7, 10 dagen na voorgaande honing geoogst, de honing oogt in de pot al iets donkerder, de geur en smaak zijn ook sterker.
Kopers van mijn honing, die ik altijd eerst laat proeven, hebben duidelijk voorkeur voor honing uit 1 van de 2 partijen. 10 dagen maakt dus al een heel verschil, en dat verschil wordt alleen veroorzaakt door de langzaam op gang komende bladhoningdracht.
Nr. 4. de laatste zomerhoning, geslingerd op 16-8. Duidelijk een bladhoning: heel donker en dik van consistentie, wel aanzienlijk vroeger dan andere jaren. Dhr Kerkvliet omschreef in zijn mailtje aan mij dat de smaak van bladhoning hem deed denken aan 'Wester's zuivere stroop'

Els Kleijnendorst
Berichten: 976
Lid geworden op: zo 07 jan 2001, 00:00
Locatie: Nederland
Contacteer:

Re: Bladhoning.

Bericht door Els Kleijnendorst » vr 12 sep 2003, 23:05

Deel 3.

Technische informatie (J. Kerkvliet)

Smaak en consistentie: bladhoning heeft een andere suikersamenstelling, meer hogere suikers (saccharose) en een lager gehalte aan fructose + glucose. Het gevolg is dat bladhoning wat stroperiger is dan bloemenhoning. Door de afwijkende suikersamenstelling is bladhoning zwak rechtsdraaiend als er gepolariseerd licht doorvalt, normale bloemenhoning is zwak linksdraaiend. (Els: mij ontbreekt de apparatuur om dit te meten).
De smaak is in het algemeen niet zo karakteristiek, het doet denker aan de bekende "Wester's zuivere stroop". In ons land wordt geen dennenhoning gewonnen, daar is ooit onderzoek naar verricht. Wel de witte larixhoning.
Tot nog toe is nog niets bekend of ook de luizensoort die de honingdauw levert invloed heeft op de smaak. In Italië is er wel een speciale luizensoort die een aparte honing oplevert.

Microscopisch zijn er duidelijke verschillen: de bladflora is terug te vinden in honing; dat wil zeggen dat je veel bruine schimmelsporen kunt vinden, soms enkele groene algen, soms calciumoxalaatkristallen uit het blad en soms ook gistcellen die op de bladeren groeien (dat zijn andere gisten dan die gisting van honing kunnen geven!). Verder komen er veel pollen van windbloeiers voor zoals grassen, zuring, mais e.a.

Voor de houdbaarheid gelden dezelfde regels als voor florale honing:
79% suikers: honing niet houdbaar, kans op gisting
80% : tenminste 3 maanden houdbaar
81% : tenminste 6 maanden houdbaar
82% : tenminste 12 maanden houdbaar
83% en hoger : geen gisting mogelijk, tenminste 18 maanden houdbaar.
(Els: 18 maanden is de maximale termijn welke imkers op het etiket mogen vermelden).

De honing is minder geschikt als wintervoer.

Dat komt omdat het gehalte aan minerale stoffen hoger is dan voor de meeste bloemenhoning. Volgens de nieuwe wettelijke regels (warenwetbesluit honing van 1 augustus 2003) geldt dat als het geleidend vermogen voor elektrische stroom van een honing hoger is dan 0,8 milliSiemens/cm een honing beschouwd wordt van luizen afkomstig te zijn, dus honingdauwhoning is (er zijn enkele uitzonderingen op).

Etikettering. Volgens het nieuwe besluit geldt het volgende:
Als je het woord HONING op het etiket zet is het altijd goed: dit omvat zowel bloemenhoning als honingdauwhoning (bladhoning).
Als je BLOEMENHONING op het etiket zet mag het geen honingdauwhoning zijn.
Als je HONINGDAUWHONING op het etiket zet mag het product geen bloemenhoning zijn.
Over de nieuwe regels komt eind van het jaar een artikel in BIJEN.

Els Kleijnendorst
Berichten: 976
Lid geworden op: zo 07 jan 2001, 00:00
Locatie: Nederland
Contacteer:

Re: Bladhoning.

Bericht door Els Kleijnendorst » ma 15 sep 2003, 11:52

Deel 4 (slot)

De stuifmeelanalyses

Er zijn 2 bladhoningen geanalyseerd, de ene is afkomstig van José Gralike in Oisterwijk, zij vertelde dat er in de omgeving van haar stand ook heide is. De tweede komt van mijzelf, een echte '˜stadshoning', gewonnen in een van de grote parken in Den Haag met zijn uitgebreide scala aan drachtbronnen.
Wel waren beide imkers ervan overtuigd dat het bladhoning was, het voldeed immers aan de eis: donkerbruin, stroperig en aan het eind van de zomer gehaald. Ook was er op beide standplaatsen op de bladeren van de bomen veel verkleurde honingdauw aanwezig.

Wat smaak betreft sprak José over 'pittig'

Gebruikersavatar
Jelte Pieter Dijkstra
Berichten: 5028
Lid geworden op: ma 19 feb 2001, 00:00
Imker sinds: 1998
Aantal volken: 0
Bijenras(sen): baastaard (mijn lievelingsbij), ca, bu
Locatie: Belgie
Contacteer:

Re: Bladhoning.

Bericht door Jelte Pieter Dijkstra » ma 15 sep 2003, 12:43

Els, wat ben je weer creatief informatief, bezig!
Mijn complimenten.
J.P.

kole.amj
Berichten: 407
Lid geworden op: za 25 jan 2003, 10:25
Locatie: Netherlands
Contacteer:

Re: Bladhoning.

Bericht door kole.amj » ma 15 sep 2003, 22:27

ELS,
Mag ik nu vragen waar de roetdeeltjes in de honing vandaan
komem?
En zoja wat is dan het antwoord?

groet,
A-3

Els Kleijnendorst
Berichten: 976
Lid geworden op: zo 07 jan 2001, 00:00
Locatie: Nederland
Contacteer:

Re: Bladhoning.

Bericht door Els Kleijnendorst » di 16 sep 2003, 10:21

Adrie, de officiële term is vuil- en roetdeeltjes en die komen uit de lucht: opwaaiend stof en luchtvervuiling, maar ongetwijfeld ook super kleine vuiltjes die via de bijenpootjes in de nog open nectarcellen zijn gevallen terwijl ze er overheen liepen. Ze zitten altijd in honing. Alleen zijn het er in bladhoning iets meer omdat het op de honingdauw wel heel makkelijk vastplakt.
Je moet ook niet aan supergrote bonken denken, ze zijn minuscuul klein, vergelijk de maat maar eens met één stuifmeelkorrel op de overzichtfoto's (en geen heel klompje van de poot van een bij, daarin zitten er tienduizenden). Op de foto van mijn honing zie je ongeveer 1 cm van de linkerzijwand en onderkant een langwerpige pol, die is van de springbalsemien en even groot als de roetdeeltjes op de foto. Zo'n plant staat je vast en zeker wel ergens bij jou in de buurt. Probeer dan daarvan maar eens één pol '“ zonder hulpmiddel - te bekijken. Dat lukt je niet. En zo groot zijn die roetdeeltjes ook. Niets om je zorgen over te maken.

Albert: ik bedoelde wel degelijk dat je soms met slingeren moet stoppen omdat deze honing niet snel genoeg uit de slinger wil vloeien en de oren van de ramen daardoor vastlopen. Doorgaan kan natuurlijk wel even, maar dat geeft zo'n kliederboel, al die ramen waarvan per oor nog vele druppels afdruipen na het slingeren. Op het laatst krijg je de trommel echt niet meer rondgedraaid.

Henk Klok
Berichten: 761
Lid geworden op: wo 17 jan 2001, 00:00

Re: Bladhoning.

Bericht door Henk Klok » di 16 sep 2003, 10:52

Els,
het was zeker interessant om te lezen!
Je noemt nergens de vergroting van de opnames, ook al kan ik uit je antwoord aan A3 opmaken dat de foto's een erg sterke vergroting weergeven.

Over het slingeren met de raamoren in de honing: dat lijkt me ook niet zo lekker, afgezien van het feit dat het het slingeren erg afremt. En als de honing tot de oren komt staat het al bijna tot aan het draaipunt van de slinger, daar wil ik geen honing hebben.

Groet,

Henk

Frans vanTongeren
Berichten: 2016
Lid geworden op: wo 29 nov 2000, 00:00
Locatie: Nederland

Re: Bladhoning.

Bericht door Frans vanTongeren » di 16 sep 2003, 11:44

Een slinger met een korf op verstelbare hoogte lijkt me een beter idee; diverse type ramen zijn dan 'inzetbaar'.
Els, heb je nu al eens gekeken naar de mogelijkheid om de korf hoger te kunnen afstellen?
(Schakel je man anders even in!)
:)

Els Kleijnendorst
Berichten: 976
Lid geworden op: zo 07 jan 2001, 00:00
Locatie: Nederland
Contacteer:

Re: Bladhoning.

Bericht door Els Kleijnendorst » di 16 sep 2003, 15:09

Henk, met die foto's is heel wat afgeklungeld. Waarom dacht je dat het 3 dagen geduurd heeft voordat het slotdeel geplaatst werd? Niet door het textuele deel, dat zit stampvol stijlbloempjes '“ zeg maar reuze-zonnebloemen '“ maar heb momenteel een forse griep en de grijze cellen werken niet zo best. (Ja, Frans en Albert, zal het verbeteren, maar wel in de tijd van de goedkope telefoontikken en als het hoofd iets frisser is).

Bij die van de bladeren en honing(foto 1 t/m 4) ging het nog vrij eenvoudig. Deze zijn gemaakt met m'n digitale camera, soms in de macrostand van het toestel en soms met de speciale macrolens erop geschroefd. Achter de PC pluk ik dan het interessante detail eruit en verklein dit. Staan de div. segmenten voor de samengestelde foto bijeen (weer schuiven met het formaat) dan moet de resolutie voor het forum teruggebracht worden naar 420 pixels. Soms vergeet ik dit en is het beeld toch nog iets te groot, omdat ik het op gevoel had gedaan, dan zorgt Hans verder voor het juiste formaat. (en vereenvoudigt de foto's om het aantal bytes terug te brengen = wel kwaliteitsverlies).

De foto's 5 t/m 7 zijn met dezelfde camera gemaakt door de tubus van mijn microscoop. Alleen heb ik een vrij eenvoudige microscoop (was duur zat), een zoals op scholen wordt gebruikt. Dat werkt prima bij stuifmeelonderzoek, alleen foto's maken gaat vrij onbeholpen. Ongetwijfeld zijn daar allerlei super dure spullen voor in de handel die dit probleemloos kunnen oplossen, maar dan heb ik zeker nog 3 mega-honing jaren nodig als het afgelopen jaar om het te kunnen kopen. :wink:. Het is een microsoop met een enkele tubus (buis waar je doorheen kijkt), de grotere microscopen hebben er 2 en kan je op 1 tubus een camera plaatsen en door de andere het beeld zien. Ook heb je absoluut een lichtbron van bovenaf nodig. Had mijn man een opzetstuk laten maken voor de camera, stond behoorlijk stabiel, alleen . . . geen licht dus geen foto (komt nog wel goed, daar mag hij de komende winter op de een of andere manier de koudlichtdraden van het KI-apparaat in monteren). Nu houd ik de camera maar een tikje schuin voor extra licht. Ook kan de speciale macrolens niet gebruiken worden: teveel vals licht.

Oh jé, ik dwaal weer af, dat mag niet van sommige forummers. Terug naar het formaat foto's.

Het oculair dat gebruikt wordt is een meetoculair die 10x vergroot (de gewone hebben een te kleine opening, vandaar ook dat jullie op mijn foto's altijd de maatverdeling te zien krijgen). Het objectief dat gebruikt is voor de gistcellen e.d. is 60x, d.w.z. 600 maal vergroot. De overzichtfoto's zijn met objectief 10x gemaakt (100x vergroot), dan kan er een ietsepietsje licht tussen het objectief en het glaasje door, daarom zijn deze duidelijker.
Dan begin opnieuw het uitsnijden en verkleinen, maar soms ook vergroten zoals bij de boomgisten. Hierna weer aanpassen aan forumformaat.
Dus de juiste maat Henk? Zou het werkelijk niet weten. Als ik ooit tot het fotograferen kom van de pollen voor de drachtplantengids zal ik de vergrotingen '“ ook in Adobe '“ precies bijhouden.

En over het stoppen tijdens het slingeren? Het is zwaar werk om deze honing uit de raat te krijgen (veel draaiwerk aan het handvat), een regelmatige rustpauze komt dan goed uit.
En nee Frans, laat de slinger niet verbouwen, het is alleen deze na-zomerhoning die zo dik is.

Plaats reactie

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 11 gasten