Veldsalie en bosandoorn

[maartenkleijne]

Volgens overlevering was veldsalie, met haar prachtige blauwe bloemen, in sommige regio's in de zomer een hoofddracht, met name in het rivierengebied en in Zuid Limburg.
Door de moderne manieren van graslandbeheer is zij later grotendeels verdwenen. Hoewel in de IJsselvallei schijnt zij altijd nog een belangrijke dracht te zijn gebleven.
Door nieuwe manieren van meer natuurlijk graslandbeheer is ze nu weer in opkomst, met name in het rivierengebied.
Vorige zomer zag ik zelfs in Zuid Limburg een aantal nieuwe wegbermen ingezaaid met wilde bloemen waartussen ook de Salvia Pratensis uitbundig bloeide. Goed nieuws!
Werk aan de winkel voor tuinierende imkers.

Een naast familielid en in principe ook een heel goede drachtplant is de bosandoorn: stachys silvestris.
Daar waar bosandoorn voorkomt groeit ze uitbundig. Het is dan ook een '˜algemene' plant. Doordat Nederland 100 jaar gelden echter vrijwel bosloos was, komt ze vrijwel alleen voor op plekken waar afgelopen eeuwen toch minstens wat bos of struikgewas stond, of heel oude hagen.
Op de meeste plaatsen waar de afgelopen 50 jaar bossen of bossages zijn aangeplant komt zij niet voor omdat ze daar al nooit voorkwam bij gebrek aan schaduw en humeuze bosgrond. Bovendien werden de bossen tot 20 jaar geleden overwegend zo beheerd dat er ook geen humus kon ontstaan: blad wegharken, dood hout wegruimen of verbranden. De bossen stonden op zeer onvruchtbare grond en het beleid was erop gericht dat zo te houden. De laatste 20 jaar is dat veranderd en in of langs bossen zij nu veel vruchtbare humeuze plekken ontstaan.
De bijbehorende bosplanten zijn echter nooit geplant of gezaaid met als gevolg dat de ondergroei op veel plaatsen hoofdzakelijk uit brandnetels bestaat.
Nu is bosandoorn 1 van de weinige planten die met haar uitbundige wortelstokken een veldje brandnetels kan overwoekeren. Ze groeit '“zeg maar- op alle plaatsen waar dorre bladeren liggen, maar heeft net als brandnetels een voorkeur voor stikstofrijke plekken.
Bosandoorn is de plant die in 2 of 3 jaar een veldje brandnetels kan overwoekeren, of althans kan terugdringen want brandnetels moeten wel blijven: de rupsen van de mooiste vlinders leven erop.
De groeiwijze van bosandoorn doet wat rommelig aan, hoewel een veldje bosandoorn met de violette bloemen heel mooi kan zijn.
De meeste bijenstands hebben wel bomen of struiken waar bosandoorn heel goed bij zou gedijen.
Dat kan in de zomer een goede drachtaanvulling geven. De bloei is iets vroeger dan die van veldsalie, maar als het weer meezit kan er in september een uitbundige nabloei achteraan komen.
Een hoekje van de tuin met een paar dozijn bloeistengels van bosandoorn levert elke jaar een veelvoud van stekken op via de wortelstokken. En in het seizoen bovendien een heel bijengezoem!
Ik kan mij nu al verheugen op een veld met een paar duizend bloeistengels bosandoorn nabij de bijenstal over 2 of 3 jaar.

Bovendien kan een begroeiing van bosandoorn in een jong (minder dan 50 jaar) geplant bos voorkomen dat duizenden zaailingen van Am. Vogelkers, esdoorn, es of beuk opkomen die een heel dicht bos geven dat geheel naakt is zonder enige ondergroei. Op deze manier kan de ontwikkeling van een gezond en divers bos met 50 tot 120 jaar bekort worden. Zo maakt de bosandoorn de weg vrij voor nog tal van andere leuke bos- en drachtplanten, en wel nu in plaats van over 50 of 100 jaar.

Als elke imker van Nederland op de 10 meest voor de hand liggende plekken een stekje bosandoorn zou planten, wordt de bosandoorn binnen 10 jaar een hoofddracht in de zomerdrachtpauze. Lijkt me leuk!
Wie het niet gelooft kan over drie jaar hier een kijkje komen nemen.

[kole.amj]

Maarten,

Ik dacht dat brandnetels het best gedijen op voedzame kalkrijke grond.
Al is het een lastigeplant in cultuurgewassen het geeft volgens ons wel de meest vruchtbare plekken op de akker aan. Of zit ik mis?De
woekering echter maakt brandnetels tot zeer ongewenste planten.Ik heb
ook de ervaring dat het een ideale plant voor vlinders is maar ook al
lijkt hij mooi stuifmeel en nektar te produceren in een periode dat er
weinig anders te halen valt bijen heb ik er zelden op zien vliegen.
Is dat een juiste diagnose?
Is nu BOSANDOORN een vergelijkbare plant of vraagt die echt de zuurdere schrale gronden of gedijt die ook langs waterkanten?

Groet,
A-3

[Æbe]

adri
brandnetels groeien op haast elke grond,voedselrijk heeft wel hun voorkeur maar in de parken die ik beheer laat ik ze rustig staan,ook in de winter voor de behuizing voor insecten en een mooi winterbeeld, alleen langs de paden past het niet (overhangen).In de bos en struik zone langs de paden heb ik van alles aangepland maar brandnetels vervang ik met GrootGlaskruid en waar geen brandnetels of aan het verdwijnen zijn door succesessie staan, bv donkere Ooivaarsbek ,verschillende soorten dovenetels,heksenkruid,en natuurlijk ook Bosandoorn en de rest van planten die wat schaduw kunnen verdragen.
langs het water bv Kattestaart,bastaard Wilgenroosje ,het gewone wilgenroosje groeit helaas niet op rijke bodem,Heemst,Moerasandoorn.
groeten Æbe

Æ.

[maartenkleijne]

Beste A-3
Brandnetels groeien met name op stikstof en volgen een cyclus van 15-20 jaar waarin ze de stikstof opmaken '“tenzij er steeds nieuwe bijkomt-, waarna ze plaats maken voor andere planten. Kalk hebben ze niet nodig, ze kunnen zelfs bestreden worden door er extra kalk bij te gooien. Het is absoluut geen bijenplant.
Bosandoorn '“lipbloemige, heel andere familie- is een zodanige woekeraar dat ze de brandnetelcyclus met meer dan 10 jaar bekort, en ze is een heel goede bijenplant.

Beste Æbe,
Kan ik een keer komen kijken, het klinkt als '˜mooie parken'.
Ik mis in jouw opsomming van mooie bosplanten nog corydalis en bosanemoon. Dit zijn ook dankbare gewasjes die zich in de schaduw enorm kunnen uitbreiden, maar dat weet je zelf wel beter.

Even voor Hennie: nog dank voor de correctie op mijn foutief gebruik van het woord '˜dramatisch' elders waar het ging om de vreugdevolle uitbreiding van drachtplanten in wegbermen de afgelopen 20-30 jaar.

Groet, Maarten

[Æbe]

maarten,
bij deze ben je welkom in Kampen want als (ras)echte Kampenaar promoot ik het ecogroen.alleen bloeit er op dit moment niet veel meer of je moet net als ik de winter zien als het begin van het nieuwe leven en de prachtige habitus van bomen en struiken verwonderend kunnen aanschouwen en de perceeltjes (gras)land die ongemaaidt zijn blijven staan voor de insecten.ook viel het mij vandaag op dat de hazelaar tegen de bloei aan staat of het is gezichts bedrog.
In het voorjaar is er meer te zien ,als de holwortel bloeit is het natuurlijk een prachtige tijd ,met een telefoontje vooraf is er genoeg te regelen, want wat ik voor tuinclups verzorg ,kan natuurlijk ook voor andere belangstellenden dus ook bijen verenigingen.
Wat je in mijn opsomming van planten gemist hebt,kom je dan misschien wel tegen.
groeten Æbe.

Æ.

[maartenkleijne]

Ik ga van de winter een keer komen, bel van te voren, want ik heb altijd het gevoel dat je in de winter het mooist kan zien hoe het allemaal aan het worden is. In de zomer zie je wat je ziet en hoe mooi dat is, maar in de winter is het proces van de toekomst beter zichtbaar.
Bovendien houdt ik mij dan nog aanbevolen voor een stekje van je langbladige ereprijs,Veronica longifolia.

[maartenkleijne]

Moerasandoorn

Een andere reden dat bosandoorn op veel plaatsen niet te vinden is: het is een goed geneeskruid. Helpt bij ontstoken wonden (omzwachtelen met het blad), bij darmontstekingen, en bij veel andere kwalen die met een verzwakte afweer te maken hebben.
Ook heel goed voor het gezond maken, ontgiften en harmoniseren van de bodem.

Hetzelfde geldt voor moerasandoorn die op natte plaatsen in de volle zon groeit.. De bloeitijd is later: eind juli/begin september.
Ook heel goed te kweken in niet te droge moestuin of bloementuin. De medicinale kruidenkwekers gaven hier de voorkeur aan omdat de moerandoorn minder voortwoekert en makkelijker binnen de perken te houden is. Anderzijds is er dus minder snel heel veel van te kweken maar langs de slootkant of in een nat weiland kan het toch een goede dracht opleveren in een jaargetijde dat er verder weinig te halen valt.

[Huib Koel]

Kunnen we hier geen 'bijenhouden.nl' bezoek van maken? Maar dan niet in de winter, gewoon op een lekkere voorjaars/zomer-zaterdagochtend of -middag.
Prik een datum en stel de inschrijving open!

Als het even kan, ben ik van de partij.

[DaanL]

Kunnen we hier geen 'bijenhouden.nl' bezoek van

Lijkt mij een leuk idee al ga ik hier niet over zie ik het wel zitten. Ben erg benieuwd

Daan

[maartenkleijne]

Leuke suggestie, Æ wil jij een datum suggereren. Ik kan alleen niet van 7-14 april.