Veldsalie en bosandoorn

[Oude Essink]

Hallo Maarten,
Hartelijk dank voor je verhaaltje over veldsalie en bosandoorn; zal ik van de veldsalie het aantrekkelijke bloemetje erbij geven? De bosandoorn zal ongetwijfeld ook met de veldsalie in de gids te pronk staan!



hennie oes

[Æbe]

maarten,
rond de paasdagen staat er in de tuin al van alles te bloeien ,daarom begin ik al met de wandelingen voor het publiek ergens in maart,het is van het weer afhankelijk ,net zo als bij de bijen,zo stonden er op 30 maart 2002 ondermeer de volgende (stinzen)planten te bloeien in de heemtuin;wrangwortel,winterakoniet,zomerklokje,voorjaarshelmbloem,
holwortel,wilde narsis, maarts viooltje,muskuskruid,smeerwortel,
paarse dovenetel,groot hoefblad,kleinhoefblad.
Nb.japans- en wit hoefblad zijn dan al uitgebloeid als ik mij niet vergis maar dat kun je zelf wel aanschouwen op bijvoorbeeld een van de volgende zaterdagen,3-,17-.24 april.
prik maar een datum en ik organiseer de rest wel met koffie en zo, en de lengte van de rondwandeling ,Het Groene gezicht van Kampen
groeten,Æbe

Æ.

[maartenkleijne]

Leuk! persoonlijk kies ik dan 4 april voor een mooie excursie in de ecologische parken van Kampen. Wat vinden anderen?

[wilde]

Op 14 juli 2003 fotografeerde ik deze moerasandoorn in een slootkant op Noord-Beveland. Er stonden er honderden bij elkaar. Ze waren volop in bloei. Het meest kenmerkende verschil tussen bosandoorn en moerasandoorn is de bladvorm. Die van bosandoorn is ongeveer hartvormig; die van moerasandoorn is langwerpig. Daarnaast is er ook nog akkerandoorn met kleinere bijna ronde bladeren. Bosandoorn en akkerandoorn ken ik uit onze streken niet.



Klik op de foto voor een vergroting (800 x 600).

Groetend, Albert de Wilde

[Æbe]

maarten,
mijn werk is mijn hobby en daar neem ik 6 dagen de tijd voor als het nodig is ,maar de eerste dag van de week,de zondag besteed ik daar niet voor ,dan alleen in noodgevallen.dus een andere dag,er is nog keuze genoeg denk ik.groeten,Æbe.

Æ.

[maartenkleijne]

Sorry Æ, ik bedoelde zaterdag 3 april. Ik zou zelf ook de zondag voor andere dingen willen reserveren.
Mooie foto Albert. Ik ken bosandoorn vooral in het wild uit bossen langs de duinen. Ze zouden bij jullie wel willen groeien, denk ik, maar ja wat er niet is groeit ook niet.
Als je ooit een stekje wilt: roep maar. Ze kunnen zich enorm uitbreiden, factor vijf per jaar minimaal, maar factor 20 kan ook. Ik heb geteld en uitgerekend dat in een niet al te donker bos1 miljoen bloeistengels per hectare maximaal zou zijn. Lijkt me leuk. Ik hoop ooit bosandoornhoning te kunnen slingeren uit Huizen.

[Æbe]

maarten,
die zaterdag ,3 april, is geen enkel probleem, als het weer dan ook nog mee werkt,kunnen we een leuke wandeling maken.
leuk,die verhalen over hectares bosandoorn,maar die vlieger gaat niet helemaal op,want daar waar het enkele jaren uitbundig heeft staan groeien en bloeien kan het veld na een winter voor 99 procent
afgestorven zijn,en zo weer opnieuw kan beginnen .
groeten Æbe

Æ.

[kole.amj]

Maarten,

Zou die MOERASANDOORN in ZEELAND een plant zijn die langs de slootkanten groei en beheersbaarder is dan brandnetels?Of is de Bosandoorn een alternatief onder de Zwarte Els (veel stikstof)
Het liefst heb ik een niet te hoge bodembedekker bloeiend in een periode van weinig dracht.Dus voor de GROENBEMESTERS als Mosterd en Bladrammenas maar na juni/juli (bloei bramen etc).
En waar kan ik vermeerderingsmateriaal bekomen?

Groet,
A-3

[maartenkleijne]

A-3, een droom sloot voor de bijen is eentje met veel moerasandoorn.watermunt en kattestaart in de nazomer. Het probleem is dat ze alle slecht tegen mechanisch 'sloten' kunnen, want ze groeien precies op de waterlijn. En dan krijg je iets hoger op de wal b.v. brandnetels.

De moerandoorn groeit trouwens ook 'op akkers en in tuinen', mits in de zon en niet te droog

Bosandoorn onder elzen lijkt mij fantastisch. Sommige tuincentra bieden het aan, en anders kun je van mij wel een paar stekken krijgen. Het is zoals Æbe zegt: ze kunnen enorm woekeren, maar ze bloeien op de eenjarige wortelstokken en als de overjarigen wortels het hele land overwoekerd hebben, kunnen ze instorten en beginnen ze vanuit zaad weer overnieuw.

[maartenkleijne]

Bosandoorn voorkomen

Volgens de flora's komt bosandoorn '˜vrij algemeen' voor. Afgaande op de genoemde groeiplaatsen zou je zeggen '˜overal wel' behalve op het open veld in de volle zon:
GROEIPLAATSEN: Loofbossen, heggen, bosranden, struwelen, langs holle wegen, beschaduwde bermen, beschaduwde omgewerkte grond (b.v. langs akkers), spoordijken, buitenplaatsen, stadsparken, hogere delen van beekoeverwallen, hoge uiterwaarden, beschaduwde slootkanten.

Maar afgaande op vermeldingen in allerlei oude bronnen waar ik langs gegoogled ben moet andoorn vroeger veel algemener zijn geweest.
Eigenlijk was '“lijkt het- andoorn net zo algemeen als witte dovenetel, of misschien nog wel algemener.
Dit algemeen voorkomen van andoorn blijkt uit een aantal gegevens uit vroeger tijden:
-in de winter was het voor de versterking van gezondheid en weerstand in huis de gewoonte om gedoogde andoorn op de vloer te strooien
-vee dat op stal ziek werd moest om weer gezond te worden een arm vol andoornstro krijgen.
-om boze geesten te verdrijven werd er andoornstro verbrand
-gedroogde andoorn werd gebruikt om allerlei medische aftreksels voor diverse doelen te maken.
-het verse andoornblad werd gebruikt om wonden en zweren te omzwachtelen
Alles bij elkaar genoeg signalen dat andoorn in overvloed aanwezig was.
Hoefdieren eten graag andoorn. Voor wilde wisenten in Polen bestaat het dieet voor 5% uit andoorn!

Hoe kan het dan dat er nu nog maar zo weinig andoorn in ons landschap groeit?
De twee belangrijkste redenen lijken mij:
-we hebben andoorn net zo lang en intensief gebruikt tot het op was
-bijna alle originele groeiplaatsen zijn op de schop geweest zodat de andoorn er is verdwenen, en op de duizenden potentiële nieuwe groeiplaatsen die de afgelopen 50 jaar zijn gecreëerd, kan andoorn nog in geen 1000 jaar spontaan vanzelf terecht komen.

Heel veel goede zomerdracht planten zijn zozeer in het landschap teruggelopen dat we zelfs spreken van de zomerdrachtpauze in de tijden dat deze zouden moeten bloeien. En overwegend zijn dat planten die in ons meestal natte landje qua bloei in de natuur ooit de hoofdmoot van het jaar vormden. Al heel lang waren onze bijen voor een groot deel afhankelijk van cultuurgewassen, zoals fruit, koolzaad, klaver, boekweit, heide, etc..

De uitbundige zomerdracht was al heel lang weg, want planten die juist in de zomer bloeien zijn slecht opgewassen tegen ons nationale bodemgebruik. Grazen, maaien, plaggen, inpolderen, etc. dwingen de zomerbloeiers tot een marginaal bestaan voor zover ze niet opzettelijk worden gekweekt of bevorderd.

De afgelopen 50 jaar is er qua berm-bebloeseming al weer veel in orde gekomen.
Maar in het algemeen is de zomerdracht nog erg armoedig.
Ik noemde al andoorn waarvan er in ons land makkelijk 1.000-10.000 maal zoveel zou kunnen bloeien.
Een ander voorbeeld is watermunt: komt algemeen voor maar op de meeste plaatsen waar het '˜hoort' te groeien is het afwezig.
Of wat te denken van balsemien: op sommige plaatsen is er balsemien honing te halen maar op de meeste plaatsen nog niet!

Eigenlijk vind ik dat mijn kleinkinderen er recht op hebben dat er zomers buiten minstens 10.000 maal zoveel bloemen en vlinders zijn dan nu het geval is. En het probleem van de zomerdrachtpauze is dan ook meteen opgelost.