Hagelschotbroed - zakbroed

[wilde]

Mijn volken zijn dit voorjaar niet zoals ik me zou wensen. Er is er slechts één zeer goed, een andere (waar ik van nateel) is ook goed, maar iets minder en de rest laat het afweten. Er is volop dracht en toch schieten ze niet op met de volksuitbreiding.

Bij 2 volken is een ernstige mate van hagelschot te zien. Dat is een belangrijke reden van het niet willen (kunnen) groeien. Van die 2 is er één een zwerm van onbekende afkomst van vorig jaar, die het toen en in het begin van dit jaar uitstekend deed.

Vorig jaar noteerde ik op mijn kastkaart: 'prachtig broed'. Als ik dat zo noteer, zal er echt geen hagelschot te zien zijn geweest. In het begin van het voorjaar was het één van mijn sterkste volken. Nu wordt het middelmatig en dat kan ook niet anders met zulk broed. Er gaat heel veel energie verloren. De honingopslag is zeer gering. Er is op de vliegplank wel voldoende drukte (van eigen bijen). De varrodruk lijkt niet erg groot te zijn.

Ik vraag mij af welke andere oorzaken dan erfelijke aanleg of inteelt dergelijk gatenbroed kan veroorzaken bij een moer die het eerder zeer goed deed. Kan iemand daarover misschien iets meer zeggen?
Wat kan hier aan de hand zijn?

Albert
http://people.zeelandnet.nl/ahdewilde/p ... hot01b.jpg

[Hans van der Post.]

Het raam wat je toont is wel heel erg hagel-schot.
Kun je nog een grotere vergroting laten zien? Wat mij opvalt is dat ik geen open broed zie. Als er een raam wordt belegd is het dan ook onregelmatig? of juist "mooi". Heeft het bijenvolk een goed poets gedrag dan krijg je als de larven ziek worden een schothagel bij gesloten broed. Dit beeld had ik bij zakbroed en bij europeesvuilbroed.
Heb dit allebei onder controle gekregen door een andere moer van een ander afstamming in te voeren.
Hans.

[Oude Essink]

Hallo Albert,
Op de foto zijn absoluut geen ziekteverschijnselen te zien;ik weet niet hoe en waar de bevruchting tot stand gekomen is; misschien is er iets met de zaadcellen; bevrucht door deels steriele darren, zaadblaasje leeg of verstopt. Erg zuur om te zien. pollen en nectarvoorziening is uitstekend, wijst ook niet op enige ziekte.
onbevruchte eitjes in werkstercellen worden opgegeten.
hennie oes

[Els Kleijnendorst]

Albert,

Jouw verhaal is vrijwel identiek aan hetgeen er in mijn volken gebeurt, afgezien van het hagelschot in het broed. Maar heb de laatste paar weken niet in mijn volken gekeken omdat ze op het fruit stonden en de thuisgebleven volken te klein waren om ze nodeloos te storen. Dus wellicht dat ook in mijn volken nu hagelschot aan het optreden is. De fruit-volken zijn vrijdagavond terug gekomen en zal morgen eens kijken of ik hetzelfde beeld op de raat aantref.
Evenals jij geloof ik niet zo in inteelt als oorzaak, alhoewel het hagelschot op jouw foto er natuurlijk niet om liegt. Maar omdat ook ik al sinds het vroege voorjaar mijn hoofd breek over de slechte ontwikkeling van m'n volken zet ik de verschillen en overeenkomsten tussen onze volken eens op een rij. Wellicht dat iemand er dan ergens een oorzaak uit kan destilleren.

Overeenkomsten:
- zowel jouw als mijn volken zijn groot en vitaal de winter ingegaan.
- volken zijn kleiner dan normaal uitgewinterd.
- Vliegplankobservatie geeft een vitaal beeld, maar bij controle blijken de volken veel te klein.
- Bijna geen varroa in de volken.
- Wij wonen beiden aan de kust en onze bijen beschikken bijna het jaar rond over vers nectar en stuifmeel. Daardoor is de winterbroedstop erg klein of in veel jaren zelfs geheel afwezig. Ook het stoppen met broeden in de overige jaargetijden komt niet voor.
- Wij doen beiden aan koninginnenteelt, maar jij met Buckfast en ik Carnica.
- Momenteel beschikken de volken over grote randen stuifmeel in de raten (normaal) en wat honing (veel te weinig in vergelijking met andere jaren).
- Honingopbrengst is minimaal, ondanks het goede weer.
- Nectar wordt in het broednest opgeslagen in plaats van er buiten. (daardoor heb ik al vroeg honingkamers op moeten zetten, moer kreeg geen ruimte van de bijen).

Verschillen:
- in erfelijke eigenschappen of inteelt geloof ik niet, zowel bij Buckfast als Carnica dezelfde voorjaarsontwikkeling, of beter gezegd het ontbreken daarvan, terwijl daar nooit eerder sprake van is geweest? Volken die het voorgaande jaar geen enkel teken van broeduitval vertoonden, kunnen niet ineens dergelijke uitval geven. Temeer daar je als koninginnenteler met rasmoeren ervan doordrongen bent dat je niet meerdere jaren achtereen van eenzelfde moer kan natelen.
- Van inteelt kan op mijn stand geen sprake zijn, daarvoor zijn er teveel imkers in de stad.
- Albert, jij hebt ingewinterd op suiker of inventsuiker (weet niet welke), ik op (blad)honing. (Gaf die bladhoning de schuld van de slechte uitwintering).
- Varroabestrijding: Albert (meen ik) met oxaalzuurverdamping in het najaar (kan ook mierenzuur zijn), ik heb in de zomer van '03 de vliegermethode voor al mijn volken gebruikt, daarin is geïntergreerd de darrenraatmethode, maar dusdanig dat er in alle volksdelen op een bepaald moment alleen open darrenbroed aanwezig is en nagenoeg alle mijten daarin zullen kruipen. Alleen begin jan. in 1 volk de oxaalzuurdruppelmethode toegepast.
- Ondanks dat onze bijen het gehele jaar over voldoende dracht (en grote drachten) kunnen beschikken zijn de drachtomstandigheden geheel verschillend: platteland versus stad.

Toevoegingen:
- Dit is de 1e keer in 20 jaar dat er buiten mijn schuld volken zijn doodgegaan tijdens de winter (2 van de 20) en 5 volken zijn dusdanig klein uitgewinterd dat opruimen de enige optie was.
- Een aantal volken heeft nosema en roer gehad, ook nooit eerder meegemaakt.
- zag gisteren bij 1 van de fruit-volken ineens een behoorlijk aantal bijen met verminkte vleugels (DWV) terwijl er toch weinig varroa aanwezig is. Heb jij dat ook Albert?
- zal zondag een paar volken inspecteren en zal daarbij extra letten op de hoeveelheid hagelschot of andere broedziektes.

Els

[wilde]

Hans,
Deze moer had eerder prachtig aaneengesloten broed. Er is op dit raam geen jong openbroed, nog wel enkele oudere larven. Ook de ramen ernaast in de kast zien er zo uit. Ik kan wel een vergroting laten zien, maar wat wil je meer zien? Ik zal het origineel (1,6Mb) naar je mailen.

Dit is een bastaardmoer waar ik zeer enthousiast over was. Het was de beste van mijn stand in het najaar en ook in het begin van het voorjaar. Nu zit de hele kast vol hagelschot. De activiteit op de vliegplank is goed, maar schijn bedriegt dus. Ik zag het volk nu pas voor de 2e keer dit jaar. De eerste keer op 17 maart voor de voorjaarscontrole. Mijn aantekening was: 'zeer mooi volk, heeft al broed in de onderste BK'. Op 13 april zette ik er een lage HK op zonder in het volk te kijken. Ik ging er vanuit dat het goed was.
In de HK is nauwelijks honing opgeslagen, ondanks de geweldige dracht die er nu al enkele weken is.
Het volk was een nazwerm van ongeveer 5 km verderop in een ander dorp. De moer is bij mij op het erf bevrucht. Van inteelt kan denk ik bij mij nooit sprake zijn, want eigen darren van dit volk zullen schaars geweest zijn. Bovendien staat er op 500 m. afstand een collega-imker met ca. 8 volken. Dat zijn inmiddels alle bastaardmoeren. Een paar jaar geleden heb ik hem wel een paar Buckfast F1's gegeven, maar dat kan nu geen invloed meer hebben. Dat was bovendien een andere lijn.

Els,
De door jou beschreven situatie van uitwinteren en nu lijkt erg sterk op de mijne. Ook ongeveer in die verhoudingen. Ik heb 9 kastvolken ingewinterd en 3 korven. Van de kastvolken heb ik er 6 overgehouden. De korfvolken waren klein na de winter, maar dat zijn ze eigenlijk altijd. Die doen het goed. Aan het eind van deze week verwacht ik een voorzwerm van de grootste korf.

De hoeveelheden suiker- en honingvoer waren na de winter geweldig groot in de kasten met wat ruimteproblemen voor het leggen van de moer. Ik heb me er niet mee bemoeid. Frappant is, dat je van al die volle ramen verzegeld voer er nu nog maar enkele aantreft per volk. Ze hebben dus enorm veel verbruikt.

Wat jij meldt van DWV-bijen had ik enkele weken geleden ook. Ik heb met oxaalzuurverdamping behandeld in de 2e helft van december. Er kunnen niet veel mijten zijn op dit moment. Gisteren heb ik bij 2 volken een vol darrenraam geheel weggenomen en zal nog wat nader onderzoek doen.
De laatste week zie ik geen krabbelaars meer. Het waren er eerder ook niet veel, maar ik verwachtte ze niet.

In de boomgaard naast mijn erf is in de afgelopen week voor het eerst gespoten (tegen insecten vermoedelijk), maar dat gebeurde 's avonds na 23.00 uur. Ik lag al op bed en heb nog een poos van het lawaai mogen genieten! Overdag vliegt er al geen bij op de appelbloesem, wat mij zeer vebaast, dus schade kan ik daarvan niet hebben. Er zijn middelen die ook het broed aantasten en daar lijkt het beeld op mijn foto wat op, want 'normaal' hagelschot geeft toch wat meer gevulde cellen te zien. Deze week is er echter pas voor het eerst gespoten en dat kan het dan toch ook niet zijn.

Ook niet alle volken tonen hetzelfde beeld. Het zijn er 2 van de 6.
Die staan (toevallig?) naast elkaar. Mijn beste volk is een maagdenzwerm uit een korf (bastaard) van eind juli vorig jaar. Dat volk doet het geweldig. Het heeft nu evenveel broed- als honingruimte. De korf die nu op zwermen staat is daarvan een dochter en die doet het dus ook goed.

Groetend, Albert

[Jan Kruit]

Het is volgens mij geen beeld van hagelschot. Wel onregelmatig maar mijn beeld van hagelschot is anders.
Om toch een goede conclusie te trekken zou ik het volgende een proberen.
Hang een mooi schoon, 1 of 2 keer belegd raam, in het midden van het broednest. Belegd de moer deze niet regelmatig, dan is er wel dergelijk iets mis.
Zelf heb ik dit beeld ook wel eens gezien, vooral in het voorjaar, later in het seizoen was het verdwenen.
Zou zeggen probeer het eens.

Met vriendelijke Imkersgroet
uit het "hoge Noorden"

Jan Kruit

http://www.kruit-marga-jan.tmfweb.nl

[Hans van der Post.]

Ik heb je grotere foto bekeken vond een paar verdachte cellen die lijken op zakbroed.
Van inteelt kan geen sprake zijn je hebt teveel "andere" bijen in de buurt.
Dat volk van Thomas wat niet vooruit gaat is afkomstig van jou? was dit een moer bij jou standbevrucht? De zes kasten op een rij hebben ze de zelfde moeder? deze vragen stel ik maar als suggestie voor je zelf.

Je zou de suggestie van Jan Kruit kunnen volgen en kijken of de moer(en)nog goed zijn. Dan na een paar dagen kijken hoe het raam is belegd en daarna 15 dagen van beleggen van het broed nazien op hoeveel gesloten broed er is.
Zelf heb ik enkele jaren geleden zakbroed gehad van die paar cellen die ik op jou raam heb gevonden lijken er verdacht veel op.
Hans.

[wilde]

Dat volk van Thomas wat niet vooruit gaat is afkomstig van jou? was dit een moer bij jou standbevrucht? De zes kasten op een rij hebben ze de zelfde moeder?

Hans, je hebt niet goed gelezen denk ik. Nog een keer specificeren: 1 raszuiver Buckfast (AM), 1 F1 (AM), 2 Buckfastvolken van andere lijnen, wel op mijn erf bevrucht, en tot slot 2 bastaardvolken.
De volken met gatenbroed zijn de F1 (AM) en een bastaard. Beide zijn ook op mijn erf bevrucht.

Thomas heeft van mij een veger gehad met een overjarige moer (UG). Die heeft hij met een zwerm verspeeld en toen heb ik hem een andere F1 gezonden per post. Dat was inderdaad een volle zuster van de F1 (AM).

Ik zal morgen het idee van Jan Kruit toepassen en een leeg uitgebouwd raam (enkele keren eerder bebroed) in het midden hangen. Dan zal ik na een dag of 6 kijken hoe het belegd is. Indien goed aansluitend broed te zien is, zal ik na een week opnieuw kijken hoe het er dan uitziet.
Ik zal de volken bovendien wat verkleinen tot alleen 2 broedkamers. Datr schijnt ook te helpen.

De cellen die jij laat zien met openingen lijken mij de laatste die gesloten worden. Er waren geen cellen met ingevallen delsels, maar ik zal er nadrukkelijk nog eens op letten. Ook zal proberen wat larven uit verdachte cellen te trekken.

Hoe heb jij het zakbroed indertijd bestreden?
Volgens de literatuur komt het niet veel voor en gaat het vanzelf over. Het zou ook niet besmettelijk zijn voor andere volken op de stand.
Weet iemand de Latijnse naam van het zakbroedvirus (SBV)?

Albert

[Piet Jager]

Dag Albert,

Misschien heb je hier iets aan of kun je er iets uit afleiden. Zakbroed is een virusziekte (Sack Brood Virus = SBV). Na de dood van de larven verdrogen zij tot zwartbruine, gebogen, ietwat langwerpige schubben, die gemakkelijk uit de cel verwijderd kunnen worden. Geïnfecteerde bijen vertonen een verstoorde levensverloop en verouderen daardoor vroegtijdig. Vooral in de voedersapklieren accumuleren de viruspartikels. Het vervangen van de moer levert dikwijls een zeer positief resultaat op.

!Piet

[Piet Jager]

Een prachtig overzicht voor herkennen van bijenziekten vind je op onderstaande site:
http://users.telenet.be/geowisvlio/bije ... INGEN.HTML

!Piet