Plant van de maand september
De reuzenbalsemien wetenschappelijke naam: Impatiens glandulifera
De Nederlandse naam balsemien (en het Engelse balsam) gaat, via het Frans en Latijn, terug op het Griekse woord balsamon 'balsemstruik', verwant met Arabisch balsam 'welriekende geur' (als balsem). Impatiens betekent 'geen aanraking duldend, gevoelig' en verwijst naar de rijpe vruchten van de balsemienen: Als rijpe vruchten worden aangeraakt, rollen de vijf delen van de rijpe vruchtwand zich als een horlogeveer op. Dat gaat zo snel, dat de zaden met grote kracht wegschieten en zich over de directe omgeving verspreiden. (de Nederlandse geslachtsnaam is dan ook Springzaad). De soortaanduiding glandulifera betekent 'een klier dragend' (van Latijn glandula 'klier' en ferre 'dragen'). De vijf kroonbladen vormen met elkaar een soort hoed of helm, vandaar de Engelse naam Policeman's Helmet.
Oorspronkelijk komt de plant uit de Himalaya en India, en is sinds ca. 1930 in Nederland ingeburgerd.
Balsemienplanten groeien dicht op elkaar, op vochtige, schaduwrijke plaatsen. Ze laten weinig ruimte over voor andere planten.
Om ze in de heemtuin te krijgen moest ik ze wel eerst aanplanten,maar daarna zaaien ze zich vanzelf uit.
Ik vind het een prachtige plant, na de langste dag schiet hij de grond uit en bloeit vanaf eind juli tot de koude nachten komen, er word verschillend over gedacht maar ik vind hem lekker ruiken en de hommels vliegen van s'morgens vroeg tot s'avonds laat af en aan.
Ik heb er nog nooit bijen op zien vliegen ,maar het kan wezen dat ze in de Heemtuin en ook in het Groene Hart te droog staan, want in het Nationaal Park De Biesbosch, honderden hectaren groot, word de reuze balsemien wel door bijen bevlogen en honing die ook de geur heeft van Balsemien .
LINNAEUS(1779) beschrijft 7 soorten, maar de Nederlandse naam is dan nog Springzaad ,onduidelijk is het welke van de 7 soorten de nu bekende reuze springbalsemien is ,misschien de eerste onder de naam Impatiene Chinensis -Chineesch Springzaad- , het Vlijtig Liesje is dan bekend onder de Latijnse naam Balsemina en de Nederlandse naam Springkruid of Kruidje roer my niet en ook Onverwelkbaare Arendbloem en 't Wyfje
Dr. Bach over Impatiens: "Je streeft naar volmaakte zachtmoedigheid en vergevingsgezindheid en de mooie bloesem van de Reuzenbalsemien die langs de oevers van sommige stromen in Wales groeit, zal je met haar zegen helpen dat te bereiken" In de taal der bloemen staat de Balsemien voor ongeduld (geelbloeiende soorten) of onbezonnen beslissingen (roodbloeiende soorten).
Beheerder Heemtuin Æbe Poutsma
