Dit artikel stond in BN de Stem
Uitvalverschijnselen. Zijn armen waren lam. "Ik moest permanent urineren. Ik was op weg naar een anafylactische shock", zegt Theo Joosten over de eerste keer dat hij – twaalf jaar geleden – doodziek werd na een steek van een wesp.
Het gebeurde tijdens een vakantie in Zeeland. "Iemand zat een ijsje te eten en er was een wesp. Die sloeg ik weg." Dat had hij beter niet kunnen doen. Het beest stak in zijn neus. "Het was een agressieve wesp. Ik had gelijk in de gaten dat het niet in orde was."
Hij ging meteen naar de huisarts. Die gaf injecties om de schadelijke werking van het wespengif tegen te gaan. Dat hielp onvoldoende en hij moest per ambulance naar het ziekenhuis. Joosten vroeg zich af of hij het überhaupt ging redden. "Met doodsangst ben ik naar het ziekenhuis gereden."
Voor Joosten was het duidelijk dat hij beter niet meer door een wesp gestoken kon worden. "Dat is nou net het lastige", stelt prof. Roy Gerth van Wijk, allergoloog in het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. "Je kan altijd en overal door wespen worden gestoken. Het gros van de mensen reageert een volgende keer ook hetzelfde op een wespensteek. Maar het hoeft niet. Het is grillig. En dat maakt het zo ongewis."
Jaarlijks gaan in ons land gemiddeld zes mensen dood door een wesp. Maar hoeveel er allergisch zijn voor bijen- of wespengif, is onbekend. Gerth van Wijk: "Het is geen volksziekte. We registreren het niet. We houden het wel bij voor andere allergieën als hooikoorts of astma. Maar van wespenallergie hebben we geen flauw idee." Wel is bekend dat tussen de 1 en 3 procent na een steek allergisch reageert. Prof. Gerth van Wijk: "Via de angel van de wesp komt er een reeks aan eiwitten in het lichaam terecht. Een persoon is maar allergisch voor één of twee van die eiwitten."
Wanneer een anafylactische shock dreigt, moet iemand onmiddellijk adrenaline krijgen om de vaten te vernauwen. De meeste mensen met een wespenallergie hebben daarom een Epi-Pen, een prikpen met adrenaline, binnen handbereik. Ook Theo Joosten: "Ik heb verder altijd prednison bij me om ontstekingsreacties direct tegen te gaan. En Tavegil, antiwespengif."
Een wespenallergie bouw je op, weet Gerth van Wijk: "Als je een heftige allergische reactie hebt na een wespensteek, dan moet je ooit eerder zijn gestoken. Je bent toen niet ziek geworden, maar het immuunsysteem maakte wel allerlei antistoffen. Pas bij een volgende steek, krijg je een reactie. Het immuunsysteem moet 'leren' te reageren."
Joosten herkent het. "Als jongen van 7 heb ik met een stok in een wespennest zitten peuren. Ik ben toen minstens tien keer gestoken. Door die overdosis gif heb ik mijn allergie opgebouwd."
Recent onderzoek in het academisch ziekenhuis in Groningen wees uit dat niet zozeer de medische gevolgen, als wel de angst voor wespensteken het leven van allergische mensen beheerst. Allergoloog Gerth van Wijk ziet dit ook in zijn klinische praktijk. "De Epi-Pen en de medicijnen onderdrukken de reactie, maar nemen de angst niet weg. Door een insectenallergie neemt de kwaliteit van leven af. Het kan zó extreem worden, dat mensen het huis niet uit durven."
Voor Joosten geldt dit niet. Hij gaat nog steeds naar buiten en durft te recreëren. Zelfs nadat hij bij het waterfietsen tijdens een vakantie in Griekenland voor een tweede keer doodziek werd na een wespensteek in zijn hand en hij weer per ambulance naar een ziekenhuis moest. "Ik blijf rustig en weet dat ik naar het ziekenhuis moet."
Maar met name in augustus, als er veel wespen zijn, is Joosten wel voortdurend op zijn hoede. "Ik neem mijn maatregelen. Ik trek geen felgekleurde trui aan, gebruik in de zomer geurloze aftershave, drink op een terras spa rood in plaats van cola en als mijn kinderen een ijsje eten, loop ik aan de andere kant van de straat. In augustus barbecueën we niet meer. En als er echt veel wespen zijn, eet mijn familie in de tuin, maar blijf ik binnen." Als hij gaat wielrennen, heeft hij steevast zijn mobieltje op zak: "Zo kan ik altijd 112 bellen voor een ambulance."
reageren?
gezondheid@wegener.nl