Bijenhouden.nl

Hallo Marion Jelte Pieter en anderen. Jullie reactie op mijn verhaal over windbestuiving noopt mij tot correcties en nadere nuancering; Zo komen we samen een heel eind ook zonder onmiddellijk de professor erbij te moeten halen.
Jelte Pieter wijst mij terecht door te stellen, dat bijen wel degelijk iets te zoeken hebben op windbestuivers; hij noemt o.a. mais. Dat is een verhaal op zich, waar ik straks op kom. Hij vraagt ook om meer voorbeelden van planten die zowel wind- als insectenbestuiving op haar program hebben. Ik noemde De Tamme Kastanje, die in het begin van zijn bloei Nectar levert en stevig stuifmeel; een goede drachtplant dus zoals Marion opmerkt; Verderop in zijn bloei schakelt de plant over op windbestuiving en is dan niet meer op bijenbestuiving aangewezen. Ik ga meer voorbeelden noemen, maar dan in een breder kader:
De precieze ontwikkeling in de loop van de vele millioenen jaren is niet geheel duidelijk. Naaktzadigen zijn hoogstwaarschijnlijk begonnen als windbestuivers; naderhand zijn sommige soorten in het vruchtbeginsel suikers gaan ontwikkelen en lokten daarmee kevers en bijen aan; waar de suikers werden afgeleverd ontwikkelden zich stempels en zien wij een overgang naar insectenbestuiving.
Bloemplanten daarentegen begonnen als insectenbestuivers en ontwikkelden zich in sommige gevallen naar windbestuivers. Over deze overgang moeten wij niet te licht denken: er is een grondige verandering van het stuifmeel nodig; de insectenbestuivende plant voorziet zijn stuifmeel van een laagje niet-vluchtige olie, van de bloemknop afkomstig. Aangezien deze ontwikkelingen heen en terug niet zijn geeindigd, vinden wij vele overgangsvormen.
Binnen families is de Esdoorn een mooi voorbeeld; Van oorsprong zijn zij insectenbestuivers (geolied stuifmeel en Nectar in de bloem); de gewone Esdoorn, de Noorse Esdoorn, de Spaanse Aak bleven zo; maar de Vederesdoorn kent geen kroon en geen Nectar meer en ging over op windbestuiving. Zo groeiden meer families uiteen; de Salix: de Populier is een windbestuiver, terwijl de vele wilgensoorten van insecten afhankelijk zijn. Binnen de Duizendknoopfamilie is de Boekwijt een insectenplant; de Veldzuring bestuift door de wind
Binnen de soorten noemde ik al de Tamme Kastanje; op verzoek van Jelte Pieter voeg ik daar aan toe de Struikheide en de Ruige Weegbree: beide planten trekken vroeg in de ochtend voor haar bestuiving o.a. zweefvliegen aan, daarna op de dag gaan zij op windbestuiving over.
Een windbestuiver is niet op bijen aangewezen voor haar bestuiving, maar in deze overgangsvormen kunnen bijen wel degelijk iets aan deze planten hebben. Aldus mijn correctie op mijn eerdere uitspraak, dat bijen absoluut niets te zoeken hebben op een windbestuiver.
hennie oes

Mais is een windbestuiver; boven in de plant staat de pluim die mannelijk is en stuifmeel levert en dan gaat het om millioenen pollen; in de onderste helft van de plant de vrouwelijke kolven:
gedurende enige dagen hangen de stempels buiten de kolf om het stuifmeel op te vangen dat door de wind uit de pluimen komt waaien en door haar gewicht (uniek) naar beneden dwarrelt. Van oorsprong is de plant dus eenhuizig (één huis voor beide geslachten) en afhankelijk van kruisbestuiving; op de dagen dat de stempels naar buiten komen, is het stuifmeel niet rijp; en bovendien werpen de stempels een chemische barrière op tegen het eigen stuifmeel.
Wanneer je naar de afbeelding kijkt, is duidelijk, dat bijen op de stempels niets te zoeken hebben; Nectar wordt niet afgegeven en een bloem met kroon is er niet; bijen kunnen zich zelfs niet vasthouden.
Mais is een landbouwgewas en er is nauwelijks een plant te bedenken waar meer mee gemanipuleerd is en wordt dan mais. De eenhuizigheid van de plant is afhankelijk van een combinatie van genen; men sleutelde net zo lang tot de plant of alleen mannelijk was of alleen vrouwelijk; het is ook gelukt om de vrouwelijke stempels naar de mannelijke pluim bovenin te verplaatsen. Men heeft er een androgene plant van gemaakt; dat wil zeggen dat men de plant laat opkomen uit het stuifmeel alleen; de plant is dan haploïd en mist de aanvulling van de vrouwelijke genen.
Hoe moet je bij die plant nog aangeven hoe het met dat stuifmeel zit, dat deze plant produceert; in de vorm waarin de natuur het bedoeld heeft is geen stuifmeel meer aanwezig; Wij kunnen constateren, dat onze bijen 's morgens met een vaalgeel klontje naar huis komen en dat is in ieder geval meegenomen.
hennie oes



Edited by - Oude Essink on 11/02/2002 14:54:57

Hallo Huib,
Je snijdt twee onderwerpen aan:
1. De bloem van de Hazelaar, door de loep bekeken: prachtig! ben ik met je eens en ik hoop in Februari een vergrote afbeelding te hebben. Maar het betreft toch een samengestelde stempel met een felrode kleur: voor bijen onzichtbaar! Het is een windbestuiver die geen bijen lokt.
2.."Via Verkenner uploaden en dan publiceren", moet je alsjeblieft genuanceerder aangeven bij voorkeur in de rubriek "vragen en opmerkingen imkerforum"; wellicht vereenvoudigt dit voor menigeen de procedure; jouw fraaie foto was geen 10 Kb (uitstekend!) maar hoe deed je dat? uploaden: vanwaar? betrof het een algemeen toegankelijke foto, die je kon binnenhalen? en dan publiceren: waarheen? rechtstreeks naar het imkerforum met een URL die werkte?
Please, tell me about!
hennie oes

[center]DE VEDERESDOORN[/center]

Hallo Hennie,
In het arboretum van de Ambrosiushoeve staan verschillende vederesdoorns (Acer negundo). Allen zijn het prima drachtplanten. Qua manier van stuifmeeloverdracht is de ene vederesdoorn de andere niet. Vandaar Hennie dat ik graag een kleine nuancering wil aanbrengen in je waardevolle bijdrage. In tegenstelling tot de andere esdoorns in het arboretum zijn de vederesdoorns tweehuizig.

Van de algemeen voorkomende vederesdoorn (A.negundo "variegatum") levert de vrouwtjesboom nectar en de mannetjes pollen EN nectar. De eerste soort zag ik er al heel vroeg op 25.3.99 nog voordat er aan deze boom nog maar een blad te zien was bloeien . En wat nog leuker was de gele bloempjes waren groter dan van gewone esdoorns en bloeiden in grote trossen. Normaal vind ik de bloemen van esdoorns geen schoonheid maar deze. Uit mijn notitie uit die tijd bleek, dat ze ook op honingbijen die dag veel indruk maakten.

Van de eveneens algemeen voorkomende soorten de gewone vederesdoorn (A. negundo) en de goudbonte vederesdoorn (A. negundo 'aureovariegatum') staan in het park van elk een mannelijk exemplaar met NECTARLOZE onopvallende windbloemen welke pollen leveren. Het stuifmeel van deze vroege bloeiers zijn een welkome aanvulling voor de opbouw van een bijenvolk. De tweede soort was, wegens gebrek aan snoeien, uitgelopen met groen blad i.p.v. bont. Op 20.10.1999 was ik in het park en was de hele boom opgesierd met grappige trosjes zilverkleurige gevleugelde vruchten welke nadien nog lang aan de boom hingen toen alle andere soorten esdoorns in het park hun vleugeltjes al lang aan de wind hadden meegegeven. Ik had het altijd vreemd gevonden dat deze boom vruchten had terwijl er op het bordje ervoor stond dat het om een mannelijk exemplaar ging totdat ik ontdekte dat de gevleugelde vruchten zaadloos waren. Wat zijn er toch mooie spelingen in de natuur .

Verder weet ik dat er in het park ook nog de zeer zeldzame Acer negundo var. Californicum Een mannetje dat ook enkel pollen levert, groeit. Op 9 april 2001 bloeide hij met trosjes groene meeldraden met rode helmhokken en het was er een gegons van jewelste.

Alle bovengenoemde soorten zijn prima drachtplanten. Door hun tweehuizigheid zijn bloemvaste honingbijen belangrijk om de bestuiving van vederesdoorns, zeker bij windstil weer veilig te stellen.

groetjes Marion Verspaandonk[/color]
Edited by - Marion Verspaandonk on 23/01/2002 18:46:12