hoe gaat het met de wilde bij? a.s. woensdag op NPO 2

[Jaap v.Popering]

Solitaire bijen hebben meestal een actieradius van slechts enkele honderden meters . Haal de waardplant weg en het bijtje sterft uit .


Imker Marinus schrijft .. Maar wat betreft concurrentie tussen verschillende soorten bijen over nectar en stuifmeel, daar is iedereen het wel over eens einde citaat ....Wacht de uitslag van het tweejarig Europees onderzoek over het gedrag van de honingbij even af .

Jaap v P

[imker Marinus]

Dan stel ik voor dat je er eens op uit trekt en je ogen de kost geeft. En kijk eens op hoeveel bloemen je alleen hommels ziet en geen enkele bij.
Ik heb hier bijvoorbeeld lavendel staan waar enkel in de jaren dat het veel regent bijen op voorkomen, al de andere jaren alleen hommels omdat de bijen de nactar niet kunnen bereiken.

U vraagt, wij draaien:

Niet afgelopen weekend, maar het weekend daarvoor kon je het bijvoorbeeld duidelijk zien op de heide. Zowel honingbijen als hommels die daar, tegelijkertijd, fourageerden.

En nog een bedenking, bijen die wilde bloemen bevliegen houden wel deze wilde bloemen in stand. Of denk je dat als er geen honingbijen meer zouden zijn, er plots genoeg wilde bijen zouden zijn om de taak over te nemen?

Poeh, dat is een moeilijke vraag. Maar dat de mensheid binnen een paar jaar uitsterft zoals Einstein gezegd zou hebben, dat is onzin. Er zijn in Nederland meer dan 300 soorten bijen, daarnaast zijn er ook nog talrijke zweefvliegen die wilde bloemen bestuiven. Sommige terreinbeheerders willen zelfs geen honingbijen in hun gebied omwille van andere bijensoorten. Ik heb dat zelf ondervonden, ik wilde wat kasten in een natuurgebied en vroeg daar toestemming voor. Die kreeg ik niet, de ecoloog van de desbetreffende organisatie had een negatief advies afgegeven.

De beperkte beschikbaarheid van stuifmeel en nectar veroorzaakt voedselconcurrentie tussen alle soorten bestuivende insecten. Dit is een natuurlijke situatie en dit zal altijd zo zijn. Er bestaan echter zorgen over de mate waarin honingbijen concurreren met wilde bestuivers, zoals wilde bijen en zweefvliegen. De honingbij wordt immers in grote volken gehouden en verzorgd door imkers, waardoor ze een 'oneerlijke' uitgangspositie hebben ten opzichte van wilde bestuivers. In gebieden waar bijenkasten staan, komt de honingbij in grote aantallen voor. Dit zou de plaatselijke wilde bijenfauna in verdrukking kunnen brengen, maar er bestaat onduidelijkheid over de mate waarin dit gebeurt. Kijk anders eens op http://www.bestuivers.nl, daar vind je ook links naar wetenschappelijke publicaties.

[imker Marinus]

Maar wat betreft concurrentie tussen verschillende soorten bijen over nectar en stuifmeel, daar is iedereen het wel over eens.

Wacht de uitslag van het tweejarig Europees onderzoek over het gedrag van de honingbij even af .

Jaap v P

Dat is niet nodig Jaap, kijk anders eens op http://www.bestuivers.nl. Maar het is ook wel met een eenvoudig voorbeeld uit te leggen. Iedereen met een beetje boerenverstand begrijpt het wel.

Stel jezelf een weide met een x-aantal koeien voor die hun voedsel, gras, van die weide halen. De koeien hebben dan geen concurenten. Stel jezelf daarna eens voor dat er een gelijk aantal schapen op diezelfde weide gezet wordt, dan hebben de koeien concurentie gekregen van de schapen. Niets meer niets minder.

Net zo is het met de bijen, allen hebben nectar en stuifmeel nodig.

[Jaap v.Popering]

Het is natuurlijk een gegeven dat er midden in een groot grasgebied geen honingbijen kunnen foerageren evenmin als solitaire bijen welke een actieradius van slechts enkele honderden meters hebben .
Ook is bekend dat honingbijen bloemvast zijn , dat er bij een beperkt aantal dracht planten/bloemen geen signaal binnen zal komen dat er dracht is , en zij deze slechts beperkt zullen bevliegen .
Wanneer het dan een waardplant voor een bepaalde solitaire bij is , zal deze er gebruik van kunnen maken . Als echter het nest op 500 meter afstand van deze bloem is , is het voor hem/haar niet mogelijk deze plaats te bereiken .

Het is dus zaak om waardplanten voor een bepaalde solitaire bij vele jaren op dezelfde plaats te hebben om deze te laten gedijen .

Om dezelfde reden wordt onderstaand veld slechts vrijwel enkel door hommels bevlogen terwijl er ongeveer zo'n zestig bijen volken binnen de 500 meter van dit veld op stal staan .

P.S maar wij lopen vooruit op de uitzending en dat is niet de bedoeling .

[imker Marinus]

Het is natuurlijk een gegeven dat er midden in een groot grasgebied geen honingbijen kunnen foerageren evenmin als solitaire bijen welke een actieradius van slechts enkele honderden meters hebben.
Ook is bekend dat honingbijen bloemvast zijn , dat er bij een beperkt aantal dracht planten/bloemen geen signaal binnen zal komen dat er dracht is , en zij deze slechts beperkt zullen bevliegen .
Wanneer het dan een waardplant voor een bepaalde solitaire bij is , zal deze er gebruik van kunnen maken . Als echter het nest op 500 meter afstand van deze bloem is , is het voor hem/haar niet mogelijk deze plaats te bereiken .

Het is dus zaak om waardplanten voor een bepaalde solitaire bij vele jaren op dezelfde plaats te hebben om deze te laten gedijen .

Om dezelfde reden wordt onderstaand veld slechts vrijwel enkel door hommels bevlogen terwijl er ongeveer zo'n zestig bijen volken binnen de 500 meter van dit veld op stal staan .

Bovenstaand verhaal is niet in tegenspraak met mijn herinnering aan het gegeven dat verschillende bijensoorten concurenten van elkaar zijn. Alle bijensoorten die op een plant vliegen zijn concurenten van elkaar. Ook bij beperkt vliegen van honingbijen op een drachtplant pakken zij van de planten die ze bevliegen voeding die door een ander niet meer gepakt kan worden, de hoeveelheid stuifmeel en nectar die een plant kan geven is immers niet oneindig.

Het voorbeeld van de weide met koeien is natuurlijk niet letterlijk te vertalen naar de honingbijen, want bijen hebben niets aan gras. Maar wanneer je gras vervangt door nectar/stuifmeel is het verhaal wel duidelijk.

Het voorbeeld waar jezelf mee komt is eigenlijk ook wel illustratief voor mijn punt. Want heb je gekeken naar de hommels die het veld bevliegen? Ik ben er vrij zeker van dat ze niet allemaal van dezelfde soort zijn en er zullen ook heus wel wat honingbijen tussenzitten. Alle bijen zijn concurenten van elkaar. De concurentie heeft zelfs een rol gespeeld in de soortsvorming, maar goed, dat is weer een ander verhaal.

[jossmits]

Het lijkt mij dat degenen die wat willen doen voor de wilde bijen zich het best kunnen inzetten voor betere dracht. 150 jaar geleden werden er naar schatting 5 keer zoveel bijenvolken gehouden als nu, niet allen in nederland , maar ook in bijv frankrijk. Ik neem aan dat de wilde bijen het toen ook beter deden dan nu, ondanks de mogelijk fellere concurentie van de honingbij.
Zoek de achteruitgang van de wilde bij vooral in de echte oorzaken.

Jos

[imker Marinus]

Het lijkt mij dat degenen die wat willen doen voor de wilde bijen zich het best kunnen inzetten voor betere dracht. 150 jaar geleden werden er naar schatting 5 keer zoveel bijenvolken gehouden als nu, niet allen in nederland , maar ook in bijv frankrijk. Ik neem aan dat de wilde bijen het toen ook beter deden dan nu, ondanks de mogelijk fellere concurentie van de honingbij.
Zoek de achteruitgang van de wilde bij vooral in de echte oorzaken.

Jos

Ik heb nergen geschreven dat de achteruitgang van de wilde bij veroorzaakt wordt door concurentie van de honingbij. Wel wijs ik erop dat honingbijen en andere bijen concurenten van elkaar zijn. Dat zij concurenten zijn is een gegeven. Ook is het een gegeven dat terreinbeheerders omwille van bijensoorten die in het wild leven de honingbij uit hun gebied weren of het aantal kasten beperkt.

Ik heb de cijfers niet paraat, maar het zou kunnen dat je gelijkt hebt en dat er 150 jaar geleden meer bijenvolken gehouden werden dan tegenwoordig. Als kanttekening daarbij wil ik wel plaatsen dat er toen veel meer natuur was dan tegenwoordig en de landbouw nog niet zo intensief werd bedreven. De intensieve landbouw heeft in ieder geval wel een rol gespeeld bij de achteruitgang van hommels. Lees bijvoorbeeld eens het boek "Een verhaal met een angel" van professor Dave Goulson, een aanrader. In dat boek wordt de relatie tussen de intensieve landbouw en de achteruitgang van hommels goed en voor iedereen begrijpbaar uitgelegd. Die intensieve landbouw, dat is een belangrijke oorzaak van de achteruitgang van wilde bijen.

[Jaap v.Popering]

Jazeker de concurrentie is enorm . en zij leven gezellig naast elkaar en gunnen elkaar nog wat ook

[maartenkleijne]

"Wel wijs ik erop dat honingbijen en andere bijen concurrenten van elkaar zijn."
Concurrentie is niet vanzelfsprekend Marinus.
De tijd dat we dachten dat evolutie vooral wordt gestuurd door concurrentie en survival of the fittest ligt achter ons.
Samenwerking tot wederzijds voordeel speelt een veel grotere rol.
Hoe meer soorten ergens zijn hoe meer soorten er nog bij kunnen.
Er zijn veel situaties waar de aanwezigheid van honingbijen zozeer de zaadzetting van wilde planten bevordert dat ook de wilde de bijen daarvan profiteren.

[imker Marinus]

Jazeker de concurrentie is enorm . en zij leven gezellig naast elkaar en gunnen elkaar nog wat ook

Mooi voorbeeld van concurentie . Wanneer 1 van beide soorten er niet was, was er meer voor de leden van de andere soort

Bijen zijn egoistisch, zij doen alles ter meerdere eer en glorie van hun eigen volk. Ze houden zich echt niet bezig met het reilen en zeilen van andere soorten. Sterker nog, bijenvolken zijn ook concurenten van elkaar. Denk bijvoorbeeld maar aan roverij.

Ander voorbeeld: wanneer iemand op een plek 50 kasten heeft staan en jaarlijks daar een bepaalde hoeveelheid honing binnenhaalt en de buurman zet er ook 50 kasten neer. Dan zijn de volken geen concurenten van elkaar? Wanneer we Maarten zijn idee volgen kan er zelfs een oneindige hoeveelheid volken komen te staan . Kom oudjes, niemand is te oud om te leren. De feiten die ik aandraag zijn van het niveau direct na de basisschool en onomstreden onder biologen, waarom doen jullie zo moeilijk? Voelen jullie je nu zo aangevallen omdat de honingbij een concurent genoemd wordt? Andersom geldt het ook hoor, je kunt ook zeggen dat hommels concurenten zijn van honingbijen. Is dat prettiger?