Ja waar gaat dit over ? is het nu de bijensterfte of milieuschade .
Moratorium van 2 jaar voor voor pesticiden die bijen schaden
Europees Commissaris Tonio Borg heeft vandaag bekend gemaakt dat er beperkingen komen voor het gebruik van pesticiden in de landbouw, teneinde de Europese bijenpopulaties te beschermen. Borg stelt een moratorium voor op het gebruik van neonicotinoides gedurende twee jaar op 4 gewassen die bijen aantrekken. De Commissie zet een eerste belangrijke stap, enkele weken nadat het Europees voedselagentschap in een rapport wees op de risico’s van het gebruik van pesticiden. Dat bewijst dat de Commissie eindelijk erkent dat er iets aan de hand is met die pesticiden. Maar als ze haar eigen voorzorgsprincipes ernstig neemt, moet de Commissie verder durven gaan.
Het voorstel van de commissie werd vandaag voorgelegd aan een werkgroep met landbouwexperts uit alle lidstaten, die het in de komende maanden verder zal bespreken. Commissaris Tonio Borg heeft de experts voorgesteld om gedurende 2 jaar geen neonicotinoides meer te gebruiken op maïs, koolzaad, zonnebloemen en katoen. Het gaat om een voorstel en niet over een reglement. De lidstaten moeten nu zelf beslissen wat ze met die aanbeveling zullen doen. Ik roep dan ook de federale regering in ons land op om die aanbeveling ernstig te nemen.
Borg wil dat de landen nagaan wat de effecten zijn van een moratorium. Ondertussen zal de Commissie aan een reglement werken dat tegen juli wordt verwacht. Het is opvallend dat de Commissie toch erg snel reageert na het rapport van het Europese voedselagentschap dat waarschuwt voor neonicotinoides. Voor mij had de reactie krachtiger gekund, maar we kunnen niet ontkennen dat de acties van tienduizenden Europeanen om de bijen te beschermen een effect hebben gehad. Een enquete om neonicotinoides te verbieden via avaaz.org leverde op 48 uur tijd bijna 2 miljoen handtekeningen op.
Borg vertelde afgelopen maandag (28 januari) al op een vergadering van de Europese landbouwministers dat de Commissie wellicht zou overgaan tot een gedeeltelijk verbod, waarbij het ‘voorzorgsprincipe’ centraal staat, zoals ook het Europese Voedselagentschap dat had geadviseerd. Zelfs als schadelijkheid niet met 100 procent zekerheid kan worden aangetoond, bestaat er wel een groot risico en moeten er dus preventieve maatregelen genomen worden. Volgens het rapport van het voedselagentschap werd er wel een ‘hoog acuut risico’ geïdentificeerd.
Ondertussen is de lobby van de chemische industrie eveneens met een ‘bewustmakingsactie’ gestart. Het chemische bedrijf Syngenta, dat onder de merknaam Cruiser neonicotinoïden voor de landbouwsector op de markt brengt, liet op 25 januari aan de Commissie weten dat er geen reden is om het product te verbieden voor welke gewassen dan ook. Volgens het bedrijf zijn de risico’s die door het voedselagentschap geïdentificeerd worden “hoogst theoretisch”. Syngenta verwijt de Commissie overhaast te reageren “onder druk van belangengroepen en politici die daarop inspelen.” Syngenta heeft dan ook sinds kort op het internet een filmpje gepost dat waarschuwt voor een eventueel verbod. Een door Bayer en Syngenta betaalde studie die afgelopen maand werd vrij gegeven, berekende dat neonicotinoiden jaarlijks meer dan 2 miljard euro bijdragen aan inkomsten uit landbouwgewasssen, en de productiekosten doen dalen met 1 miljard euro. Daar tegenover staat dan weer dat het Europese milieuagentschap in januari waarschuwde dat als beleidsmakers te lang wachten alvorens in te grijpen bij waarschuwingen voor milieuproblemen, de schade voor de volksgezondheid en het milieu én de kosten die daarmee gepaard gaan op langere termijn gigantisch zijn. Volgens het rapport laten sommige bedrijven kortetermijnwinsten voorgaan op de volksgezondheid en verbergen of ontkennen ze bewijzen die op risico’s wijzen. In andere gevallen minimaliseren wetenschappers de risico’s, soms onder druk van economische belangen. Een van de cases die door het milieuagentschap genoemd werd, betreft precies het gebruik van neonicotinoides.
Ook het Europese milieuagentschap roept op om het voorzorgsprincipe sterker te laten spelen bij beleidsbeslissingen. Het wordt daarom tijd dat de Commissie de bevindingen van haar eigen instellingen toepast. Met haar aankondiging van vandaag toont de Commissie dat ze de risico’s erkent. In een volgende stap moet ze de risico’s gewoon uitsluiten.
In Europa is 84 procent van de 264 verschillende landbouwgewassen afhankelijk van bestuiving door dieren, voornamelijk bijen. Voor de wilde planten in Europa loopt dat op tot 90 procent.
Kathleen Van Brempt 2013 | Disclaimer | webdesign & CMS spatie.be