Hallo allemaal.
Om een beetje in de limerick stijl te blijven heb ik er ook een
Er is dus een Mirjam van Leeuwen
Die wil het op het net uit schreeuwen
Ze zat in de keukens
Maar heeft nu iets leukers
En wordt imker in de middeleeuwen
Niet helemaal volgens de regels gerijmd, maar vooruit.
Vanaf Goede vrijdag zal ik vier dagen in de week op het Archeon de imker vertegenwoordigen. Nu hebben we al aardig wat verstand van imkeren in kasten, maar in de middeleeuwen deden ze het anders.
Er komt een stalletje met korven (waarvan enkelen vliegend)en er is een ruimte bij waar ik de mensen het een en ander kan vertellen.
Inmiddels heb ik wat informatie gevonden.
Wat weten we al: bv Er is een koning (met kroontje, ja , ja, ze geloofden nog in sprookjes) de dikke bijen zijn broedbijen en de mannen hebben een angel want de natuur geeft vrouwen geen wapens. Als het waait nemen de bijen steentjes mee als ballast en de bijen paren niet maar zijn allen maagd.(iets wat de Katholieke kerk, de toen machtigste instelling er mooi vond, ijverig en maagd gouden kombinatie!) Er is nog nooit een paring waargenomen maar "het kadaver van de rund besmeurd met mest wemelt van de jonge bijen" (volgens mij zagen ze het verschil tussen bijen en vliegen niet maar vooruit). U begrijpt hoe meer van dit soort rare feitjes hoe leuker het verhaal wordt.
Misschien staat er bij u wel een boek in de kast waar bijvoorbeeld iets in staat over:
recepten (koken maar ook zalven) met honing
de vorm van de korven
de manier van honingwinning
de kleding van de imker
rituelen rond het bijen houden
kortom alles wat maar met bijen en de middeleeuwen van doen heeft.
We zijn benieuwd of er nog meer te vinden is. Wilt u de bron erbij vermelden om het verhaal kompleet te maken?
Iedereen bij voorbaat al bedankt voor zijn/haar bijdrage
Met vriendelijke groet
Mirjam van Leeuwen
Marcel Goudriaan
een beroepsimker erbij (middeleeuws)
-
Mirjam van Leeuwen
- Berichten:19
- Lid geworden op:di 13 mar 2001, 00:00
- Locatie:Nederland
- Contacteer:
-
Frans vanTongeren
- Berichten:2016
- Lid geworden op:wo 29 nov 2000, 00:00
- Locatie:Nederland
Re: een beroepsimker erbij (middeleeuws)
Hallo Mirjam, dag Marcel,
Een kleine toevoeging...
-
Schrijvers in de Middeleeuwen waren praktische mensen. Zij schenen bezeten te zijn van de drang om ALLES wat ooit door de oude Griekse en Romeinse literatoren
over bijen geschreven was, als waarheid hoog te houden. Het zou ergerlijke KETTERIJ zijn om een nieuwe waarheid toe te voegen. Werken van Aristoteles, Vergilius en Plinius beschouwden ze welhaast als GODDELIJKE openbaringen.
Hoe kan dit onwrikbaar geloof met zoveel zwakke punten, nu worden aangehouden?
Dit kon omdat JUISTE WAARNEMING in die tijden bijzonder moeilijk was. Je kon niet in een korf kijken.
Zelfs een korf van helder glas, zou weinig 'ínnerlijk gedrag' kunnen tonen.
Het was eerst nadat HUBER's bladerkast in gebruik werd genomen, dat raten tijdelijk van elkaar verwijderd konden worden, zonder bijen al te veel te verstoren.
Mozes Rusden, imker van koning Karel 11 beweerde dat stuifmeelklompjes het materiaal was waaruit jonge bijen zich ontwikkelden. Bijenlevenskiemen werden dus door BLOEMEN geleverd.
Rusden beweerde ook dat iedere korf onder de heerschappij van een KONING stond. Dat kwam de toenmalige monarchie nog goed uit ook! Was de toenmalige Engelse heerser een koningin, dan sprak men over een koningin in het bijenvolk ('de vrouwelijke monarchie').
Men ging er dus van uit dat de enkele GROTE bij, de absolute heerser in de Gemeenschap was.
Zij/hij werd zeker niet gezien als de moeder van de hele kolonie.
Een 'skriuwer' schreef over de methode van het kweken van bijen uit een dode os.
Maar..er is een andere methode: 'Wij moeten daartoe alle dode bijen bewaren, ze verbranden en de as met wijn besprenkelen. Daarna dienen we ze aan de zon bloot te stellen en de zo behandelde bijen zullen levend worden. Dan ..hebben wij een nieuw volk voor de korf.'
Er zijn werkbijen en darren. Die planten zich NIET voort als andere levende wezens.
De werkbijen dulden hun darren slechts een maand of drie. Door hun mannelijke kracht zullen zij wonderbaarlijk ontvangen. Het eitjes leggen gaat door... De werksters ontvangen dan onbevlekt.. en na negen maanden keren de darren weer terug.
Ene BUTLER vertelt dat een koning-bij, ondergeschikte gouverneurs en leiders
onder zich heeft.
Zij onderscheiden zich van anderen door een donkergeel afhangend kwastje. .
's Morgens zijn deze hogere bijen bij toeval te zien bij het verlaten van de korf. Na één dag is de kwast door het werken afgesleten (Fr.:waarschijnlijk zal dit het draderig stuifmeel van teunisbloemen zijn dat de bij meesleept aan de voelsprietjes).
Een praktisch iemand schreef dat hij in de raten verscheidene huizen zag die groter waren dan gebruikelijk. Hij wilde dat niet aan Meesterbijen en hun rangen toeschrijven.
Ook schreef hij dat hij 's nachts geluiden hoorde die luider waren dan gewoonlijk.
(Fr.: Precies...goed zo lezer/es!)
Een zwerm scheppen ging niet zomaar:
Als de korf nieuw was, diende deze eerst te worden gewreven met welriekende kruiden.
Daarna moest ze worden bestreken met een mengsel van water en honing.
Bijen gaven de voorkeur aan een oude korf. Deze moest eerst gevuld worden met twee handen vol graan . Daarna moest een ZWIJN ervan eten en met diens slijm moest de korf worden ingewreven.
Terwijl de bijen zwermen -bezig waren met hun dans- moest men hen 'een
vrolijk deuntje' voorspelen of een pan of ketel. Bij een vlugge maat vlogen de bijen snel en hoog ; bij slepende muziek daalden ze spoedig.
Dit gebruik had tevens een praktisch nut; imkers wisten dan dat de eigenaar zijn volk terug aan het roepen was.
Wàt zei de wet:
Als gij ze niet tot neerstrijken kunt brengen en zij gaan buiten de grenzen van uw land, vergunt de oude wet van Het Christendom u hen te volgen, opdat gij uw eigendom terugkrijgt.
Als..gij ze echter uit oog en oor verliest, zijt gij ook alle recht kwijt op hun bezit. Dan worden ze eigendom van hij die ze vindt.
Men geloofde dat bijen zwermden tengevolge van de TIRANNIE van de koningin.
Als zij ze vervolgt, doden zij haar!
Een scribent schreef dat DARREN een lui en spilziek soort van bijen waren.
Zij waren hun angels verloren en daardoor lui en groot geworden. Zij haten de bijen en veroorzaken aldus dat zij eerder gaan zwermen.
Vergilius schreef al over het vervoer van kleine steentjes om hun bijenvlucht te balanceren als het hevig waait; sommigen meenden zelfs dat de bijen daarvoor bloempjes gebruikten.
Rood gekleurde stoffen werden als hinderlijk voot bijen beschouwd (niet dragen dus).
Men meenden dat jonge en oude bijen in de korf van elkaar waren gescheiden.
Jonge bijen (die nooit gevlogen hadden) zaten bovenin.
Zijn er bijen 's avonds nog niet teruggekeerd, dan vliegt de koningin uit om ze op te sporen. Zij wordt herkend aan haar fiere gang en haar gelaat. Op haar voorhoofd schittert een witte vlek, als een diadeem.
Men neigde naar een wonderlijke werking van honing..
Het zou een middel tegen kaalheid zijn als men er 's morgens en 's avonds het
hoofd mee inwrijft.
(Fr. Ik ben goddome overal te laat mee!)
Dode bijen, tot poeder gewreven, worden aanbevolen als een zuiveringsmiddel.
Bijenkoppen, tot als verbrand en vermengd met honing worden een middel tegen oogziekte.
Een groot preperatief heette Oxymel; het was een mengsel van honing, water en azijn. Het bleek onfeilbaar te werken tegen ischias en jicht.
Er was nog een gunstige uitwerking. Een erwt-grote hoeveelheid was dient te worden ingeslikt door zogende vrouwen. Gestolde melk wordt daardoor in de tepels opgelost!
Ook werd bijenwas gebruikt om stijve ledematen en pijnlijke spieren mee in te wrijven
De lichtste en de zwaarste korven werden tot de zwavelkuil veroordeeld.
Waarom deden ze dat!
De ervaring had geleerd dat zwakke volken de winter niet doorkwamen en bijen uit grote volken wederom dezelfde hoeveelheid honing zouden moeten krijgen, om de winter door te komen. Vernietigen was daarom het voordeligst. Bijvoeren deed men niet.
Daardoor zijn onze volken met zwermlust eigenlijk een erfgoed uit de vroeger, arme tijden.
-
Met dank aan het boek van Tickner Edwardes: 'Het verhaal van de honingbij'
Daarvan heb ik van 19 bladzijden een samenvatting gemaakt.
-
Veel succes op het Archeon!
Een kleine toevoeging...
-
Schrijvers in de Middeleeuwen waren praktische mensen. Zij schenen bezeten te zijn van de drang om ALLES wat ooit door de oude Griekse en Romeinse literatoren
over bijen geschreven was, als waarheid hoog te houden. Het zou ergerlijke KETTERIJ zijn om een nieuwe waarheid toe te voegen. Werken van Aristoteles, Vergilius en Plinius beschouwden ze welhaast als GODDELIJKE openbaringen.
Hoe kan dit onwrikbaar geloof met zoveel zwakke punten, nu worden aangehouden?
Dit kon omdat JUISTE WAARNEMING in die tijden bijzonder moeilijk was. Je kon niet in een korf kijken.
Zelfs een korf van helder glas, zou weinig 'ínnerlijk gedrag' kunnen tonen.
Het was eerst nadat HUBER's bladerkast in gebruik werd genomen, dat raten tijdelijk van elkaar verwijderd konden worden, zonder bijen al te veel te verstoren.
Mozes Rusden, imker van koning Karel 11 beweerde dat stuifmeelklompjes het materiaal was waaruit jonge bijen zich ontwikkelden. Bijenlevenskiemen werden dus door BLOEMEN geleverd.
Rusden beweerde ook dat iedere korf onder de heerschappij van een KONING stond. Dat kwam de toenmalige monarchie nog goed uit ook! Was de toenmalige Engelse heerser een koningin, dan sprak men over een koningin in het bijenvolk ('de vrouwelijke monarchie').
Men ging er dus van uit dat de enkele GROTE bij, de absolute heerser in de Gemeenschap was.
Zij/hij werd zeker niet gezien als de moeder van de hele kolonie.
Een 'skriuwer' schreef over de methode van het kweken van bijen uit een dode os.
Maar..er is een andere methode: 'Wij moeten daartoe alle dode bijen bewaren, ze verbranden en de as met wijn besprenkelen. Daarna dienen we ze aan de zon bloot te stellen en de zo behandelde bijen zullen levend worden. Dan ..hebben wij een nieuw volk voor de korf.'
Er zijn werkbijen en darren. Die planten zich NIET voort als andere levende wezens.
De werkbijen dulden hun darren slechts een maand of drie. Door hun mannelijke kracht zullen zij wonderbaarlijk ontvangen. Het eitjes leggen gaat door... De werksters ontvangen dan onbevlekt.. en na negen maanden keren de darren weer terug.
Ene BUTLER vertelt dat een koning-bij, ondergeschikte gouverneurs en leiders
onder zich heeft.
Zij onderscheiden zich van anderen door een donkergeel afhangend kwastje. .
's Morgens zijn deze hogere bijen bij toeval te zien bij het verlaten van de korf. Na één dag is de kwast door het werken afgesleten (Fr.:waarschijnlijk zal dit het draderig stuifmeel van teunisbloemen zijn dat de bij meesleept aan de voelsprietjes).
Een praktisch iemand schreef dat hij in de raten verscheidene huizen zag die groter waren dan gebruikelijk. Hij wilde dat niet aan Meesterbijen en hun rangen toeschrijven.
Ook schreef hij dat hij 's nachts geluiden hoorde die luider waren dan gewoonlijk.
(Fr.: Precies...goed zo lezer/es!)
Een zwerm scheppen ging niet zomaar:
Als de korf nieuw was, diende deze eerst te worden gewreven met welriekende kruiden.
Daarna moest ze worden bestreken met een mengsel van water en honing.
Bijen gaven de voorkeur aan een oude korf. Deze moest eerst gevuld worden met twee handen vol graan . Daarna moest een ZWIJN ervan eten en met diens slijm moest de korf worden ingewreven.
Terwijl de bijen zwermen -bezig waren met hun dans- moest men hen 'een
vrolijk deuntje' voorspelen of een pan of ketel. Bij een vlugge maat vlogen de bijen snel en hoog ; bij slepende muziek daalden ze spoedig.
Dit gebruik had tevens een praktisch nut; imkers wisten dan dat de eigenaar zijn volk terug aan het roepen was.
Wàt zei de wet:
Als gij ze niet tot neerstrijken kunt brengen en zij gaan buiten de grenzen van uw land, vergunt de oude wet van Het Christendom u hen te volgen, opdat gij uw eigendom terugkrijgt.
Als..gij ze echter uit oog en oor verliest, zijt gij ook alle recht kwijt op hun bezit. Dan worden ze eigendom van hij die ze vindt.
Men geloofde dat bijen zwermden tengevolge van de TIRANNIE van de koningin.
Als zij ze vervolgt, doden zij haar!
Een scribent schreef dat DARREN een lui en spilziek soort van bijen waren.
Zij waren hun angels verloren en daardoor lui en groot geworden. Zij haten de bijen en veroorzaken aldus dat zij eerder gaan zwermen.
Vergilius schreef al over het vervoer van kleine steentjes om hun bijenvlucht te balanceren als het hevig waait; sommigen meenden zelfs dat de bijen daarvoor bloempjes gebruikten.
Rood gekleurde stoffen werden als hinderlijk voot bijen beschouwd (niet dragen dus).
Men meenden dat jonge en oude bijen in de korf van elkaar waren gescheiden.
Jonge bijen (die nooit gevlogen hadden) zaten bovenin.
Zijn er bijen 's avonds nog niet teruggekeerd, dan vliegt de koningin uit om ze op te sporen. Zij wordt herkend aan haar fiere gang en haar gelaat. Op haar voorhoofd schittert een witte vlek, als een diadeem.
Men neigde naar een wonderlijke werking van honing..
Het zou een middel tegen kaalheid zijn als men er 's morgens en 's avonds het
hoofd mee inwrijft.
(Fr. Ik ben goddome overal te laat mee!)
Dode bijen, tot poeder gewreven, worden aanbevolen als een zuiveringsmiddel.
Bijenkoppen, tot als verbrand en vermengd met honing worden een middel tegen oogziekte.
Een groot preperatief heette Oxymel; het was een mengsel van honing, water en azijn. Het bleek onfeilbaar te werken tegen ischias en jicht.
Er was nog een gunstige uitwerking. Een erwt-grote hoeveelheid was dient te worden ingeslikt door zogende vrouwen. Gestolde melk wordt daardoor in de tepels opgelost!
Ook werd bijenwas gebruikt om stijve ledematen en pijnlijke spieren mee in te wrijven
De lichtste en de zwaarste korven werden tot de zwavelkuil veroordeeld.
Waarom deden ze dat!
De ervaring had geleerd dat zwakke volken de winter niet doorkwamen en bijen uit grote volken wederom dezelfde hoeveelheid honing zouden moeten krijgen, om de winter door te komen. Vernietigen was daarom het voordeligst. Bijvoeren deed men niet.
Daardoor zijn onze volken met zwermlust eigenlijk een erfgoed uit de vroeger, arme tijden.
-
Met dank aan het boek van Tickner Edwardes: 'Het verhaal van de honingbij'
Daarvan heb ik van 19 bladzijden een samenvatting gemaakt.
-
Veel succes op het Archeon!
-
Frans vanTongeren
- Berichten:2016
- Lid geworden op:wo 29 nov 2000, 00:00
- Locatie:Nederland
Re: een beroepsimker erbij (middeleeuws)
Dag Mirjam, dag Marcel,
als je surft naar
http://www.bijenhouden.nl/forum/topic.asp?TOPIC_ID=57
vind je nog wat gedachten over bijenhouden t/m de Middeleeuwen.
Bovendien belicht Hennie O.Essink nog wat achtergronden.
Het gedicht 'leest' niet makkelijk. Dit ongeveer staat erin:
*
- honing is een geschenk van 'dauw uit de hemel'
- de bijenstand(stal) moet liefst in de luwte staan(uit de wind dus).
- geen dieren (bok,schaap,koe) in de buurt van de bijenstal. Zij vertrappen gras en bloemen en stoten de hemelse dauw àf die daar op ligt.
- zorg ervoor dat de bijenstal gevrijwaard blijft van hagedisjes.. en vogels als zwaluw en bijenwolf, want dat zijn grote rovers die bijen snappen in de vlucht.
- in de buurt van de bijenstal gaarne een meertje of een smal,vlug beekje.
- de vliegopening moet door een palm of oleander beschaduwd worden.
- het koele water trekt een bijenzwerm aan en de nabijstaande boom/struiken geeft de zwerm een rustplaats.
- in het stromend- of in het stilstaand water moet je wat wilgentakken of stenen leggen als rustpunt voor de bijen.
- bijen zijn blij met geurende kruiden als vijfvingerkruid en tijm, bonetoekruid en viooltjes bij het water.
- de bijenwoning kan worden vervaardigd uit repen boomschors of kan uit rijshout worden gevlochten.
- De vliegopening moet klein zijn, want de honing stremt bij vrieskou en smelt (en loopt uit) bij hitte.
- Om de honing van kou en hitte te vrijwaren, bestrijken de bijen de fijnste spleetjes van hun woning met was en met 'maagdewas uit bloemen'.
- Men zegt, schrijft Vergilius, dat bijen zelfs 'holen graven' om in te wonen.
Ook wonen ze in puimsteen(poreus gestold lava) en in een vermolmde boomstronk.
- Maar, meldt de dichter, bestrijk de bijenwoning met een laagje klei en leg daarop een laagje groen.
- Groeit er taxus in de buurt...dan dient dat gekapt te worden.
- Rooster géén kreeften in de buurt van de bijenstal.
- Mijd plaatsen waar een moeras is, een stinkende mestvaalt of resonerende rotswanden.
- En dan..als de gouden zon 'de winter onder de aarde drijft' en met zomers licht 'de hemel ontsluit', begint de trek(het zwermen). De bijen vliegen bossen door, bergweiden op, raken af en toe het water(om te verkoelen) en 'puren purpren bloemen'.
- Tot slot ontwaakt de drang voor de bouw van korf en broed en vullen zij de raten met honing.
*
Ik vond deze analyse fantastisch om te doen.
Ida Gerhard hanteert onze taal met fluwelen handschoenen.
als je surft naar
http://www.bijenhouden.nl/forum/topic.asp?TOPIC_ID=57
vind je nog wat gedachten over bijenhouden t/m de Middeleeuwen.
Bovendien belicht Hennie O.Essink nog wat achtergronden.
Het gedicht 'leest' niet makkelijk. Dit ongeveer staat erin:
*
- honing is een geschenk van 'dauw uit de hemel'
- de bijenstand(stal) moet liefst in de luwte staan(uit de wind dus).
- geen dieren (bok,schaap,koe) in de buurt van de bijenstal. Zij vertrappen gras en bloemen en stoten de hemelse dauw àf die daar op ligt.
- zorg ervoor dat de bijenstal gevrijwaard blijft van hagedisjes.. en vogels als zwaluw en bijenwolf, want dat zijn grote rovers die bijen snappen in de vlucht.
- in de buurt van de bijenstal gaarne een meertje of een smal,vlug beekje.
- de vliegopening moet door een palm of oleander beschaduwd worden.
- het koele water trekt een bijenzwerm aan en de nabijstaande boom/struiken geeft de zwerm een rustplaats.
- in het stromend- of in het stilstaand water moet je wat wilgentakken of stenen leggen als rustpunt voor de bijen.
- bijen zijn blij met geurende kruiden als vijfvingerkruid en tijm, bonetoekruid en viooltjes bij het water.
- de bijenwoning kan worden vervaardigd uit repen boomschors of kan uit rijshout worden gevlochten.
- De vliegopening moet klein zijn, want de honing stremt bij vrieskou en smelt (en loopt uit) bij hitte.
- Om de honing van kou en hitte te vrijwaren, bestrijken de bijen de fijnste spleetjes van hun woning met was en met 'maagdewas uit bloemen'.
- Men zegt, schrijft Vergilius, dat bijen zelfs 'holen graven' om in te wonen.
Ook wonen ze in puimsteen(poreus gestold lava) en in een vermolmde boomstronk.
- Maar, meldt de dichter, bestrijk de bijenwoning met een laagje klei en leg daarop een laagje groen.
- Groeit er taxus in de buurt...dan dient dat gekapt te worden.
- Rooster géén kreeften in de buurt van de bijenstal.
- Mijd plaatsen waar een moeras is, een stinkende mestvaalt of resonerende rotswanden.
- En dan..als de gouden zon 'de winter onder de aarde drijft' en met zomers licht 'de hemel ontsluit', begint de trek(het zwermen). De bijen vliegen bossen door, bergweiden op, raken af en toe het water(om te verkoelen) en 'puren purpren bloemen'.
- Tot slot ontwaakt de drang voor de bouw van korf en broed en vullen zij de raten met honing.
*
Ik vond deze analyse fantastisch om te doen.
Ida Gerhard hanteert onze taal met fluwelen handschoenen.
-
Mirjam van Leeuwen
- Berichten:19
- Lid geworden op:di 13 mar 2001, 00:00
- Locatie:Nederland
- Contacteer:
Re: een beroepsimker erbij (middeleeuws)
Hoi Frans
Geweldig wat een informatie. Helemaal top. Dat ze toen al zwavel hadden wist ik niet. Wat me ook opvalt dat bij sommige dus wel bekend was dat darren mannen waren en bij anderen (zie mijn informatie) daar geen flauw idee daar van hadden en het op broedbijen hielden. Dat ze lui en dik zijn klopt weer wel! Ach, zet nu 10 imkers op een rij en je hebt 10 visies op het bijenhouden alhoewel ze in de Middeleeuwen bijzonder traditioneel waren.
Heel leerzaam maar hoe meer je leest hoe meer je wil weten dus..
Misschien weet je het antwoord ( of iemand anders) op de volgende vraag:
Erg leuk en decoratief zijn de zwanehals korf, bruidskorf en niet te vergeten die ingewikkelde Ambrosiuskorf. Heb je enig idee vanaf welke tijd die werden gebruikt, want het zou geweldig zijn om ook deze korven te kunnen showen.
Stond er ook iets bij over het praktisch imkeren zoals gereedschap en overslaan of is dat iets van later?
Overigens die gelukswensen kan ik wel gebruiken, in mijn leerboek stond de volgende tip: pluk een kip niet in de buurt van een wollen deken, want dan zit die onder de veertjes en daar wordt je niet vrolijk. Er wachten nog velen uitdagingen op me..
Groetjes Marcel en Mirjam
Geweldig wat een informatie. Helemaal top. Dat ze toen al zwavel hadden wist ik niet. Wat me ook opvalt dat bij sommige dus wel bekend was dat darren mannen waren en bij anderen (zie mijn informatie) daar geen flauw idee daar van hadden en het op broedbijen hielden. Dat ze lui en dik zijn klopt weer wel! Ach, zet nu 10 imkers op een rij en je hebt 10 visies op het bijenhouden alhoewel ze in de Middeleeuwen bijzonder traditioneel waren.
Heel leerzaam maar hoe meer je leest hoe meer je wil weten dus..
Misschien weet je het antwoord ( of iemand anders) op de volgende vraag:
Erg leuk en decoratief zijn de zwanehals korf, bruidskorf en niet te vergeten die ingewikkelde Ambrosiuskorf. Heb je enig idee vanaf welke tijd die werden gebruikt, want het zou geweldig zijn om ook deze korven te kunnen showen.
Stond er ook iets bij over het praktisch imkeren zoals gereedschap en overslaan of is dat iets van later?
Overigens die gelukswensen kan ik wel gebruiken, in mijn leerboek stond de volgende tip: pluk een kip niet in de buurt van een wollen deken, want dan zit die onder de veertjes en daar wordt je niet vrolijk. Er wachten nog velen uitdagingen op me..
Groetjes Marcel en Mirjam
-
Frans vanTongeren
- Berichten:2016
- Lid geworden op:wo 29 nov 2000, 00:00
- Locatie:Nederland
Re: een beroepsimker erbij (middeleeuws)
Daar gaan we weer..
-
De ronde KORF werd volgens schrijver Petrus de Crecenters al in de 14e eeuw gebruikt..
Men vond hem toen, met het oog op BRANDGEVAAR, wat riskant.
Niettemin drong hij zich in de loop der eeuwen op de voorgrond! Gemakkelijk hanteerbaar, goedkoop en degelijk.
De korven werden van ongedorst roggestro gevlochten. Ze strobundels werden aan elkaar genaaid met bast van wilg of braam of met zogeheten : Spaans riet.
Een goede korf heeft een doorsnede van 35 cm en een hoogte van 45cm.
De korf kan hoger worden gemaakt door het onderzetten van een stro-ring welke met korfkrammen aan de korfwand kan worden bevestigd. De mogelijke openingen op het snijvlak kan gedicht worden met leem of koemest.
De ratenbouw kan worden gesteund door spijlen van 1cm dik. Vuilbomenhout (rhamus frangula) is daar heel geschikt voor.
Het is noodzakelijk dat de scherpe kanten van de raten naar de vliegopening zijn gekeerd. Men noemt dit 'koude bouw'. Om dit te bereiken geeft men 'voorbouw'. De bijen grijpen dan hun (onze) kans aan om in de goede richting voort te bouwen.
Korven zijn bij lange na NIET hetzelfde van uiterlijk. De vorm hangt af van DE PRAKTIJK.
Op zwermmarkten zijn korven dikwijls klein. Daardoor lijkt het volk wat groter dan het is!
Zeer dunwandige korven vonden haar oorsprong in het oosten van ons land. Daar werd veel handel gedreven met Duitsland. De gevulde korven mochten niet meer wegen dan 15 kilogram.
Op de Lüneburger-heide staan /stonden korven met een wanddikte van zeker 5 cm. Zo'n mastodont kun je in mijn winkeltje bewonderen. De strobundels worden met elkaar verbonden door de gespleten wortels van een DEN. De korf werd met mest afgesmeerd.
Het vlieggat zit bovenin.
In Drente, Overijssel en in de Achterhoek komt de BISSCHOPSKORF nog voor. Het is een van tenen gevlochten korf welke met koemest of met leem is bestreken en overtrokken met buntgras.
Buiten kunnen zij , zonder dekking , worden opgesteld en de spitse koppen zijn een voordeel, wanneer de zwermen niet groot zijn uitgevallen.
Zo'n korf heeft ook SPIJLEN, maar die worden niet dóór de wanden gestoken. Zij worden van binnen tussen de wanden geklemd.
Dan zijn er natuurlijk ook zwermvangkorven, ook wel 'kieps' genoemd.
Zelf steek ik die wel op een tweetandige hooivork, maar een drietand zou veel beter zijn.
Heel slim zijn de 'ronde korven MET EEN GESCHEIDEN KOP' voor het winnen van raathoning.
De broedruimte is afgedekt met een gevlochten scheidingsmat, met ronde opening. Het bovenste deel wordt er pas opgeplaatst als de hoofddracht flink op gang is gekomen.
-
Mirjam, ik heb wat voor je bij-een gevlogen uit 'Het Bijenboek" van Joh.A.Joustra uit 1927
Als ik nog wat 'kletsbaars' voor je vind, zal ik het hier melden.
Edited by - frans vantongeren on 05/02/2002 17:26:53
-
De ronde KORF werd volgens schrijver Petrus de Crecenters al in de 14e eeuw gebruikt..
Men vond hem toen, met het oog op BRANDGEVAAR, wat riskant.
Niettemin drong hij zich in de loop der eeuwen op de voorgrond! Gemakkelijk hanteerbaar, goedkoop en degelijk.
De korven werden van ongedorst roggestro gevlochten. Ze strobundels werden aan elkaar genaaid met bast van wilg of braam of met zogeheten : Spaans riet.
Een goede korf heeft een doorsnede van 35 cm en een hoogte van 45cm.
De korf kan hoger worden gemaakt door het onderzetten van een stro-ring welke met korfkrammen aan de korfwand kan worden bevestigd. De mogelijke openingen op het snijvlak kan gedicht worden met leem of koemest.
De ratenbouw kan worden gesteund door spijlen van 1cm dik. Vuilbomenhout (rhamus frangula) is daar heel geschikt voor.
Het is noodzakelijk dat de scherpe kanten van de raten naar de vliegopening zijn gekeerd. Men noemt dit 'koude bouw'. Om dit te bereiken geeft men 'voorbouw'. De bijen grijpen dan hun (onze) kans aan om in de goede richting voort te bouwen.
Korven zijn bij lange na NIET hetzelfde van uiterlijk. De vorm hangt af van DE PRAKTIJK.
Op zwermmarkten zijn korven dikwijls klein. Daardoor lijkt het volk wat groter dan het is!
Zeer dunwandige korven vonden haar oorsprong in het oosten van ons land. Daar werd veel handel gedreven met Duitsland. De gevulde korven mochten niet meer wegen dan 15 kilogram.
Op de Lüneburger-heide staan /stonden korven met een wanddikte van zeker 5 cm. Zo'n mastodont kun je in mijn winkeltje bewonderen. De strobundels worden met elkaar verbonden door de gespleten wortels van een DEN. De korf werd met mest afgesmeerd.
Het vlieggat zit bovenin.
In Drente, Overijssel en in de Achterhoek komt de BISSCHOPSKORF nog voor. Het is een van tenen gevlochten korf welke met koemest of met leem is bestreken en overtrokken met buntgras.
Buiten kunnen zij , zonder dekking , worden opgesteld en de spitse koppen zijn een voordeel, wanneer de zwermen niet groot zijn uitgevallen.
Zo'n korf heeft ook SPIJLEN, maar die worden niet dóór de wanden gestoken. Zij worden van binnen tussen de wanden geklemd.
Dan zijn er natuurlijk ook zwermvangkorven, ook wel 'kieps' genoemd.
Zelf steek ik die wel op een tweetandige hooivork, maar een drietand zou veel beter zijn.
Heel slim zijn de 'ronde korven MET EEN GESCHEIDEN KOP' voor het winnen van raathoning.
De broedruimte is afgedekt met een gevlochten scheidingsmat, met ronde opening. Het bovenste deel wordt er pas opgeplaatst als de hoofddracht flink op gang is gekomen.
-
Mirjam, ik heb wat voor je bij-een gevlogen uit 'Het Bijenboek" van Joh.A.Joustra uit 1927
Als ik nog wat 'kletsbaars' voor je vind, zal ik het hier melden.
Edited by - frans vantongeren on 05/02/2002 17:26:53
-
Frans vanTongeren
- Berichten:2016
- Lid geworden op:wo 29 nov 2000, 00:00
- Locatie:Nederland
Re: een beroepsimker erbij (middeleeuws)
Over korfvlechten en materialen
Er kan wellicht verband bestaan tussen POTTENBAKKEN en KORFVLECHTEN.
Omdat de eerste pottenbakkers nog geen draaischijf kenden, maakten ze lange rollen klei en legden die, spiraalsgewijs, op elkaar. Daarna werd de vorm gladgestreken en gebakken.
Deze techniek kàn er op wijzen dat men daarvóór al manden en korven gevlochten moet kunnen hebben! Omdat vlechtmateriaal vergankelijk is, zijn we aangewezen op prenten en schilderijen.
Pieter Breugel de Oude (1528-1569) en Jan Steen( +in 1679) laten ons dat zien.
-
De WINTER was het seizoen voor het vlechten van bijenkorven. Dan pas werd het koren gedorst en kwam het ROGGESTRO beschikbaar.
Roggestro (verbouwd op zandgrond) is buigzaam en lang. Het heeft aanvankelijk een goudgele glans!
Tarwe en haver zijn korter en stugger en dus...(héél goed lezer/es).
Het stro moet eerst drogen, omdat het anders gaat schimmelen en verkleuren.
Als er gevlochten moet gaan worden, dient het stro een uurtje van te voren met water te worden besprenkeld of bestoven. Droog stro immers, splijt en breekt.
-
De bisschopskorf werd afgedekt met BUNTGRAS (molinia caerulis)!
Het wordt ook wel pijpestrootje genoemd omdat het vroeger als pijpe-rager werd gebruikt.
De reusachtige graspollen woekeren op vochtige zand en veengronden.
De beste tijd om te snijden is begin winter.
De gladde dunne stengels lenen zich goed voor fijn vlechtwerk. Het materiaal is zwaar, sterk en duurzaam, maar ook..weerbarstig.
Het gras moet niet van te voren worden 'geweekt'. Het zou dan teveel gaan uitzetten.
-
SPAANS RIET is afkomstig van de klimpalm, die als Rotan bekend staat.
De 'calamus rotang' groeit in tropische gebieden.
De glanzende schil van de Rotan heet pitband en het merg heet pitriet.
Pitband wordt per kilogewicht verkocht en kan 3 tot5 mm breed zijn.
Maar..dit spul zal in de Middeleeuwen niet veel zijn gebruikt.
-
BRAAMSPLEUT zal wel veel méér gebruikt zijn! (leverancier hiervan is de 'Braam', de rubus fruticosus)
Begin winter moest de korfvlechter op zoek gaan naar lange, dikke stengels van twee meter, zonder zijtakjes.
In de Middeleeuwen werd de stengel van dorens ontdaan door hem door een koehoorn te trekken.
In die hoorn waren, tegenover elkaar, een paar gaatjes geboord.
Nadat de stengel van doorns is ontdaan, moet hij in drieën of in vieren worden gespleten.
Dat gaat goed met een 'splijthoutje'. Beter dan met een mes!
Vervolgens moet het merg nog uit de spleuten worden gekrabd.
Om de spleut buigzaam te maken, dient de spleut om een ronde paal te worden getrokken.
-
Beste Miriam en Marcel, uit het boek 'Korfvlechten' van Toon Brekelmans heb ik wat zinnetjes aaneen-gevlochten voor dit stukje.
(heb je de kip al geslacht?)
Edited by - frans vantongeren on 07/02/2002 14:02:37
Er kan wellicht verband bestaan tussen POTTENBAKKEN en KORFVLECHTEN.
Omdat de eerste pottenbakkers nog geen draaischijf kenden, maakten ze lange rollen klei en legden die, spiraalsgewijs, op elkaar. Daarna werd de vorm gladgestreken en gebakken.
Deze techniek kàn er op wijzen dat men daarvóór al manden en korven gevlochten moet kunnen hebben! Omdat vlechtmateriaal vergankelijk is, zijn we aangewezen op prenten en schilderijen.
Pieter Breugel de Oude (1528-1569) en Jan Steen( +in 1679) laten ons dat zien.
-
De WINTER was het seizoen voor het vlechten van bijenkorven. Dan pas werd het koren gedorst en kwam het ROGGESTRO beschikbaar.
Roggestro (verbouwd op zandgrond) is buigzaam en lang. Het heeft aanvankelijk een goudgele glans!
Tarwe en haver zijn korter en stugger en dus...(héél goed lezer/es).
Het stro moet eerst drogen, omdat het anders gaat schimmelen en verkleuren.
Als er gevlochten moet gaan worden, dient het stro een uurtje van te voren met water te worden besprenkeld of bestoven. Droog stro immers, splijt en breekt.
-
De bisschopskorf werd afgedekt met BUNTGRAS (molinia caerulis)!
Het wordt ook wel pijpestrootje genoemd omdat het vroeger als pijpe-rager werd gebruikt.
De reusachtige graspollen woekeren op vochtige zand en veengronden.
De beste tijd om te snijden is begin winter.
De gladde dunne stengels lenen zich goed voor fijn vlechtwerk. Het materiaal is zwaar, sterk en duurzaam, maar ook..weerbarstig.
Het gras moet niet van te voren worden 'geweekt'. Het zou dan teveel gaan uitzetten.
-
SPAANS RIET is afkomstig van de klimpalm, die als Rotan bekend staat.
De 'calamus rotang' groeit in tropische gebieden.
De glanzende schil van de Rotan heet pitband en het merg heet pitriet.
Pitband wordt per kilogewicht verkocht en kan 3 tot5 mm breed zijn.
Maar..dit spul zal in de Middeleeuwen niet veel zijn gebruikt.
-
BRAAMSPLEUT zal wel veel méér gebruikt zijn! (leverancier hiervan is de 'Braam', de rubus fruticosus)
Begin winter moest de korfvlechter op zoek gaan naar lange, dikke stengels van twee meter, zonder zijtakjes.
In de Middeleeuwen werd de stengel van dorens ontdaan door hem door een koehoorn te trekken.
In die hoorn waren, tegenover elkaar, een paar gaatjes geboord.
Nadat de stengel van doorns is ontdaan, moet hij in drieën of in vieren worden gespleten.
Dat gaat goed met een 'splijthoutje'. Beter dan met een mes!
Vervolgens moet het merg nog uit de spleuten worden gekrabd.
Om de spleut buigzaam te maken, dient de spleut om een ronde paal te worden getrokken.
-
Beste Miriam en Marcel, uit het boek 'Korfvlechten' van Toon Brekelmans heb ik wat zinnetjes aaneen-gevlochten voor dit stukje.
(heb je de kip al geslacht?)
Edited by - frans vantongeren on 07/02/2002 14:02:37
-
Mirjam van Leeuwen
- Berichten:19
- Lid geworden op:di 13 mar 2001, 00:00
- Locatie:Nederland
- Contacteer:
Re: een beroepsimker erbij (middeleeuws)
Hoi Frans
Nou Frans je maakt er werk van voor ons! Weer bedankt voor je reactie maarre... de middeleeuwen liepen tot ongeveer 1500 dus die beroemde prenten zijn eigenlijk net te "modern". (of juist niet een schilder in 2000 kan ook een goed historisch gefundeerd tafereeltje uit 1800 schilderen.. wie het weet mag het zeggen) Best moeilijk om rond 1300-1500 te zitten, veel informatie praat over "vroeger'en "toen" maar wanneer precies is niet bekend. Als ik je kan volgen zijn de bisschopmutskorven volgens jouw informatie dus wel middeleeuws?
Inmiddels heb ik kontakt gehad met het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem waar ik in de bibliotheek mag snuffelen. Met al die hulp komen we er wel.
Overigens, die kip loopt nog steeds rond, voorlopig zal ik mijn tijd uitdienen bij mijn oude werkgever, maar dan is ze aan de beurt (of ik..ben ik bang)
Groetjes
Mirjam van Leeuwen
Nou Frans je maakt er werk van voor ons! Weer bedankt voor je reactie maarre... de middeleeuwen liepen tot ongeveer 1500 dus die beroemde prenten zijn eigenlijk net te "modern". (of juist niet een schilder in 2000 kan ook een goed historisch gefundeerd tafereeltje uit 1800 schilderen.. wie het weet mag het zeggen) Best moeilijk om rond 1300-1500 te zitten, veel informatie praat over "vroeger'en "toen" maar wanneer precies is niet bekend. Als ik je kan volgen zijn de bisschopmutskorven volgens jouw informatie dus wel middeleeuws?
Inmiddels heb ik kontakt gehad met het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem waar ik in de bibliotheek mag snuffelen. Met al die hulp komen we er wel.
Overigens, die kip loopt nog steeds rond, voorlopig zal ik mijn tijd uitdienen bij mijn oude werkgever, maar dan is ze aan de beurt (of ik..ben ik bang)
Groetjes
Mirjam van Leeuwen
-
Frans vanTongeren
- Berichten:2016
- Lid geworden op:wo 29 nov 2000, 00:00
- Locatie:Nederland
Re: een beroepsimker erbij (middeleeuws)
Hallo Mirjam,
Je hebt gelijk. De Middeleeuwen verliepen van 500 - 1500.
In de naslagwerkjes weten ze veranderingen in de imkerij niet exact te traceren. Wel schrijven ze dat de traditionele imkerij EEUWENOUD is en dat een werkelijk omslagpunt pas in de negentiende eeuw plaats gaat vinden. Op grond daarvan zou ik zeggen dat je geen probleem van die datumgrens behoeft te maken.
Dat gesnuffel en geneus in de imkerboekjes vind ik leuk om te doen.
In 'De oude imkerij' van B.Jacobs en H.Plettenburg(een uitgave van 'Het Nederlands Openluchtmuseum' Arnhem) vond ik nog wat uitleg over onderstaande korven:
- De ZWANENHALSKORF is evenals de BISSCHOPSMUTS(of bisschopskorf) gemaakt van wilgentenen en buntgras.
De zwanenhalskorf dankt zijn naam aan de tot een handvat omgebogen deklaag van buntgras
Beide korven hebben een spitse vorm. Het voordeel daarvan is dat het gevaar van 'inregenen' klein is.
Het nadeel van de spitse vorm is dat de korven moeilijk op hun kop gezet kunnen worden. Dat is vaak noodzakelijk.
(Fr.: Maar bij 'jagen' zou je de korven natuurlijk in een vat/emmer kunnen zetten voor de stabiliteit.)
- Dan bestaat er nog de BRUIDSKORF die vooral in Twente werd gebruikt. Ook die korf is verwant met de bisschopsmuts en de zwanenhalskorf. Maar het buntgras is NIET over wilgentakken getrokken, doch over roggestro.
Het buntgras van de korf wordt prachtig omlijnd met braamspleut en de punt van de korf draagt een soort vrouwelijk, ouderwets, haarknotje.
Deze korf was een huwelijksgeschenk dat een symbolische waarde had. Op de wagen van het bruidspaar voerde men de korf mee naar alle onderdelen van de huwelijksplechtigheid.
Het bijenvolk werd het jonge paar als voorbeeld gesteld van harmonie, ijver en plichtsbetrachting. Bovendien moest het bruidspaar het eerste bijenvolk cadeau krijgen, wilde het paar in de toekomst.. de bijenteelt met succes kunnen beoefenen.
- Tot slot bestaat er nog de AMBROSIUSKORF. De strokorf is gevlochten in de vorm van die heilige. De mond van de heilige en een gat in de buik dienen beiden als vliegopeningen.
Ambrosius leefde in de vierde eeuw na Christus. Toen hij nog in de wieg lag, streek een bijenzwerm neer op zijn lippen.
Meer weten...surf naar:
http://www.bijenhouden.nl/forum/topic.asp?TOPIC_ID=48
Het allerbeste met je èn. . met de kip.
Je moet haar maar niets vertellen!
Edited by - frans vantongeren on 08/02/2002 23:43:00
Je hebt gelijk. De Middeleeuwen verliepen van 500 - 1500.
In de naslagwerkjes weten ze veranderingen in de imkerij niet exact te traceren. Wel schrijven ze dat de traditionele imkerij EEUWENOUD is en dat een werkelijk omslagpunt pas in de negentiende eeuw plaats gaat vinden. Op grond daarvan zou ik zeggen dat je geen probleem van die datumgrens behoeft te maken.
Dat gesnuffel en geneus in de imkerboekjes vind ik leuk om te doen.
In 'De oude imkerij' van B.Jacobs en H.Plettenburg(een uitgave van 'Het Nederlands Openluchtmuseum' Arnhem) vond ik nog wat uitleg over onderstaande korven:
- De ZWANENHALSKORF is evenals de BISSCHOPSMUTS(of bisschopskorf) gemaakt van wilgentenen en buntgras.
De zwanenhalskorf dankt zijn naam aan de tot een handvat omgebogen deklaag van buntgras
Beide korven hebben een spitse vorm. Het voordeel daarvan is dat het gevaar van 'inregenen' klein is.
Het nadeel van de spitse vorm is dat de korven moeilijk op hun kop gezet kunnen worden. Dat is vaak noodzakelijk.
(Fr.: Maar bij 'jagen' zou je de korven natuurlijk in een vat/emmer kunnen zetten voor de stabiliteit.)
- Dan bestaat er nog de BRUIDSKORF die vooral in Twente werd gebruikt. Ook die korf is verwant met de bisschopsmuts en de zwanenhalskorf. Maar het buntgras is NIET over wilgentakken getrokken, doch over roggestro.
Het buntgras van de korf wordt prachtig omlijnd met braamspleut en de punt van de korf draagt een soort vrouwelijk, ouderwets, haarknotje.
Deze korf was een huwelijksgeschenk dat een symbolische waarde had. Op de wagen van het bruidspaar voerde men de korf mee naar alle onderdelen van de huwelijksplechtigheid.
Het bijenvolk werd het jonge paar als voorbeeld gesteld van harmonie, ijver en plichtsbetrachting. Bovendien moest het bruidspaar het eerste bijenvolk cadeau krijgen, wilde het paar in de toekomst.. de bijenteelt met succes kunnen beoefenen.
- Tot slot bestaat er nog de AMBROSIUSKORF. De strokorf is gevlochten in de vorm van die heilige. De mond van de heilige en een gat in de buik dienen beiden als vliegopeningen.
Ambrosius leefde in de vierde eeuw na Christus. Toen hij nog in de wieg lag, streek een bijenzwerm neer op zijn lippen.
Meer weten...surf naar:
http://www.bijenhouden.nl/forum/topic.asp?TOPIC_ID=48
Het allerbeste met je èn. . met de kip.
Je moet haar maar niets vertellen!
Edited by - frans vantongeren on 08/02/2002 23:43:00
-
Frans vanTongeren
- Berichten:2016
- Lid geworden op:wo 29 nov 2000, 00:00
- Locatie:Nederland
Re: een beroepsimker erbij (middeleeuws)
Wat informatie over de overgang van bosbijenteelt naar huisbijenteelt:
Aanvankelijk stond een bijenpark in een BOSGEBIED.
De verschillende bomen waarin zich bijen bevonden, werden van een teken voorzien en het was eenieder verboden om zulke bomen te beklimmen.
De eigenaar maakte gebruik van een ladder of van een houten zitplank, welke aan een touw in de boom werd opgehangen.
Daar.., waar zich het bijennest bevond, werd een stuk uit de boom gezaagd en die opening werd met een deurtje gesloten.
Men ontnam de bijen zoveel honing dat zij nog juist genoeg over hielden om de lange winter door te komen. De raten werden tot de helft ingekort
Van de bosbijenteelt kwam men tot de huisbijenteelt en werden HOLLE BOOMSTAMMEN. de zg. Klotzbeuten bij de woningen geplaatst.
Gedurende de winter werden die stammen wel eens omwikkeld met stro en dàt weer zou een aanleiding kunnen zijn tot het ontwikkelen van de STROKORVEN
-
Het schijnt dat Romeinen de Germanen bewogen hebben om de zgn HUISBIJENTEELT te gaan drijven.
Plinius maakte melding van de aanplant van honinggevende gewassen in het Rijngebied ter verbetering van de bijenweide aldaar.
Niet alleen de zoetstof is het genieten waard, ook de MEDE was en geliefde volksdrank voor hen.
Reeds in het jaar 500 (het begin van de Middeleeuwen) zou men in Duitsland bijenstanden hebben aangetroffen en later moedigden kerken en kloosters het bijenhouden aan om voldoende WAS voor het maken van KAARSEN te kunnen verwerven.
Karel de Grote (768-814) heeft verordeningen in het leven geroepen ter bescherming van de bijen. Op zijn landgoederen liet hij modelbijenstanden oprichten o.a. bij Stevansweert en Geissenweiler, welke door bekwame ZEIDLERS (dat zijn imkers) werden onderhouden. Zeidler betekent:HONINGSNIJDER.
-
Nog later in de M.E. nam de bloei toe van het bijenteeltbedrijf. Honing immers was de enige ZOETSTOF en bijenwas een goed middel voor VERLICHTING.
Bijenvolken waren veel waard. Twee volken kon men gelijkstellen met één koe!
Diefstal van bijenvolken werd daarom streng bestraft.
Imkers gingen zich verenigen tot GILDEN. Hun naam werd Zeidlergilden en het ZEIDLERGERICHT sprak oordelen uit over strijdpunten.
Het Rijkswoud te Nürnberg werd herschapen in een Rijksbijentuin.
HANDEL in bijenteeltproducten werd uiteraard lucratief.
HONINGMARKTEN ontstonden te Frankfurt, Nürnberg en Augsburg. Er werden tevens produkten uitgevoerd naar o.a.Spanje en Syrië.
Thans nog vinden we steden waarvan de namen aan de toenmalige bijenteeltbloei doen denken o.a. Immenstad en Immendingen.
-
Met dank aan 'Het Bijenboek' van Joh.A.Joustra
(Fr. : Moest wel veel schuiven en plakken. Dat komt door een andere invalshoek.)
Aanvankelijk stond een bijenpark in een BOSGEBIED.
De verschillende bomen waarin zich bijen bevonden, werden van een teken voorzien en het was eenieder verboden om zulke bomen te beklimmen.
De eigenaar maakte gebruik van een ladder of van een houten zitplank, welke aan een touw in de boom werd opgehangen.
Daar.., waar zich het bijennest bevond, werd een stuk uit de boom gezaagd en die opening werd met een deurtje gesloten.
Men ontnam de bijen zoveel honing dat zij nog juist genoeg over hielden om de lange winter door te komen. De raten werden tot de helft ingekort
Van de bosbijenteelt kwam men tot de huisbijenteelt en werden HOLLE BOOMSTAMMEN. de zg. Klotzbeuten bij de woningen geplaatst.
Gedurende de winter werden die stammen wel eens omwikkeld met stro en dàt weer zou een aanleiding kunnen zijn tot het ontwikkelen van de STROKORVEN
-
Het schijnt dat Romeinen de Germanen bewogen hebben om de zgn HUISBIJENTEELT te gaan drijven.
Plinius maakte melding van de aanplant van honinggevende gewassen in het Rijngebied ter verbetering van de bijenweide aldaar.
Niet alleen de zoetstof is het genieten waard, ook de MEDE was en geliefde volksdrank voor hen.
Reeds in het jaar 500 (het begin van de Middeleeuwen) zou men in Duitsland bijenstanden hebben aangetroffen en later moedigden kerken en kloosters het bijenhouden aan om voldoende WAS voor het maken van KAARSEN te kunnen verwerven.
Karel de Grote (768-814) heeft verordeningen in het leven geroepen ter bescherming van de bijen. Op zijn landgoederen liet hij modelbijenstanden oprichten o.a. bij Stevansweert en Geissenweiler, welke door bekwame ZEIDLERS (dat zijn imkers) werden onderhouden. Zeidler betekent:HONINGSNIJDER.
-
Nog later in de M.E. nam de bloei toe van het bijenteeltbedrijf. Honing immers was de enige ZOETSTOF en bijenwas een goed middel voor VERLICHTING.
Bijenvolken waren veel waard. Twee volken kon men gelijkstellen met één koe!
Diefstal van bijenvolken werd daarom streng bestraft.
Imkers gingen zich verenigen tot GILDEN. Hun naam werd Zeidlergilden en het ZEIDLERGERICHT sprak oordelen uit over strijdpunten.
Het Rijkswoud te Nürnberg werd herschapen in een Rijksbijentuin.
HANDEL in bijenteeltproducten werd uiteraard lucratief.
HONINGMARKTEN ontstonden te Frankfurt, Nürnberg en Augsburg. Er werden tevens produkten uitgevoerd naar o.a.Spanje en Syrië.
Thans nog vinden we steden waarvan de namen aan de toenmalige bijenteeltbloei doen denken o.a. Immenstad en Immendingen.
-
Met dank aan 'Het Bijenboek' van Joh.A.Joustra
(Fr. : Moest wel veel schuiven en plakken. Dat komt door een andere invalshoek.)
-
Frans vanTongeren
- Berichten:2016
- Lid geworden op:wo 29 nov 2000, 00:00
- Locatie:Nederland
Re: een beroepsimker erbij (middeleeuws)
Teruggang van de bijenteelt na de Middeleeuwen
Honderd jaar NÀ de Middeleeuwen begon er VERVAL op te treden in het houden van bijen.
* De HERVORMING (protest tegen het toenmalige Christendom door Luther, Calvijn en Zwingli) had een versoberende invloed op de Liturgie in de kerk. Er werden toen véél minder bijenwaskaarsjes opgestoken en daardoor werd de vraag naar de goudgele WAS aanzienlijk minder. Vóór de Hervorming b.v. gebruikte de Kerk te Wittenberg 17500 kilo bijenwas per jaar ! Daarna moest je welhaast, tastend in het donker, het altaar zien te bereiken!
* In Amerika begon de aanplant van SUIKERRIET.Dat werd daar geïntroduceerd door de Spanjaarden. ( Nederland leverde o.a. de 'gastarbeiders' aan het land van Busch.)
In 1747 ontdekte Marggraf te Berlijn het hoge suikergehalte(20%) van de SUIKERBIET.
Pas in 1798 kon men de bietsuiker industrieel gaan gebruiken. Dat werd een tweede concurrent voor de levering van honing als zoetstof.
* Een andere, nadelig werkende, factor was het in cultuur brengen van gronden welke voordien een belangrijke bijenweide waren geweest. Aardappelteelt (al in 1550 door de Spanjaarden naar Europa gebracht) kwam pas goed op in de negentiende eeuw en op dat knolgewas .. vliegen bijtjes niet graag.
Honderd jaar NÀ de Middeleeuwen begon er VERVAL op te treden in het houden van bijen.
* De HERVORMING (protest tegen het toenmalige Christendom door Luther, Calvijn en Zwingli) had een versoberende invloed op de Liturgie in de kerk. Er werden toen véél minder bijenwaskaarsjes opgestoken en daardoor werd de vraag naar de goudgele WAS aanzienlijk minder. Vóór de Hervorming b.v. gebruikte de Kerk te Wittenberg 17500 kilo bijenwas per jaar ! Daarna moest je welhaast, tastend in het donker, het altaar zien te bereiken!
* In Amerika begon de aanplant van SUIKERRIET.Dat werd daar geïntroduceerd door de Spanjaarden. ( Nederland leverde o.a. de 'gastarbeiders' aan het land van Busch.)
In 1747 ontdekte Marggraf te Berlijn het hoge suikergehalte(20%) van de SUIKERBIET.
Pas in 1798 kon men de bietsuiker industrieel gaan gebruiken. Dat werd een tweede concurrent voor de levering van honing als zoetstof.
* Een andere, nadelig werkende, factor was het in cultuur brengen van gronden welke voordien een belangrijke bijenweide waren geweest. Aardappelteelt (al in 1550 door de Spanjaarden naar Europa gebracht) kwam pas goed op in de negentiende eeuw en op dat knolgewas .. vliegen bijtjes niet graag.
Wie is er online
Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 13 gasten