Bijenhouden.nl

In mijn vrijetijdsactiviteiten kom ik veel plantensoorten tegen. Het ontbreken van veel foto's in de drachtplantengids vond ik steeds jammer en doe nu pogingen om er enkele tientallen te leveren.
Bij nadere beschouwing van de lijst blijkt het een opsomming te zien die niet veel inzicht geeft. Er staan de meest onzinnige '“ overigens soms schitterende '“ planten in. Wie heeft ooit bijen gezien op aardaker of veldlathyrus? In mijn tuin verbouw ieder jaar erwten, capucijners en tuinbonen. Alleen de laatste worden door bijen druk bezocht. De andere 2 niet, ook nauwelijks door hommels. Ze staan bekend als zelfbestuivers.
Aardaker en veldlathyrus staan hier wel in de buurt, maar je ziet er alleen hommels op.

Wie heeft dracht van fluitekruid en groot hoefblad (staan ook volop in mijn tuin)? Ik niet, nauwelijks insecten op te zien. Het is een uitzondering als het een honingbij is. Dat geldt ook voor boterbloem: pure armoedracht voor wat stuifmeel, maar niet om in je buurt te willen hebben. Ik heb al jaren de kruipende boterbloem in mijn tuin, die zich niet laat verwijderen ondanks mijn verwoede pogingen.

Op mijn erf staan enkele tientallen elzen, waarvan er ieder jaar ook tot bloei komen. Ik heb er nooit bijen op gezien. Het zijn immers windbestuivers. Dat geldt ook voor andere bomen als eik, es en beuk. Ze zijn niet van belang voor de bijen, behalve misschien voor propolis en luisdrachten. Mijn bijen '“ in de winter ongeveer 12 volken '“ staan tot de zomer op mijn erf en bijen zijn daar dus niet zeldzaam. In mijn honing zal best een enkele stuifmeelkorrel van de zwarte els zitten. Dat maakt de boom echter nog niet tot drachtplant. Ik heb ook walnoten en een moerbei (nigra): nooit bijen op gezien.

De hoofddrachten bij mij zijn achtereenvolgens: voorjaarsbloemen en fruit, eryngium alpinum (grote commerciële teelt), luzerne en bladrammenas.
Tussendoor natuurlijk ook allerlei kleinere drachten bijv. Spaanse aak en diverse tuinbloemen.

De lijst met ontbrekende soorten heb ik uitgeprint en ben aan het begin gestart met de schitterende aardaker. Toen zag ik de onzin hiervan in. Ik heb de foto's wel braaf naar Hans gemaild, maar het is toch niet erg bevredigend. Van Hans begreep ik dat het criterium om de titel '˜drachtplant' te krijgen, is dat er ooit stuifmeel van die plant in honing is aangetroffen. Ene Eva Crane, die ik verder niet ken, maar een grootheid op dit gebied zou zijn, heeft daar onderzoek naar gedaan. Ik wil daar verder niets aan af doen, maar praktische waarde heeft deze lijst allerminst.

Ik heb dit jaar minstens 50 kg honing van de eryngium alpinum. Vorig jaar had ik geen luzernedracht door de weersomstandigheden, maar toch nog zo'n 100 kilo's van de siletta (bladrammenas). Nu staan mijn hoofdvolken opnieuw op deze drachten en de luzerne doet het uitstekend met dit weer. Voor mijn kasten is ongeveer 20 ha. gemaaid maar bij de buren staat nog zo'n 40 ha. te bloeien. Dat gaat in etappes volgens maaischema's en duurt voor mij tot eind augustus. Als het gaat zoals nu (warm weer en bloeiend gewas), haal ik daar met 8 volken gemakkelijk 200 tot 300 kg honing. Dat zijn dus echte drachtplanten, maar ze ontbreken op onverklaarbare wijze in de lijst van dit forum. Misschien had mevrouw Crane er geen in de buurt staan, maar dat geldt voor mij ook. Er staat hier geen heide en dat zou ik best eens willen meemaken, een heidedracht met mijn volken. Ik kan om die reden toch moeilijk beweren dat de heide geen drachtplant is in Nederland.
Zowel de alpenkruisdistel, de bladrammenas als de luzerne ontbreken in de drachtplantengids, terwijl er een groot aantal bomen en planten onterecht in staat. Het criterium zou moeten zijn of er in de praktijk efficiënt naar gereisd kan worden, zodanig dus dat een redelijke honingopbrengst gehaald kan worden, of op zijn minst een goede stuifmeeldracht wordt aangeboden door de planten(massa).

De beginnend imker heeft aan deze lijst geen enkel houvast. Mijns inziens moet er minstens 25% uit w

Albert,

zoals je in het stukje van Romee hebt kunnen lezen wordt hieraan op dit moment gewerkt.
http://www.bijenhouden.nl/forum/topic.asp?TOPIC_ID=2156

nog even geduld.

groet,
Hennie

Albert,

Denk dat je heel erg kort door de bocht bovenstaand stuk hebt geschreven. Je bent alleen uitgegaan van jouw specifieke drachtomstandigheden. Laat ik eens kijken wat jij allemaal als topdracht of juist als pertinente onzin noemt. Maar dan wel gezien vanuit mijn eigen plaatselijke dracht:

dracht
voorjaarsbloemen en fruit > mee eens.
eryngium alpinum (grote commerciële teelt), luzerne en bladrammenas > heb nog nooit één van deze planten in mijn omgeving gezien. Hanteer ik jouw criterium: kolder om deze op een drachtplantenlijst te vermelden. (kortzichtig nietwaar?)
Spaanse aak > d.w.z. een van de esdoornsoorten, een redelijke drachtbron, maar weer aanzienlijk minder dan de gewone esdoorn (waar staat die in jouw verhaal?)
diverse tuinbloemen > mee eens.

zelden een bij op gezien, pure onzin.

Beste Albert,
MIjn ervaring is dat een drachtplanten gids per definitie 'onpraktisch' is.

Ofwel hij is beperkt tot een klein aantal altijd goede hoofddrachten, zodat er alleen maar dingen in staan die iedereen al weet.
Ofwel er staan een heleboel planten in die individuele observaties tot de drachtplanten zijn gaan behoren, maar die dat vaak onder andere omstandigheden helemaal niet zijn. Een drachtplant is meestal alleen een drachtplant als alles meewerkt, zoals grondsoort, vochtigheid, vochtigheid, weer, combinatie met andere dracht in de buurt, etc.
Zoals je zegt: luzerne kan een excellente drachtplant, maar alleen als het weer meewerkt en hij toevallig bij jou in buurt groeit.
Zo kan ook beuk een hele goede drachtplant zijn met zowel stuifmeel in het voorjaar als honingdauw in de zomer.
Romee schreef eens haar ervaring dat de bijen massaal stuifmeel haalden op een rietsoort. Nou dat staat in geen enkele gids.

Dat maakt het des te boeiender om in je eigen omgeving goed op te letten waar de bijen op vliegen en wat daar misschien aan te verbeteren valt.
De door jou verguisde veldlathyrus kan een heel goede drachtplant zijn. Ik kende eens een veld honingklaver aan de Spiegelplas in Nederhorst. Het gonsde van de bijen. Toch vond een deel van de bijen het de moeite waard 100 meter verderop op een klein bosje veldlathyrus te vliegen.
Ik denk zelf dat een drachtplantengids alle planten moet bevatten die de moeite waard zijn om op te letten, ook al weet je dat heel vaak de bijen ze links laten liggen.
En alleen geen planten waar zelden of nooit een bij opgezien wordt.
Daarom herhaal ik nog maar de oproep om alle observaties van planten waar de bijen enthousiast voor gaan (zoals jij zelf hierboven ook deed) te vermelden met grondsoort, weertype, tijd van de dag etc.. Dan gaan we het met z'n allen steeds beter in de gaten krijgen.

Els, Maarten,
Bedankt voor de reacties. Ik heb de boel weer eens wat wakker geschud geloof ik ....
Soms is dat naar mijn gevoel wel eens nodig, want het is hier al te dikwijls een saaie boel, waar weinig te beleven is.

De wetenschappelijke waarde van publicaties van mw. Crane trek ik niet in twijfel. Wel de waarde van deze lijst voor de praktische (streekgebonden) imker in Nederland. Deze mevrouw zal ongetwijfeld al die pollen in de honing hebben aangetroffen. Dat maakt voor mij een plant echter nog niet tot drachtplant. Ik realiseer me dat de bijen ook voorkeuren kunnen hebben voor de 'betere' soorten en de mindere gewoon dan niet bezoeken, totdat er niets anders is. Dan hebben die planten uiteraard ook waarde voor de bijen.
Mijn moerbeiboom geeft jaarlijks heerlijke vruchten. De bloemen zijn voor de bijen ten opzichte van andere drachtbronnen in diezelfde tijd kennelijk niet interessant, want ik zag er nooit een bij op. Voor de bijen hoef je dus naar mijn mening geen moerbei aan te planten. Zet er dan bijvoorbeeld een pseudo robinia als je niet van moerbei houdt.

Els, je naamgenoot 'boom' staat in mijn tuin in ruime mate. Een deel wordt niet gesnoeid en die geven dus veel katjes en vrouwelijke bloempjes in het voorjaar. Deze boom zou volgens jou sterk worden bevlogen. Misschien ligt het aan mijn bijenras, maar ik heb er echt nog nooit een bij op gezien. Daarom acht ik het geen noemenswaardige drachtplant. De boom heeft andere eigenschappen die ik waardeer en daarom staan ze er. Jouw ervaring van het tegendeel is bijzonder. Mogelijk is er dan bij jou tegelijkertijd nauwelijks andere dracht, want anders kan ik het niet verklaren.

Het is overigens maar een voorbeeld. Er zijn er veel meer, maar ik ga ze niet stuk voor stuk noemen. Mijn idee is het hebben van een praktische drachtplantengids, die in redelijk beperkte omvang toepassing kan vinden. Door de bomen zie je nu het bos niet meer.
Toen ik gisteren naar het strand ging stond er naast het duinpad een prachtige blauwe zeedistel te bloeien (en nog veel meer schoonheden). Het is een uitstekende drachtplant, maar behoeft van mij niet in de gids te staan, want deze is zeer plaatselijk en vrij zeldzaam. Zodra je echter van een bepaalde plant redelijk honing kunt slingeren, zou ik die graag opgenomen zien. Dat waren mijn voorbeelden van rammenas, luzerne en eryngium alpinum. Die gewassen staan beslist niet alleen in mijn omgeving, maar verspreid in het land. Elders zijn er zeker ook nog andere. Dan zijn ze de moeite waard om als drachtplant te kennen.

Els en Maarten, jullie hebben het voordeel als imker ook planten te kennen. Veel imkers, die ik ken, hebben nauwelijks kennis van de plantenwereld. Dat is jammer en ook niet zo handig als je imker bent. Dan is een beperkte gids met goede soorten voor de bijen een aardig hulpmiddel.
Groetend, Albert

Mijn opzet was het maken van een gids met de 50 meest bevlogen planten. Er kwam echter een aanbod aan foto's van de meest uiteenlopende planten waarop wel eens door bijen gevlogen werd. Ik heb die verwerkt, maar zag het risico dat daardoor een fotogids ipv een drachtplantengids zou ontstaan.
Zoals je kon lezen in het verslag van de laatste vergadering hebben we het oorspronkelijke uitgangspunt weer opgepakt. We geven al een classificatie van de nectaropbrengst en stuifmeelwaarde. (heb je dit over het hoofd gezien? zie bv: http://www.bijenhouden.nl/dracht/dracht ... uif_id=148) Dit is nog niet bij alle planten gebeurd, omdat serieuze gegevens niet altijd beschikbaar zijn.
Binnenkort maken we ook een zoekfunctie op basis van die classificatie, zodat iedereen door het bos de bomen weer kan zien. Er bestaan nog enige andere ideeen over het localizeren van de drachtplantenwaarde voor bijen, met name het maken van een stuifmeelatlas op basis van pollenonderzoek van honing. Huib Koel trekt het gidsproject.
Ons wakker schudden hoefde niet Albert, al is het bij gebrek aan slaap wel eens nodig.
Bedankt voor de foto's.
Verder maak je een opmerking over de saaiheid van het imkerforum. Heb je echt zin in een spetterende discussie?
grtn
Romée

We geven al een classificatie van de nectaropbrengst en stuifmeelwaarde. (heb je dit over het hoofd gezien?

Ja en nee, ik heb het eerder wel gezien maar ben het weer vergeten en heb het toen niet verder bekeken, omdat ik de waarde niet begreep. Is 1 hoog of laag? Wat is 6 (zie jouw voorbeeldlink) in een schaal van 1 tot 5?
Ik kan geen uitleg daarover vinden en zou dat zelf overigens niet zo kiezen. Als 5 het hoogst is, is er niet hoger.

... de saaiheid van het imkerforum. Heb je echt zin in een spetterende discussie?

Nee, niet spetterend, want dan lijkt het ruzie-achtig. Dan is het niet leuk meer. Maar enige felheid kan geen kwaad. Zo fel als Els verdedigt dat een els een goed bevlogen drachtboom is, beweer ik oprecht dat ik er nooit een bij op zag. Ik heb enkele tientallen elzen in mijn tuin staan. Mag ik de bewering van Els dan aub. vreemd vinden (zonder dat ze boos wordt)?
Dat geldt ook voor Maarten die eerder 'bevlogen' bezig was om speenkruid uit te zetten. Ik heb het in mijn tuin er er nog nooit een bij op gezien. Voor mij is dat dus geen drachtplant in mijn betekenis van het woord. Ik ontken niet dat er wellicht elders insecten op vliegen, maar ik denk dat deze plant weinig drachtwaarde heeft. Maarten denkt daar anders over vermoedelijk, anders was hij er niet zo mee bezig. Dat soort meningen wil ik kunnen uitspreken zonder dat het behoeft te 'spetteren'. Dat spetteren zie ik graag als ik honing slinger!

Het zg. plaatselijk karakter van bijvoorbeeld luzerne gaat ten aanzien van de plaats wel op (ook nog in de Flevopolders, dacht ik), maar voor de oppervlakte is het geen redelijk standpunt. Er is de laatste jaren in Zeeland ruim 2000 ha. onder contract van de droogfabriek en dat is echt een onafzienbare vlakte. Dat kan niet genegeerd worden of afgedaan als onbelangrijk en voor slechts een enkeling weggelegd. Met 2 volken per ha. zouden er theoretisch dus 4000 volken kunnen staan.

Om de spanning er in te houden heb ik uit ballorigheid ook foto's opgestuurd van de prachtige waterplant Pontederia cordata (snoekkruid). Een juweel van een plant en zeer druk bevlogen door bijen en hommels. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor Helenium Moerheim Beauty en Echinacea purpurea.
Toch behoeven die van mij niet in een drachtplantengids, want dan kan ik er nog wel 50 leveren. Zet ze in je tuin en geniet ervan. Dat doen de bijen en andere insecten ook.

Bij het fotograferen kom ik soms planten tegen, die ik niet op de juiste (zekere) naam kan brengen. Zulke planten zijn bijvoorbeeld leden van de streepzaad-groep. Er staan er verschillende en ook andere die er op lijken. Daarbij te denken aan biggenkruid, muisoortje, havikskruidachtigen, leeuwentandachtigen, melkdistels, enz.
Het streepzaad is vermoedelijk paardebloemstreepzaad, want die soort kan verschillende verschijningsvormen hebben en lijkt het meest op wat ik fotografeerde. Er staan er op sommige plaatsen zeer veel, maar te weinig om er een dracht op te vinden. Ik zou ze dan ook merendeels weglaten.
De discussie daarover is echter minder boeiend dan over het weglaten van een groot aantal boomsoorten. Ik heb 2 grote walnotenbomen in mijn tuin staan, naast de bijenstal. Ze komen samen met de moerbei heel laat in het blad en bloeien ieder jaar. Ik heb ze voor de noten en niet als drachtboom. Ik heb nooit enige activiteit van insecten op de bloeiwijzen van deze boom gezien. Het is vermoedelijk een windbestuiver, want noten heb ik genoeg. Afvoeren die boom van de lijst!
Groetend, Albert

Hoi Albert,

Ik heb het idee, dat jij je bij je mening over een bepaalde drachtplant, vaak baseert op een momentopname; als je op een bepaald tijdstip geen bij hebt waargenomen op een plant, is het dus geen goede drachtplant. Jij noemt een aantal planten, waar je nog nooit een bij op hebt gezien, waarop ik in de Manteling (hetzelfde Walcheren) met enige regelmaat bijen heb waargenomen.
In de heemtuin zaai ik jaarlijks enkele strookjes phacelia, bladramenas, borage etc. in. Op sommige momenten kunnen deze strookjes werkelijk zoemen van de bijen, maar er zijn ook genoeg dagen, dat je er bijna geen bij op aantreft. De redenen hiervoor zijn jou ook zeker bekend.
Neem bijvoorbeeld de genoemde (zwarte) els. Dit voorjaar zag ik er voor het eerst bij tijd en wijle de nodige bijtjes op vliegen, terwijl er toch ook genoeg andere dracht in de omgeving was. Ook het genoemde speenkruid werd bij tijd en wijle leuk bevlogen en het groot hoefblad werd dit voorjaar vanaf het moment dat ze in knop stond, tot het moment dat ze uitgebloeid was, voortdurend bezocht door bijen. Vorig jaar zag ik geen enkele bij (behalve dan de reseda maskerbijtjes) de wilde reseda bevliegen, terwijl ze er dit jaar gek op lijken te zijn, de hopklaver werd ook onverwachts bevlogen en zo kun je nog wel even doorgaan.....
Of je op een plant al dan niet bijen aantreft, is erg afhankelijk van de omgevingsfactoren in een bepaalde regio en de weersfactoren van het moment. Planten/bomen, (bijvoorbeeld de linde) waarvan in andere regio's jaarlijks volop honing geslingerd kan worden, kunnen hier (Zeeland) soms geen enkele druppel honing opleveren, terwijl we er toch meer dan genoeg van hebben. Zou een reizend imker vorig jaar voor het eerst onze luzernedracht bezocht hebben, dan hadden we nu hier van diezelfde imker kunnen lezen, dat hij vraagtekens zet bij de luzerne als goede drachtplant.
Dus Albert, oppassen voor het al te kort door de bocht bekritiseren van andermans drachten en ...niet meer teveel ruchtbaarheid geven aan onze luzerne




Erik

Albert schreef:
Ik heb de boel weer eens wat wakker geschud geloof ik ....
Soms is dat naar mijn gevoel wel eens nodig, want het is hier al te dikwijls een saaie boel, waar weinig te beleven is.
Misschien wordt het tijd om eens een stukkie over deze, wat pedante, persoon te gaan schrijven!

Misschien wordt het tijd om eens een stukkie over deze, wat pedante, persoon te gaan schrijven!

Frans, dit soort reactie is precies wat ik bedoel met saaiheid.
Als je iedereen met een gefundeerde mening, ook al is die afwijkend van de norm en de geplaveide weg, probeert uit te schakelen krijg je vanzelf de eenheidsworst die je kennelijk wilt.
Als op een forum geen zakelijke discussie kan plaatsvinden, wat heeft het dan te bieden?
Ik pleit in dit item slechts voor een betere drachtplantengids, een gids waar je met beperkte plantenkennis wat aan hebt. Dat betekent in dit geval, dat ik een mening heb over dit onderwerp, deels gebaseerd op eigen waarnemingen. Als je dat '˜pedant' vindt veronderstel je kennelijk bij mij een gebrek aan kennis van de plantenwereld, terwijl ik er toch zo nodig wat van moet zeggen. Dat is op zijn minst wat merkwaardig als je me niet kent. Hoezo pedant '¦?
Welterusten Frans.