folder PPO over varroabestrijding

[marcel brouwers]

Beste imkervrienden,

Bij de abonnees van het blad Bijen is in de juni/juli uitgave een folder van het PPO over de varrobestrijding gedurende het gehele jaar uitgegeven.

Van een redactielid van Bijen (Peter Elshout) ontving ik een verontrustend bericht, dat de informatie in de PPO-folder te veel fouten zou bevatten, reden waarom mij werd aanbevolen, om de leden van onze regio-verenging "Bijenbond Mergelland" te wijzen op de vermeende onjuistheden in de folder. In de as september uitgave van Bijen zou aldus Peter Elshout geen paginaruimte beschikbaar zijn, om deze alarmerende missers aan imkerend Nederland kenbaar te maken.
Bij mensen en dus ook imkers wordt veel leestekst over een moeilijke materie niet gelezen. Om verwarring en verder misverstanden te voorkomen lijkt het mij raadzaam, dat imkers niet belaagd worden met een wellis nietes discussie van deskundigen, maar kort en bondige begrijpelijke informatie krijgen aangereikt.
Gaarne zou ik van de Forum-deelnemers willen weten hoe gedacht wordt over de opmerkingen in de PPO-folder.

Met vriendelijke groet,
Marcel Brouwers


Opmerkingen en aanvullen van de folder: ' Varroa bestrijden ', uitgegeven door PPO Bijen. De folder was bijgesloten in het juni-nummer van Bijen

Peter Elshout

artikel Peter Elshout verwijderd dd 17 augustus door Romée van der Zee op verzoek van Peter Elshout.

[Romée van der Zee]

Beste Marcel,
Op dit moment heb ik weinig tijd om uitgebreid te reageren, ik hoop het later te doen. Wel heb ik telefonisch contact met Peter Elshout gehad over enige onduidelijkheden in zijn stuk. Met name wat betreft de te adviseren maximumtemperatuur waarbij de nassenheimerverdamper kan worden ingezet. Deze moet volgens de voorlichting van de Arbeitsgemeinschaft (= gezamenlijke bijenonderzoeksinstituten in Duitsland), 30 graden zijn.

Het is denk ik consequent dat het PPO ook een chemische middel als apistan behandelt, omdat het nu eenmaal gebruikt wordt in Nederland. Peter denkt meer vanuit zijn voorkeuren, en dan hoort apistan er niet bij.
De tekst van Peter wordt nog aangepast.

Ook vind ik dat het PPO over het hoofd ziet dat de kristallen van oxaalzuur over langere tijd in de kast blijven, zodat de imker er bij een latere inspectie alsnog mee geconfronteerd kan worden tot schade van zijn/haar gezondheid. Er staan nog meer missers in de brochure, welke Peter niet noemt, en waarop ik nog terugkom.
Het had allemaal wel beter gekund, en gemoeten.
grtn
Romée

[Romée van der Zee]

Beste Marcel,
Van Peter Elshout kreeg ik het verzoek zijn artikel van het Imkerforum te verwijderen, hetgeen ik gedaan heb. Het was niet voor verspreiding op het internet bedoeld en hij zou jou er nog op aanspreken.
grtn
Romée

[henkvanderscheer]

Discussie of klets?

Een goede discussie voer je met degene waar je het mee oneens bent. Heeft u kritiek op de Varroa-folder van PPO-Bijen, laat het dan de onderzoekers van PPO-Bijen weten. Is de kritiek terecht, dan kan de folder via een bericht of een inlage in het blad Bijen worden aangepast. De folder zal ook op de website van PPO-Bijen worden geplaatst en kan ook daar worden aangepast. Op die manier heeft iedereen er wat aan.

De "kritische noten" van Elshout behoorden dan ook niet op het Forum gedropt te worden, maar bij PPO-Bijen. Peter Elshout heeft ze niet zelf op het Forum geplaatst en was gelukkig zo wijs om de bewuste tekst van het forum te laten verwijderd. De kritiek van Elshout leek verontrustend, maar blijkt bij nadere beschouwing toch niet zo alarmerend als wordt gesuggereerd door Brouwers. Persoonlijke voorkeuren bepalen vaak de inhoud van de tekst, met name waar het gaat om interpretatie van gegevens. Dat geldt ook voor de schade aan de gezondheid die oxaalzuurkristallen zouden kunnen veroorzaken als imkers naderhand kasten inspecteren die in de winter zijn behandeld met oxaalzuur.

Wat dat oxaalzuurgevaar betreft staan er aardige gegevens in een mededeling van de Fischermühle e.V., getiteld: "Forchungsergebnisse zur Oxalsäure Verdampfung aus den Winterhalbjahr 2000/2001". Een behandeling met oxaalzuur laat inderdaad kristallen achter op de ramen en raten. Bij aanpakken van die ramen lossen de kristallen die geraakt worden op en de oplossing dringt dan door de huid naar binnen. Als een huisvrouw rabarberstelen snijdt, dan komt ze ook met oxaalzuur in aanraking, omdat dat in een behoorlijke concentratie in het plantensap zit. In dat geval is de concentratie oxaalzuur die binnendringt 10x zo hoog! Berekeningen laten zien dat de "belasting" met oxaalzuur voor huisvrouwen 25x zo hoog is als voor imkers. In hetzelfde artikel staat ook dat in Oostenrijk kosmetische haarbehandelingsmiddelen zijn toegelaten die relatief veel oxaalzuur bevatten, tot wel 5% toe. In vergelijking daarmee was de hoeveelheid oxaalzuur residu op de ramen en raten maar net boven de aantoonbaarheidsgrens. Over risico's gesproken: peanuts.

Henk van der Scheer

[Hennie Peters]

Henk,

Bij aanpakken van die ramen lossen de kristallen die geraakt worden op en de oplossing dringt dan door de huid naar binnen.

Dit klinkt erger dan dat je het waarschijnlijk bedoelt.
Een klein deel van het oxaalzuur zal door de huid worden opgenomen, het grootste deel wordt er met de volgende wasbeurt weer afgespoeld.

Over risico's gesproken: peanuts.

Ik denk dat we wel wat waarschuwingen mogen plaatsen bij het verdampen van oxaalzuur. In tegenstelling tot het gebruik van oxaalzuuroplossingen zijn er bij het verdampen van oxaalzuur (en vervolgens inademen) wel ernstige gezondheidsproblemen te verwachten.

groet,
Hennie

[Romée van der Zee]

Beste Henk,
Een goede discussie met het PPO over hun folder is prima. Daar kunnen zij inderdaad wat aan hebben. Persoonlijk heb ik op de dag van verschijnen geprobeerd telefonisch met de samensteller Tjeerd Blacquiere van het PPO in contact te komen, maar hij bleek met vakantie. Over een folder die verspreid is onder alle lezers van Bijen, zal echter gelukkig ook in het openbaar gesproken worden. Zeker als daar alle aanleiding toe is. Daar lenen zich het blad Bijen en het Imkerforum goed voor. Ik begrijp niet dat jij daar een probleem mee hebt. En dacht je echt dat het zou volstaan om een eventueel gecorrigeerde folder op de PPO site te hebben? Liever zag ik die correcties zo breed mogelijk verspreid daar waar imkers zich met elkaar verstaan.
Op de afgelopen jaarvergadering van de VBBN heb ik gevraagd of het PPO zich wat actiever met deze site zou willen bezighouden. Ik heb nog steeds geeen enkel positief signaal in deze richting gekregen. Daar ligt voor mij een probleem. Wil het PPO wel een relatie met de imkerij? Waarom sta jij altijd voor hen op de bres, en doen zij het zelf niet?

Ik vind het begrijpelijk en zinvol dat Marcel Brouwers een kritische tekst over de PPO-folder van Peter Elshout, die in Limburg door Peter verspreid is, aan de lezers van het Imkerforum voorlegt met de vraag hoe zij daarover denken. De achtergrond is een zo verantwoord mogelijke voorlichting aan de plaatselijke imkers.
Ik heb gehoor gegeven aan het verzoek van Peter Elshout om zijn tekst te verwijderen, omdat hij de auteur is. Als Marcel Brouwers de inhoud in eigen woorden had samengevat dan zou het anders gelegen hebben.

Mijn opmerking over oxaalzuur is ontleend aan mededelingen van Dr. Stefan Berg op de koninginnenteeltdag dit voorjaar. Hij wees op het gevaar van kristalvorming en het mogelijke na-effect op imkers. De Arbeitsgemeinschaft (= de bijenonderzoeksinstituten in Duitsland) vindt de tijd nog niet rijp voor toepassing in de imkerij. Tot uit de onderzoeksinstituten andere berichten komen, sluit ik me daar, anders dan jij, bij aan.
Het door jou aangehaalde artikel van Imkermeister Thomas Radetzki van imkerij Fischermühle in Rosenfeld (Duitsland), is gebaseerd op behandeling met de varrox-verdamper. Het onderzoek kan op het internet worden nagelezen op http://www.apis.admin.ch/english/host/p ... detzki.pdf


Romée

[henkvanderscheer]

Discussie

Het was ook wel erg uitdagend die titel: "Discussie of Klets?" Daar moest wel reactie opkomen.

Nee, Romée, ik heb met discussie helemaal geen moeite; ook niet als dat het hoofdbestuur van de VBBN of PPO-Bijen betreft Uit de botsing van meningen kan iedereen wat leren. Discussie op het imkerforum juich ik dan ook toe en soms probeer ik die wel eens uit te lokken. Jouw "voorzet" over de gevaren voor de imker van kristallen oxaalzuur op raampjes onderbouwde je niet. Reden voor mij om je eens uit je tent te lokken. Gelukkig is jouw antwoord zeer correct. De "reguliere" onderzoekers in Duitsland, waaronder Berg, zijn gewoon voorzichtig, omdat ze nog geen proeven hebben gedaan aangaande de gezondheidsrisico's van oxaalzuurkristallen. Natuurlijk zeg je dan dat de tijd nog niet rijp is voor toepassing van oxaalzuur. Dat roep ik officieel ook, maar om een andere reden. Oxaalzuur toepassen is namelijk wettelijk niet toegestaan.

Verder blijf ik van mening, dat als er aperte fouten in de Varroa-folder staan, dan dient dat door PPO-Bijen op de één of andere manier te worden gecorrigeerd. Om die reden heb ik verzocht opmerkingen te richten aan het adres van PPO-Bijen. En als ze daar eens een keer niet aanwezig zijn dan bel je later toch nog eens of dan stuur je ze een email.

Hennie, Jouw opmerkingen zijn juist. Niet alle oxaalzuurkristallen lossen meteen op en de oplossing dringt ook niet meteen de huid binnen. Daar gaat enige tijd overheen.
Bovendien ben ik het geheel met je eens dat verdampen van oxaalzuur een risicovolle bezigheid is. Inademen van de dampen is een slechte zaak. Toch blijken ook in dat geval de gevaren mee te vallen als je de resultaten van proeven in Duitsland door Gumpp et al. mag geloven; zie ADIZ 377(1):9-12;2003. Overigens ging de eerste discussie niet over de toepassing, maar over de gevaren van het vastpakken van raampjes die enige tijd daarvoor behandeld zijn met oxaalzuur.

Henk van der Scheer