Bijenhouden.nl

Hallo allemaal,
Er zijn al hele discussies geweest over het wel of niet isoleren van de Bijenkast tijdens de winter. Ik wil mijn ervaring graag delen.
Het grootste probleem in een Bijenkast is vocht, koude is veel minder een probleem zoals Frans van Tongeren ook al eens heeft geschreven.
Naar aanleiding van een discussies weet ik nog dat Albert de Wilde adviseerde om alleen de bovenkant te isoleren. Aan de bovenkant zou het effectiever zijn.
Toen ik in het begin van de winter een isolatieplaat van piepschuim op de afdekplaat wilde leggen constateerde in dat de afdekplaat helemaal doorweekt nat was geworden met druppels eraan. In de afdekplaat zit een rond gat wat afgedekt was met een plaatje plexyglas, daar hingen ook grote druppels water aan. Wanneer die druppels vallen, zouden die precies op de Bijen terecht komen. Slechte zaak dus, al dat vocht.

Wel nu, we hebben allemaal wel eens gehoord van het natuurkundige verschijnsel waarbij warmere vochtige lucht vanuit de oceaan tegen een gebergte stroomt en omdat de lucht omhoog wordt gedreven door het gebergte, koelt de lucht af en het vocht condenseert. Dit vocht slaat neer in de vorm van regen. De droge afgekoelde lucht gaat over de bergrand heen en daalt weer waardoor de lucht opwarmt. Het gevolg is dat de relatieve vochtigheid nog gunstiger wordt. Deze warme droge lucht is dan weer in staat om vocht op te nemen.

Naar aanleiding van de constatering dat er veel vocht aanwezig was heb ik het volgende gedaan.
Ik heb op de afdekplaat een plaat piepschuim gelegd en aan de achterkant ook een plaat bevestigd van ca 6cm dik. Aan de zijkanten heb ik voor 2/3 deel (achterste gedeelte) een plaat piepschuim van 6cm dikte bevestigd.

....xxxxxxx
....x1---1x... Schematisch ziet er van bovenaf gezien zo
....x1....1x... ongeveer uit. De 1, _ en - moeten de kast
....x1....1x... voorstellen en de x-en het isolatie
.....1....1......materiaal. ( de punten wegdenken)
.....-----

Door het isolatiemateriaal op deze manier te bevestigen krijg je volgens mij net zo een proces als bij het gebergte:
De Bijen produceren warmte en vocht, deze warme vochtige lucht gaat omhoog en blijft hangen in de bovenkant van de kast. Tijdens dit "hangen" koelt de warme vochtige lucht aan de voorkant af en zal het vocht hieruit neerslaan tegen de voorkant van de kast. Zo ontstaat nu koudere lucht dat minder vocht bevat. Deze lucht daalt aan de voorkant in de kast en een gedeelte hiervan zal de gestegen lucht van de Bijen weer aanvullen. De Bijen krijgen nu dus van onderen af lucht die minder vocht bevat. De relatieve vochtigheid van de nieuw aangevoerde lucht wordt nog beter als de Bijen deze lucht weer opwarmen, m.a.w. er kan weer vocht worden opgenomen. De energie hiervoor, de warmte, wordt uiteraard door de Bijen zelf geproduceert. De effectiviteit wordt bepaald door het temperatuurverschil tussen de warmte die de Bijen produceren en de buiten temperatuur.

Volgens mij heeft dit een aantal voordelen.
1) Bijen leven in de wintertros in een droge omgeving. Minder kans op schimmel en ziekten
2) Vocht loopt alleen langs de voorkant omlaag en niet door de gehele Bijenkast.
3) Door de isolatie kunnen de Bijen langer met hun voedselrandsoen doen omdat ze zelf minder warmte hoeven te produceren. Of misschien minder wintervoedsel nodig. (economisch)
4) De kast heeft maar 1 koude/natte kant. (plus een stukje aan de zijkanten)

Ik heb de Bijenkast nog niet van binnen bekeken maar ik verwacht geen schimmelvorming op de raten.
Vandaag was het in de schaduw in Amsterdam ca 8 graden toen 'smiddags de zon scheen waren mijn Bijen druk bezig met af- en aanvliegen.
Wat denken mijn collega imkers van dit idee dat ik heb toegepast?
Ben benieuwd !

Vriendelijke groeten
Erik Rene

Heb je er ooit aan gedacht om een ventilatieopening bovenin te maken ?

vanuit de Peace River Vallei, Ria van den Berg

Hallo Ria,
De bodem is open en met gaas afgedekt, er is zodoende genoeg frisse lucht voor de Bijen.

Vriendelijke groeten
Erik Rene

Naar aanleiding van een discussies weet ik nog dat Albert de Wilde adviseerde om alleen de bovenkant te isoleren. Aan de bovenkant zou het effectiever zijn.

Erik Rene, dat kan ik mij niet goed herinneren. Ik ben eigenlijk helemaal niet zo'n voorstander van isoleren. Als je het dan toch doet, neem dan de bovenkant, want daar zit de meeste warmte en zal dit het meeste effect hebben.

Zelf doe ik helemaal niets meer aan isolatie. Bijna alle kasten hebben daarnaast bij mij ook in de winter een permanent open gaasbodem. Eerder isoleerde ik wel met enkele afgemeten stukken ribkarton per kast op de dekplank. Dat werd echter dikwijls een natte kliederboel en daarom doe ik dat niet meer.

Onlangs sprak ik Germain van Deursen en die gebruikt kunststof kasten (Segeberger) en isoleert nog extra aan de bovenkant met op maat gesneden stukken piepschuim. Het bevalt hem goed en ik heb de indruk dat hij er goed over nagedacht heeft. Zo zie je dat meningen behoorlijk kunnen verschillen. Ook de kunststofkast heeft zijn eigen invloed. Ik zal er nooit voor kiezen, denk ik, want ik vind dat bijen niet in kunststof thuishoren. Daarnaast is het toch wel kwetsbaar spul, waarmee je minder gemakkelijk kunt reizen.

In de oude Groentjes kwam ik ook het winterklaarmaken van kasten en korven tegen. Toen (1910) was men van mening dat isolatie zeer dringend nodig was. Tijdens de vorst werden korven wel in de schuur geplaatst. De winters waren toen echter wél een stuk strenger.

Kasten werden met de daken tegen elkaar aan gezet en de kleine ruimte tussen de kasten werd opgevuld met mos en stroo. Over de rij daken en tegen de buitenkanten werden heiplaggen gelegd. Zo moesten de volken overwinteren.

Ik doe het nu al een 5-tal jaren zonder extra isolatie en ik heb veel minder schimmelramen. De volken zijn aan het begin van de lente misschien iets kleiner, maar dat halen ze snel genoeg in. Meestal verenig ik er ook nog wat.
Groetend, albert

Hallo, Wij overwinteren onze kasten zoals Albert de Wilde en slechts onder een afdakje. Zijn de dekplanken nat dan leg ik een lapje katoen op de opening. Werkt prima...(Wij hebben triplex dekplanken en daar zit toch een hoop lijm in verwerkt.)
In de lezingen van Broeder Adam lees je dat hij het ook heeft geprobeerdom kasten te isoleren. Zijn bevindingen waren dat de volken zich veel beter ontwikkelen in het voorjaar, wanneer ze het zonder isolatie hebben moeten doen.
Met vriendelijke groet Elze Lammerts.

Albert,

je schreef:

Ik zal er nooit voor kiezen, denk ik, want ik vind dat bijen niet in kunststof thuishoren. Daarnaast is het toch wel kwetsbaar spul, waarmee je minder gemakkelijk kunt reizen.

Ik denk dat kwetsbaarheid wel meevalt, het materiaal is werkelijk kei- en keihard. Een houten kast is mijns inziens kwetsbaarder voor stoten en vallen. Hout hoeft maar enigszins verkeerd neer te komen of een kastbeitel die verkeerd wordt geplaatst en het splintert gelijk.

Een houten kast is voor het oog natuurlijk mooier, maar ook een Segenberger kun je in allerlei kleuren schilderen. Zal binnenkort de foto's plaatsen van mijn 2 Segenbergers die ik aan het schilderen ben.

Verder kom ik overal alleen maar voordelen tegen als het over Segenbergers gaat.

Maar goed, iedereen natuurlijk zijn of haar kast.

Grout'n
Erik

Hallo Erik,
Heb je geen problemen met muizenvraat, of houdt de verf dat tegen ? Ik heb gehoord dat dat echt een probleem kan zijn met de "piepschuim"kasten die in Noord Amerika worden verkocht.

vanuit de Peace River Vallei, Ria van den Berg

Hallo Ria,

daar heb ik geen ervaring mee gelukkig. Ik ken ook geen mensen in mijn omgeving die daar problemen mee hebben gehad of hebben. Misschien iemand anders op dit forum ?

Maar het materiaal lijkt wel beton zo hard. Misschien schrikt het muizen wel af ? De verf die ik gebruik is gewoon verf op waterbasis, dus vrij van giftige stoffen.

Groeten
Erik