In de afgelopen 6 jaren heb ik onderzoek gedaan naar bijensterfte. In 2002-2003 op basis van een vragenlijst in het blad Bijen, en op bijenhouden.nl . De resultaten zijn op bijenhouden.nl en in het blad Bijen gepubliceerd.
In 2003-2004 heb ik dit onderzoek herhaald op basis van een omvangrijke aselecte telefonische steekproef. In beide onderzoeken ben ik geweldig geholpen door enkele imkers die er tijd in wilden steken. Met name Piet Jager, Hans vd Post en Els Kleijnendorst.
Mijn belangstelling heeft zich de afgelopen periode toegespitst op de vraag of er een relatie is tussen de manier van imkeren en mogelijke ziekteproblemen. Of, om het positief te zeggen, of er methoden zijn, die juist voorkomen dat er ziekten uitbreken in de bijenvolken. Voor er misverstanden ontstaan, ik denk niet dat in het optreden van de imker de oorzaak van de bijensterfte ligt, maar wel dat de ingrepen van de imker mogelijk van invloed zijn.
Het is niet eenvoudig om inzicht te krijgen in de omgang tussen imkers en bijen. Uiteindelijk ben ik voor dit onderzoek uitgekomen op een vragenlijstje dat op het internet ingevuld moet worden nadat er in een volk gewerkt is. De resultaten van alle ingevulde lijstjes bewerk ik met een statistische analyse.
Om het resultaat toegankelijk te maken voor de imkers die meedoen, heb ik een site opgezet waarop voor de deelnemers, onmiddellijk na het invullen, een aantal resultaten zichtbaar worden.
Allereerst is er een kastkaart, waarop de ingevulde vragenreeks in de vorm van grafiekjes bekeken kan worden. Je zou het kunnen gebruiken als kastkaart. En omdat de kastkaarten behouden blijven, kun je over een reeks van jaren terugkijken op het verloop van je bijenvolken.
Zie voor een voorbeeldkastkaart de demo op http://www.beefriends.org
Verder zijn pagina's beschikbaar waarop de volken van een deelnemende imker met elkaar vergeleken worden. Hieronder staat een voorbeeld waarbij de verhouding tussen voer bij inwintering en de omvang van het volk in beeld wordt gebracht. Het is interessant te volgen of er in het voorjaar verschillen optreden tussen die volken.
of zie: http://www.beefriends.org/demo/demo_bij ... g2005.aspx
Centraal staan de pagina's waarin alle volken van de deelnemende imkers met elkaar worden vergeleken. Zie een eenvoudig voorbeeld op http://www.beefriends.org/demo/demokeng ... jding.aspx
Tot het moment van plaatsen van dit grafiekje blijken 26 van de 69 volken die worden bijgehouden in januari behandeld te zijn met oxaalzuur. Uiteraard verandert dit getal voortdurend.
Ik beschouw het komend jaar als testjaar, waarin ongetwijfeld talloze mankementen aan het licht zullen komen. Hopelijk ben ik voor de inwintering zo ver dat een betrouwbaar onderzoeksinstrument ontstaan is.
Wie kan leven met een project dat het komend bijenseizoen in de testfase verkeert en bedoeld is om voortdurend actuele kennis te verschaffen aan imkers, wordt van harte uitgenodigd mee te doen.
Ik hoop dat een aantal van jullie die energie erin willen steken.
Mijn ervaring is, dat het in het begin tijd kost om aan de vragenlijst te wennen, maar dat daarna het invullen minder dan 5 minuten per volk kost.
Als je meedoet, probeer het dan bij voorkeur een heel seizoen vol te houden. Anders zijn de resultaten niet bruikbaar. Het is verder van groot belang om nu, tijdens de winterrust, je volken in te brengen. Dan kunnen in het voorjaar voorzichtige conclusies getrokken worden over de uitwintering. Daarbij hoop ik dat die voor iedereen gunstig zullen zijn. Al is mij vanuit andere landen in Europa wel duidelijk dat daarover pessimisme bestaat. Misschien kan dit meerjarenproject een bijdrage zijn aan een goede imkerij met minder problemen.
Romée van der Zee
Onderzoekssite: http://www.beefriends.org