Pagina 1 van 1

Schorzijdebij en schorviltbij op de Kaloot

Geplaatst: do 07 sep 2006, 20:44
door Erik Speksnijder
Onder de rook van de kerncentrale te Borssele ligt "de Kaloot". De Kaloot omvat een strandje en een klein schorretje met rondom een paar duintjes van geschat ±1 hectare. Qua omgeving stelt dit gebiedje niet veel voor '“ het is rondom een drukke industriële boel. De Kaloot kent echter een paar bijzonderheden. Zo is het strandje onder fossielkenners zeer bekend, vanwege de bijzondere fossielen, die er te vinden zijn; met name schelpen uit het plioceen, maar ook wel fragmenten van zoogdieren uit het pleistoceen en holoceen. Dit alles is te danken aan een zeer diepe geul, die hier voor de kust ligt.
Een andere bijzonderheid van deze omgeving is te vinden in het kleine schorretje (kwelder) aan de voet van de kerncentrale. Dit is het leefgebied van de al redelijk bijzondere schorzijdebij (Colletes halophilus), maar ook het woongebied van zijn koekoeksbij, namelijk de schorviltbij (Epeolus tarsalis). Deze laatste schijnt ergens aan de Zwarte Zee nog rond te vliegen en komt verder alleen nog maar (in "redelijke aantallen") voor bij de Kaloot. Het is, kun je wel zeggen, misschien één van de zeldzaamste bijtjes van West-Europa.
Helaas is het al enkele jaren onrustig rond de toekomst van de Kalloot, omdat "men" er graag een containerterminal wil aanleggen. (http://www.dekaloot.nl/pages/openen.htm)

Gisteren was het na vele regenachtige dagen eindelijk eens echt droog en ook lekker warm en aangezien de zeeaster al een aantal daagjes bloeit, begon het bij mij te kriebelen. Ik heb maar een middagje vrij genomen en ben rechtstreeks doorgegaan naar de Kalloot. Hier werd ik bij aankomst door een kennis attent gemaakt op een tiental rondvliegende viltbijen. Uiteraard vlogen er ook volop zijdebijen (en honingbijen) op de zeeaster (en het zilveren fluitje, alsmede enkele bijenwolven). Het was een schitterend gezicht.
De schorviltbijen vlogen als echte koekoeksbijen '“ik vind dit tenminste typisch voor koekoeksbijen- langzaam en laag over de grond, op zoek naar nestjes van de schorzijdebij. Heel vaak verdwenen ze hierbij uit zicht, omdat de schorzijdebij bij voorkeur z'n nestjes maakt aan de voet van planten. Waarschijnlijk voorkomt dit het volstuiven van het nestgangetje en waarschijnlijk is het ook makkelijker om je hier te oriënteren, hoewel dit bijtje hiervoor perfect is aangepast middels markeringsklieren tussen haar buikplaatjes (sternieten).* Alle holtes werden door de viltbijen geïnspecteerd en als er een holte in gebruik was, dan kropen ze er in. Eén keer was ik getuige van een viltbijtje die bij een inbraakpoging een zijdebij aantrof. De viltbij moest het veld ruimen en ging vervolgens als een roofvogel op een sprietje naast de ingang zitten wachten:

Afbeelding

Om te kijken hoe de viltbijen zich oriënteren, heb ik een sprietje gras, dat aan de voet van een (aktieve) nestholte lag, verplaatst. Het was leuk om te zien, dat de langs vliegende viltbijen zich nu ook gingen richten op dit sprietje, ondanks de afwezigheid van een holte in de directe omgeving.

M'n eerste pogingen om het één en ander (naar wens) op de aangewezen plek vast te leggen mislukte, omdat de viltbijen geen seconde stil zaten en alles zich heel vaak aan de voet van de (helm)planten afspeelde. Toen ik echter iets verderop ging kijken, trof ik hier een schitterend tafereeltje aan. Tussen de vele bezemkruiskruidplanten was het een gekrioel van schorzijdebijmannetjes, die zich massaal neerstorten op de uitkruipende vrouwtjes, in de hoop als eerste te kunnen paren. M'n oog viel op een parend stelletje, dat zich op de foto liet zetten:

Afbeelding

Tussen de schorzijdebijen waren echter ook een twintigtal(?) rondvliegende viltbijen. Ik heb er nog niet eerder zoveel bij elkaar gezien en ook niet eerder van deze aantallen gehoord op deze locatie. M'n dag kon niet meer stuk en ik kan ze nu uit duizenden herkennen: de trage, enigszins

Re: Schorzijdebij en schorviltbij op de Kaloot

Geplaatst: do 07 sep 2006, 23:33
door Hans van der Post.
Mooie foto's heb je gemaakt met daarbij een schitterende uitleg.
Wat goed dat er een forum bijenhouden.nl is.
Hans

Re: Schorzijdebij en schorviltbij op de Kaloot

Geplaatst: vr 08 sep 2006, 19:47
door frvannieul
Geplaatst door Freddy van Nieulande

Prachtige dag aan De Kaloot, gelukkig, dat je na ons treffen zoveel mooie foto's hebt kunnen maken. Goed verslag met bijzondere waarnemingen. Een unieke dag met een unieke bijensoort

Re: Schorzijdebij en schorviltbij op de Kaloot

Geplaatst: ma 18 sep 2006, 09:01
door arjan_vanderveen
Hallo Erik,

Leuk stukje en mooie foto's. Heb jij trouwens enig idee waarom deze soort niet in de Habitatrichtlijn terecht gekomen is? Dat had de discussie over de containerterminal meteen opgelost. Misschien via de sectie hymenoptera van de NEV alsnog een verzoek aan de EU te sturen om de soort te beschermen.

Groet, Arjan