Koekoeksbijen
Geplaatst: do 18 nov 2010, 19:59
Honingbijen kennen veel soorten parasieten en commensalen. Voor een globaal overzicht (exclusief de varroamijt) verwijs ik naar onderstaande link.
http://www.ahw.me/a1/bijenkastbewoners.pdf
Het is opmerkelijk dat daartoe geen koekoeksbijen behoren. Bijna alle hommels en solitaire bijen hebben hun koekoeksbijen, soms zelfs uit verschillende genera op 1 soort. Een voorbeeld daarvan is de witbaardzandbij, die geparasiteerd wordt door zowel de bleekvlekwespbij als de brede dwergbloedbij. Die parasitaire bijen zijn dikwijls schitterend van kleur. Dat zie je ook bij koekoekswespen.
Wat de reden is dat honingbijen dergelijke parasieten niet hebben, weet ik niet goed te bedenken, want alleen de waakzaamheid op de vliegplank is een onvoldoende reden. Denk bijvoorbeeld aan de doodshoofdvlinder die bijenkasten gewoon kan binnendringen. In de evolutie van de honingbij zijn er misschien ook nooit geweest. Ik kan er niets over vinden.
Hommels hebben koekoekshommels per soort, maar daar gaat het wat anders aan toe: de koekoek neemt het nest over en blijft dus ook in het nest na de koningin te hebben doodgestoken. Dan gaat ze verder met de werksters van die vorige koningin om haar eigen broed te verzorgen.
Van de koekoeksbijen die minder spectaculair gekleurd zijn noem ik de tubebijen en de kegelbijen. Die laatste soorten parasiteren op bladsnijderbijen. De gewone kegelbij heeft als waard de tuinbladsnijder. Van die kegelbij geef ik onderstaand een foto van een vrouwtje en een mannetje. Het zijn ondanks de minder spectaculaire kleuren toch intrigerende dieren. Ze hebben een mooie punctering op het gehele lijf en de vorm van de laatste achterlijfsegmenten zijn heel bijzonder. Die zijn bij het vrouwtje zeer sterk spits toelopend; bij het mannetje zitten er een zestal stekels op. Let in je tuin ook eens op deze fraaie dieren.
http://www.ahw.me/p1/coelioxys_inermis092b_fe.html
http://www.ahw.me/p1/coelioxys_inermis038b_ma.html
http://www.ahw.me/a1/bijenkastbewoners.pdf
Het is opmerkelijk dat daartoe geen koekoeksbijen behoren. Bijna alle hommels en solitaire bijen hebben hun koekoeksbijen, soms zelfs uit verschillende genera op 1 soort. Een voorbeeld daarvan is de witbaardzandbij, die geparasiteerd wordt door zowel de bleekvlekwespbij als de brede dwergbloedbij. Die parasitaire bijen zijn dikwijls schitterend van kleur. Dat zie je ook bij koekoekswespen.
Wat de reden is dat honingbijen dergelijke parasieten niet hebben, weet ik niet goed te bedenken, want alleen de waakzaamheid op de vliegplank is een onvoldoende reden. Denk bijvoorbeeld aan de doodshoofdvlinder die bijenkasten gewoon kan binnendringen. In de evolutie van de honingbij zijn er misschien ook nooit geweest. Ik kan er niets over vinden.
Hommels hebben koekoekshommels per soort, maar daar gaat het wat anders aan toe: de koekoek neemt het nest over en blijft dus ook in het nest na de koningin te hebben doodgestoken. Dan gaat ze verder met de werksters van die vorige koningin om haar eigen broed te verzorgen.
Van de koekoeksbijen die minder spectaculair gekleurd zijn noem ik de tubebijen en de kegelbijen. Die laatste soorten parasiteren op bladsnijderbijen. De gewone kegelbij heeft als waard de tuinbladsnijder. Van die kegelbij geef ik onderstaand een foto van een vrouwtje en een mannetje. Het zijn ondanks de minder spectaculaire kleuren toch intrigerende dieren. Ze hebben een mooie punctering op het gehele lijf en de vorm van de laatste achterlijfsegmenten zijn heel bijzonder. Die zijn bij het vrouwtje zeer sterk spits toelopend; bij het mannetje zitten er een zestal stekels op. Let in je tuin ook eens op deze fraaie dieren.
http://www.ahw.me/p1/coelioxys_inermis092b_fe.html
http://www.ahw.me/p1/coelioxys_inermis038b_ma.html