De lattenkast als beginnerskast

[Dar-Bert]

In een andere discussie:

....................] Overigens lijkt een lattenkast mij juist een uitstekende kast voor beginners: je leert namelijk beter hoe een natuurlijk bijennest eruit ziet en je leert ook hoe je raat hanteert. Daarnaast kun je inspecties doen zonder meteen het hele broednest open te leggen. Een aantal type ingrepen vergt wellicht wat creativiteit...

Dar-Bert dit moet je dan maar eens in een nieuwe topic uitleggen. Beginners die nauwelijks weten hoe een bijenvolk leeft/werkt en dan creatief moeten zijn om zo'n lattenkast te behandelen. Hier in mijn omgeving zijn er die een latten/stapelkast hebben - ervaren imkers zijn er druk mee om zwermen te scheppen. Het is heel leuk zo een latenkast. De afdeling heeft er een in gebruik je moet inderdaad veel creativiteit gebruiken om zo'n kast te behandelen vooral tegen het zwermen.

Bij deze.
Ik gooide een beetje een knuppel in het hoenderhok omdat ik wel vaker hoor dat een lattenkast niet geschikt zou zijn voor de beginner. Meestal wordt zoiets gesteld door imkers die ooit zelf begonnen zijn met spaarkasten of vergelijkbare varianten (Dadant etc.). Vanuit dat perspectief gezien is een lattenkast ingewikkeld en anders. Bijna alle beginnerscursussen zijn ook gericht op de spaarkast, dus ik snap de redenering wel.

Alleen, waarom zou een beginner niet kunnen beginnen met een lattenkast? Uiteraard is een goede kennis van de bijenbiologie nodig, net als bij een spaarkast. De meeste handelingen, zoals splitsen en verenigen kunnen evengoed met lattenkasten worden gedaan en het bijkomende voordeel is dat je meteen goed leert met raat om te gaan, juist omdat deze kwetsbaarder is dan in raampjes: je leert het in een keer goed. Je leert ook hoe bijen van nature geneigd zijn hun nest te bouwen en honing op te slaan, en als je lattenkasten met een kijkvenster hebt kun je al heel veel afleiden zonder de kast open te maken.

Er zijn inderdaad ook een aantal lastige aandachtspunten: raat recht uit laten bouwen zonder scheefbouw, behandelen tegen varroa (mierenzuur of hivelclean is simpel, oxaalzuur druppelen in de winter - lastig), en het met rust weer terug plaatsen van de latten zonder bijen te pletten.

Maar dat lijken me geen onoverkomelijke zaken - ik zie niet in waarom je er niet mee zou kunnen beginnen, vooral in combinatie met een cursus lattenkast imkeren...

[Hans van der Post.]

Dar-Bert de knuppel heb je aardig opgevangen.
Toch zou ik van jou willen weten hoe jij de verschillende zaken oplost zie citaat:

Er zijn inderdaad ook een aantal lastige aandachtspunten: raat recht uit laten bouwen zonder scheefbouw, behandelen tegen varroa (mierenzuur of hivelclean is simpel, oxaalzuur druppelen in de winter - lastig), en het met rust weer terug plaatsen van de latten zonder bijen te pletten.

[joselito]

Als je al een ervaren imker bent en je krijgt problemen met het een of het ander dan kan je uit je ervaring putten om het proberen op te lossen. Als een beginner komen er echter zo veel dingen op je af die zeker in het begin al een echte uitdaging vormen, zonder dat je ook nog eens alternatieve paden gaat bewandelen.
En bovendien zie ik geen enkele meerwaarde aan deze alternatieve kasten, zoals daar zijn de TBH, de warré kast en de lattenkast, integendeel.

[Dar-Bert]

Hans,

Raat recht uit laten bouwen: dit wordt mooi beschreven door Les Crowder, in zijn vorig jaar gepubliceerde boek "Top-bar beekeeping", Les Crowder & Heather Harrell. De truc is om de bijen in eerste instantie (een zwerm of schudzwerm) in een redelijk kleine ruimte te houden met volgplaatjes (follower boards) en "comb guides" te hebben, dus stukjes recht geplakte was of strookjes kunstwas in een zaagsnee geklemd. Als het begin er is, kun je het nest groter laten worden, stukje bij beetje. Als er eenmaal een paar rechte raten zijn wordt het simpel: in het honinggedeelte biedt je dan nieuwe latten tussen uitgebouwde latten, die worden dan recht uitgebouwd. Bij sterke dracht en/of zwermstemming kun je ook een latje midden in het broednest plaatsen: het vermindert de zwermstemming en de raat wordt kaarsrecht uitgebouwd.

Latten laten aansluiten bij terugplaatsen: dit is een handigheidje. In eerste instantie het nest altijd maar op een plek open hebben zodat je de kast snel kan sluiten indien nodig. Als je de lat van boven naar beneden op zijn plek laat zakken op de juiste plaats gaat het eigenlijk altijd goed. Anders: met een plantenspuit de bijen bewerken, dan rennen ze vanzelf het nest in en kun je de kast eenvoudig sluiten.

Varroa: een sponsdoekje of bierviltje met mierenzuur werkt zoals bij een spaarkast. Nog nooit een Nassenheider gebruikt maar ik zie niet waarom je een dergelijk dingetje niet in een lattenkast zou kunnen plaatsen. Oxaalzuur druppelen in december: heb ik geen antwoord op. Ik wil zo'n kast niet openen in de winter. Tot nu toe is het met mijn twee lattenvolken steeds goed gegaan met alleen zomerbehandeling, geen tekenen van significante besmetting. Bart de Coo beschrijft elders op dit forum een manier om oxaalzuur te verdampen/sublimeren in de lattenkast. Het kan, maar toegegeven: dit is niet de makkelijkste ingreep in een lattenkast.

Grootste probleem is niet de moeilijkheid van de kast maar het feit dat de lattenkast pas recent populair is geworden in Nederland en er voor zover ik weet geen cursussen worden gegeven in Nederland specifiek voor lattenkasten.

[Dar-Bert]

Er worden wel lattencursussen gegeven door "barefoot beekeeper" Phil Chandler in Engeland. Mooi weekend gehad daar.

[Hans van der Post.]

Dar-Bert dank voor de uitleg het is weer een beetje duidelijker geworden. - zwerm kleinhouden voor rechte raten.
Zit nog met een probleem: hoe doe je een zwermverhindering.
Honing oogsten is er niet bij je krijgt een knoeiboel.

Verder kan ik mij niet van de indruk onttrekken dat bijen in een THB of de Warré kast houden een "mode" van deze tijd is.

[Lidewij]

Super Dar-Bert, van Chandler kan je vast veel leren, ik wacht net als velen al steeds op zijn Hivemanagement boek, dat hij aankondigde. Maar hij schijnt het te druk te hebben....
Van het forum op Biobees kan je ook veel specifieke lattenkennis opdoen, leuk sfeertje daar trouwens, iedereen heeft er respect voor elkaar
Les Crowder heeft inderdaad hele duidelijke beschijvingen van lattenplaatsing bij zwermneiging, voorjaarsmanagement, etc. Een aantal dingen hadden we zonder dat te kennen al gedaan, omdat het logisch is, maar ook veel nieuws geleerd. Het vlot ingrijpen bij scheefbouw bijvoorbeeld en niet wachten tot er groot ingegrepen moet worden.

Zou je ook eerst moeten voetballen voordat je rugby mag spelen? Of mag je pas vegetarier worden nadat je een paar jaar vlees hebt gegeten?

[Hans van der Post.]

Zou je ook eerst moeten voetballen voordat je rugby mag spelen? Of mag je pas vegetarier worden nadat je een paar jaar vlees hebt gegeten?

Je mag best bijen gaan houden in een lattenkast. Hoe denk je het zwermgebeuren tot een minimum beperken? De omgeving kan veel last hebben van onervaren imkers die hun bijen houden in latten of Warré kasten. De laatste twee jaar heb ik opvallend veel zwermen moeten scheppen.

[Dar-Bert]

Zwermverhindering in een lattenkast is niet anders dan in een spaarkast, en dat is afleggers maken. Bij een lattenkast is dat vooral simpel als je vlieggaten hebt aan weerszijde van de kast, dan schuif je gewoon een deel van het broednest plus bijen en voer naar de andere vliegopening, met een volgplaatje ertussen.

Een tweede manier van zwermverhindering is om een leeg latje midden in het broednest te plaatsen. Bij grote broednesten en veel dracht kan er op een andere plek in het broednest ook een lege lat. Dit werkt alleen bij "vroege" zwermstemming, dus darrenbroed en speeldopjes in het voorjaar. Dit stelt het zwermen uit omdat de energie van het volk dan in bouw gaat zitten in plaats van zwermen.

[Dar-Bert]

Over honingoogst: een lattenkast produceert minder honing dan een spaarkast, dus als het doel is veel honing te oogsten, dan is de lattenkast niet zo geschikt. Ik heb dit jaar uit een lattenkast ongeveer twee kilo honing geoogst: latjes eruit en in een persdoek gelegd, vervolgens uitgeperst in een fruitpers. Gaat prima. Raathoning (indien vers en onbelegd) is ook een optie. Alleen raten terug hangen is er niet bij, vandaar de suggestie om oude raten zo te plaatsen dat ze gevuld worden met honing.